Quân đội nhân dân (QĐND) và Công an nhân dân (CAND) là hai lực lượng vũ trang (LLVT) trọng yếu của Đảng, Nhà nước, làm nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc (BVTQ) Việt Nam XHCN. Từ khi ra đời đến nay, được Đảng và Bác Hồ giáo dục, rèn luyện, QĐND và CAND luôn kề vai, sát cánh thực hiện những nhiệm vụ cao cả do Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, QĐND và CAND đã phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ trong bảo vệ chủ quyền, an ninh lãnh thổ, phòng ngừa, đấu tranh với âm mưu và hoạt động phá hoại của các thế lực thù địch, các loại tội phạm, góp phần bảo vệ vững chắc an ninh quốc gia (ANQG), giữ gìn trật tự, an toàn xã hội (TTATXH), phục vụ đắc lực sự nghiệp xây dựng và BVTQ. Sự đoàn kết, phối hợp giữa CAND và QĐND đã trở thành truyền thống, là yếu tố không thể thiếu, là vấn đề có tính quy luật để BVTQ, trong đó có bảo vệ ANQG và giữ gìn TTATXH. Bác Hồ đã dạy: “Công an và Quân đội  là hai cánh tay của nhân dân, của Đảng, của Chính phủ, của vô sản chuyên chính. Vì vậy, càng phải đoàn kết chặt chẽ với nhau, giúp đỡ lẫn nhau...”¹. Trong các thời kỳ cách mạng Việt Nam, các thế lực thù địch và bọn phản động luôn tìm cách kích động, chia rẽ, phá hoại sự đoàn kết và quan hệ phối hợp giữa CAND và QĐND. Vì vậy, việc tăng cường đoàn kết, phối hợp chặt chẽ giữa hai lực lượng này có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc Việt Nam.

Trong công cuộc đổi mới đất nước, nhất là từ khi Việt Nam mở rộng quan hệ đối ngoại, đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế, công cuộc bảo vệ ANQG, giữ gìn TTATXH, bên cạnh những thuận lợi còn phải đối mặt với những khó khăn, thách thức mới. Bối cảnh đó đòi hỏi sự phối hợp giữa CAND và QĐND phải được tăng cường hơn nữa về chiều sâu mới đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Chính vì vậy, ngày 2-6-2003, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 107/2003/QĐ-TTg về Quy chế phối hợp giữa Bộ Công an và Bộ Quốc phòng thực hiện nhiệm vụ bảo vệ ANQG, TTATXH trong tình hình mới.  

Những năm qua, Bộ Công an và Bộ Quốc phòng đã phối hợp chặt chẽ và triển khai thực hiện nghiêm túc Quyết định 107 của Thủ tướng Chính phủ. Ngay sau khi có Quyết định 107, Đảng ủy Quân sự Trung ương và Đảng ủy Công an Trung ương, Thủ trưởng của hai Bộ và cấp ủy, chính quyền các địa phương đã tổ chức quán triệt và ban hành văn bản để hướng dẫn các cấp thực hiện. Lực lượng công an và quân đội các cấp đã phối hợp chặt chẽ, thực hiện nghiêm túc các nội dung phối hợp được quy định trong quy chế, như: công tác trao đổi và kiểm tra, xác minh những thông tin về âm mưu, thủ đoạn hoạt động của các thế lực thù địch, các hoạt động phức tạp về an ninh trật tự (ANTT) liên quan đến tôn giáo, dân tộc, an ninh nông thôn, hoạt động xuất nhập cảnh trái phép, hoạt động của một số loại tội phạm  quốc tế, tình hình an ninh biên giới; phối hợp trong tiến hành công tác vận động quần chúng ở các địa bàn biên giới; trong công tác huấn luyện, đào tạo, tổ chức diễn tập phòng chống biểu tình, bạo loạn, khủng bố; trong thực hiện quản lý nhà nước về ANTT, đấu tranh phòng, chống tội phạm và xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật; trong phối hợp bảo vệ chủ quyền quốc gia, ANTT trên khu vực biên giới, vùng trời, vùng biển, đảo; trong công tác bảo vệ chính trị nội bộ LLVT...

Từ đó, hai lực lượng đã chủ động nắm tình hình, kịp thời báo cáo, tham mưu đề xuất với cấp ủy, chính quyền, cấp trên có chủ trương, biện pháp giải quyết các vụ việc phức tạp, không để bị động, bất ngờ, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia, giữ vững ổn định chính trị-xã hội, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế-xã hội (KT-XH) của đất nước. Kết quả của sự phối hợp đó đã được Bộ Quốc phòng và Bộ Công an đánh giá cao trong Hội nghị tổng kết 5 năm thực hiện Quyết định 107 của Thủ tướng Chính phủ (được tổ chức ngày 25-12-2008), với 53 đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng có thành tích xuất sắc được Bộ Công an tặng bằng khen, 42 đơn vị có thành tích xuất sắc thuộc Bộ Công an được Bộ Quốc phòng tặng bằng khen. Điều đó càng khẳng định truyền thống tốt đẹp về sự đoàn kết, sự tất yếu phải phối hợp giữa hai lực lượng trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ ANQG, giữ gìn TTATXH trong tình hình mới.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, sự phối hợp giữa hai lực lượng vẫn còn có một số tồn tại: ở một số đơn vị, địa phương (cấp huyện, xã), việc xây dựng kế hoạch phối hợp còn chậm, thiếu chủ động hoặc chưa có sự thống nhất trong phối hợp, hiệp đồng; công tác phối hợp trong trao đổi thông tin, đánh giá tình hình có lúc, có nơi chưa kịp thời, nội dung, chất lượng hạn chế; công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền trong đấu tranh phòng, chống tội phạm và công tác quản lý nhà nước về ANTT ở các tuyến biên giới, tuyến biển có việc, có lúc còn sơ hở; sự phối hợp giữa hai lực lượng với các cơ quan, ban ngành địa phương để làm công tác tuyên truyền vận động quần chúng và tham mưu cho cấp ủy, chính quyền cơ sở giải quyết các vụ việc phức tạp chưa cao; phối hợp triển khai một số công việc (nhất là phối hợp hoạt động nghiệp vụ) ở một số đơn vị, địa phương còn mang tính hình thức.

Hiện nay, tình hình quốc tế, khu vực, trong nước còn có những diễn biến phức tạp, khó lường; hội nhập kinh tế quốc tế tạo điều kiện để đất nước có cơ hội phát triển kinh tế, tăng cường sức mạnh quốc phòng-an ninh (QP-AN), song cũng sẽ nảy sinh nhiều phức tạp mới, tác động không nhỏ đến công cuộc bảo vệ chủ quyền quốc gia và giữ vững sự ổn định chính trị của đất nước. Nhất là, các thế lực thù địch sẽ triệt để lợi dụng mở cửa, hội nhập để thực hiện âm mưu "Diễn biến hòa bình", bạo loạn lật đổ với nhiều thủ đoạn thâm độc, xảo quyệt, nhằm xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng và chế độ XHCN ở Việt Nam. Nhiệm vụ bảo vệ ANQG, giữ gìn TTATXH trong thời kỳ mới hết sức nặng nề, đòi hỏi CAND và QĐND phải đoàn kết, hiệp đồng, phối hợp chặt chẽ hơn nữa theo Quyết định 107 của Thủ tướng Chính phủ; trong đó cần tập trung vào một số nhiệm vụ chủ yếu sau:

Thứ nhất, phối hợp làm tốt công tác giáo dục QP-AN, làm cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thấy rõ tính cần thiết và cấp bách của sự phối hợp hoạt động giữa CAND và QĐND trong bảo vệ ANQG và giữ gìn TTATXH. Từ đó, cấp ủy, chính quyền các cấp thấy rõ trách nhiệm, nghĩa vụ của mình, lãnh đạo, chỉ đạo các lực lượng trong hệ thống chính trị và nhân dân ủng hộ lực lượng CAND và QĐND trong bảo vệ ANQG, giữ gìn TTATXH.

Sự phối hợp hoạt động giữa CAND và QĐND phải đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự chỉ đạo, điều hành của chính quyền các cấp. Cấp ủy, chính quyền cần căn cứ vào các quy định trong Quyết định 107 của Thủ tướng Chính phủ để chỉ đạo, điều hành các cấp, các ngành, đặc biệt là công an, quân đội phối hợp xử lý các vụ việc về ANQG, TTATXH theo đúng quy định của pháp luật, tôn trọng các quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức và cá nhân. Thực tế hơn 5 năm qua cho thấy, những nơi nào cấp ủy, chính quyền địa phương quan tâm chỉ đạo, điều hành thì Quyết định 107 của Thủ tướng Chính phủ được thực hiện một cách nghiêm túc, phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc ở đó được đẩy mạnh và phát triển cả bề rộng và chiều sâu, tình hình tội phạm, tệ nạn xã hội được kiềm chế, tạo điều kiện cho KT-XH phát triển và ngược lại.

Thứ hai, phối hợp tham mưu có hiệu quả cho cấp ủy, chính quyền các cấp lãnh đạo, chỉ đạo bảo vệ ANTT tại các địa bàn. Hai lực lượng cần tiếp tục phối hợp trong công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp chỉ đạo thực hiện tốt các phương án, kế hoạch bảo đảm ANQG, TTATXH, nhất là ở các địa bàn chiến lược Tây Nguyên, Tây Nam Bộ, Tây Bắc, các thành phố lớn, khu vực biên giới, biển, đảo, không để xảy ra tình huống đột xuất, bất ngờ; chỉ đạo các ngành kết hợp phát triển KT-XH với tăng cường sức mạnh QP-AN; xây dựng thế trận an ninh nhân dân gắn với thế trận quốc phòng toàn dân trong một chiến lược thống nhất; tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức cảnh giác cách mạng cho cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân, tạo thành “thiên la địa võng” đấu tranh có hiệu quả với kẻ địch và bọn tội phạm; tham mưu cho cấp ủy, chính quyền trong thực hiện các chủ trương, chính sách, củng cố hệ thống chính trị cơ sở; giải quyết những vấn đề liên quan đến ANTT, nhất là những vấn đề liên quan đến đất đai, tôn giáo, dân tộc..., nhằm chủ động phòng ngừa, phát hiện và đấu tranh làm thất bại âm mưu, hoạt động phá hoại của các thế lực thù địch.

Thứ ba, hai lực lượng cần tăng cường công tác phối hợp, trao đổi, kiểm tra, xác minh thông tin, tài liệu; đánh giá, dự báo tình hình chiến lược, báo cáo đề xuất lên Trung ương, Chính phủ các chủ trương, biện pháp, đối sách đấu tranh, xử lý, không để bị động, bất ngờ, bảo đảm ANQG, TTATXH, giữ vững chủ quyền, lãnh thổ của Tổ quốc trong mọi tình huống. Phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, thực hiện có hiệu quả các giải pháp ổn định KT-XH của Chính phủ; tăng cường kiểm tra, kiểm soát biên giới; đấu tranh ngăn chặn kịp thời các hoạt động xuất nhập cảnh trái phép, buôn lậu, buôn bán ma túy, buôn bán phụ nữ và trẻ em qua biên giới; tăng cường kiểm tra, phát hiện, thu hồi các loại vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ. Tiếp tục phối hợp tổ chức diễn tập các phương án bảo vệ ANTT, chống khủng bố, bắt cóc con tin, gây rối an ninh, nhất là ở các khu vực trọng điểm về QP-AN; chủ động phối hợp tham gia phòng, chống, khắc phục thảm họa thiên tai và công tác cứu hộ, cứu nạn; phối hợp hỗ trợ trong hợp tác quốc tế với LLVT các nước, nhất là với LLVT các nước láng giềng, các nước trong khu vực khi giải quyết các vấn đề về chủ quyền, ANTT khu vực biên giới.

Thứ tư, phối hợp trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, tăng cường pháp chế và thực hiện vai trò quản lý nhà nước về nhiệm vụ bảo vệ ANTT. CAND và QĐND cần cụ thể hóa Quy chế phối hợp hoạt động theo Quyết định 107 của Thủ tướng Chính phủ và hướng dẫn thực hiện tới cấp cơ sở. Trước mắt, cần tổng kết những vấn đề lớn trong việc thực hiện Chiến lược BVTQ, Chiến lược ANQG và các luật liên quan đến cơ chế vận hành đảm bảo ANTT. Trên cơ sở đó tìm ra những bất cập, thiếu sót trong các văn bản pháp quy để kiến nghị với Quốc hội, Chính phủ bổ sung, sửa đổi, đáp ứng yêu cầu bảo vệ ANQG, giữ gìn TTATXH trong tình hình mới. Cần tăng cường công tác kiểm tra, hướng dẫn, đôn đốc việc thực hiện quy chế phối hợp, thường xuyên rút kinh nghiệm, giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong thực hiện; duy trì việc tổ chức giao ban giữa hai lực lượng theo quy định.

Thứ năm, tăng cường phối hợp trong công tác xây dựng QĐND và CAND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, nhằm bảo đảm cho hai lực lượng có đủ khả năng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Tập trung nâng cao chất lượng tổng hợp, sức chiến đấu, trước hết là chất lượng chính trị, để LLVT thật sự là lực lượng chính trị trong sạch, vững mạnh, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân. Để đạt được mục tiêu, yêu cầu đó, CAND và QĐND phải cùng nhau thường xuyên trau dồi phẩm chất, đạo đức cách mạng, xây dựng hình ảnh đẹp của người “Chiến sĩ CAND" và "Bộ đội Cụ Hồ”, sao cho “đi dân nhớ, ở dân thương” trong mọi hoạt động của mình. Trong hoạt động phối hợp bảo vệ ANTT, lực lượng CAND và QĐND phải biết tạo điều kiện cho nhau thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, làm được nhiều việc tốt cho Đảng, Chính phủ và nhân dân.

Các cấp ủy trong CAND và QĐND từ Trung ương đến cơ sở cần có sự phối hợp và phổ biến kinh nghiệm tổ chức giáo dục chính trị, tư tưởng, đào tạo, nâng cao trình độ và bản lĩnh chính trị cho cán bộ, chiến sĩ; tổ chức thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" trong từng  lực lượng. Mỗi cán bộ, chiến sĩ CAND và QĐND phải là một chiến sĩ tiên phong phản bác lại những luận điệu sai trái của các thế lực thù địch, có trách nhiệm tuyên truyền, vận động, hướng dẫn nhân dân bảo vệ ANTT. Nâng cao trình độ lý luận, chính trị, pháp luật, nghiệp vụ cho cán bộ CAND và QĐND theo chức trách của mình là việc hết sức cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Có như vậy, mỗi cán bộ, chiến sĩ công an, quân đội mới có khả năng nhận định, đánh giá và khả năng tác chiến giỏi, chỉ huy tài, xử lý tình huống thông minh. Đó chính là yêu cầu trong xây dựng tinh nhuệ của lực lượng nòng cốt bảo vệ ANTT nói riêng và BVTQ nói chung.

Hai lực lượng cần phối hợp chặt chẽ trong công tác bảo vệ chính trị nội bộ LLVT và hoạt động báo chí, tuyên truyền; cùng tuyên truyền gương người tốt, việc tốt và việc thực hiện Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” trong CAND, QĐND.

Thứ sáu, CAND và QĐND phối hợp nghiên cứu đề xuất với Đảng, Quốc hội, Chính phủ tạo điều kiện cơ sở vật chất đầu tư thích đáng cho công nghiệp quốc phòng, công nghiệp an ninh đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới. Hiện đại hóa QP-AN phải trên cơ sở phát huy mọi tiềm năng của đất nước, nhưng không thể quá chậm so với yêu cầu của cuộc đấu tranh; bởi có như vậy mới chủ động đánh bại mọi âm mưu, thủ đoạn hoạt động của các thế lực thù địch và các loại tội phạm.

Truyền thống đoàn kết, phối hợp đã trở thành nhân tố hết sức quan trọng, góp phần tạo ra sức mạnh to lớn của QĐND và CAND. Quyết định 107 của Thủ tướng Chính phủ là động lực tiếp thêm sức mạnh truyền thống đoàn kết, phối hợp giữa CAND và QĐND trong tình hình mới.

Thượng tướng, TS. NGUYỄN KHÁNH TOÀN

Ủy viên BCHTƯ Đảng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Công an

_______

1- Hồ Chí Minh - Toàn tập,  tập 9, Nxb CTQG, H. 2001, tr. 403.