Quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối quân sự, quốc phòng (QS, QP) của Đảng và chấp hành sự chỉ đạo của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 3, những năm qua, Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân (HĐND), Uỷ ban nhân dân (UBND) tỉnh Hải Dương đã lãnh đạo, chỉ đạo nhân dân và lực lượng vũ trang (LLVT) trong Tỉnh ra sức phát huy nội lực, khai thác tốt các tiềm năng, thế mạnh, tập trung phát triển kinh tế-xã hội (KT-XH), xây dựng nền quốc phòng toàn dân (QPTD) vững mạnh. Trong đó, coi trọng xây dựng thế trận QPTD gắn với thế trận an ninh nhân dân (ANND); xây dựng khu vực phòng thủ (KVPT), nâng cao chất lơượng tổng hợp, trình độ và khả năng sẵn sàng chiến đấu của LLVT địa phương. Nhờ đó, đã bảo đảm giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở địa phương; làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá bằng chiến lược “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch trên địa bàn.

Từ thực tiễn xây dựng nền QPTD ở địa phương, Tỉnh rút ra được một số kinh nghiệm bước đầu, nhằm tiếp tục nghiên cứu, vận dụng để thực hiện tốt nhiệm vụ trong thời gian tới.

Một là, kết hợp chặt chẽ hai nhiệm vụ chiến lược, tập trung phát triển KT-XH, tạo nền tảng để tăng cường tiềm lực quốc phòng-an ninh (QP-AN). Hải Dương là tỉnh đồng bằng nằm trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, có nhiều tuyến giao thông quan trọng đi qua địa bàn (cả đường bộ, đường sông và đường sắt), nên có vị trí quan trọng về KT-XH và QP-AN đối với Quân khu 3 và cả nước. Nhận thức rõ điều đó, trong những năm đổi mới vừa qua, Tỉnh đã đề ra nhiều chủ trương, biện pháp đúng đắn, sát hợp để gắn phát triển KT-XH với tăng cường QP-AN. Nhờ đó, tình hình KT-XH có bước phát triển quan trọng; QP-AN trên địa bàn được giữ vững. Năm 2007, GDP trong Tỉnh tăng 11,5% (tăng 1.075 tỷ đồng); tỷ trọng nông, lâm nghiệp, thủy sản- công nghiệp, xây dựng - dịch vụ trong GDP chuyển dịch tiến bộ, tương ứng từ 26,8% - 43,7% - 29,5% sang 25,5% - 44% - 30,5%; giá trị sản xuất các ngành đều tăng cao, trong đó công nghiệp tăng 14%; tổng thu ngân sách của Tỉnh đạt trên 2.978 tỷ đồng. Hệ thống giáo dục-đào tạo được đầu tư, cải thiện đáng kể, đảm bảo chất lượng giáo dục; tỷ lệ phòng học kiên cố đạt 74,2%, có 24,4% số trường học đạt chuẩn quốc gia (tăng 3,4%). Chương trình mục tiêu quốc gia về y tế được thực hiện tốt, hiện có 148 xã (tăng 33 xã) đạt chuẩn quốc gia về y tế; trên 99% trẻ em trong độ tuổi được tiêm chủng mở rộng. Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" thu được nhiều kết quả, 40,7% số làng, khu dân cư đạt danh hiệu "làng, khu dân cư văn hóa". Công tác xóa đói, giảm nghèo đạt kết quả tích cực, tỷ lệ hộ nghèo (theo tiêu chí mới) giảm còn 13,41%; giải quyết việc làm mới cho trên 3 vạn lao động. Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân không ngừng được cải thiện. 

Hiện nay, Tỉnh đang tập trung thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp, nhằm đảm bảo KT-XH phát triển nhanh và bền vững trên tất cả các ngành, các lĩnh vực, phấn đấu GDP tăng từ 11% đến 11,5%.

Với quan điểm kết hợp kinh tế với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế, kinh tế phát triển là nền tảng, tạo cơ sở vật chất, kỹ thuật của nền quốc phòng toàn dân, nên trong phát triển KT-XH, Tỉnh luôn chú trọng gắn với tăng cường QP-AN, đảm bảo mỗi bước phát triển KT-XH là một bước tăng cường QP-AN. Điều đó được thể hiện cụ thể ngay trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh, của các cấp, các ngành; trong quy hoạch, kế hoạch phát triển hạ tầng cơ sở KT-XH; trong tổ chức sản xuất, kinh doanh. Đặc biệt, đối với các ngành kinh tế quan trọng có tính lưỡng dụng, như giao thông vận tải, bưu chính-viễn thông, công nghiệp chế tạo máy, chế biến, y tế, Tỉnh rất chú trọng trong chiến lược phát triển.  

Hai là, tập trung xây dựng thế trận QPTD gắn với thế trận ANND vững chắc. Để thực hiện tốt nhiệm vụ này, cơ quan quân sự các cấp đã phát huy tốt vai trò tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền cùng cấp và phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể chính trị, quần chúng quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc các nghị quyết, pháp lệnh, nghị định, chỉ thị của Đảng, Nhà nước, Đảng uỷ, Bộ Tư lệnh Quân khu, Tỉnh uỷ, HĐND, UBND Tỉnh về công tác QP-AN, đặc biệt là Nghị quyết Trung ương 8 (khoá IX) về chiến lược bảo vệ Tổ  quốc trong tình hình mới. Tích cực đẩy mạnh công tác giáo dục QP-AN cho toàn dân, nhất là bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp, các ngành. Thời gian qua, với những nỗ lực rất lớn của cấp ủy, chính quyền các cấp và của  nhân dân, Hải Dương luôn là một trong những đơn vị dẫn đầu Quân khu về công tác giáo dục QP-AN. Nét nổi bật là, Tỉnh chú trọng hướng mạnh công tác này về cơ sở, nhất là đối với các đối tượng: thôn, (khu) đội trưởng, cán bộ xã, phường, thị trấn, các chức sắc, chức việc tôn giáo... Do làm tốt công tác giáo dục QP-AN, nhận thức và trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân trong thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng (QS, QP) đã có sự chuyển biến tích cực nên đã tạo chuyển biến tích cực cả về nhận thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ QS, QP. Thời gian tới, quán triệt Chỉ thị số 12-CT/TW ngày 3-5-2007 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục QP-AN trong tình hình mới, Tỉnh tổ chức rà soát, phân loại đối tượng, tích cực đổi mới nội dung, chương trình, cải tiến phương pháp, bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho phù hợp với từng đối tượng; kiện toàn tổ chức và phát huy vai trò của Hội đồng giáo dục QP-AN các cấp để không ngừng nâng cao chất lượng công tác này. Đồng thời, Tỉnh tiếp tục tiến hành khảo sát, đánh giá đúng thực trạng tình hình mọi mặt của từng địa bàn; tập trung xây dựng xã, phường, thị trấn vững mạnh toàn diện và vững mạnh về QP-AN; kiện toàn cơ chế lãnh đạo, quản lý công tác QS, QP, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng, chất lượng, hiệu quả hoạt động của chính quyền các cấp, cơ quan quân sự, các LLVT, các tổ chức, đoàn thể, như: Công đoàn, Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh; phát huy dân chủ ở cơ sở, tích cực vận động và tạo mọi điều kiện để “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”, tạo sự đoàn kết, thống nhất, phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ QS, QP, xây dựng nền QPTD trên địa bàn ngày càng vững chắc.

Đồng thời, cơ quan quân sự cũng chú trọng thực hiện tốt vai trò tham mưu và hướng dẫn, phối hợp chặt chẽ với các cấp, các ngành cùng toàn dân thực hiện tốt nhiệm vụ xây dựng KVPT tỉnh, huyện, thành phố theo hướng “cơ bản, liên hoàn, vững chắc”; nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác huấn luyện, diễn tập theo các phương án tác chiến đã được phê duyệt, đáp ứng yêu cầu bảo vệ địa phương và Quân khu. Năm 2007, Tỉnh đã tổ chức diễn tập KVPT huyện Chí Linh, sở Giao thông vận tải, diễn tập chỉ huy-cơ quan cho Đoàn 25, Ban chỉ huy Quân sự huyện Cẩm Giàng đạt kết quả khá. Năm 2008, Tỉnh chỉ đạo tổ chức diễn tập KVPT huyện Kim Môn, thành phố Hải Dương; diễn tập chỉ huy cơ quan 1 bên, 1 cấp đối với Ban chỉ huy Quân sự huyện Kim Thành, Thanh Hà và Đoàn 25…; chỉ đạo các huyện, thành phố diễn tập tác chiến trị an, phòng chống lụt bão, cứu hộ, cứu nạn (mỗi huyện từ 15% đến 20% số xã, phường, thị trấn); trong đó, chú trọng chỉ đạo làm tốt công tác phối hợp giữa cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành để diễn tập đạt kết quả tốt. Bộ chỉ huy Quân sự Tỉnh thực hiện tốt chức năng giúp UBND tỉnh quản lý nhà nước về quốc phòng, tổ chức thẩm định các dự án KT-XH, quản lý các công trình quốc phòng, kịp thời điều chỉnh, bổ sung các kế hoạch, phương án phòng thủ phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển KT-XH, bảo đảm QP-AN của Tỉnh. Kết hợp sử dụng có hiệu quả nguồn ngân sách của trên với huy động nguồn ngân sách của địa phương phục vụ xây dựng hệ thống các công trình chiến đấu; tập trung hoàn thiện sở chỉ huy cơ bản của Tỉnh, các huyện, thành phố, căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu cần, kỹ thuật, các cụm điểm tựa tiểu đoàn bộ binh, các trận địa pháo binh, pháo phòng không trên các hướng phòng thủ chủ yếu; hoàn thiện hệ thống các công trình quốc phòng khác, như hệ thống đường giao thông, các bãi đỗ, kho tàng, bến cảng, vừa phục vụ cho quy hoạch phát triển KT-XH, vừa phục vụ cho nhiệm vụ QS, QP của địa phương. Tích cực, chủ động phối hợp các lực lượng, nhất là quân đội với công an, theo Quyết định 107 của Thủ tướng Chính phủ trong quản lý địa bàn, nắm chắc mọi diễn biến tình hình của địa phương, chú trọng các địa phương, các địa bàn trọng điểm, kịp thời phát hiện và đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động phá hoại của các thế lực thù địch, phản động; phối hợp xử lý hiệu quả các tình huống xảy ra, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội của Tỉnh. 

Ba là, chú trọng xây dựng LLVT địa phương vững mạnh toàn diện, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ QS, QP của Tỉnh trong tình hình mới. Nhiệm vụ QS, QP của Tỉnh trong giai đoạn hiện nay và trong thời gian tới đặt ra yêu cầu xây dựng cơ quan quân sự và LLVT địa phương vững mạnh toàn diện, có chất lượng tổng hợp, trình độ và khả năng sẵn sàng chiến đấu cao, bảo đảm là lực lượng chính trị trung thành, tin cậy của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội và làm nòng cốt trong củng cố nền QPTD, xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước. Lực lượng thường trực của Tỉnh tiếp tục được hoàn chỉnh biên chế tổ chức, trang bị chiến đấu theo hướng “hợp lý, tinh, gọn, mạnh”, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ thường xuyên và đột xuất trong thời bình và sẵn sàng mở rộng lực lượng, thực hiện nhiệm vụ tác chiến khi có chiến tranh. Trong xây dựng LLVT, Tỉnh chú trọng tập trung xây dựng lực lượng thường trực sẵn sàng chiến đấu và lực lượng thường trực cơ động. Tăng cường xây dựng chính quy, chấp hành nghiêm kỷ luật, điều lệnh, điều lệ của quân đội; kết hợp xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện với xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh; đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, trình độ và khả năng sẵn sàng chiến đấu, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đề ra. Xây dựng lực lượng dân quân, tự vệ (DQTV) có quy mô và tổ chức biên chế thích hợp với từng địa bàn, cơ sở sản xuất, nâng cao chất lượng và độ tin cậy về chính trị, trình độ và khả năng chiến đấu; duy trì tỷ lệ DQTV đúng theo quy định của pháp lệnh DQTV, phấn đấu nâng cao tỷ lệ đảng viên, chú trọng xây dựng dân quân các xã miền núi, vùng có đông đồng bào theo đạo và tự vệ các cơ quan trọng yếu của Tỉnh, huyện, thị xã, các doanh nghiệp nhà nước. Tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các chi bộ quân sự, làm hạt nhân trong thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế, củng cố QP-AN ở cơ sở. Phối hợp giữa địa phương và đơn vị tiến hành đăng ký, quản lý chặt chẽ và huấn luyện tốt lực lượng dự bị động viên, bảo đảm các đơn vị dự bị động viên đạt 100% chỉ tiêu theo biên chế và có quân số dự phòng thích hợp, tiếp tục nâng cao tỷ lệ đảng viên trong lực lượng dự bị. Tổ chức huấn luyện chuyển ngạch dự bị, chuyển binh chủng, đảm bảo tỷ lệ đúng và gần đúng chuyên nghiệp quân sự đạt trên 88,9%. Hằng năm, tổ chức kiểm tra sẵn sàng động viên, bảo đảm quân số 95% trở lên và sẵn sàng khi có lệnh là động viên và chiến đấu được ngay, với số lượng và chất lượng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.

Đại tá  Nguyễn Duy Nguyên

Ủy viên ủy ban QP-AN Quốc hội, khoá XII

Chỉ huy trưởng BCHQS Tỉnh