Biết chúng tôi có ý định nghiên cứu về “mô hình” đơn vị tự vệ trong điều kiện sản xuất kinh doanh theo cơ chế thị trường, các đồng chí cán bộ Phòng Dân quân tự vệ (DQTV) Quân khu 3 và Ban DQTV tỉnh Hải Dương đã giới thiệu với chúng tôi về lực lượng tự vệ (LLTV) của Công ty Xi măng Hoàng Thạch. Chúng tôi đã đến tận nơi “mục sở thị” để tìm hiểu và giới thiệu với bạn đọc.

Thiếu tá Đặng Văn Lý, trợ lý tuyên huấn- Ban Chỉ huy Quân sự (BCHQS) huyện Kinh Môn đưa chúng tôi đến thẳng Công ty Xi măng Hoàng Thạch. Tiếp chúng tôi là các đồng chí trong Ban chỉ huy Tiểu đoàn Tự vệ. Ngay trong câu chuyện xã giao ban đầu, đồng chí Nguyễn Đức Hiền, Tiểu đoàn trưởng (nguyên là sĩ quan đặc công) đã gây ấn tượng mạnh cho chúng tôi bằng việc giới thiệu một loạt thành tích của Tiểu đoàn Tự vệ trong việc thực hiện nhiệm vụ quốc phòng-an ninh(QP-AN) những năm vừa qua.

Công ty Xi măng Hoàng Thạch thành lập năm 1980, với công nghệ tương đối hiện đại, do Đan Mạch giúp đỡ. Địa bàn đứng chân của Công ty chia làm 3 khu thuộc thị trấn Minh Tâm, thị trấn Phú Thứ và khu Vĩnh Tuy của thị trấn Mạo Khê. Đây là địa bàn không những thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh, đầu mối giao thông, giao lưu kinh tế quan trọng của hai tỉnh Hải Dương và Quảng Ninh, mà còn là khu vực trọng điểm về QP-AN trong thế trận khu vực phòng thủ của huyện, tỉnh. Như vậy, cùng với bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn cho sản xuất, kinh doanh, LLTV của Công ty còn phải sẵn sàng tham gia chiến đấu, phục vụ chiến đấu trong khu vực phòng thủ địa phương và tham gia công tác QP-AN ở ba cụm địa bàn. Song, LLTV của Công ty luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, liên tục đạt danh hiệu đơn vị quyết thắng, nhiều năm là đơn vị lá cờ đầu của lực lượng vũ trang tỉnh Hải Dương và được Quân khu 3 khen thưởng. Đối với nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh, hằng năm Công ty luôn hoàn thành vượt mức kế hoạch đề ra. Năm 2007, sản xuất đạt 106,7% kế hoạch, nộp ngân sách trên 225 tỷ đồng. Đặc biệt là, năm 2005, Công ty đã vinh dự được Nhà nước tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới.

Cầm bản thành tích khen thưởng đầy 3 trang giấy khổ A4 của LLTV Công ty Xi măng Hoàng Thạch, chúng tôi tự hỏi: vì sao LLTV của Công ty luôn được xây dựng vững mạnh và hoạt động đạt hiệu quả cao trong điều kiện sản xuất kinh doanh theo cơ chế thị trường? Thực tế cho thấy, trong giai đoạn hiện nay, Công ty cũng gặp không ít khó khăn, thách thức do giá cả các loại vật tư đầu vào sản xuất xi măng tăng cao, sự cạnh tranh trên thị trường ngày càng gay gắt. Trong khi đó, vừa sản xuất, Công ty vừa phải tiếp tục đầu tư mở rộng sản xuất.

Qua nghiên cứu, tìm hiểu, chúng tôi biết rằng, nguyên nhân quan trọng có ý nghĩa quyết định hiệu quả xây dựng, hoạt động của LLTV Công ty Xi măng Hoàng Thạch là Đảng ủy, Ban Giám đốc Công ty có nhận thức đúng đắn về nhiệm vụ QP-AN; thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức, xây dựng LLTV; coi trọng công tác giáo dục, nâng cao nhận thức cho cán bộ, công nhân về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Nghị quyết lãnh đạo hằng năm của Đảng bộ Công ty luôn quan tâm đến công tác QP-AN bằng những chủ trương, biện pháp cụ thể, phù hợp với đặc điểm sản xuất, kinh doanh. Cơ quan quân sự làm tốt chức năng tham mưu cho Đảng ủy, Ban Giám đốc lãnh đạo, chỉ đạo công tác QP-AN. Quán triệt và triển khai thực hiện Pháp lệnh về DQTV, Nghị định 184/2004/ NĐ-CP và Nghị định 119/2004/ NĐ-CP của Chính phủ, Công ty đã thành lập BCHQS, do đồng chí Đào Ngọc Bình, Giám đốc Công ty làm Chỉ huy trưởng, đồng chí phó giám đốc làm Chỉ huy phó. Tiểu đoàn Tự vệ được thành lập tháng 4 năm 1980, trên cơ sở lực lượng của các phòng, ban, phân xưởng; như vậy, vừa đảm bảo được nguyên tắc xây dựng LLTV “không thoát ly sản xuất”, vừa tận dụng khả năng chuyên môn sát gần với nhiệm vụ của từng đơn vị tự vệ. Ví dụ: tiểu đội công binh gồm những đồng chí thuộc xưởng sửa chữa công trình, tiểu đội thông tin gồm các đồng chí thuộc tổng đài vô tuyến, hữu tuyến của văn phòng... Hiện nay, Tiểu đoàn Tự vệ có 295 đồng chí, biên chế gồm: Ban Chỉ huy Tiểu đoàn (trong đó có một đồng chí là cán bộ quân sự chuyên trách), 3 đại đội và 5 tiểu đội binh chủng trực thuộc. Cán bộ đại đội, trung đội, tiểu đội đều là cán bộ của các phòng, ban, phân xưởng kiêm nhiệm. Đảng viên trong LLTV chiếm 16,83%, số còn lại đều là đoàn viên, hầu hết đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự; 52 đồng chí có trình độ đại học. Cùng với xây dựng LLTV, Công ty còn thực hiện tốt công tác đăng ký, quản lý lực lượng dự bị động viên, sẵn sàng huy động khi cần thiết.

Có người cho rằng LLTV của Công ty vững mạnh là do có nhiều kinh phí hoạt động, bởi đó là “con nhà giàu”. Theo chúng tôi, điều đó chỉ đúng một phần; đành rằng có sự quan tâm về kinh phí, cơ sở vật chất, thì công tác xây dựng và hoạt động của LLTV sẽ thuận lợi hơn. Nhưng, để có được điều đó là cả một quá trình nhận thức sâu sắc của Đảng ủy, Ban Giám đốc về quan điểm, đường lối QP-AN của Đảng, nhất là sự kết hợp kinh tế với QP-AN trong việc thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Để nâng cao ý thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, công nhân đối với nhiệm vụ QP-AN, Đảng ủy, Ban Giám đốc Công ty luôn coi trọng công tác giáo dục, tuyên truyền nâng cao nhận thức về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc cho cán bộ, công nhân bằng nhiều hình thức phong phú như: tổ chức nói chuyện thời sự, thi tìm hiểu về Đảng, Bác Hồ, về truyền thống của Quân đội nhân dân, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh... Năm 2006, Công ty đã tổ chức một lớp bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho 30 cán bộ chủ chốt của các phòng, ban, phân xưởng, theo chương trình của đối tượng 3.

Trao đổi với chúng tôi về công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của LLTV, đồng chí Mạc Văn Phiến, Tiểu đoàn phó, cán bộ quân sự chuyên trách, cho rằng: bài toán khó nhất của chúng tôi là xây dựng kế hoạch làm sao để huấn luyện được nhiều người nhất, nhưng lại không ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh. Để giải quyết mâu thuẫn đó, hằng năm, căn cứ vào nội dung, chương trình huấn luyện quy định, cán bộ tiểu đoàn xuống từng phân xưởng, phòng, ban để trao đổi, nắm tình hình thống nhất thời gian và quân số huấn luyện. Sau khi kế hoạch huấn luyện được BCHQS Công ty thông qua, BCHQS huyện Kinh Môn phê duyệt, các đại đội, trung đội phổ biến cụ thể đến từng chiến sĩ tự vệ để anh em chủ động chuẩn bị thực hiện. Xuất phát từ thực tế cán bộ, chiến sĩ tự vệ của Công ty khá ổn định, nhiều đồng chí đã phục vụ trong quân đội nên công tác huấn luyện có nhiều thuận lợi. Huấn luyện phân đội luôn bám sát phương châm “cơ bản, thiết thực, chất lượng”; trong đó, chú trọng ưu tiên đối với các đơn vị binh chủng. Đối với những nội dung chuyên ngành như: phòng không, pháo binh, thông tin, công binh..., Công ty mời các đồng chí sĩ quan chuyên ngành của cơ quan quân sự huyện, tỉnh trực tiếp giảng bài. Đối với các bộ phận khác, Công ty thực hiện huấn luyện luân phiên, sắp xếp thời gian khoa học, hợp lý, đảm bảo nội dung, chương trình và thời gian huấn luyện mà không ảnh hưởng tới kế hoạch sản xuất của từng đơn vị và kế hoạch chung của Công ty. Chú trọng huấn luyện thực hành nâng cao sự thuần thục động tác, dành thời gian huấn luyện những nội dung mới và nội dung còn yếu. Vì vậy, mặc dù yêu cầu huấn luyện cao, nội dung, chương trình nhiều, thời gian huấn luyện ngắn, nhưng chất lượng huấn luyện vẫn được bảo đảm. Kết quả kiểm tra huấn luyện hằng năm 100% đạt yêu cầu, trong đó từ 75 đến 85% khá, giỏi. Đặc biệt, LLTV của Công ty đã đạt nhiều thành tích xuất sắc trong các đợt hội thao, hội thi do cấp trên tổ chức. Điển hình là trung đội pháo phòng không 12,7 ly nhiều năm kiểm tra bắn đạn thật đạt loại giỏi; thường xuyên đại diện cho lực lượng vũ trang tỉnh Hải Dương tham gia hội thao Quân khu. Cuối buổi làm việc, chúng tôi còn được đồng chí Mạc Văn Phiến dẫn đi thăm quan thao trường huấn luyện và trận địa súng phòng không 12,7 ly. Nhìn trận địa được củng cố, tu sửa sạch sẽ, sẵn sàng chuẩn bị cho một mùa huấn luyện mới, chúng tôi tin rằng, kết quả huấn luyện năm nay của tự vệ Công ty sẽ còn tốt hơn những năm trước.

Đối với công tác sẵn sàng chiến đấu, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, hằng năm Ban chỉ huy Tiểu đoàn đều rà soát, bổ sung, hoàn thiện các phương án SSCĐ, kế hoạch bảo vệ nhà máy. Trong đó, tập trung vào nhiệm vụ chống địch đánh phá nhà máy, đổ bộ đường không, phòng chống thiên tai, cháy nổ, đảm bảo an toàn sản xuất, bảo vệ cơ sở vật chất, tài sản của Công ty. Đồng thời, chú trọng phối hợp chặt chẽ với các lực lượng khác trên địa bàn bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; tổ chức trực chiến trong thời gian diễn ra các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước và địa phương. Bên cạnh đó, LLTV Công ty còn tích cực tham gia tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, góp phần đấu tranh phòng chống âm mưu, thủ đoạn trong chiến lược “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch.

Công tác bảo đảm chế độ, chính sách cho cán bộ, chiến sĩ tự vệ của Công ty được thực hiện đầy đủ theo quy định của Nghị định số 184/2004/NĐ-CP của Chính phủ. Những người tham gia huấn luyện đều được hưởng mọi chế độ như khi lao động. Ngoài ra, mỗi năm Công ty còn chi từ 70 đến 80 triệu đồng cho việc củng cố cơ sở vật chất phục vụ công tác huấn luyện, hội thao, hội thi...

Cùng với sự nỗ lực của Công ty, một nguyên nhân quan trọng khác là, LLTV của Công ty luôn nhận được sự quan tâm giúp đỡ tận tình của BCHQS  huyện Kinh Môn. Nhất là, việc phối hợp bồi dưỡng, tập huấn cán bộ tự vệ và cử giáo viên đến giúp đỡ, nâng cao chất lượng huấn luyện. Theo thượng tá Vũ Đăng Lai, chính trị viên BCHQS Huyện: đó vừa là trách nhiệm, vừa là tình cảm của BCHQS Huyện với Công ty. Bởi lẽ, LLTV của Công ty vững mạnh sẽ góp phần thực hiện tốt công tác QP-AN của huyện Kinh Môn. Mười năm qua, Công ty đã chi trên 5 tỷ đồng để thực hiện chính sách xã hội. Trong đó, nhận nuôi dưỡng 29 Mẹ Việt Nam anh hùng, tặng 1.336 sổ tiết kiệm cho gia đình chính sách, xây dựng 17 nhà tình nghĩa, tham gia xây dựng nhiều công trình có ý nghĩa chính trị-xã hội, QP-AN ở vùng miền núi, biên giới còn nhiều khó khăn như: làm đường lên cột cờ Lũng Cú, xây dựng cầu Nậm Ty (Hà Giang)... Tích cực tham gia các cuộc vận động giúp đỡ người nghèo, giúp đỡ nhân dân vùng bị thiên tai... góp phần xây dựng “thế trận lòng dân”, củng cố lòng tin của nhân dân với Đảng và chế độ.

So với yêu cầu, nhiệm vụ QP-AN trong tình hình mới thì LLTV của Công ty Xi măng Hoàng Thạch còn phải cố gắng nhiều hơn nữa; song những kết quả đã đạt được trên đây có ý nghĩa hết sức quan trọng, đã củng cố niềm tin cho LLTV Công ty để tiếp tục phấn đấu đạt nhiều thành tích mới. Trên đường trở về, trong tôi còn đôi điều băn khoăn khi so sánh với một số công ty có điều kiện gần giống như Công ty Xi măng Hoàng Thạch mà kết quả xây dựng LLTV thì chưa được như vậy. Phải chăng cũng là do nhận thức, trách nhiệm? Từ thực tiễn công tác xây dựng và hiệu quả hoạt động của LLTV Công ty Xi măng Hoàng Thạch đã góp phần khẳng định: tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, Ban Giám đốc và nâng cao nhận thức về nhiệm vụ QP-AN cho cán bộ, công nhân là những vấn đề quan trọng, có ý nghĩa quyết định đối với công tác xây dựng và nâng cao hiệu quả hoạt động của LLTV ở mỗi tổ chức, doanh nghiệp trong tình hình mới.

Đại tá, ThS. Nguyễn Mạnh Dũng