Ấn phẩm tạp chí in

QPTD -Chủ Nhật, 04/12/2011, 22:42 (GMT+7)
Thành tựu và những vấn đề đặt ra qua 20 năm đổi mới công tác đào tạo và nghiên cứu khoa học quân sự ở Học viện Quốc phòng

Công cuộc đổi mới đất nước 20 năm qua, dưới sự lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của Đảng đã đạt được những thành tựu rất to lớn và có ý nghĩa lịch sử, làm thay đổi rõ rệt bộ mặt của đất nước, cải thiện đáng kể đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, tạo tiền đề quan trọng để tiếp tục đổi mới toàn diện hơn, vững chắc hơn, phát triển hơn, vững bước tiến lên trên con đường xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN trong thời kỳ mới.

Trong thành tựu chung của sự nghiệp đổi mới, có thành tựu quan trọng về quốc phòng- an ninh, của giáo dục-đào tạo và nghiên cứu khoa học quân sự... Là một học viện lớn của Quân đội, của Nhà nước, Học viện Quốc phòng đã tích cực đổi mới tư duy, nhận thức và hoạt động thực tiễn trong công tác đào tạo và nghiên cứu khoa học quân sự, quốc phòng-an ninh, coi đây là nhiệm vụ chính trị của mình. Đối với Học viện, công tác giáo dục- đào tạo và nghiên cứu khoa học quân sự có mối quan hệ biện chứng, tác động và thúc đẩy lẫn nhau. Đổi mới thực hiện tốt công tác giáo dục-đào tạo sẽ tạo cơ sở cho phát triển nghiên cứu khoa học quân sự và tương tự như vậy, kết quả nghiên cứu khoa học quân sự lại phục vụ trực tiếp nâng cao chất lượng giáo dục-đào tạo. Có thể khẳng định, những thành tựu mà Học viện đạt được trong 20 năm qua, trước hết bắt nguồn từ đổi mới tư duy theo hướng trên, tức là đổi mới phải đồng bộ, gắn chặt nhiệm vụ trọng tâm  giáo dục-đào tạo với nghiên cứu khoa học quân sự. Với tinh thần đó, Học viện Quốc phòng đã tổ chức đào tạo được gần 200 lớp tập trung và không tập trung; đào tạo, bồi dưỡng được gần 4.500 cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, quân đội, đáp ứng được yêu cầu đào tạo theo chỉ tiêu được giao, chất lượng được nâng lên rõ rệt. Nhìn chung, học viên ra trường đều đảm đương tốt chức vụ ban đầu, nhiều đồng chí phát triển tốt và đang đảm nhiệm các cương vị chủ chốt ở các cơ quan, đơn vị cấp chiến dịch, chiến lược trong quân đội và các bộ, ban, ngành, địa phương. Nhiều đồng chí có khả năng tham gia hoạch định đường lối, chính sách; tham mưu, đề xuất với Đảng, Nhà nước những vấn đề trọng yếu về lý luận và thực tiễn hoạt động quốc phòng, quân sự trong thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN.
Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, công tác đào tạo và nghiên cứu khoa học quân sự của Học viện cũng còn một số mặt tồn tại, hạn chế. Một số nội dung, chương trình đào tạo còn dàn trải, thiếu bề dày chuyên sâu, chưa ngang tầm đòi hỏi của tư duy chiến dịch- chiến lược trong thời kỳ mới. Việc xác định thời gian, chương trình, nội dung ở một số khoá bồi dưỡng kiến thức quốc phòng- an ninh cho cán bộ chủ trì cấp bộ, ngành, tỉnh, thành phố và cơ quan ngang bộ chưa thống nhất, thời gian ngắn, yêu cầu cao nên kết quả chưa cao. Việc nghiên cứu, phát triển lý luận về khoa học nghệ thuật quân sự cũng như khoa học xã hội và nhân văn quân sự có nội dung còn hạn chế, chưa có những đổi mới mang tính bứt phá, đón đầu sự phát triển của thực tiễn quân sự, quốc phòng-an ninh trước yêu cầu mới.
 Để phát huy những thành tựu đã đạt được và khắc phục kịp thời những mặt còn hạn chế, thời gian tới Học viện Quốc phòng cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hơn nữa những vấn đề chủ yếu sau:
Một là,  quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm đổi mới của Đảng, chấp hành nghiêm chỉnh các nghị quyết, chỉ thị, mệnh lệnh của Đảng uỷ Quân sự Trung ương và Bộ Quốc phòng, chăm lo xây dựng Học viện vững mạnh về mọi mặt, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra  trong thời kỳ mới. 
Đổi mới đất nước về mọi mặt kinh tế, chính trị, văn hoá, khoa học-kỹ thuật, quân sự, quốc phòng, an ninh, đối ngoại...là một chủ trương lớn của Đảng, có ý nghĩa sống còn đối với sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta. Quán triệt sâu sắc tinh thần đó, 20 năm qua, Học viện Quốc phòng đã thường xuyên tích cực tổ chức nghiên cứu, học tập và vận dụng sáng tạo đường lối, chủ trương, chính sách đổi mới của Đảng, Nhà nước vào điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của Học viện để thực hiện tốt mục tiêu, yêu cầu đào tạo và nghiên cứu khoa học quân sự, quốc phòng-an ninh; thực hiện có hiệu quả công tác đào tạo cán bộ quân sự cấp chiến dịch- chiến lược và bồi dưỡng kiến thức quốc phòng- an ninh cho cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước theo chức năng, nhiệm vụ được giao. Tình hình thế giới, khu vực đang có những diễn biến phức tạp, chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch có sự điều chỉnh về chiến lược toàn cầu phản cách mạng, sử dụng nhiều phương thức và thủ đoạn mới chống phá CNXH. Nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc có sự phát triển mới, do đó đòi hỏi phải có tư duy mới cả về mục tiêu, quan điểm, phương châm chỉ đạo và những nội dung, giải pháp cơ bản. Xuất phát từ đó, vấn đề cấp thiết đặt ra cho Học viện Quốc phòng là phải tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, toàn diện cả về tư duy, nhận thức và hoạt động thực tiễn trong công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học quốc phòng, quân sự mới đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN trong điều kiện mới. Đổi mới phải đúng hướng, phải trên cơ sở phát huy những thành tựu đã đạt được và đánh giá đúng tình hình thực tiễn, chú trọng đổi mới tư duy từ tư duy chiến thuật-chiến dịch sang tư duy chiến dịch-chiến lược và tư duy quân sự- chiến tranh sang tư duy quốc phòng-an ninh bảo vệ Tổ quốc. Lấy bảo vệ môi trường hoà bình, giữ vững ổn định chính trị, chủ động phòng ngừa không để xảy ra xung đột vũ trang và chiến tranh dưới bất cứ hình thức, quy mô nào là điều kiện, phương thức tốt nhất, hiệu quả nhất trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. Điều đáng mừng là trước bối cảnh phức tạp của tình hình, các thế lực thù địch ra sức tuyên truyền, xuyên tạc, phủ nhận chủ nghĩa Mác-Lê-nin, phủ nhận vai trò lãnh đạo độc tôn của Đảng ta, đòi "đa nguyên, đa đảng", đòi "phi chính trị hoá" quân đội...,  cán bộ, chiến sĩ Học viện Quốc phòng vẫn luôn kiên định, vững vàng, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng; thường xuyên quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng, chấp hành nghiêm túc mệnh lệnh, chỉ thị của cấp trên; nhận thức đúng tình hình, đặc điểm, nhiệm vụ, đề ra nhiều chủ trương, biện pháp lãnh đạo đúng đắn, kịp thời, sát tình hình thực tiễn; triển khai tổ chức thực hiện kiên quyết, chủ động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, từng bước đưa Học viện vượt qua mọi khó khăn, thử thách và đã đạt những kết quả rất quan trọng trong công tác đào tạo và nghiên cứu khoa học quân sự, làm rõ hơn nhiều vấn đề mới về lý luận và thực tiễn quân sự trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng khu vực phòng thủ, xây dựng lực lượng vũ trang  nhân dân,xây dựng quân đội nhân dân trong điều kiện mới... Đồng thời nghiên cứu, phát triển lý luận về công tác Đảng, công tác chính trị trong Quân đội, trong chiến đấu, chiến dịch và tác chiến chiến lược nhằm quán triệt và thực hiện tốt đường lối, quan điểm quân sự của Đảng trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc.
Hai là, tập trung lãnh đạo đổi mới mạnh mẽ công tác đào tạo, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng- an ninh cho cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, quân đội. 
Đây là nhiệm vụ cơ bản, trọng tâm, là khâu đột phá quan trọng trong tiến trình đổi mới của Học viện Quốc phòng. Bởi vậy, Học viện đã và đang tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị  thuộc quyền tập trung nghiên cứu, xây dựng đổi mới hệ thống chương trình, nội dung giáo dục, huấn luyện-đào tạo tiên tiến, phù hợp với những nguyên lý cơ bản của khoa học giáo dục hiện đại; đồng thời, căn cứ vào tình hình thực tiễn và những yêu cầu mới  đang đặt ra đối với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay để xây dựng lộ trình cải cách và có bước đi thích hợp, vững chắc, phù hợp với công cuộc đổi mới chung của đất nước, của quân đội. Trên cơ sở đó, Học viện Quốc phòng vừa tích cực rà soát, bổ sung, điều chỉnh nội dung, chương trình đào tạo hiện có, vừa nỗ lực, tập trung đầu tư, nghiên cứu, xây dựng và từng bước hoàn thiện chương trình đào tạo mới, đáp ứng tốt  yêu cầu học tập, nghiên cứu cho nhiều đối tượng học viên. Chỉ tính 10 năm gần đây, Học viện đã xây dựng, hoàn thành  23 loại chương trình cho 96 khoá học, trong đó có 5 loại chương trình đào tạo mới đòi hỏi phải đầu tư nghiên cứu rất công phu. Có thể nói, việc tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng đổi mới chương trình, nội dung đào tạo ở Học viện Quốc phòng đã có bước phát triển vượt bậc; các chương trình, nội dung đào tạo và bồi dưỡng kiến thức quốc phòng của Học viện đều được đa số học viên thừa nhận là bổ ích, thiết thực, giúp cho người học vừa nâng cao được kiến thức toàn diện, vừa nâng cao năng lực tư duy tổng hợp, tư duy chiến lược, đồng thời góp phần nâng cao  năng lực hoạt động thực tiễn chuyên ngành của mỗi chức danh đào tạo. Đến nay, hầu hết các chương trình, nội dung đào tạo đã tiếp cận được với nền khoa học giáo dục hiện đại, tiên tiến trên thế giới. Tuy nhiên, trước yêu cầu của sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc ngày nay, đòi hỏi Học viện Quốc phòng phải tiếp tục đẩy mạnh đổi mới phương pháp giảng dạy, khuyến khích và tạo điều kiện phát triển tư duy độc lập, sáng tạo của người học, biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo. Các hình thức đào tạo, giảng dạy theo phương pháp giáo dục tích cực cần được vận dụng rộng rãi  và phát triển  đi vào chuyên sâu, đạt hiệu quả thiết thực. Để xây dựng được phương pháp dạy học tích cực, đạt hiệu quả thiết thực, Học viện đã xác định rõ tiêu chí các bài giảng, bài tập, các cuộc thảo luận, hội thảo diễn tập; tích cực tổ chức nhiều đợt tập huấn, nhiều buổi giảng thử, giảng mẫu, rút kinh nghiệm ở cả cấp khoa và cấp học viện, từ đó tìm ra phương pháp tối ưu trong quá trình đào tạo, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng cho học viên, tạo cơ sở vững chắc cho Học viện tiếp tục đổi mới, hoàn thiện phương pháp đào tạo, bồi dưỡng trong những năm tiếp theo. Cùng với đó, Học viện tích cực  xây dựng, bổ sung, kiện toàn và phát triển đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý giáo dục có số lượng đủ, chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra. Trong suốt 20 năm qua, dù trong hoàn cảnh nào Học viện vẫn luôn tích cực, chủ động tiến hành nhiều phương thức, biện pháp đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý, bảo đảm  cân đối, đồng bộ, có số lượng đủ, chất lượng cao, đáp ứng được cả ngắn hạn và dài hạn, cả kế cận và lâu dài. Đến nay, Học viện đã  đào tạo được số lượng lớn cán bộ giảng viên có trình độ sau đại học đạt 75,5%, trong đó được Nhà nước phong 3 giáo sư, 19 phó giáo sư, 1 nhà giáo nhân dân, 10 nhà giáo ưu tú, 60 đồng chí được nhận Huy chương Vì sự nghiệp giáo dục.
Ba là, tích cực đổi mới công tác nghiên cứu khoa học quân sự, phát triển lý luận quân sự, quốc phòng gắn với thực tiễn xây dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân vững mạnh trong điều kiện mới.
 Để đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng đào tạo cán bộ cao cấp của quân đội và bồi dưỡng kiến thức quốc phòng-an ninh cho cán bộ chủ chốt các bộ, ngành, đoàn thể Trung ương và các tỉnh, thành phố, Học viện Quốc phòng đã và đang tích cực đổi mới công tác nghiên cứu khoa học quân sự, quốc phòng-an ninh phục vụ kịp thời cho công tác đào tạo. Trong những năm qua, Học viện đã tổ chức nghiên cứu thành công nhiều đề tài khoa học, bảo đảm không những nghiên cứu các đề tài khoa học quân sự, quốc phòng theo chỉ tiêu, nhiệm vụ cấp trên giao, mà còn chủ động đề xuất nghiên cứu những vấn đề có tính chất "đi trước, đón đầu" để phục vụ trực tiếp cho nhiệm vụ xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng lực lượng vũ trang vững mạnh, xây dựng quân đội "cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại". Đồng thời tham gia với các cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng và các đơn vị có liên quan từng bước xây dựng, phát triển những vấn đề về lý luận quân sự, quốc phòng, giải đáp những vấn đề mới do thực tiễn đặt ra, góp phần quan trọng vào xây dựng cơ sở khoa học trong việc hoạch định các vấn đề về chiến lược quốc phòng, quân sự trong tình hình mới. Trong 20 năm qua, Học viện đã nghiên cứu thành công 3 đề tài cấp Nhà nước, gần 150 đề tài cấp Bộ, ngành, gần 200 đề tài cấp Học viện. Các đề tài đều tập trung nghiên cứu và phát triển những vấn đề lý luận, thực tiễn như: chiến lược bảo vệ Tổ quốc; chiến lược quốc phòng-an ninh;  các vấn đề về khoa học nghệ thuật quân sự cấp chiến dịch-chiến lược; những vấn đề về khoa học xã hội và nhân văn quân sự... Hầu hết các đề tài này đã được nghiệm thu và biên soạn thành những tài liệu, giáo trình phục vụ kịp thời cho nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng-an ninh cho các đối tượng. Đặc biệt, Học viện đã đầu tư nghiên cứu thành công đề tài khoa học " Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới", góp phần vào xây dựng Nghị quyết Trung ương lần thứ 8 (khoá IX). Tuy nhiên, trước tình hình diễn biến phức tạp, khó lường của thế giới và khu vực, nhất là trước yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN trong thời kỳ CNH,HĐH, đòi hỏi Học viện Quốc phòng phải chủ động nghiên cứu, đề xuất, dự báo đúng các loại hình chiến tranh xâm lược của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch đối với Việt Nam trong điều kiện mới; đồng thời nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện những nội dung mới của nghệ thuật quân sự Việt Nam trong chuẩn bị và tiến hành chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, sẵn sàng đánh thắng mọi kẻ thù xâm lược dưới bất cứ hình thức, qui mô nào để bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN trong mọi tình huống. Tiếp tục nghiên cứu, làm rõ những cơ sở lý luận và thực tiễn các đặc thù của chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc XHCN ngày nay, nhất là về mục tiêu, phương thức và các giải pháp tiến hành xây dựng, huy động mọi nguồn lực tạo sức mạnh tổng hợp của đất nước, của Quân đội. Mặt khác, tập trung nghiên cứu, phát triển nghệ thuật tác chiến của lực lượng vũ trang trong khu vực phòng thủ; trong đấu tranh phòng, chống chiến lược " diễn biến hoà bình", bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch; những vấn đề về kết hợp kinh tế với quốc phòng- an ninh, đối ngoại...Từ những nghiên cứu này, Học viện tiếp tục biên soạn đổi mới hệ thống tài liệu, giáo trình để phục vụ cho yêu cầu nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đào tạo và nghiên cứu khoa học quân sự, quốc phòng, an ninh, góp phần cùng  toàn Đảng, toàn dân và toàn quân thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN trong thời kỳ đẩy mạnh CNH,HĐH đất nước.
 
Thượng tướng, PGS, TS. Nguyễn Thế Trị
Ủy viên BCHTƯ Đảng,
Giám đốc Học viện Quốc phòng
 

Ý kiến bạn đọc (0)

ENGLISH
中文
Đọc tạp chí in
Giấy phép số 478/GP-BTTTT, Bộ Thông tin và Truyền thông, cấp ngày 27/7/2021.
Tổng Biên tập: Thiếu tướng, ThS. TẠ QUANG CHUYÊN
Phó Tổng Biên tập: Đại tá, ThS. HOÀNG VĂN TRƯỜNG; Đại tá, PGS, TS. NHÂM CAO THÀNH; Đại tá, ThS. NGUYỄN MẠNH TUẤN
© 2013 Bản quyền thuộc về Tạp chí Quốc phòng toàn dân. Bảo lưu mọi quyền
Địa chỉ: 38A - Lý Nam Đế - Hoàn Kiếm - Hà Nội; ĐT: (024)38.457.044; (069)552.364
Fax: (024)37.473.956 - Email: thukytoasoan.qptd@gmail.com
Đại diện phía Nam: 161-163, Trần Quốc Thảo, Quận 3, TP Hồ Chí Minh; Fax: (028) 62.905.671; ĐT: (069) 667.446