Nghị quyết Trung ương 8, khóa IX của Đảng "Về chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới" đã xác định rõ, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới đòi hỏi phải củng cố và hoàn thiện nền quốc phòng toàn dân (QPTD), an ninh nhân dân (ANND) và thế trận QPTD gắn với thế trận ANND trên từng địa bàn tỉnh, thành phố; đặc biệt là trên các địa bàn chiến lược. Quán triệt sâu sắc quan điểm đó, đồng thời, nhận thức rõ vị trí quan trọng về quốc phòng-an ninh (QP-AN) của Tỉnh, những năm qua, quân và dân Thái Bình luôn đẩy mạnh công tác QP-AN, chăm lo xây dựng thế trận QPTD gắn với thế trận ANND, biên phòng toàn dân (BPTD) ngày càng vững chắc, góp phần quan trọng đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn "Diễn biến hòa bình" và các hoạt động lợi dụng vấn đề "dân chủ, nhân quyền, tôn giáo" để chống phá của các thế lực thù địch, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ biển, đảo của Tổ quốc; giữ vững môi trường ổn định để phát triển kinh tế-xã hội (KT-XH) trên địa bàn.

Nhiệm vụ củng cố QP-AN, bảo vệ Tổ quốc của Tỉnh và của cả nước hiện nay và trong thời gian tới đặt ra những yêu cầu mới nặng nề hơn. Để thực hiện tốt, Tỉnh phải ra sức phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục những khó khăn, tồn tại, tập trung xây dựng nền QPTD, thế trận QPTD vững chắc, trước hết là tạo lập và củng cố thế bố trí lực lượng và thế trận đảm bảo yêu cầu kết hợp kinh tế với QP-AN, QP-AN với kinh tế trên từng khu vực và toàn địa bàn. Là tỉnh duyên hải nằm trong khu vực kinh tế trọng điểm vùng đồng bằng Bắc Bộ, Thái Bình đang nỗ lực phát triển mạnh KT-XH theo hướng CNH, HĐH. Các cụm, khu công nghiệp tập trung, các vùng kinh tế chuyên sâu quy mô lớn, hệ thống hạ tầng cơ sở KT-XH không ngừng được mở rộng, phát triển đã và đang tác động trực tiếp đến nhiệm vụ xây dựng thế trận QPTD của Tỉnh. Bên cạnh mặt thuận lợi là cơ bản cũng có không ít vấn đề nảy sinh, đòi hỏi cấp ủy, chính quyền, các cấp, các ngành phải giải quyết trong quá trình triển khai xây dựng thế trận QPTD, nhằm đảm bảo đạt được cả lợi ích KT-XH và QP-AN. Với chức năng, nhiệm vụ của mình, cơ quan quân sự (CQQS) Tỉnh luôn bám sát nhiệm vụ, tình hình địa bàn, phát huy tốt vai trò tham mưu giúp Tỉnh ủy, ủy ban nhân dân (UBND) Tỉnh đề ra nhiều chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo đảm bảo sự kết hợp chặt chẽ giữa phát triển KT-XH với tăng cường QP-AN trong quy hoạch, kế hoạch phát triển KT-XH của Tỉnh và của từng địa phương, đơn vị. Rõ nét nhất là trong xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch bảo đảm nhu cầu quốc phòng giai đoạn đầu chiến tranh của Tỉnh; trong đầu tư xây dựng hệ thống các công trình giao thông trọng điểm, như quốc lộ 10, quốc lộ 39, các cầu Diêm Điền, Bến Hiệp, Hồng Quỳnh, Tịnh Xuyên; nâng cấp đường 217, đường từ Vô Hối đi Diêm Điền và một số tuyến đường trục quan trọng của các huyện; kiên cố hóa hệ thống kênh mương, đê sông, đê biển, vừa đảm bảo phục vụ cho mục đích dân sinh, giao thông vận tải, sản xuất nông nghiệp và các ngành kinh tế khác, vừa hình thành hệ thống đường cơ động, khu phòng tránh, trú ẩn, các công trình chiến đấu phục vụ cho tác chiến khi có tình huống xảy ra. Triển khai dự án khu kinh tế-quốc phòng Cồn Vành, các dự án nuôi trồng, đánh bắt thủy, hải sản xa bờ, phát triển các dịch vụ du lịch, đảm bảo yêu cầu phát triển kinh tế biển gắn với tăng cường thế trận và lực lượng trong quản lý, phòng thủ bảo vệ biển, đảo trên địa bàn. CQQS các cấp chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức thẩm định các dự án, chương trình, kế hoạch trong chiến lược phát triển của các ngành, nhất là các ngành quan trọng, như giao thông vận tải, bưu chính, viễn thông, y tế, giáo dục-đào tạo…, để các công trình đảm bảo đúng quy hoạch tổng thể phát triển KT-XH và mục tiêu tăng cường tiềm lực quốc phòng, thế trận QPTD, đáp ứng yêu cầu "cơ bản, liên hoàn, vững chắc" của khu vực phòng thủ (KVPT) và nâng cao khả năng sẵn sàng động viên quốc phòng của địa phương, đơn vị và của Tỉnh. Kết hợp nguồn ngân sách của trên với huy động ngân sách địa phương xây dựng và hoàn thiện các công trình chiến đấu, như sở chỉ huy các cấp, các trận địa pháo binh, pháo phòng không, các điểm tựa, chốt bộ binh, căn cứ hậu cần, kỹ thuật, kho tàng, bến, bãi, căn cứ hậu phương trong KVPT, nhất là trên các hướng phòng thủ chủ yếu ở các địa bàn ven biển và tuyến biển, đảo. Cùng với đó, CQQS cũng phối hợp với các cấp, các ngành rà soát, nghiên cứu điều chỉnh các văn kiện tác chiến phòng thủ, kế hoạch, phương án chiến đấu và tổ chức huấn luyện, diễn tập theo phân cấp, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ QP-AN của địa phương. Năm 2008, Tỉnh đã chỉ đạo 2 huyện (Quỳnh Phụ, Kiến Xương), Sở Y tế và 14 cụm với 62 xã, phường, thị trấn tổ chức diễn tập KVPT và chiến đấu trị an. Thông qua diễn tập đã kịp thời điều chỉnh các phương án phòng thủ cho sát thực tế, nâng cao một bước trình độ lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức hiệp đồng tác chiến trong KVPT của các cấp, các ngành và LLVT.

Xây dựng "thế trận lòng dân" có ý nghĩa quan trọng về nhiều mặt và là một nội dung không thể thiếu, bảo đảm sự vững chắc của thế trận QPTD. Do vậy, trong quá trình phát triển KT-XH kết hợp với củng cố QP-AN, Tỉnh luôn chú trọng thực hiện tốt chính sách xã hội, chính sách hậu phương quân đội… Cùng với đó, CQQS Tỉnh chỉ đạo lực lượng vũ trang thuộc quyền tích cực làm công tác vận động quần chúng, tham gia xây dựng cơ sở chính trị, giúp dân xóa đói, giảm nghèo, phát triển sản xuất, phòng chống lụt, bão, khắc phục hậu quả thiên tai… Năm 2007 và 2008 đã tham gia xây dựng 49 nhà đại đoàn kết, trị giá 689 triệu đồng, 20 nhà tình nghĩa đồng đội, trị giá 245 triệu đồng; hỗ trợ quỹ vốn công cụ sản xuất, trị giá 195,5 triệu đồng. Thăm hỏi, tặng quà gia đình có quân nhân đang công tác ở biên giới, hải đảo, gia đình đối tượng chính sách, nạn nhân chất độc da cam... trị giá 68,9 triệu đồng. Qua đó, góp phần tăng cường mối quan hệ quân- dân, củng cố lòng tin của nhân dân đối với cấp ủy, chính quyền các cấp. Quán triệt và triển khai thực hiện Chỉ thị 12- CT/TƯ của Bộ Chính trị và Nghị định 116/ 2007/NĐ-CP của Chính phủ, công tác giáo dục QP-AN cho toàn dân được đẩy mạnh, đạt kết quả thiết thực. Hội đồng giáo dục QP-AN các cấp được củng cố, phát huy tốt vai trò tham mưu, tư vấn giúp cấp ủy, chính quyền đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục QP-AN phù hợp với từng loại đối tượng, nhất là bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp ở cơ sở, bí thư chi bộ xã (phường, thị trấn), chức sắc, chức việc tôn giáo. Công tác giáo dục QP-AN cho học sinh, sinh viên, bên cạnh chương trình học chính khóa theo quy định, đã chú trọng tổ chức nhiều hoạt động ngoại khóa có ý nghĩa giáo dục chính trị sâu sắc, như hội thi, hội thao quốc phòng, các hoạt động văn nghệ, thể thao, tham quan, gặp mặt các nhân chứng lịch sử... Để nâng cao chất lượng giáo dục QP-AN cho nhân dân, CQQS phối hợp với các cơ quan báo chí, phát thanh, truyền hình đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền các quan điểm, đường lối QP-AN của Đảng, Nhà nước, xây dựng các chuyên mục về QPTD để giới thiệu các hoạt động QP-AN, xây dựng LLVT của địa phương và của nhân dân. Do quan tâm đúng mức, tổ chức thực hiện bằng các biện pháp phù hợp, nên công tác giáo dục QP-AN của Tỉnh có bước phát triển mới (năm 2008, Tỉnh là "đơn vị điểm" bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho chức sắc, chức việc tôn giáo của Quân khu 3), góp phần tạo chuyển biến tích cực cả trong nhận thức, trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng (QS,QP) ở địa phương của đội ngũ cán bộ, đảng viên, của các cấp, các ngành, LLVT và nhân dân trong Tỉnh. 

 Phối hợp chặt chẽ, thường xuyên giữa lực lượng quân đội, công an, biên phòng (theo Quyết định 107 của Thủ tướng Chính phủ) trong xây dựng thế trận QPTD gắn với thế trận ANND, BPTD cũng là một nội dung được Tỉnh chú trọng. CQQS, công an, biên phòng các cấp đã chủ động trao đổi, thống nhất báo cáo với cấp ủy, chính quyền cùng cấp những chương trình, nội dung, phương pháp cụ thể về việc kết hợp quốc phòng với an ninh, biên phòng trong từng thời điểm, từng khu vực và trên toàn địa bàn. Khi có nghị quyết của cấp ủy, chỉ thị của chính quyền, lực lượng quân sự, công an và bộ đội biên phòng, dưới sự quản lý, điều hành thống nhất của chính quyền các cấp, trực tiếp tổ chức thực hiện nghiêm túc theo phương án, kế hoạch. Đến nay, 100% huyện, thị, xã, phường, thị trấn của Tỉnh đã xây dựng và ký kết quy chế phối hợp hoạt động giữa CQQS, công an, biên phòng. Thực hiện quy chế phối hợp này, CQQS, công an, biên phòng các cấp tổ chức giao ban định kỳ để thông báo tình hình, đánh giá kết quả hoạt động phối hợp, kịp thời khắc phục những tồn tại, thiếu sót và đề ra phương hướng hoạt động tiếp theo. Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị thường trực, dân quân, tự vệ (DQTV) phối hợp với công an, biên phòng và các lực lượng chức năng khác tổ chức tuần tra, canh gác, bảo vệ các công trình quốc phòng, làm công tác dân vận, lập kế hoạch và tổ chức phòng chống lụt, bão, cứu hộ cứu nạn, bảo vệ môi trường và xử trí các tình huống đột xuất liên quan tới QP-AN, nhất là tuyến nội địa, ven biển, các đảo, bảo đảm giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở địa phương. Thời gian tới, trên cơ sở kết quả sơ kết 3 năm thực hiện Hướng dẫn số 02 Liên cục ngày 12/7/2004 của Cục PX 28/BCA và Cục DQTV về phối hợp lực lượng công an xã, phường, thị trấn, bảo vệ cơ quan doanh nghiệp với lực lượng DQTV các cấp, Tỉnh sẽ tiếp tục hoàn chỉnh quy chế hoạt động, phân định rõ phạm vi trách nhiệm, tránh tình trạng chồng chéo chức năng, nhất là trong xử lý các tình huống phức tạp liên quan tới QP-AN và đối ngoại, để nâng cao hiệu quả phối hợp của các lực lượng này, đáp ứng yêu cầu xây dựng nền QPTD, xây dựng thế trận QPTD gắn với thế trận ANND, BPTD trên địa bàn.

Nâng cao chất lượng tổng hợp, trình độ sẵn sàng chiến đấu của LLVT địa phương làm nòng cốt trong xây dựng nền QPTD, thế trận QPTD gắn với thế trận ANND, BPTD là nhiệm vụ trọng yếu được cấp ủy, chính quyền các cấp của Tỉnh hết sức coi trọng. Để làm tốt nhiệm vụ đó, Tỉnh chú trọng xây dựng LLVT vững mạnh toàn diện cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đảm bảo sự đồng bộ, cân đối giữa cơ quan với đơn vị, giữa lực lượng thường trực với lực lượng dự bị động viên (DBĐV) và DQTV, giữa các mặt chính trị, quân sự, hậu cần, kỹ thuật… Trước hết, Tỉnh tập trung xây dựng CQQS các cấp vững mạnh, củng cố biên chế tổ chức, trang bị chiến đấu cho các đơn vị trực thuộc  theo hướng “hợp lý, tinh, gọn, mạnh”, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ tác chiến thời bình và sẵn sàng mở rộng khi có chiến tranh. Tăng cường đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, huấn luyện quân sự, xây dựng nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật, thực hiện tốt các chế độ quy định sẵn sàng chiến đấu, công tác hậu cần, kỹ thuật; chăm lo xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện gắn với xây dựng các tổ chức Đảng trong sạch, vững mạnh. Thời gian qua, quán triệt Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Tỉnh lần thứ 17, Nghị quyết Đảng bộ Quân sự Tỉnh nhiệm kỳ 2005-2010, Đảng ủy Quân sự Tỉnh và các cấp ủy cơ sở đều xây dựng và thực hiện nghiêm túc các quy chế làm việc, quy chế công tác tài chính, cán bộ; duy trì thực hiện tốt các chế độ sinh hoạt thường kỳ (lãnh đạo, học tập, tự phê bình và phê bình) và nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên đề; do vậy đã phát huy tốt vai trò lãnh đạo của các tổ chức đảng trong công tác QS,QP ở địa phương. Các cơ quan, đơn vị cũng tổ chức tốt các phong trào thi đua Quyết thắng gắn với thực hiện Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", hướng mạnh vào "làm theo", tạo bước chuyển biến tích cực trong thực hiện nhiệm vụ được giao. Lực lượng DQTV của Tỉnh được xây dựng có quy mô và tổ chức biên chế thích hợp với từng địa bàn, cơ sở sản xuất,  theo hướng  "rộng khắp, vững chắc", chú trọng nâng cao chất lượng và độ tin cậy về chính trị, trình độ và khả năng chiến đấu. Hiện nay, Tỉnh duy trì tỷ lệ DQTV ở mức 1,32% dân số, tỷ lệ đảng viên 18,6%, 50% chi bộ có cấp ủy, 100% xã (phường) đội trưởng là đảng viên; ưu tiên xây dựng dân quân biển, dân quân các địa bàn xung yếu, vùng tôn giáo và tự vệ các cơ quan trọng yếu của Tỉnh, huyện, thị xã, các doanh nghiệp nhà nước. Đối với lực lượng DBĐV, các ngành chức năng của Tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị nhận quân tiến hành đăng ký, quản lý chặt chẽ và tổ chức huấn luyện theo kế hoạch, chú trọng nâng cao tỷ lệ đảng viên, tỷ lệ đúng chuyên nghiệp trong lực lượng này (hiện tỷ lệ đảng viên đạt 9,7%, đúng chuyên nghiệp đạt 84,87%, gần đúng chuyên nghiệp đạt 7,92%); đồng thời, thường xuyên phúc tra, bổ sung lực lượng, đảm bảo các đơn vị đạt 100% chỉ tiêu và có dự phòng theo quy định. Hằng năm, Tỉnh cùng các đơn vị nhận quân đều tiến hành kiểm tra toàn diện các đơn vị dự bị, quân số đều đạt mức 95% trở lên, đảm bảo khi có lệnh là động viên và chiến đấu được ngay với số lượng và chất lượng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.

Đại tá Trần Văn Mừng

Ủy viên Ủy ban QP-AN Quốc hội, khóa XII

Chỉ huy trưởng BCHQS  Tỉnh