Năm nay, chúng ta kỷ niệm 60 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc (11-6-1948 - 11-6-2008) trong niềm phấn khởi, tự hào về những thành tựu to lớn đã đạt được trong công cuộc đổi mới đất nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng; trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đang tích cực triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội X của Đảng và bước 2 Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh". Vì thế, đây là một dịp tốt để giáo dục, bồi dưỡng, phát huy truyền thống yêu nước, cần cù, dũng cảm, sáng tạo trong các tầng lớp nhân dân, lực lượng vũ trang nhân dân, Quân đội nhân dân, nhằm tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua trên mọi lĩnh vực, hoạt động lên một bước mới, thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng trong thời kỳ mới.

Hưởng ứng Lời kêu gọi thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh và thấm nhuần lời dạy của Người "thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua", trong suốt 60 năm qua, phong trào thi đua đã phát triển mạnh mẽ, sâu rộng, đạt hiệu quả thiết thực. Từ các phong trào thi đua yêu nước, điển hình là phong trào thi đua "Giết giặc lập công" trong kháng chiến chống Pháp, thi đua "Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược" trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước và phong trào "Thi đua quyết thắng" trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đã xuất hiện hàng vạn đơn vị anh hùng, đơn vị quyết thắng, những anh hùng, dũng sĩ, chiến sĩ quyết thắng, chiến sĩ thi đua, góp phần đưa chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam lên tầm cao mới và trở thành sức mạnh chính trị-tinh thần to lớn của quân và dân ta, hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ cách mạng trong từng thời kỳ.

Đặc biệt, trong thời kỳ đổi mới, hòa trong phong trào thi đua yêu nước chung của cả nước, phong trào thi đua quyết thắng (TĐQT) trong Quân đội nhân dân, lực lượng vũ trang nhân dân, đã diễn ra sôi nổi, liên tục, với nhiều hình thức phong phú, sinh động, đạt hiệu quả thiết thực. Thi đua thực sự là động lực thúc đẩy mọi tổ chức và cán bộ, chiến sĩ năng động, sáng tạo, vươn lên hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao; qua đó góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Quân đội nhân dân, lực lượng vũ trang nhân dân, hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó. Điểm nổi bật là: cấp ủy, chỉ huy các cấp đã thực hiện nghiêm túc việc tổ chức quán triệt Chỉ thị 35-CT/TƯ (khóa VIII) và Chỉ thị 39-CT/TƯ, ngày 21 tháng 5 năm 2004 của Bộ Chính trị (khóa IX) "Về việc tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân điển hình tiên tiến", Chỉ thị 339-CT/ĐUQSTƯ, ngày 4 tháng 10 năm 2004 của Đảng ủy Quân sự Trung ương, Chỉ thị 31/CT-TTg, ngày 8 tháng 9 năm 2004 của Thủ tướng Chính phủ và các chỉ thị, hướng dẫn của Bộ Quốc phòng về thi đua-khen thưởng (TĐKT)..., qua đó tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ trong toàn quân đối với việc đẩy mạnh phong trào TĐQT.

Phong trào TĐQT tiếp tục được triển khai có hiệu quả thông qua các cuộc vận động lớn trong toàn quân như: "Xây dựng tổ chức Đảng trong sạch vững mạnh"; "Xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện", "Thực hiện nếp sống chính quy, rèn luyện kỷ luật", "Quản lý, khai thác vũ khí, trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn tiết kiệm và An toàn giao thông", "Xây dựng môi trường văn hóa tốt đẹp, lành mạnh, phong phú"; phong trào thi đua "Ngành Hậu cần Quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy", "Đơn vị quản lý tài chính tốt"; phong trào thi đua "Giành 3 đỉnh cao quyết thắng", "Xứng danh Bộ đội Cụ Hồ" của Thanh niên quân đội; "Phụ nữ 2 giỏi" của Phụ nữ Quân đội; phong trào "Năng suất, chất lượng, hiệu quả" của công nhân viên chức quốc phòng; phong trào "Dạy tốt, học tốt" của các học viện, nhà trường quân đội... Trên cơ sở phong trào thi đua chung của toàn quân, những năm gần đây, nhất là từ Đại hội TĐQT toàn quân lần thứ 7 đến nay, các đơn vị đã đề ra nội dung thi đua sát với đặc điểm, nhiệm vụ của mình, trong đó tiếp tục tập trung vào hai khâu đột phá: thực hiện dân chủ, kỷ luật và đổi mới lề lối tác phong làm việc; một tập trung: xây dựng đơn vị trung, lữ đoàn đủ quân không có vụ việc vi phạm kỷ luật nghiêm trọng, hạn chế đến mức thấp nhất tai nạn trong huấn luyện và trong tham gia giao thông. Đáng chú ý là, các đơn vị đã thực hiện tốt việc thi đua thường xuyên và thi đua cao điểm, đột kích; gắn phong trào thi đua với Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", các sự kiện lớn của đất nước, của quân đội. Cùng với các đơn vị quân đội, phong trào TĐQT trong các lực lượng vũ trang địa phương, dân quân, tự vệ vẫn giữ được nền nếp, phát huy hiệu quả, góp phần vào việc thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng ở địa phương.

Từ thực tiễn có thể khẳng định: phong trào TĐQT trong toàn quân đã diễn ra sôi nổi, liên tục và ngày càng đi vào thực chất, có chiều sâu, sức lan tỏa rộng. Công tác TĐKT có những đổi mới quan trọng, toàn quân có sự chuyển biến tiến bộ cả về nhận thức, tư tưởng và trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện. Cơ chế thực hiện công tác TĐKT và phong trào TĐQT: Đảng lãnh đạo, chỉ huy trực tiếp điều hành, cơ quan chính trị làm tham mưu, Hội đồng TĐKT các cấp làm tư vấn ngày càng phát huy hiệu quả; đã kết hợp chặt chẽ giữa thi đua với khen thưởng. Thi đua thực sự là động lực tinh thần to lớn, thúc đẩy mọi tập thể và cá nhân phát huy nội lực, khai thác mọi tiềm năng, khắc phục mọi khó khăn, gian khổ để vươn lên hoàn thành nhiệm vụ được giao; trực tiếp góp phần quan trọng vào việc xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, bảo đảm cho quân đội hoàn thành trọng trách mà Đảng và nhân dân tin cậy, giao phó, đó là: bảo vệ vững chắc Tổ quốc XHCN, tham gia xây dựng, phát triển đất nước.

Nhưng, bên cạnh đó, nghiêm túc nhìn nhận, đánh giá, chúng ta thấy công tác TĐKT và phong trào TĐQT trong toàn quân cũng còn một số yếu kém, khuyết điểm. Đó là: lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp ủy đảng, người chỉ huy chưa đáp ứng yêu cầu của phong trào TĐQT; một bộ phận đảng viên, cán bộ, chiến sĩ chưa nhận thức đầy đủ về vị trí, vai trò của công tác TĐKT trong tình hình mới, còn có biểu hiện giản đơn, chưa chú trọng lồng ghép các cuộc vận động với các phong trào thi đua để tạo sức mạnh xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện; chưa quan tâm đúng mức đến việc phát hiện, bồi dưỡng, nhân rộng các điển hình tiên tiến; việc theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, đánh giá, sơ kết, tổng kết phong trào thi đua chưa thường xuyên; việc khen thưởng có lúc chưa kịp thời, chưa bám sát phong trào thi đua, mặt bằng khen thưởng trong toàn quân chưa đồng đều, còn có trường hợp đề nghị mức khen cao hơn thành tích... Những yếu kém, khuyết điểm trên phần nào đã hạn chế kết quả của công tác TĐKT và phong trào TĐQT ở từng đơn vị và trong toàn quân. Cấp ủy, chỉ huy các cấp cần sớm rút kinh nghiệm và có biện pháp khắc phục.

Hiện nay, tình hình trên thế giới và trong khu vực, tuy hòa bình, hợp tác, phát triển vẫn là xu thế chủ đạo; song vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp, khó lường, tiềm ẩn những nhân tố gây mất ổn định. Đối với nước ta, sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước, bảo vệ Tổ quốc XHCN diễn ra trong bối cảnh mới. Việc nước ta trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới đem lại những thời cơ, thuận lợi lớn, nhưng cũng xuất hiện những khó khăn, thách thức không nhỏ. Đặc biệt, chúng ta lại phải thường xuyên đối phó với chiến lược "Diễn biến hòa bình" hết sức nguy hiểm, thâm độc của các thế lực thù địch, phản động; phải đương đầu với thiên tai bất thường. Trong bối cảnh đó, hơn bao giờ hết, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta phải tăng cường đoàn kết, tích cực thi đua yêu nước, nỗ lực phát huy mọi nguồn lực, tranh thủ tận dụng tốt thời cơ, vượt qua khó khăn, thách thức để giữ vững sự ổn định và phát triển đất nước, gắn xây dựng với bảo vệ vững chắc Tổ quốc XHCN, thực hiện mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh".

Trước yêu cầu cao của nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, nhiệm vụ của Quân đội nhân dân rất nặng nề. Để đáp ứng yêu cầu đó, Quân đội nhân dân phải nỗ lực nhiều hơn nữa trên tất cả các mặt công tác, trong mọi lĩnh vực hoạt động; tiếp tục đẩy mạnh phong trào TĐQT, tạo động lực to lớn thúc đẩy xây dựng quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại theo phương hướng Đại hội X của Đảng đã xác định, để quân đội luôn xứng đáng là lực lượng chính trị trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Trong thời gian tới, để tiếp tục đổi mới công tác TĐKT và đẩy mạnh phong trào TĐQT về chiều sâu, đạt hiệu quả thiết thực, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân, trước hết là cấp ủy, chỉ huy các cấp phải quán triệt, thực hiện tốt Chỉ thị 39-CT/TƯ của Bộ Chính trị, Chỉ thị 17/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Chỉ thị 339-CT/ĐUQSTƯ của Đảng ủy Quân sự Trung ương, Luật TĐKT, Chỉ thị 55/CT-BQP của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, bám sát kế hoạch của Hội đồng TĐKT Bộ Quốc phòng, Hướng dẫn về TĐKT của Tổng cục Chính trị..., trên cơ sở đó triển khai đồng bộ, toàn diện, trong đó tập trung thực hiện tốt một số nội dung chủ yếu sau:

Một là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục thi đua yêu nước trong toàn quân, coi đó là cơ sở, biện pháp quan trọng hàng đầu để đưa phong trào TĐQT lên một bước mới. Công tác này cần phải được coi trọng hơn nữa, phải được tiến hành thường xuyên, liên tục, bằng nhiều hình thức phong phú, sinh động, phù hợp với mỗi đối tượng; chú trọng tổ chức tuyên truyền tại đơn vị và trên các phương tiện thông tin đại chúng... Nội dung tuyên truyền, giáo dục cần tập trung phổ biến, quán triệt quan điểm của Đảng, tư tưởng Hồ Chí Minh và các văn bản pháp quy (chỉ thị, nghị quyết, hướng dẫn) về công tác TĐKT, nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên quốc phòng, nhất là cán bộ chủ trì các cấp đối với công tác TĐKT và phong trào TĐQT; đồng thời, khơi dậy ý thức tự giác, sức sáng tạo của mọi tổ chức, mọi người, tạo khí thế thi đua sôi nổi trong các lĩnh vực hoạt động, công tác, góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng năm 2008 và những năm tiếp theo trong kế hoạch 5 năm (2006-2010) của từng đơn vị và toàn quân.

Hai là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện của cấp uỷ, chỉ huy các cấp đối với công tác TĐKT và phong trào TĐQT. Trên cơ sở nắm chắc phương hướng, mục tiêu, nội dung phong trào thi đua đã được Đại hội TĐQT toàn quân lần thứ 7 xác định, cấp ủy và chỉ huy các cấp cần xuất phát từ tính chất, nhiệm vụ của đơn vị để đề ra nội dung, mục tiêu, chỉ tiêu thi đua cụ thể, có biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện sát hợp. Mỗi chi bộ, đảng viên cần phát huy tốt vai trò tiền phong gương mẫu và là hạt nhân trong các phong trào thi đua ở cơ sở. Chỉ huy các cấp phải đề cao trách nhiệm, linh hoạt, sáng tạo trong chỉ đạo, tổ chức thực hiện phong trào thi đua, gắn kết quả xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện với việc hoàn thành nhiệm vụ của cán bộ chủ trì. Đồng thời, phát huy vai trò của cơ quan chính trị, Hội đồng TĐKT các cấp và các tổ chức quần chúng để thực hiện có hiệu quả các cuộc vận động theo ngành và phong trào thi đua chung của đơn vị. Chỉ có như vậy, phong trào TĐQT mới đạt được yêu cầu thiết thực, sâu rộng, phát triển đều khắp, bao quát được toàn bộ các lĩnh vực hoạt động của toàn quân; góp phần nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu, chất lượng huấn luyện, công tác, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện, vững chắc tình hình đơn vị, nhất là về dân chủ, kỷ luật, nền nếp chính quy và đổi mới phương pháp, tác phong công tác.

Ba là, chú trọng đổi mới phương thức tổ chức hoạt động TĐKT và phong trào TĐQT. Mục đích của đổi mới phương thức tổ chức hoạt động là nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác TĐKT và đẩy mạnh, phát triển phong trào TĐQT về chiều sâu. Trong thời gian tới, cần tiếp tục đổi mới tổ chức phong trào TĐQT theo hướng tập trung về cơ sở; chú trọng nâng cao chất lượng xây dựng kế hoạch, xác định mục tiêu, chỉ tiêu thi đua, xây dựng động cơ và quyết tâm thi đua đúng đắn, gắn phong trào thi đua thường xuyên với các đợt thi đua cao điểm, đột kích, với phong trào thi đua của các cấp, các ngành, các tổ chức quần chúng, các cuộc vận động, nhất là Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh". Trong tổ chức thi đua phải nắm vững khẩu hiệu hành động: "Một tập trung, hai khâu đột phá"; căn cứ vào tình hình cụ thể của đơn vị, tập trung đột phá vào nhiệm vụ đột xuất, những trọng tâm, trọng điểm, những mặt yếu kém kéo dài. Đổi mới cách thức, biện pháp tổ chức phát động thi đua theo hướng gọn, nhẹ, thiết thực, tránh hình thức, phô trương và bệnh thành tích trong thi đua, đảm bảo cho phong trào thi đua phát triển thực chất, liên tục, vững chắc. Thường xuyên phối hợp phong trào TĐQT trong quân đội với phong trào thi đua yêu nước của các địa phương, ngành, đoàn thể... để hỗ trợ, thúc đẩy lẫn nhau, tạo sức mạnh tổng hợp nhằm hướng tới mục tiêu chung: "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh".

Bốn là, phải luôn gắn chặt thi đua với khen thưởng, nhằm không ngừng thúc đẩy phong trào TĐQT. Thi đua là cơ sở, là tiêu chí để khen thưởng; khen thưởng là động lực của thi đua, thúc đẩy phong trào thi đua phát triển. Vì thế, trong chỉ đạo tổ chức thực hiện phải luôn gắn chặt công tác thi đua với công tác khen thưởng; chú trọng bồi dưỡng, phát hiện, nhân rộng điển hình tiên tiến. Thực tiễn trong những năm qua cho thấy kết quả đạt được trong phong trào TĐQT có sự tác động trực tiếp của công tác khen thưởng. Để công tác TĐKT ngày càng nền nếp, đạt chất lượng, hiệu quả, qua đó nhằm tiếp tục đẩy mạnh phong trào TĐQT trong từng đơn vị và toàn quân lên một bước mới, cần chú trọng củng cố, kiện toàn tổ chức và phát huy vai trò của Hội đồng TĐKT và cơ quan chính trị các cấp; quan tâm bồi dưỡng nâng cao phẩm chất, năng lực, trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, nhân viên làm công tác TĐKT, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới.

Trong không khí phấn khởi của cả nước kỷ niệm 60 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc, chúng ta lại càng tưởng nhớ Người, biết ơn Người. Bác Hồ luôn ở trong trái tim của mỗi chúng ta. Hành động thiết thực nhất đối với cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên quốc phòng trong toàn quân là tiếp tục thực hiện tốt Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", đẩy mạnh phong trào TĐQT, tạo động lực để hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, xây dựng, phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Đại tướng Phùng Quang Thanh

Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư ĐUQSTƯ, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng -

Chủ tịch Hội đồng Thi đua-Khen thưởng Bộ Quốc phòng

__________

* Bài đăng trên Tạp chí Cộng sản, số 788 (tháng 6-2008).