Ngay từ khi thành lập và trong quá trình hoạt động, Quân đội nhân dân Việt Nam luôn được Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh chăm lo xây dựng bản chất cách mạng, xác định chế độ công tác đảng, công tác chính trị (CTĐ, CTCT), xây dựng đội ngũ cán bộ chính trị các cấp.

Sau đại thắng Mùa Xuân 1975, nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ chính trị đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới, Đảng ủy Quân sự Trung ương (ĐUQSTƯ) đã có các chủ trương quan trọng về xây dựng đội ngũ cán bộ chính trị. Trên cơ sở đó, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng (BQP) đã có những quyết định về thành lập các cơ sở đào tạo cán bộ chính trị cấp phân đội, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ đặt ra của từng thời kỳ: Quyết định số 18/QĐ-QP thành lập Trường Sĩ quan Chính trị quân sự, ngày 14 tháng 01 năm 1976; Quyết định số 687/QĐ-QP hợp nhất Trường Sĩ quan Chính trị quân sự với Học viện Chính trị quân sự, ngày 08 tháng 08 năm 1995.

Qua hơn 30 năm thực hiện sự nghiệp giáo dục-đào tạo (GD-ĐT), khi hoạt động với tư cách độc lập cũng như khi sáp nhập, Trường Sĩ quan Chính trị đã đào tạo, bồi dưỡng hàng vạn cán bộ chính trị cấp phân đội, giảng viên khoa học xã hội và nhân văn quân sự cho quân đội ta cũng như quân đội các nước bạn Lào và Cam-pu-chia. Hầu hết học viên do Nhà trường đào tạo, bồi dưỡng qua thực tế công tác đều có phẩm chất, năng lực tốt, theo đúng mục tiêu, yêu cầu đào tạo. Nhà trường đã góp phần xứng đáng vào việc xây dựng đội ngũ cán bộ chính trị "vừa hồng, vừa chuyên" làm nòng cốt để xây dựng quân đội ta về chính trị trong thời kỳ mới.

Sự nghiệp xây dựng quân đội trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước và hội nhập kinh tế quốc tế đặt ra những yêu cầu cao và toàn diện hơn về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng với quân đội cũng như chất lượng, hiệu quả xây dựng Quân đội nhân dân về chính trị. Đáp ứng yêu cầu đó, ngày 20 tháng 7 năm 2005, Bộ Chính trị (Khoá IX) đã ban hành Nghị quyết số 51-NQ/TW và sau đó ĐUQSTƯ ra Nghị quyết số 513/ NQ-ĐUQSTW về việc “tiếp tục hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng, thực hiện chế độ một người chỉ huy gắn với thực hiện chế độ chính uỷ, chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam”. Theo đó, đội ngũ cán bộ chính trị ở các đơn vị trong quân đội có những thay đổi về cương vị cũng như chức trách, nhiệm vụ. Người chính uỷ, chính trị viên phải có phẩm chất, năng lực, phong cách, tác phong công tác đúng với vị trí, vai trò là người chủ trì về chính trị, chịu trách nhiệm về CTĐ, CTCT ở đơn vị. Do vậy, hệ thống tổ chức đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ chính trị, nhất là cán bộ chính trị cấp phân đội cũng phải có sự đổi mới.

Trước yêu cầu đó, thực hiện chủ trương của ĐUQSTƯ và BQP, ngày 22 tháng 5 năm 2008, Bộ trưởng BQP đã ký Quyết định số 69/2008/QĐ-BQP thành lập Trường Sĩ quan Chính trị trực thuộc BQP. Nhà trường có nhiệm vụ: đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chính trị cấp phân đội có trình độ đại học; đào tạo chuyển loại cán bộ chính trị cấp phân đội; đào tạo giáo viên khoa học xã hội và nhân văn cấp phân đội có trình độ đại học; đào tạo sĩ quan và cán bộ chính trị cho quân đội nước ngoài (khi được giao nhiệm vụ); đào tạo sĩ quan dự bị nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn quân sự và sẵn sàng nhận, hoàn thành các nhiệm vụ khác khi được giao. Đứng trước yêu cầu nhiệm vụ mới, Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường nhận thức sâu sắc rằng: sự nghiệp đào tạo, bồi dưỡng chính trị viên hiện nay là một vinh dự lớn lao, đồng thời còn là một trách nhiệm nặng nề của Nhà trường đối với quân đội, với Đảng và nhân dân. Đảng uỷ, Ban Giám hiệu Nhà trường đã tập trung quán triệt nghiêm túc các nghị quyết, chỉ thị của trên, nhất là Nghị quyết 51 của Bộ Chính trị, Nghị quyết 513 và Nghị quyết 86 của ĐUQSTƯ, các đề án xây dựng hệ thống nhà trường và đội ngũ nhà giáo trong quân đội. Từ đó soi rọi vào thực tế tình hình, nhiệm vụ cụ thể của Nhà trường, để có những chủ trương và giải pháp tổ chức thực hiện có hiệu quả. Trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ, Nhà trường gặp rất nhiều khó khăn về tổ chức biên chế; về năng lực, trình độ chuyên môn của một bộ phận cán bộ, giảng viên so với yêu cầu nhiệm vụ; về đổi mới, nâng cao nội dung, chương trình, phương pháp đào tạo; về điều kiện, cơ sở vật chất đảm bảo phục vụ cho GD-ĐT... Tuy nhiên, đối với Nhà trường, thuận lợi vẫn là cơ bản, đó là: sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của ĐUQSTƯ, BQP; sự quan tâm tạo điều kiện thuận lợi của các cơ quan chức năng; Nhà trường được kế tục nền nếp, kinh nghiệm GD-ĐT cán bộ chính trị trong nhiều năm trước đây. Và điều quan trọng nhất, là tuyệt đại đa số cán bộ, giảng viên, nhân viên của Nhà trường có động lực phấn đấu tích cực, có tinh thần và trách nhiệm chính trị cao, có sự trưởng thành về nhiều mặt để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ mới đang đòi hỏi.

Từ những thuận lợi và khó khăn nêu trên, Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường đã xác định chủ trương và giải pháp cơ bản là: kết hợp tổng thể, đồng bộ các giải pháp cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức, điều kiện vật chất đảm bảo... để phát huy cao độ nhiệt tình, trí tuệ, tinh thần đoàn kết, kỷ luật, sự sáng tạo của mọi thành viên đối với nhiệm vụ; lấy phát huy nội lực là chủ yếu; đồng thời, tranh thủ sự quan tâm, giúp đỡ của cấp trên, của đảng bộ, chính quyền, nhân dân địa phương và các đơn vị bạn đối với quá trình xây dựng và thực hiện nhiệm vụ của Nhà trường.

Nhằm tạo cơ sở tư tưởng và tổ chức để thực hiện nhiệm vụ, Nhà trường đã chú trọng trước hết vào việc nâng cao nhận thức, trách nhiệm đối với nhiệm vụ của mọi thành viên; kiện toàn, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các tổ chức, đoàn thể; tăng cường xây dựng Nhà trường vững mạnh toàn diện (VMTD), Đảng bộ Nhà trường trong sạch vững mạnh.

Trong quán triệt, phổ biến tình hình, nhiệm vụ, Nhà trường đã chú trọng làm rõ ý nghĩa, mục đích, vinh dự và trách nhiệm về nhiệm vụ GD-ĐT, bồi dưỡng cán bộ chính trị quân đội; nêu rõ những yêu cầu cơ bản, thuận lợi và khó khăn đang đặt ra. Đồng thời, động viên việc phát huy ý thức tự lực, tự cường, tinh thần tích cực, sáng tạo, khắc phục gian khổ, khó khăn, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ trong từng lĩnh vực hoạt động của mỗi thành viên. Căn cứ vào yêu cầu nhiệm vụ GD-ĐT và thực tế đội ngũ, Nhà trường đã tiến hành củng cố, kiện toàn tổ chức biên chế cán bộ các cơ quan, khoa giáo viên, đơn vị học viên cả về số lượng và chất lượng. Gắn liền với kiện toàn, sắp xếp hệ thống tổ chức lãnh đạo, chỉ huy và đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp, Nhà trường đã tiến hành kiện toàn các tổ chức, đoàn thể quần chúng cả về nhân sự và điều kiện, chế độ hoạt động. Các cơ quan, đơn vị, các tổ chức, đoàn thể của Nhà trường đã xây dựng, bổ sung, hoàn thiện và đưa vào thực hiện các nội quy, quy chế, chức trách... góp phần tạo ra sự thống nhất, đồng bộ trên nhiều lĩnh vực hoạt động.

Trong xây dựng tổ chức, Nhà trường đã quán triệt và thực hiện nghiêm túc các chủ trương về kết hợp xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh với xây dựng đơn vị VMTD, xây dựng đội ngũ cán bộ với xây dựng đội ngũ đảng viên (trước hết là cán bộ chủ trì và cấp ủy viên). Tổ chức đảng các cấp đã triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 (khóa X) được cụ thể hóa qua Nghị quyết 147 của ĐUQSTƯ về "Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên". Đồng thời, các cơ quan, đơn vị trong Nhà trường tiếp tục quán triệt, tổ chức thực hiện tốt các mục tiêu, yêu cầu về xây dựng đơn vị VMTD theo Chỉ thị 917/1999/QP của Bộ trưởng BQP.

Cùng với chăm lo củng cố, xây dựng Nhà trường về tư tưởng, tổ chức, Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nhằm tạo ra sự chuyển biến căn bản về chất lượng GD-ĐT; từng bước đổi mới, hoàn thiện quy trình, chương trình, nội dung, phương pháp GD-ĐT theo yêu cầu cấp học và chuyên ngành đào tạo. Quá trình đổi mới, nâng cao chất lượng GD-ĐT của Nhà trường luôn đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn xây dựng quân đội về chính trị; để học viên sau khi ra trường có thể thích ứng nhanh với thực tiễn hoạt động xây dựng quân đội về chính trị ở đơn vị cơ sở, hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao, có điều kiện phát triển lên cương vị cao hơn. Sự bùng nổ về thông tin, cùng với những tác động đa dạng, phức tạp của các yếu tố kinh tế, chính trị, xã hội, quốc phòng, an ninh trên thế giới đã và đang tác động thường xuyên, sâu sắc tới người học; đồng thời, đặt ra những yêu cầu mới đòi hỏi quá trình GD-ĐT phải quan tâm giải quyết. Bởi vậy, quá trình GD-ĐT ở trường không những phải chú trọng nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng và năng lực tiến hành CTĐ, CTCT, mà còn phải trang bị cho người học những tri thức cần thiết về kinh tế, văn hóa, xã hội... tương ứng với mặt bằng chung của các trường đại học, học viện trong hệ thống giáo dục của quốc gia. Mặc dù trong điều kiện đối tượng đào tạo đa dạng, nguồn đào tạo có mặt chưa ổn định, hoạt động của học viên diễn ra trong môi trường quân sự đặc thù, song Nhà trường đã hết sức quan tâm thực hiện yêu cầu đó, gắn với quá trình đổi mới, hoàn thiện nội dung, chương trình đào tạo. Sự đổi mới nội dung, chương trình đào tạo, phương pháp giảng dạy đã chú trọng bám sát chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới và những động thái mới trong lĩnh vực quân sự, quốc phòng thế giới, đặc biệt là yêu cầu tác chiến trong điều kiện chiến tranh có sử dụng vũ khí công nghệ cao... để trang bị cho học viên một số tri thức, kỹ năng nghiệp vụ cần thiết gắn với cương vị, chức trách khi ra trường.

Nhà trường chú trọng giải quyết hài hòa giữa yêu cầu trực tiếp, trước mắt với yêu cầu cơ bản, lâu dài đặt ra từ quá trình GD-ĐT. Các kinh nghiệm tốt trong chỉ đạo, tổ chức, quản lý GD-ĐT trước đây tiếp tục được kiểm nghiệm, bổ sung, phát triển, áp dụng vào quá trình GD-ĐT hiện nay, sao cho phù hợp với yêu cầu mới. Nguyên lý "Học tập gắn liền với rèn luyện; nhà trường gắn liền với thực tế đơn vị cơ sở và xã hội" là tinh thần chủ đạo, xuyên suốt hoạt động GD-ĐT. Cùng với tập trung nâng cao chất lượng, hiệu quả GD-ĐT, Nhà trường luôn coi trọng việc chuẩn bị các điều kiện cần thiết để chuẩn hóa đồng bộ đội ngũ cán bộ, giảng viên về trình độ học vấn, phương pháp sư phạm và sự tích lũy kinh nghiệm thực tiễn để đáp ứng sự phát triển của tình hình mới.

Gắn liền với đổi mới, nâng cao chất lượng GD-ĐT, Nhà trường đã quan tâm triển khai đồng bộ, có chất lượng hoạt động khoa học, công nghệ và môi trường. Thông qua hoạt động này nhằm góp phần làm rõ cơ sở khoa học cho việc giải quyết các vấn đề thực tiễn đặt ra từ quá trình đào tạo, bồi dưỡng chính trị viên của Nhà trường nói riêng, xây dựng đội ngũ chính trị viên của quân đội nói chung. Hoạt động này còn góp phần vào cuộc đấu tranh bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng; phản bác lại các quan điểm, luận điệu sai trái, thù địch; tạo môi trường thuận lợi cho việc bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giảng viên. Ngay khi mới thành lập, Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường đã chú trọng đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động khoa học với phương châm thiết thực, khả thi, hiệu quả; tập trung và ưu tiên vào việc nghiên cứu, biên soạn giáo trình, tài liệu, nhanh chóng khắc phục tình trạng thiếu tài liệu dạy học.

Cùng với những vấn đề cơ bản trên, Nhà trường đã hết sức quan tâm xây dựng môi trường GD-ĐT; tăng cường đảm bảo về vật chất, kỹ thuật đối với nhiệm vụ GD-ĐT và các hoạt động khác.

Trong điều kiện còn nhiều khó khăn, lãnh đạo và chỉ huy các cấp đã thường xuyên quan tâm, bố trí, điều chỉnh nơi ăn, ở, sinh hoạt, học tập, làm việc của cán bộ, học viên, nhân viên sao cho phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ và thực tế tình hình. Nhà trường chủ trương tăng cường đầu tư và sử dụng các trang thiết bị kỹ thuật dạy học hiện đại; tích cực triển khai thực hiện dự án đầu tư xây dựng cơ bản. Phong trào thi đua quyết thắng, các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, xây dựng môi trường văn hóa quân sự, dân vận... cũng được quan tâm tổ chức thường xuyên đã phát huy tác dụng tích cực đối với việc thực hiện nhiệm vụ và xây dựng Nhà trường lớn mạnh.

Kể từ khi có quyết định thành lập Nhà trường đến nay, trong thời gian rất ngắn, song, nhờ có sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn, kịp thời của trên; với sự đoàn kết, quyết tâm cao của cả tập thể, chất lượng công tác GD-ĐT, nghiên cứu khoa học, xây dựng nhà trường chính quy, các nền nếp, chế độ công tác vẫn được giữ vững và có chiều hướng phát triển tốt.

Những chuyển biến tích cực bước đầu đó là cơ sở thực tế quan trọng để củng cố thêm quyết tâm và niềm tin của cán bộ, giảng viên, học viên, công nhân viên, chiến sĩ Nhà trường vào việc nỗ lực phấn đấu, khắc phục mọi khó khăn, thực hiện thắng lợi trọng trách đã được Đảng, quân đội và nhân dân tin tưởng giao phó.

Thiếu tướng, TS. Nguyễn Văn Hưởng

Hiệu trưởng Nhà trường