Hiện nay, đội ngũ công nhân, viên chức và lao động trong các loại hình doanh nghiệp và cơ sở kinh tế ở nước ta có khoảng 11,3 triệu người, chiếm 13,5% dân số và 26,4% lực lượng lao động xã hội. Nhìn chung, tuổi đời của công nhân, lao động (CNLĐ) tương đối trẻ: từ 18 đến 30 chiếm 36,4%; còn trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, tuổi dưới 25 chiếm tới 43,2%. Trình độ học vấn, chuyên môn nghề nghiệp của CNLĐ những năm gần đây được nâng lên đáng kể (năm 1985, trình độ trung học phổ thông là 43%; hiện nay là 69,3%);... tỷ lệ công nhân được đào tạo nghề cũng tăng lên. GCCN Việt Nam có mặt trong tất cả các thành phần kinh tế, các ngành nghề và là một lực lượng sản xuất cơ bản, chủ yếu; có vai trò đặc biệt quan trọng đối với nền kinh tế quốc dân. GCCN Việt Nam luôn giữ vững bản chất cách mạng, truyền thống lao động cần cù, sáng tạo, khắc phục khó khăn, đưa sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) đất nước đi lên. Đa số họ là những người có khả năng thích ứng với cơ chế mới, tiếp cận nhanh khoa học, công nghệ hiện đại; năng động, sáng tạo, có nhiều sáng kiến cải tiến kỹ thuật mang lại giá trị kinh tế cao. Trong công cuộc đổi mới, CNLĐ nước ta đã đề xuất nhiều vấn đề quan trọng, để trên cơ sở đó Đảng, Nhà nước có các chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo phát triển sản xuất, giữ vững ổn định chính trị, xã hội của đất nước. Có thể khẳng định rằng, GCCN Việt Nam luôn luôn là chỗ dựa vững chắc của Đảng, Nhà nước, chế độ XHCN; là lực lượng nòng cốt trong khối liên minh công – nông – trí, nền tảng của khối đại đoàn kết toàn dân tộc; vừa là lực lượng tích cực, đi đầu trong công cuộc đổi mới, vừa là lực lượng kiên quyết trên mặt trận đấu tranh chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí, đặc quyền, đặc lợi và các hiện tượng tiêu cực khác. GCCN Việt Nam cũng là lực lượng tiêu biểu cho truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết quốc tế với GCCN, nhân dân lao động trên toàn thế giới.