Tổng công ty (TCT) Đông Bắc là doanh nghiệp kinh tế-quốc phòng (KT-QP), có chức năng khai thác, chế biến, kinh doanh tài nguyên than-khoáng sản phục vụ nhu cầu sản xuất, tiêu dùng trong nước và xuất khẩu; đồng thời, thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng (QS, QP), xây dựng nền quốc phòng toàn dân (QPTD) trên địa bàn đơn vị đóng quân, góp phần cùng cả nước thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (BVTQ). Nhận thức sâu sắc chức năng, nhiệm vụ của mình, những năm qua, mặc dù còn nhiều khó khăn, nhất là về vốn, công nghệ khai thác, chế biến, trình độ quản lý, điều hành sản xuất, kinh doanh (SXKD) và sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường..., TCT đã tích cực đổi mới, có chủ trương, giải pháp đồng bộ, sát hợp, thực hiện tốt nhiệm vụ kinh tế và QS, QP được giao. Nổi bật là, sản xuất của TCT liên tục tăng trưởng ở mức cao; đời sống, việc làm của cán bộ, công nhân ổn định, thu nhập của người lao động không ngừng được nâng lên. Năm 2007, tổng doanh thu đạt trên 3.000 tỷ đồng; lợi nhuận đạt 76 tỷ đồng; nộp ngân sách đạt trên 80 tỷ đồng; thu nhập bình quân đầu người đạt 4.452.893 đồng/ người/ tháng (tăng 12% so với năm 2006). Bên cạnh đó, nhận thức, ý thức trách nhiệm của cán bộ, công nhân về nhiệm vụ QS, QP được nâng cao. Công tác huấn luyện quân sự, giáo dục quốc phòng-an ninh, giáo dục pháp luật được thực hiện nền nếp và đạt hiệu quả thiết thực. Lực lượng dự bị động viên (DBĐV) được củng cố, kiện toàn và xây dựng vững mạnh về mọi mặt, đủ sức hoàn thành tốt nhiệm vụ trong mọi tình huống. Phát huy kết quả đã đạt được và trước yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp xây dựng và BVTQ, TCT đã và đang tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ được giao, với các giải pháp cơ bản sau:

1. Thường xuyên chăm lo xây dựng đơn vị vững mạnh về chính trị, tạo sự thống nhất cao về nhận thức và hành động cho cán bộ, công nhân trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của TCT. Xuất phát từ đặc điểm hoạt động của TCT thường phải phân tán trên địa bàn cả nước, phần lớn là ở các tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, ven biển..., nên việc vận chuyển trang thiết bị, máy móc, công tác quản lý và triển khai SXKD gặp nhiều khó khăn và đây cũng là những địa bàn có vị trí quan trọng về quốc phòng-an ninh trong sự nghiệp xây dựng và BVTQ. Hơn nữa, tính chất lao động nặng nhọc, độc hại, căng thẳng, thường xuyên phải tiếp xúc với vật liệu nổ công nghiệp, hoạt động trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, việc bảo đảm an toàn lao động rất khó khăn, phức tạp, nhất là đối với các đơn vị khai thác hầm lò ở sâu trong lòng đất. Đặc điểm đó đòi hỏi đội ngũ cán bộ, công nhân của TCT không chỉ có sức khỏe, trình độ tay nghề, mà quan trọng là phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, tinh thần trách nhiệm, ý chí quyết tâm, lòng yêu ngành, yêu nghề, tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của các cấp ủy, chỉ huy, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Những năm qua, TCT đã đẩy mạnh các hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong các cơ quan và đơn vị thành viên, trọng tâm là phổ biến, quán triệt sâu rộng các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, tình hình nhiệm vụ của quân đội, nhiệm vụ chính trị và truyền thống của TCT ... Chăm lo củng cố, kiện toàn và không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng và xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên; gắn xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh với xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, xây dựng cấp ủy với xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp. Tăng cường công tác quản lý chính trị nội bộ, nắm chắc tình hình tư tưởng của cán bộ, công nhân, kịp thời giải quyết, tháo gỡ những vướng mắc về tư tưởng, xây dựng đơn vị an toàn về mọi mặt. Đẩy mạnh hoạt động của các tổ chức quần chúng, các phong trào thi đua quyết thắng, nhất là phong trào thi đua “An toàn-Hiệu quả-Tăng trưởng”; triển khai sâu rộng và thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, tạo chuyển biến tích cực trong xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện và thúc đẩy SXKD có hiệu quả. Năm 2007, TCT có 95,5% đảng bộ cơ sở đạt trong sạch vững mạnh; 92,41% đảng viên đủ tư cách hoàn thành tốt nhiệm vụ. Bên cạnh đó, TCT cũng thường xuyên chăm lo cải thiện, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, công nhân, nhất là việc bảo đảm các chế độ trợ cấp, bảo hiểm, độc hại; quan tâm giúp đỡ các đối tượng chính sách, gia đình công nhân có hoàn cảnh khó khăn; đầu tư xây dựng các công trình mới phục vụ đời sống người lao động, đặc biệt là đội ngũ công nhân lao động trực tiếp trên khai trường. Đến nay, 100% đơn vị trong TCT có nhà tắm nước nóng, lò sấy khô quần áo; 100% tổ, đội có ti vi, sân chơi thể thao, nhà văn hóa công nhân... Vì vậy, từ nhiều năm nay, cán bộ, công nhân của TCT luôn giữ vững lập trường chính trị-tư tưởng, có nhận thức đúng đắn về hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và BVTQ, nêu cao tinh thần trách nhiệm, phát huy dân chủ, kỷ luật, đoàn kết thống nhất, phấn đấu hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

2. Tập trung đầu tư, đổi mới trang thiết bị kỹ thuật, công nghệ hiện đại, tạo cơ sở để nâng cao năng lực SXKD và thực hiện nhiệm vụ QS, QP. Thực tế những năm gần đây cho thấy, trữ lượng than ở các mỏ (nhất là các mỏ lộ thiên) ngày một giảm, khai thác hầm lò phải xuống sâu hơn, điều kiện địa chất phức tạp, mỏ vỉa nhỏ, chất lượng thấp; trong khi đó, chỉ tiêu sản lượng được giao ngày càng lớn, giá cả vật tư, nhiên liệu đầu vào luôn biến động theo xu hướng tăng cao... Điều đó đòi hỏi TCT phải ra sức phát huy mọi tiềm năng, thế mạnh, tập trung đầu tư có chiều sâu, có nhiều giải pháp đồng bộ, hiệu quả, trong đó tích cực đổi mới công nghệ và thiết lập cơ chế quản lý phù hợp là vấn đề quan trọng hàng đầu, nhằm tạo ra bước đột phá mới về năng suất, chất lượng và hiệu quả SXKD. Nắm bắt xu hướng phát triển đó và trên cơ sở thực lực thiết bị hiện có, TCT đã xây dựng kế hoạch đầu tư tổng thể, tập trung huy động mọi nguồn vốn, phát huy mọi nguồn lực, đầu tư mua sắm, đổi mới trang thiết bị kỹ thuật, công nghệ theo hướng tiên tiến, hiện đại, đồng bộ và chuyên dùng, phù hợp với khả năng tài chính của đơn vị, vừa đáp ứng yêu cầu phát triển SXKD, vừa đáp ứng được nhiệm vụ QS, QP. Đến nay, TCT đã đầu tư hơn 100 tỷ đồng để mua sắm các phương tiện khai thác hiện đại, có công xuất lớn, như: máy khoan thủy lực, máy xúc thủy lực 5,7-6,7 m3 và hàng trăm xe ô-tô chuyên dùng có trọng tải từ 30-55 tấn. Đặc biệt, đã đầu tư cơ giới hóa một số khâu cơ bản trong khai thác hầm lò, như: áp dụng công nghệ đưa vì chống thủy lực đơn, khung giá di động ZH vào khai thác than lò chợ; sử dụng máy đào lò Combai AM50Z, máy khoan trong lò, băng tải dốc, tàu điện ắc quy, máy cào..., tạo bước phát triển đột phá về năng suất khai thác (từ 1,5 tấn/ người/ ca lên đến 6,2 tấn/ người/ ca), đưa TCT trở thành một trong những doanh nghiệp có sản lượng khai thác lớn nhất của Tập đoàn Than-Khoáng sản Việt Nam. Năm 2007, TCT đầu tư hàng trăm tỷ đồng xây dựng hoàn chỉnh các hạng mục công trình trọng điểm, như: Dự án nâng công suất mỏ Đồng Rì, mỏ Tây Nam Khe Tam; đường vận chuyển chuyên dùng Bàng Nâu-cảng Khe Dây; xây dựng, nâng cấp, mở rộng các cảng biển... Những công trình này được đưa vào khai thác, sử dụng, phục vụ phát triển SXKD; đồng thời, sẽ trở thành những cứ điểm, căn cứ, đường cơ động lực lượng bằng đường bộ, đường biển phục vụ cho nhiệm vụ tác chiến phòng thủ địa phương, khu vực và cả nước khi đất nước xảy ra chiến tranh.

Đi đôi với đầu tư đổi mới trang thiết bị, TCT chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ quản lý, khai thác, sử dụng cho đội ngũ cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật, phát huy tính năng, hiệu quả của thiết bị, nhất là các thiết bị có công suất lớn, công nghệ cao, khai thác sâu trong lòng đất. Đồng thời, phát huy tiềm năng nội lực, TCT đẩy mạnh công tác nghiên cứu, phát huy sáng kiến, cải tiến các thiết bị hiện có phù hợp với quy mô, công nghệ khai thác của từng mỏ, nhằm vừa khai thác triệt để năng lực của thiết bị, vừa tiết kiệm chi phí sản xuất, nâng cao hiệu quả đầu tư trong SXKD, góp phần cung ứng ngày càng nhiều than-khoáng sản cho nhu cầu của sự nghiệp xây dựng và BVTQ.

3. Thực hiện tốt việc kết hợp phát triển SXKD với nhiệm vụ QS, QP. Là doanh nghiệp KT-QP của quân đội, cùng với việc tập trung vào SXKD, TCT cũng thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và đầu tư kinh phí cho các công ty, đơn vị thành viên thực hiện tốt nhiệm vụ QS, QP. Trong đó, đặt trọng tâm vào thực hiện công tác DBĐV và trọng điểm là nâng cao chất lượng huấn luyện cho lực lượng DBĐV, nhằm không ngừng nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu cho lực lượng này, bảo đảm sẵn sàng động viên thực hiện thắng lợi nhiệm vụ QS, QP khi có tình huống. Đến nay, kế hoạch động viên ở các cấp đã được xây dựng, hằng năm có bổ sung, điều chỉnh phù hợp với thực tiễn phát triển của TCT, trong đó chú trọng động viên con người và phương tiện kỹ thuật. Công tác giáo dục, huấn luyện lực lượng DBĐV được quan tâm đúng mức. Hằng năm, trên cơ sở chỉ lệnh huấn luyện của cấp trên, TCT đã xây dựng kế hoạch huấn luyện sát với đặc điểm, nhiệm vụ, phù hợp với thực tế tổ chức sản xuất của từng đơn vị, đảm bảo huấn luyện đủ nội dung, chương trình, thời gian, quân số..., mà không ảnh hưởng tới kế hoạch SXKD của từng phân xưởng, bộ phận. Xuất phát từ thực tế cán bộ, chiến sĩ DBĐV phần lớn được tuyển chọn ngay từ lực lượng lao động của TCT, quân số và chất lượng tương đối ổn định, nhiều đồng chí đã là quân DBĐV nhiều năm, nên công tác huấn luyện có nhiều thuận lợi. Những nội dung đã huấn luyện năm trước được tổ chức ôn luyện để nâng cao sự thuần thục, còn phần lớn thời gian được dành cho huấn luyện những nội dung mới, nội dung còn yếu. Với cách làm này, TCT đã giải quyết được mâu thuẫn giữa yêu cầu huấn luyện ngày càng cao, nội dung, chương trình nhiều, với thời gian huấn luyện ngắn, cơ sở vật chất, kinh phí hạn hẹp nhưng chất lượng huấn luyện vẫn được bảo đảm. Để nâng cao chất lượng toàn diện, TCT đã chú trọng cả giáo dục chính trị với huấn luyện quân sự, huấn luyện cán bộ và huấn luyện đơn vị, huấn luyện đơn vị bộ binh và binh chủng, nhất là huấn luyện sâu chuyên ngành công binh công trình, tác chiến trong điều kiện địch sử dụng vũ khí công nghệ cao cho lực lượng DBĐV. Trong quá trình huấn luyện, đã tăng cường huấn luyện thực hành sát với yêu cầu nhiệm vụ; kết hợp tổ chức hội thao, diễn tập, huấn luyện với xây dựng nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật; tăng cường công tác đảng, công tác chính trị; chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho quân nhân dự bị trong thời gian tập trung huấn luyện, diễn tập... Nhờ vậy, chất lượng, hiệu quả huấn luyện từng bước được nâng lên; kết quả kiểm tra hằng năm, 100% các nội dung huấn luyện đạt yêu cầu, trong đó có 75-85% đạt khá và giỏi. Cùng với đó, TCT đã chủ động phối hợp với chính quyền địa phương nơi đơn vị đóng quân, các lực lượng có liên quan, kịp thời bổ sung, hoàn chỉnh các phương án tác chiến phòng thủ, tác chiến bảo vệ trị an; tích cực tham gia xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh, huyện ngày càng vững chắc..., góp phần cùng quân và dân cả nước thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng và BVTQ trong tình hình mới.

Thiếu tướng Nguyễn Mạnh Đạt

Tổng Giám đốc Tổng công ty