Ấn phẩm tạp chí in

QPTD -Thứ Bảy, 10/12/2011, 23:48 (GMT+7)
Xây dựng \\"Thế trận lòng dân\\" làm nền tảng phát huy sức mạnh toàn dân tộc bảo vệ Tổ quốc
Một trong những điểm mới liên quan đến xây dựng thế trận quốc phòng- an ninh bảo vệ Tổ quốc, được thể hiện trong Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng, là tư tưởng "Xây dựng "thế trận lòng dân" làm nền tảng phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc"1. Tư tưởng đó đã xác định vai trò quyết định của yếu tố “lòng dân”, tức khía cạnh chính trị- tinh thần của nhân tố con người, trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc; nhưng yếu tố này chỉ trở thành nền tảng của sức mạnh toàn dân tộc, khi nó được xây dựng thành “thế trận” phù hợp với thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân.

           

Trước đây, nói đến xây dựng “thế trận”, ta thường nghĩ ngay đến việc tổ chức, bố trí, sắp xếp các lực lượng vật chất, gồm con người và phương tiện (tức là sức dân) theo một kế hoạch, một phương án tác chiến nhất định, chứ chưa phải thực sự bàn đến việc tổ chức, sắp xếp yếu tố chính trị- tinh thần (tức là lòng dân), yếu tố thuộc về ưu thế tuyệt đối của dân tộc ta trong các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm (mặc dù việc phát huy sức mạnh chính trị- tinh thần của khối đại đoàn kết toàn dân tộc vẫn luôn được nhấn mạnh), cho nên đến trước Hội nghị Trung ương 9 (khóa IX), trong các Văn kiện chính thức, Đảng ta chưa sử dụng cụm từ “thế trận lòng dân”. Lần này, cụm từ đó được dùng trong Văn kiện Đại hội để nói đến sự cần thiết phải quy tụ một cách chủ động yếu tố "lòng dân", mà cốt lõi là lòng yêu nước, ý thức tự tôn dân tộc, lòng tin của mọi tầng lớp nhân dân vào Đảng, Nhà nước và chế độ, thành "thế trận" làm nền tảng phát huy sức mạnh của toàn dân tộc bảo vệ Tổ quốc. Tư tưởng đó là sự tiếp nối lô gic quan điểm của Đảng ta về sức mạnh bảo vệ Tổ quốc là sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, trong đó, sức mạnh chính trị- tinh thần là nền tảng; đồng thời, thể hiện sự kế thừa truyền thống đánh giặc, giữ nước của ông cha ta từ trước đến nay, khi xem nhân tố quyết định thành, bại của công cuộc giữ nước là “sự đoàn kết, đồng lòng” của toàn dân.
Lịch sử mấy ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc ta cho thấy: lòng yêu nước của nhân dân không bao giờ thiếu, nhưng không phải lúc nào cũng được quy tụ theo một hướng, thành một “thế trận”, một yếu tố có tính quyết định để tạo nên sức mạnh tổng hợp gìn giữ non sông. Trong cuộc kháng chiến chống Nguyên- Mông, nhờ có “Vua tôi đồng lòng, anh em hòa thuận, cả nước chung sức” mà nhà Trần đã lãnh đạo nhân dân ba lần đánh bại đội quân từng xâm lược nhiều nước ở châu Âu và châu á lúc bấy giờ. Ngược lại, triều đại Hồ Quý Ly, do không quy tụ được “lòng dân”, nên dù có thành cao, hào sâu, quân hùng, tướng mạnh vẫn không cản được quân Minh xâm lược. Tổng kết thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn chống quân Minh do Lê Lợi lãnh đạo, Nguyễn Trãi đã cho rằng: “khoan thư sức dân làm kế sâu rễ, bền gốc, đó là thượng sách giữ nước”, bởi “bức thành lòng dân” là bức thành kiên cố nhất, không kẻ thù nào có thể vượt qua.
Những năm cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, lịch sử dân tộc ta cũng chứng kiến sự thất bại của nhiều phong trào yêu nước dưới ngọn cờ của các sỹ phu phong kiến, của giai cấp tiểu tư sản và tư sản dân tộc, bởi các ngọn cờ đó không tập hợp được mọi tầng lớp nhân dân, không đáp ứng được yêu cầu giải phóng dân tộc phải gắn liền với giải phóng nhân dân lao động khỏi áp bức, bóc lột. Chỉ đến khi có sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam với đường lối cách mạng hợp với nguyện vọng của toàn dân, truyền thống yêu nước đó mới được quy tụ để làm nên thắng lợi của Cách mạng tháng Tám và hai cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, giành lại độc lập, tự do cho Tổ quốc, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội (CNXH). Tư tưởng "Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết" của Chủ tịch Hồ Chí Minh chính là sợi chỉ đỏ chỉ đạo xây dựng “thế trận lòng dân” trong suốt hai cuộc kháng chiến đó; đồng thời vẫn tiếp tục chỉ đạo công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.
Ngày nay, công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đang đứng trước nhiều cơ hội và thách thức đan xen. Sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc trong bối cảnh toàn cầu hóa kinh tế đã có thêm nhiều nội dung mới, không chỉ giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, mà còn là bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa (XHCN); bảo vệ an ninh chính trị, an ninh kinh tế, an ninh tư tưởng- văn hóa và an ninh xã hội; giữ vững ổn định chính trị của đất nước, ngăn ngừa, đẩy lùi và làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, bảo vệ vững chắc mọi thành quả của cách mạng. Những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử của 20 năm đổi mới có một nguyên nhân rất căn bản là sự đồng thuận của lòng dân đối với đường lối đổi mới của Đảng. Tuy nhiên, bên cạnh đó, những tác động mặt trái của kinh tế thị trường và của quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, cùng tệ quan liêu, tham nhũng, sự thoái hóa biến chất của một bộ phận cán bộ, đảng viên và các tệ nạn tiêu cực khác trong xã hội chưa được đẩy lùi, cũng đang làm giảm lòng tin của một bộ phận nhân dân vào Đảng, Nhà nước và chế độ. Mặt khác, các thế lực thù địch vẫn ráo riết thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, kết hợp với bạo loạn, lật đổ; tăng cường chống phá với nhiều thủ đoạn tinh vi và xảo quyệt trên tất cả các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa, tư tưởng… nhằm xóa bỏ CNXH trên đất nước ta. Chúng ráo riết tiến hành các thủ đoạn giành giật “lòng người” từ việc bác bỏ những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác- Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, phủ nhận những thành tựu của CNXH hiện thực, thổi phồng những khó khăn, khuyết điểm trong công cuộc đổi mới của chúng ta, đến việc lợi dụng các vấn đề dân tộc, dân chủ, nhân quyền, tôn giáo... hòng gây mất ổn định về chính trị- xã hội, ly tán “lòng dân”, tạo nên những khoảng trống về tư tưởng để dễ bề tiến hành các cuộc “cách mạng nhung”, “cách mạng sắc màu”, tiến tới xóa bỏ sự lãnh đạo của Đảng, đưa nước ta đi vào quỹ đạo của chủ nghĩa tư bản. Điều đó đã đặt ra sự cần thiết hơn bao giờ hết phải thường xuyên chăm lo sự thống nhất về chính trị- tinh thần của toàn dân, phải xây dựng “thế trận lòng dân” làm nền tảng để phát huy sức mạnh toàn dân tộc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quốc phòng- an ninh bảo vệ Tổ quốc. 
Xây dựng “thế trận lòng dân” đáp ứng yêu cầu tăng cường sức mạnh quốc phòng- an ninh bảo vệ Tổ quốc trong tình hình hiện nay chính là xây dựng, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và công cuộc đổi mới vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”. Đó là quá trình xây dựng yếu tố chính trị- tinh thần của nền quốc phòng toàn dân, nền an ninh nhân dân, cũng như của từng khu vực phòng thủ, nhằm củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đảm bảo cho mọi tầng lớp nhân dân không chỉ thiết tha với chủ quyền lãnh thổ của Tổ quốc, mà còn gắn bó với Đảng, với chế độ XHCN; có ý thức tự giác về nghĩa vụ, trách nhiệm và quyền lợi công dân trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc với những nội dung mới. Đó là quá trình thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp về chính trị, tư tưởng, kinh tế, văn hóa, xã hội và quốc phòng- an ninh với sự tham gia của tất cả các cấp, các ngành, của mọi tầng lớp nhân dân; tập trung trước hết vào giải quyết tốt những vấn đề cơ bản như sau:
Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng- an ninh cho cán bộ, công chức và cho toàn dân. Trong đó cần chú trọng nâng cao hiệu quả giáo dục chủ nghĩa yêu nước, lòng tự tôn dân tộc, tự hào về truyền thống chống ngoại xâm của dân tộc ta, truyền thống vẻ vang của Đảng, của Quân đội nhân dân Việt Nam trong mọi tầng lớp nhân dân, nhất là trong thế hệ trẻ. Đồng thời, tích cực tuyên truyền về đường lối, quan điểm, yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, làm cho mọi người dân hiểu rõ mối quan hệ thống nhất giữa độc lập dân tộc và CNXH, bảo vệ Tổ quốc về mặt chủ quyền, lãnh thổ gắn liền với bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ XHCN; thống nhất nhận thức về đối tượng và đối tác, thời cơ và thách thức trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Trên cơ sở đó nâng cao ý thức trách nhiệm và tính tự giác trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng- an ninh phù hợp với điều kiện sống, học tập, làm việc của mỗi người dân. Theo đó, cần tiếp tục hoàn thiện chương trình, giáo trình, công tác quản lý nhà nước và phương pháp tổ chức giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng- an ninh cho phù hợp với từng đối tượng học tập; sớm nhân rộng mô hình bồi dưỡng kiến thức quốc phòng- an ninh cho chức sắc, chức việc các tôn giáo mà một số địa phương đã làm tốt ra cả nước, nhằm đảm bảo cho mọi người dân được quán triệt những quan điểm cơ bản của Đảng về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
 Đẩy mạnh cuộc đấu tranh chống tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí; làm trong sạch các tổ chức Đảng và bộ máy Nhà nước để củng cố lòng tin của dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ. Theo đó, cần đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 6 (lần 2) khóa VIII và Nghị quyết Đại hội X với những yêu cầu, biện pháp mới, phù hợp để cuộc vận động đi vào chiều sâu; xây dựng Đảng ta thực sự trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức cách mạng trong sáng, có phương thức lãnh đạo khoa học và luôn gắn bó với nhân dân. Trong thời gian tới, cần tổ chức thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 3, khóa X về "Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí"; đảm bảo cho Nghị quyết sớm đi vào cuộc sống, thể hiện đúng tinh thần “nói đi đôi với làm”, tạo được sự đột phá trong cuộc đấu tranh này. Đồng thời, đẩy mạnh cải cách hành chính, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân và vì dân; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước từ cơ quan Trung ương đến cơ sở, đặc biệt ở cấp phường, xã (nơi tiếp xúc đầu tiên của người dân với chính quyền nhà nước) thực sự là “công bộc”của dân; tăng cường vai trò phản biện và giám sát của Mặt trận Tổ quốc cùng các đoàn thể và mọi tầng lớp nhân dân đối với việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; kiên quyết xóa bỏ cơ chế “xin- cho” đối với những vấn đề mà người dân có quyền được phục vụ và công chức nhà nước phải phục vụ; phát huy mạnh mẽ quyền dân chủ trực tiếp và gián tiếp của nhân dân, thực hiện có hiệu quả hơn quy chế dân chủ ở cơ sở; xử lý kịp thời và nghiêm minh, công khai theo kỷ luật Đảng và pháp luật của Nhà nước đối với những cán bộ, đảng viên, công chức thoái hóa biến chất, quan liêu, tham nhũng, bao che cho tham nhũng, dù người đó ở chức vụ nào, đương chức hay nghỉ hưu.
Ban hành và thực thi có hiệu quả các chủ trương, chính sách phù hợp với  tâm tư, nguyện vọng của nhân dân để từng bước hiện thực hóa các mục tiêu của CNXH trong đời sống thường nhật. Chủ trương, chính sách là cầu nối giữa Đảng và Nhà nước với người dân. Nội dung và việc thực hiện chúng phù hợp với nguyện vọng của dân thì nhân dân sẽ tin và gắn bó với Đảng, với chính quyền, “thế trận lòng dân” sẽ được củng cố. Ngược lại, thì “lòng dân” sẽ ly tán. Vì thế, cùng với các biện pháp tăng cường công tác giáo dục chủ nghĩa yêu nước trong xã hội và xây dựng Đảng, Nhà nước ta trong sạch, vững mạnh, các cơ quan chức năng từ Trung ương đến địa phương, cơ sở khi nghiên cứu, đề xuất ban hành và tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước cần phải quán triệt lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Việc gì có lợi cho dân, phải hết sức làm. Việc gì có hại cho dân, phải hết sức tránh”. Theo đó, khi đề xuất hoặc tổ chức thực thi một chủ trương, chính sách nào đó, cần đặt mình vào địa vị của người dân để thấy hết thiệt- hơn, tránh chủ quan duy ý chí, gây phiền hà hoặc làm thiệt hại đến lợi ích chính đáng của nhân dân; đồng thời, phải đảm bảo sự nhất quán của đường lối đổi mới theo hướng phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, với sự tham gia tự do, bình đẳng của mọi người dân trong những ngành, nghề, lĩnh vực sản xuất- kinh doanh mà luật pháp không cấm. Cần tiếp tục nâng cao hiệu quả thực hiện các chương trình, dự án xóa đói, giảm nghèo; giải quyết tốt hơn vấn đề công bằng xã hội trong mỗi bước phát triển kinh tế; khắc phục triệt để những thiệt thòi mà người dân phải gánh chịu trong tổ chức thực hiện các chính sách liên quan đến thu hồi đất, giải phóng mặt bằng, tái định cư, chuyển đổi cơ cấu kinh tế, v.v. Việc thực thi các chủ trương, chính sách hợp lòng dân, nhằm từng bước hiện thực hóa những mục tiêu cụ thể của CNXH phải gắn liền với công cuộc cải cách hành chính, sự nêu gương của các đảng viên và cán bộ, công chức nhà nước. Đó là sự thuyết phục có hiệu quả nhất tính chất “vì dân” của bộ máy lãnh đạo và công quyền chúng ta.
Đẩy mạnh đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, tạo nên sự thống nhất về tư tưởng chính trị trong toàn dân. Chia rẽ dân với Đảng và Nhà nước là một thủ đoạn thâm độc của các thế lực thù địch nhằm ly tán “lòng dân”. Để làm việc đó, chúng đang đẩy mạnh chiến lược “diễn biến hòa bình” trên tất cả các lĩnh vực, với hy vọng làm cho nhân dân mất lòng tin vào chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vào Đảng, Nhà nước, công cuộc đổi mới và mục tiêu, lý tưởng của CNXH. Vì thế, hiệu quả của xây dựng “thế trận lòng dân” phụ thuộc chặt chẽ vào cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng cũng như đường lối, quan điểm của Đảng. Trước hết, cần đổi mới công tác giáo dục chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong toàn xã hội, đặc biệt trong hệ thống nhà trường, sao cho sinh động, thuyết phục hơn; khắc phục những biểu hiện kinh viện, xơ cứng, lối mòn hoặc thô thiển hóa trong truyền đạt các học thuyết. Cần chú ý làm rõ tính khoa học, cách mạng, những quan điểm từ trước đến nay vẫn còn nguyên giá trị, những quan điểm đến nay vẫn đúng nhưng bị hiểu sai, những quan điểm trước kia đúng nhưng thực tiễn hiện nay đã vượt qua, cần phát triển cho phù hợp với tình hình; đồng thời cần tổ chức cuộc đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái, thù địch một cách chủ động, có chỉ đạo chặt chẽ với sự đầu tư thích đáng về con người và cơ sở vật chất, sự quan tâm đặc biệt đến việc đấu tranh trên mạng Internet và kết hợp một cách hài hòa “xây-chống” trên các phương tiện thông tin đại chúng nhằm củng cố lòng tin của dân đối với Đảng, với chế độ XHCN.
 Xây dựng “thế trận lòng dân” không phải là công việc chỉ làm một lần, mà cần được tiến hành thường xuyên, trên cơ sở phát huy trách nhiệm của mọi lực lượng. Việc thực hiện có hiệu quả những vấn đề nói trên, nhất định sẽ đem lại một “thế trận lòng dân” bền vững làm nền tảng phát huy sức mạnh toàn dân bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới.
 
Nguyễn Ngọc Hồi
 
1- ĐCSVN - Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X. Nxb CTQG, H. 2006, tr. 109.

 

Ý kiến bạn đọc (0)

ENGLISH
中文
Đọc tạp chí in
Giấy phép số 478/GP-BTTTT, Bộ Thông tin và Truyền thông, cấp ngày 27/7/2021.
Tổng Biên tập: Thiếu tướng, ThS. TẠ QUANG CHUYÊN
Phó Tổng Biên tập: Đại tá, ThS. HOÀNG VĂN TRƯỜNG; Đại tá, PGS, TS. NHÂM CAO THÀNH; Đại tá, ThS. NGUYỄN MẠNH TUẤN
© 2013 Bản quyền thuộc về Tạp chí Quốc phòng toàn dân. Bảo lưu mọi quyền
Địa chỉ: 38A - Lý Nam Đế - Hoàn Kiếm - Hà Nội; ĐT: (024)38.457.044; (069)552.364
Fax: (024)37.473.956 - Email: thukytoasoan.qptd@gmail.com
Đại diện phía Nam: 161-163, Trần Quốc Thảo, Quận 3, TP Hồ Chí Minh; Fax: (028) 62.905.671; ĐT: (069) 667.446