Trường Sĩ quan Lục quân 1 là trung tâm đào tạo sĩ quan Chỉ huy-Tham mưu Lục quân cấp phân đội, bậc đại học của quân đội; có lưu lượng học viên lớn, đối tượng đào tạo đa dạng, nhiệm vụ giáo dục-đào tạo (GD-ĐT) luôn được bổ sung, với yêu cầu ngày càng cao. Mặc dù vậy, chất lượng GD-ĐT của Trường vẫn không ngừng được nâng lên; học viên được đào tạo, trưởng thành toàn diện, có bản lĩnh chính trị vững vàng; kỷ luật nghiêm, đạo đức cách mạng trong sáng; có trình độ chuyên môn cao, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ theo chức danh đào tạo, và có khả năng phát triển. Những năm gần đây, tỷ lệ học viên tốt nghiệp loại khá, giỏi đạt 78,13%; 100% học viên ra trường sẵn sàng nhận và hoàn thành nhiệm vụ theo sự phân công.

Để có kết quả đó, Nhà trường đã đổi mới mạnh mẽ công tác GD-ĐT bằng nhiều giải pháp thiết thực; trước hết, thống nhất nhận thức trong cán bộ, giáo viên, công nhân viên, chiến sĩ về sự cần thiết đổi mới GD-ĐT.  Thông qua các tổ chức đảng, tổ chức quần chúng, Trường tập trung quán triệt sâu sắc các quan điểm của Đảng về GD-ĐT, mục tiêu, yêu cầu đào tạo của Nhà trường; nhất là Nghị quyết số 86-NQ/ĐUQSTW của Đảng ủy Quân sự Trung ương về Công tác GD-ĐT trong tình hình mới và Nghị quyết số 33/NQ- ĐU, ngày 28-06-2007 của Đảng ủy Nhà trường về Công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ GD-ĐT, xây dựng nhà trường trong tình hình mới. Qua đó, làm cho mỗi người thấy rõ đổi mới là yêu cầu khách quan, là quy luật phát triển của công tác GD-ĐT; đồng thời, nhận rõ trách nhiệm cá nhân trong việc thực hiện đổi mới công tác GD-ĐT. Bên cạnh đó, Trường còn đẩy mạnh giáo dục, nâng cao trách nhiệm của mọi người trong việc giữ vững và phát huy truyền thống vẻ vang của Trường Lục quân Trần Quốc Tuấn Anh hùng, nơi mà Bác Hồ đã 9 lần về thăm và trực tiếp trao tặng Nhà trường lá cờ thêu 6 chữ vàng "Trung với nước, hiếu với dân".

Hai là, đẩy mạnh đổi mới quy trình, chương trình, nội dung đào tạo. Đây là nhiệm vụ trọng tâm, được Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo. Thực hiện quy trình đào tạo mới của Bộ Quốc phòng, từ năm học 2006-2007, Nhà trường tổ chức đào tạo sĩ quan Chỉ huy-Tham mưu Lục quân cấp phân đội, bậc đại học theo chương trình hệ 4 năm. Quy trình mới đã đáp ứng được các yêu cầu cơ bản là: kiến thức liên thông, không trùng lặp, không dàn trải; sĩ quan ra trường đảm nhiệm được chức vụ trung đội trưởng đến đại đội và có thể phát triển lên cán bộ tiểu đoàn; giảm bớt thời gian học lý thuyết, tăng thời gian huấn luyện thực hành, tăng hình thức diễn tập; giải quyết tốt mối quan hệ giữa đào tạo theo chức vụ gắn với trình độ học vấn tương ứng. Chương trình học theo quy trình mới được bổ sung, cập nhật những kiến thức về vũ khí, trang bị mới, về chiến tranh dùng vũ khí công nghệ cao, hiểu biết chung và cách tiêu diệt tên lửa hành trình, về tác chiến điện tử; huấn luyện “Phòng, tránh, đánh trả” và huấn luyện chiến thuật cấp phân đội... Chương trình còn cập nhật nội dung Nghị quyết Đại hội X của Đảng; huấn luyện cho học viên thành thạo về phương pháp tiến hành công tác đảng, công tác chính trị (nhất là công tác tư tưởng đối với bộ đội), thành thạo các nội dung của bí thư chi bộ (chuẩn bị nghị quyết, tổ chức sinh hoạt), phát động phong trào thi đua, tổ chức diễn đàn thanh niên,... là những nội dung mà sĩ quan ra trường thường lúng túng khi đảm nhiệm. Việc xây dựng chương trình, nội dung được thực hiện chặt chẽ từ bộ môn đến khoa và Trường. Từng khoa chủ động tiến hành nghiên cứu thực tế tại các đơn vị trong toàn quân; trên cơ sở đó, điều chỉnh, bổ sung vào chương trình những nội dung cần thiết.

Trong ba năm qua, Trường đã xây dựng mới được 12 chương trình đào tạo: Chỉ huy- Tham mưu Lục quân bậc đại học, cao đẳng; sĩ quan phân đội hệ ba năm theo chức vụ; giảng viên quân sự, chuyên ngành chiến thuật, kĩ thuật; đại học các chuyên ngành cho nước bạn,... Hiện nay, Nhà trường đã xây dựng xong chương trình đào tạo thạc sĩ ngành nghệ thuật quân sự, chương trình đào tạo cao đẳng thể dục-thể thao và sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ này khi Bộ Quốc phòng chính thức giao cho.

Ba là, tích cực đổi mới phương pháp GD-ĐT theo hướng: lấy người học làm trung tâm; phát huy tính tích cực của người học, coi kết quả học tập, rèn luyện của học viên làm thước đo chất lượng GD-ĐT. Phương pháp dạy-học tích cực được triển khai ở tất cả các đối tượng. Yêu cầu đặt ra đối với giáo viên là, không dừng lại ở việc truyền thụ một chiều, mà quan trọng hơn là hướng dẫn cho người học phương pháp tư duy độc lập, sáng tạo. Đối với học viên, đề cao phương pháp tự nghiên cứu và khả năng tư duy độc lập; từng bước biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo, nâng cao khả năng vận dụng kiến thức vào thực hiện chức trách được giao. Để triển khai thực hiện phương pháp mới, Trường mời giáo viên của Học viện Quốc phòng về bồi dưỡng, trao đổi, giảng mẫu; trên cơ sở đó, từng khoa trao đổi, thống nhất phương pháp giảng. Hằng năm, Trường còn chỉ đạo từng khoa tiến hành tổ chức giảng mẫu để các khoa khác cùng rút kinh nghiệm. Quy trình: biên soạn giáo án - phê chuẩn - giảng thử rút kinh nghiệm- giảng chính thức được duy trì chặt chẽ ở các cấp.

Cán bộ chỉ huy cấp phân đội có đặc điểm là, mọi hành động chỉ huy, giáo dục, quản lý bộ đội của họ đều thực hiện một cách trực tiếp, cụ thể. Do đó, Nhà trường luôn quán triệt và thực hiện tốt quan điểm gắn lý thuyết với thực hành, lấy thực hành là chính. Mỗi nội dung huấn luyện đều phải xác định rõ những vấn đề cần tập trung nâng cao khả năng thực hành cho học viên và phương pháp huấn luyện cụ thể, tránh “dập khuôn máy móc”, lý thuyết chung chung. Các chế độ rèn luyện, luyện tập của học viên được Trường chú trọng duy trì nghiêm túc; kết hợp chặt chẽ giữa trang bị kiến thức với rèn luyện ý chí quyết tâm, rèn luyện thể lực cho học viên; nhất là, chế độ hành quân dã ngoại, bảo đảm sát với thực tế chiến đấu, điều kiện địa hình, thời tiết... giúp cho học viên không chỉ có sức khỏe dẻo dai, bền bỉ, mà còn có ý chí quyết tâm cao, không lùi bước trước khó khăn, gian khổ để hoàn thành nhiệm vụ trong mọi hoàn cảnh. Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường chủ trương: việc đánh giá chất lượng GD-ĐT phải đi vào thực chất, không vì “thành tích” trước mắt mà ảnh hưởng tới mục tiêu, yêu cầu đào tạo; đồng thời, đẩy mạnh đổi mới phương pháp tổ chức kiểm tra, thi tốt nghiệp, trong đó, chú trọng tăng nội dung thực hành. Sau khi kiểm tra phần thực hành, giáo viên đặt ra một số câu hỏi về lý thuyết, qua đó đánh giá khách quan sự vững chắc về kiến thức của học viên, tránh được hiện tượng “học tủ”. Từ những bài học kinh nghiệm tổ chức cho học viên đi thực tế, Nhà trường đã quyết định tăng thời gian thực tập ở các đơn vị từ một tháng lên hai tháng, tạo điều kiện cho học viên được cọ xát với thực tế, thấy được những hạn chế để rút kinh nghiệm kịp thời. Nhà trường còn chú trọng tăng cường đầu tư cho hệ thống giảng đường, trang thiết bị dạy-học; củng cố, sửa chữa, nâng cấp, làm mới và mở rộng thao trường, bãi tập, vừa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trước mắt, vừa có tính cơ bản, lâu dài.

Bốn là, đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học, hướng vào nhiệm vụ chính trị trung tâm là nâng cao chất lượng GD-ĐT. Trong ba năm qua, Nhà trường đã triển khai nghiên cứu 2 đề tài cấp bộ, 3 đề tài cấp ngành và 7 đề tài cấp trường; các đề tài được Hội đồng Khoa học các cấp nghiệm thu, đánh giá đạt từ khá trở lên; nổi bật là đề tài “Xây dựng niềm tin cho cán bộ, chiến sĩ vào vũ khí, trang bị sẵn sàng đánh thắng chiến tranh kiểu mới” đạt xuất sắc. Nhà trường còn phối hợp chặt chẽ với Viện Khoa học kỹ thuật và Công nghệ Quân sự Bộ Quốc phòng đưa các kết quả nghiên cứu ứng dụng vào huấn luyện, diễn tập, như: "Thiết bị điều khiển nổ từ xa", "Thiết bị điều khiển bia tự động theo các tình huống chiến thuật", "Thiết bị nhìn đêm", "Các phần mềm mô phỏng"...

Phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến mô hình, học cụ huấn luyện được duy trì thường xuyên, đạt hiệu quả cao. Trong Hội thi Mô hình, học cụ toàn quân lần thứ ba (năm 2008), Trường có 11 sản phẩm tham gia đều được đánh giá cao; trong đó, 2 sản phẩm được tặng giải ba; Trường xếp thứ ba toàn quân và thứ nhì trong khối học viện, nhà trường. Việc ứng dụng công nghệ thông tin và kỹ thuật mô phỏng trong hoạt động dạy-học được đẩy mạnh, góp phần nâng cao chất lượng quản lý và công tác huấn luyện, diễn tập. Tạp chí Khoa học Quân sự Lục quân của Trường đã trở thành diễn đàn trao đổi khoa học, kinh nghiệm, phương pháp dạy-học của cán bộ, giáo viên, học viên trong Trường.

Năm là, quan tâm xây dựng đội ngũ giáo viên có số lượng đủ, chất lượng cao. Từng khoa được giao quyền chủ động và chịu trách nhiệm trước Đảng ủy, Ban Giám hiệu về việc lựa chọn đội ngũ giáo viên. Quá trình lựa chọn được thực hiện chặt chẽ theo quy định chung, với các tiêu chí rõ ràng. Đội ngũ giáo viên được đào tạo, bồi dưỡng tại Trường và gửi đi đào tạo ở các trường khác đối với những chuyên ngành cần thiết; đồng thời, khuyến khích giáo viên tự nghiên cứu, học tập nâng cao trình độ, phấn đấu có học vị và chức danh khoa học. Hiện nay, 100% giáo viên của Trường có trình độ đại học, trên 30% có trình độ sau đại học. Hằng năm, Trường duy trì nền nếp tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên, với thời gian 10 ngày; trong đó, dành 1/3 thời gian cho thống nhất các nội dung mới, 2/3 thời gian cho các khoa bồi dưỡng, thống nhất những nội dung cần thiết. Nhà trường coi trọng bồi dưỡng cho giáo viên về kĩ năng quản lý, sử dụng phương tiện kĩ thuật hiện đại, ứng dụng công nghệ thông tin và thành tựu khoa học-công nghệ quân sự vào quá trình dạy-học; đồng thời, kiên quyết sàng lọc những giáo viên không đảm bảo trình độ, sức khỏe, phẩm chất. Giáo viên từng bước được phân công giảng dạy chuyên sâu từng nội dung, tạo điều kiện phát huy sở trường của từng người. 

Sáu là, xây dựng Nhà trường vững mạnh toàn diện; trong đó, Nhà trường tập trung xây dựng tổ chức đảng và các tổ chức quần chúng vững mạnh, làm cơ sở vững chắc để thực hiện nhiệm GD-ĐT. Xây dựng nền nếp chính quy, kỷ luật nghiêm, chuẩn mực về điều lệnh là yêu cầu quan trọng trong đào tạo sĩ quan, đối với Trường Sĩ quan Lục quân 1 thì điều đó càng quan trọng. Thực tế đã khẳng định, Nhà trường không chỉ mẫu mực về tính chính quy đối với các đơn vị, mà còn là địa chỉ tin cậy để các nhà trường, học viện khác tham quan, học tập. Vì vậy, Nhà trường chủ trương, cùng với trang bị kiến thức cho học viên, phải đẩy mạnh công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện học viên, xây dựng và duy trì kỷ luật nghiêm trên cơ sở nhận thức, tự giác chấp hành các chế độ quy định; kết hợp chặt chẽ giữa nâng cao chất lượng giáo dục với xây dựng chính quy, xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh, tạo sự thống nhất cao về ý chí và hành động.

Cùng với các giải pháp nói trên, Nhà trường còn thường xuyên duy trì, thực hiện tốt các cuộc vận động, đẩy mạnh phong trào thi đua quyết thắng. Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” được tổ chức thực hiện chặt chẽ, trở thành nội dung sinh hoạt chính trị thường xuyên, sâu, rộng trong toàn Trường. Hiện nay, thực hiện bước hai của Cuộc vận động, Trường chuyển mạnh sang “làm theo” tấm gương đạo đức của Bác nhằm tạo sự chuyển biến rõ rệt cả về nhận thức và trách nhiệm của mọi cán bộ, học viên, chiến sĩ, công nhân viên trong thực hành chức trách, nhiệm vụ của mình. Cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” được cán bộ, giáo viên và học viên nhiệt tình hưởng ứng. Đặc biệt, các khâu, các bước trong công tác tuyển sinh quân sự có chuyển biến rõ rệt và được tiến hành nghiêm túc, khách quan, góp phần nâng cao chất lượng GD-ĐT.

Phát huy truyền thống vẻ vang và những kết quả đạt được, Trường Sĩ quan Lục quân 1 đang đẩy mạnh đổi mới, nâng cao hơn nữa chất lượng GD-ĐT, nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Thiếu tướng TRẦN QUỐC PHÚ

Hiệu trưởng