Ấn phẩm tạp chí in

QPTD -Thứ Hai, 05/12/2011, 22:38 (GMT+7)
Tiếp tục đổi mới nâng cao hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tư tưởng trong quân đội

Trong các hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị (CTĐ, CTCT) của quân đội, giáo dục chính trị, tư tưởng (GDCTTT) là một mặt hoạt động luôn luôn đứng ở vị trí trọng yếu, vì nó góp phần trực tiếp vào việc xây dựng phẩm chất chính trị, tư tưởng, quan điểm, lập trường, thái độ chính trị của mỗi cán bộ, đảng viên, chiến sĩ trong quân đội. Đây là cơ sở để xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ được giao.

 20 năm đổi mới vừa qua, cùng với các mặt công tác khác, lãnh đạo, chỉ huy các cấp trong quân đội luôn chú trọng đúng mức và có nhiều chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện tốt công tác GDCTTT, góp phần quan trọng vào việc giữ vững và phát huy bản chất cách mạng, truyền thống tốt đẹp của quân đội, xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, thực hiện tốt các chức năng chiến đấu, công tác và lao động sản xuất trong thời kỳ mới. Trước những phát triển mới của tình hình, nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ quân đội, công tác GDCTTT đã nắm vững những diễn biến tư tưởng của bộ đội, kịp thời đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp giáo dục, đổi mới hệ thống giáo khoa, giáo trình và tài liệu học tập, chú trọng nâng cao trình độ lý luận và trình độ sư phạm, năng lực đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận của đội ngũ cán bộ, giáo viên, báo cáo viên. Với những nỗ lực vượt bậc, công tác GDCTTT trong quân đội đã thiết thực góp phần nâng cao nhận thức của tuyệt đại đa số cán bộ, đảng viên, chiến sĩ quân đội về chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách và pháp luật Nhà nước; củng cố niềm tin của cán bộ, chiến sĩ vào công cuộc đổi mới; xây dựng ý chí quyết tâm, nâng cao tinh thần trách nhiệm, ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần cảnh giác cách mạng; đẩy mạnh các phong trào thi đua sôi nổi trong toàn quân phấn đấu thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ được giao. Chính vì vậy, Nghị quyết Đảng ủy Quân sự Trung ương về lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng năm 2006 đã khẳng định, công tác GDCTTT trong quân đội vừa qua đã chủ động định hướng tư tưởng, xây dựng nhận thức đúng về tình hình nhiệm vụ, đối tượng và đối tác; về âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, góp phần nâng cao trách nhiệm và bản lĩnh chính trị, niềm tin và quyết tâm của cán bộ, chiến sĩ. Bảo đảm cho quân đội luôn kiên định, vững vàng, chủ động đối phó thắng lợi với mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, luôn luôn sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ trong mọi tình huống. Như vậy, thời gian qua, công tác GDCTTT đã góp phần quan trọng vào việc  củng cố, giữ vững trận địa chính trị, tư tưởng của Đảng trong quân đội, bảo đảm để quân đội ta luôn luôn phát huy tốt bản chất, truyền thống cách mạng, thực sự xứng đáng là lực lượng chính trị tin cậy, trung thành của Đảng, Nhà nước và nhân dân.
Song, bên cạnh những ưu điểm là cơ bản đó, cần thấy rằng trước những bước phát triển mới của tình hình, nhiệm vụ, công tác GDCTTT trong quân đội còn bộc lộ một số hạn chế cần khắc phục. Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ VIII đã chỉ rõ những hạn chế đó là: “Công tác GDCTTT có lúc chưa kịp thời, thiếu chiều sâu, thiếu sắc bén, thiếu tính chiến đấu nên kết quả còn hạn chế. Một bộ phận cán bộ, chiến sĩ nhận thức về tình hình, nhiệm vụ chưa thật đầy đủ, còn biểu hiện mất cảnh giác, thiếu ý chí phấn đấu vươn lên trong học tập, công tác, trung bình chủ nghĩa, cơ hội, thực dụng, tự do vô kỷ luật, quan liêu, quân phiệt gây tác động xấu”. Điều này thể hiện ở nội dung, chương trình giáo dục vẫn trong tình trạng chậm đổi mới, chưa bám sát sự phát triển nhanh chóng của tình hình chính trị, xã hội, quân sự của đất nước và quân đội; chưa chủ động đi trước một bước nhằm định hướng về mặt nhận thức, quan điểm, lập trường cho cán bộ, chiến sĩ; còn thiếu tính dự báo. Công tác GDCTTT ở một số đơn vị, cơ quan, nhà trường quân đội chưa được coi trọng đúng mức. Việc đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp giảng dạy còn nặng về lý thuyết, xa rời thực tế, chưa lý giải, thuyết phục và làm sáng tỏ tính cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh được vận dụng và phát triển sáng tạo vào sự nghiệp đổi mới xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN. Đồng thời cũng chưa thường xuyên tuyên truyền, giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ nhận thức rõ những thành tựu của công cuộc đổi mới đất nước trên mọi lĩnh vực dưới sự lãnh đạo của Đảng. Trong khi các thế lực thù địch tăng cường thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, chống phá ta trên mọi lĩnh vực kinh tế, chính trị, tư tưởng, văn hóa, đạo đức, lối sống,... thì công tác GDCTTT trong quân đội ta có lúc, có nơi chưa đấu tranh có hiệu quả với những quan điểm, tư tưởng thù địch, cơ hội, sai trái, chưa góp phần khắc phục triệt để những tác động tiêu cực từ mặt trái của kinh tế thị trường vào nhận thức, tư tưởng, lối sống của một bộ phận cán bộ, chiến sĩ,v.v.
 Thời gian tới, tình hình thế giới, khu vực còn diễn biến phức tạp, nhưng hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, nên cơ hội và thách thức tiếp tục đan xen. Đối với nước ta, các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ với nhiều thủ đoạn tinh vi, thâm độc hơn, quyết liệt hơn; chúng mở rộng sự phối hợp các lực lượng trong và ngoài nước, tăng cường chống phá, kích động tư tưởng ly khai, chống đối, thúc đẩy “tự diễn biến”, làm mất ổn định chính trị-xã hội, tạo cớ can thiệp. Từ nay đến Đại hội X của Đảng, các phần tử chống đối, thù địch, cơ hội về chính trị sẽ chống phá ta một cách ráo riết. Đối với quân đội ta, chúng tìm mọi cách thực hiện ý đồ “phi chính trị hóa”, trung lập hóa, làm suy yếu bản chất cách mạng và sức mạnh chiến đấu của quân đội; đặc biệt là ý đồ hòng tách rời sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội, chia rẽ mối quan hệ máu thịt giữa quân đội với nhân dân.
Do đó, cần phải tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác GDCTTT trong quân đội, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ thời kỳ mới. Đổi mới công tác GDCTTT phải kiên định và bám sát những quan điểm, tư tưởng cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Nghị quyết, đường lối của Đảng, gắn với đổi mới tư duy lý luận; bám sát yêu cầu xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, tăng cường tính thuyết phục, tính chiến đấu, thiết thực góp phần nâng cao nhận thức, bản lĩnh chính trị, ý thức trách nhiệm, tính kỷ luật và tinh thần cảnh giác cách mạng,... cho mọi cán bộ, chiến sĩ.
Trước hết, cần tiếp tục tăng cường giáo dục chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong các đơn vị, cơ quan, nhà trường quân đội. Bởi vì, đó  là nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng, của nhân dân và quân đội ta. Vấn đề quan trọng nhất hiện nay là cần nâng cao hơn nữa tính thuyết phục của công tác giáo dục, làm cho mọi người nhận thức sâu sắc, đầy đủ bản chất cách mạng, khoa học của những nguyên lý, lý luận trong học thuyết Mác – Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Cần hiểu rằng, học thuyết Mác – Lê-nin cũng như tư tưởng Hồ Chí Minh là hệ thống những nguyên lý, lý luận làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam định hướng cho tiến trình phát triển của cách mạng. Nó không phải là một học thuyết đã hoàn chỉnh thành công thức “nhất thành bất biến”. Vì vậy, trong quá trình vận động, phát triển của cách mạng có thể sẽ bộc lộ ra những vấn đề mới do điều kiện lịch sử mới đặt ra, và cũng có thể có những vấn đề các nhà kinh điển đã chỉ ra, nhưng do tiến trình phát triển của lịch sử, điều đó cần được tiếp tục bổ sung, phát triển sáng tạo cho phù hợp. Do đó, trong giáo dục, giảng dạy lý luận chính trị, tư tưởng, cần phải đổi mới tư duy và phương pháp nghiên cứu, trang bị cho người học phương pháp luận khoa học trong xem xét, phân tích sự vật theo quan điểm biện chứng, phát triển, sáng tạo, gắn với sự phát triển thực tiễn của cuộc sống trên các mặt để nghiên cứu, quán triệt, vận dụng, phát triển chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh cho phù hợp. Cần khắc phục những biểu hiện nhận thức lệch lạc về chủ nghĩa Mác – Lê-nin, hoặc nhận thức đúng, nhưng phương pháp quán triệt, vận dụng vào thực tiễn chưa làm tốt (cả trong GDCTTT cũng như trong công tác tuyên truyền), nặng về lý thuyết dài dòng, không gắn với thực tiễn, gắn với sự vận động, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào công cuộc đổi mới của Đảng. Tính khoa học, sáng tạo xuất phát từ chính yêu cầu của nội dung giáo dục, do đó đòi hỏi đội ngũ giáo viên, tuyên truyền viên phải thường xuyên trau dồi kiến thức, nâng cao trình độ thế giới quan, phương pháp luận, đồng thời tích cực tổng kết thực tiễn, làm giàu trí tuệ và bản lĩnh của mình, từ đó giúp người học, người nghe thấu hiểu kiến thức như một sự tự thuyết phục. Ngày nay, trình độ học vấn của cán bộ, chiến sĩ các đơn vị, nhất là học viên trong các nhà trường quân đội đang không ngừng tăng lên, vì vậy phương pháp truyền thụ lý luận theo kiểu áp đặt, một chiều, thiếu thông tin đã trở nên lạc hậu, thậm chí còn phản tác dụng giáo dục.
 Cùng với giáo dục chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, GDCTTT cần tập trung làm tốt việc tuyên truyền sâu rộng trong quân đội đường lối đổi mới của Đảng, củng cố niềm tin, sự kiên định mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với CNXH cho mọi cán bộ, chiến sĩ. Cần khẳng định rằng, 20 năm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, đất nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử, làm thay đổi rõ rệt bộ mặt của đất nước, cải thiện đáng kể đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Đất nước ta đã ra khỏi khủng hoảng kinh tế-xã hội; kinh tế tăng trưởng khá nhanh; nền quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân được giữ vững; lực lượng vũ trang nhân dân tiếp tục được xây dựng theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Quan hệ đối ngoại được mở rộng. Sức mạnh tổng hợp từ nguồn nội lực của đất nước được tăng lên nhiều. Chính trị–xã hội ổn định. Nhân dân tin tưởng vào đường lối đổi mới. Đảng và Nhà nước ta ngày càng tích lũy thêm nhiều kinh nghiệm lãnh đạo và quản lý. Tuy còn những mặt bất cập, nhưng về cơ bản công cuộc đổi mới đã đem lại cho đất nước ta những thời cơ, vận hội mới để tiếp tục đẩy nhanh tốc độ phát triển trong những năm tiếp theo. Đó là những điều kiện thuận lợi giúp ta làm tốt công tác GDCTTT, dựa vào thực tế đã được nghiên cứu, tổng kết để tuyên truyền, giáo dục, làm cho cán bộ, chiến sĩ nhận thức rõ sự đúng đắn, sáng tạo của Đảng, Nhà nước ta trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN, từ đó ngày càng tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý điều hành của Nhà nước đưa đất nước tiếp tục vượt qua khó khăn, thử thách đạt tới mục tiêu dân giầu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Năm 2006 sẽ diễn ra Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng; đây là dịp quan trọng để toàn quân đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm quán triệt sâu sắc tinh thần của Nghị quyết Đại hội Đảng, tạo sự nhất trí cao của mọi đảng viên, cán bộ, chiến sĩ, đồng thời xác định rõ trách nhiệm của từng cấp, từng ngành trong lãnh đạo, tổ chức thực hiện thắng lợi Nghị quyết của Đảng.
Cần tiếp tục nghiên cứu, biên soạn, bổ sung hệ thống tài liệu giáo dục, tuyên truyền, bồi dưỡng chính trị, tư tưởng, đi vào chiều sâu đường lối, quan điểm của Đảng theo tinh thần các văn kiện, Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ IX, Đại hội Đảng lần thứ X; kết hợp chặt chẽ giữa tổng kết thực tiễn với nghiên cứu lý luận. Tiếp tục góp phần làm sáng tỏ những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh về CNXH khoa học trong sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam, đặc biệt là thời kỳ quá độ xây dựng CNXH, bỏ qua chế độ TBCN ở nước ta; về kinh tế thị trường định hướng XHCN; về đảng viên làm kinh tế tư nhân không giới hạn; về thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ; về Đảng lãnh đạo chính quyền; về xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, Quân đội nhân dân; về kết hợp kinh tế, quốc phòng, an ninh, đối ngoại trong thời kỳ mới;... theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X. Điều này đòi hỏi đội ngũ cán bộ các cấp trong quân đội cần có năng lực trí tuệ, năng lực tư duy sáng tạo, nghiên cứu, tiếp thu nghị quyết của Đảng một cách có cơ sở lý luận, thực tiễn và biết vận dụng sáng tạo nghị quyết của Đảng vào thực tiễn hoạt động, công tác của đơn vị, góp phần đưa nghị quyết của Đảng vào cuộc sống, chứ không chỉ tiếp thu một cách thụ động, máy móc, giáo điều, biến nghị quyết của Đảng thành câu chữ trích dẫn cứng nhắc.
Trước những diễn biến phức tạp của tình hình, cần tiếp tục quán triệt để mọi đảng viên, cán bộ, chiến sĩ trong quân đội nắm vững tư duy mới về bảo vệ Tổ quốc XHCN của Đảng, nhận rõ những âm mưu, thủ đoạn trong chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ do các thế lực thù địch tiến hành chống phá nước ta. GDCTTT cần làm cho cán bộ, chiến sĩ hiểu rõ đặc điểm của đất nước trong điều kiện hội nhập và mở cửa ngày càng gia tăng, đồng thời sẽ phải đối mặt với nhiều nguy cơ, thách thức. Do đó, phải phân biệt rõ giữa đối tượng và đối tác, tránh mơ hồ, lẫn lộn, chỉ thấy thuận lợi mà không thấy khó khăn, trở ngại, chỉ thấy lợi ích kinh tế mà xem nhẹ những vấn đề chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng-an ninh, chỉ thấy trước mắt mà quên đi lợi ích cơ bản, lâu dài của đất nước, dân tộc. Có thể nói rằng, đề cao cảnh giác cách mạng, tạo cho cán bộ, chiến sĩ có sự nhạy cảm thường trực về chính trị luôn luôn là vấn đề không được xem nhẹ trong công tác giáo dục, tuyên truyền. Cùng với đó, thời gian tới, toàn quân cần phải tiếp tục giáo dục, quán triệt để mọi cán bộ, chiến sĩ nắm vững đường lối, quan điểm, yêu cầu của nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, nhiệm vụ quân sự-quốc phòng trong tình hình mới, trực tiếp là yêu cầu nhiệm vụ chính trị của từng cơ quan, đơn vị; kết hợp GDCTTT với giáo dục đạo đức, rèn luyện kỷ luật và tác phong chính quy; kiên quyết đấu tranh với các quan điểm thù địch, sai trái, cơ hội; xây dựng ý chí quyết tâm, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Đồng thời, cần coi trọng đúng mức việc giáo dục lòng yêu nước, giáo dục truyền thống cách mạng của Đảng, của dân tộc, của quân đội, truyền thống của từng đơn vị; thường xuyên củng cố những phẩm chất tốt đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ”, nhất là mối quan hệ đoàn kết máu thịt giữa quân đội với nhân dân.
Để công tác GDCTTT trong quân đội được thực hiện có hiệu quả thiết thực, lãnh đạo và chỉ huy các cấp cần coi trọng thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, tăng cường đối thoại, dự báo và nắm bắt tình hình diễn biến tư tưởng, tâm trạng của cán bộ, chiến sĩ để có biện pháp định hướng nhận thức, tư tưởng kịp thời, đúng đắn. CTĐ, CTCT cần quán triệt đầy đủ phương châm lấy xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị làm cơ sở để xây dựng sức mạnh tổng hợp của quân đội, từ đó đề cao trách nhiệm, tính tiền phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên; đẩy mạnh các phong trào thi đua, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện về bản lĩnh chính trị, ý chí, niềm tin, trách nhiệm chính trị, ý thức chấp hành kỷ luật, tinh thần đoàn kết của mọi cán bộ, chiến sĩ. Các trung tâm nghiên cứu cần coi trọng hơn những đề tài khoa học thiết thực góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác GDCTTT của quân đội trước yêu cầu xây dựng quân đội về chính trị trong tình hình mới. Các nhà trường quân đội cần coi trọng và thực hiện tốt hơn nhiệm vụ GDCTTT, giáo dục nhân cách cho đội ngũ học viên.
Nâng cao hiệu quả công tác GDCTTT trong quân đội là một yêu cầu vừa cơ bản, vừa cấp thiết trong tình hình hiện nay. Vấn đề này đòi hỏi phải được cấp ủy, người chỉ huy và cơ quan chính trị các cấp hết sức quan tâm, đồng thời có kế hoạch, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện thành nền nếp; thường xuyên coi trọng sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm để công tác này ngày càng có chất lượng, hiệu quả cao hơn.
 
Trung tướng Phạm Hồng Thanh
Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị
 

Ý kiến bạn đọc (0)

ENGLISH
中文
Đọc tạp chí in
Giấy phép số 478/GP-BTTTT, Bộ Thông tin và Truyền thông, cấp ngày 27/7/2021.
Tổng Biên tập: Thiếu tướng, ThS. TẠ QUANG CHUYÊN
Phó Tổng Biên tập: Đại tá, ThS. HOÀNG VĂN TRƯỜNG; Đại tá, PGS, TS. NHÂM CAO THÀNH; Đại tá, ThS. NGUYỄN MẠNH TUẤN
© 2013 Bản quyền thuộc về Tạp chí Quốc phòng toàn dân. Bảo lưu mọi quyền
Địa chỉ: 38A - Lý Nam Đế - Hoàn Kiếm - Hà Nội; ĐT: (024)38.457.044; (069)552.364
Fax: (024)37.473.956 - Email: thukytoasoan.qptd@gmail.com
Đại diện phía Nam: 161-163, Trần Quốc Thảo, Quận 3, TP Hồ Chí Minh; Fax: (028) 62.905.671; ĐT: (069) 667.446