Kế thừa truyền thống dựng nước gắn liền giữ nước của dân tộc, Đảng ta luôn khẳng định bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia là nhiệm vụ trọng yếu hàng đầu của đất nước. Nghị quyết 11/NQ-TW ngày 8-8-1995 của Bộ Chính trị xác định: “Xây dựng và bảo vệ biên giới là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, của tất cả các ngành, các cấp; của Nhà nước và của các đoàn thể...”. Quân khu 7 có đường biên giới quốc gia với Vương quốc Cam-pu-chia dài 615 km thuộc địa bàn các tỉnh Bình Phước, Tây Ninh và Long An. Những năm qua, thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, tình hình kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội và quốc phòng- an ninh của các địa phương dọc tuyến biên giới đã có những bước chuyển biến tích cực. Đời sống kinh tế, văn hoá của đồng bào các dân tộc đã được cải thiện rõ rệt, tỷ lệ đói nghèo giảm đáng kể, ngày càng có nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số định canh, định cư, biết làm kinh tế vườn, nhất là những vùng được Quân khu đầu tư phát triển kinh tế- quốc phòng theo chủ trương của Nhà nước và Bộ Quốc phòng, như Bù-Gia-Phúc, Bù-Gia-Mập, xã Đắc ơ, huyện Phước Long, các cụm dân cư đồng bào dân tộc; Quân khu và các tỉnh tổ chức xây dựng mỗi địa phương một cụm dân cư mới cho gia đình chính sách. Đặc biệt, trong lĩnh vực quốc phòng- an ninh, Quân khu đã cùng với các địa phương điều chỉnh, bổ sung phương án, kế hoạch phòng thủ, xây dựng nhiều hạng mục công trình phòng thủ; từng bước hình thành các cụm dân cư ổn định trên tuyến biên giới, xây dựng hệ thống chốt dân quân, các đồn biên phòng, tạo thành thế liên hoàn, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ quốc gia.

Tuy nhiên, cư dân sinh sống trên địa bàn biên giới phần lớn là đồng bào các dân tộc thiểu số, mật độ thưa thớt, phân bố không đều; tình hình kinh tế- xã hội vẫn còn nhiều khó khăn, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số ở các vùng sâu, vùng xa, vùng căn cứ kháng chiến cũ. Một số vấn đề bức xúc trong đời sống kinh tế, văn hoá, xã hội chậm được giải quyết; cơ sở hạ tầng yếu kém, thiếu kinh nghiệm sản xuất, trình độ dân trí thấp, còn tồn tại nhiều tập tục lạc hậu, giao lưu hàng hoá, giao tiếp cộng đồng còn hạn chế,... nên khoảng cách tụt hậu về kinh tế- xã hội còn khá xa so với bình quân của các địa phương nội địa. Mặt khác, cơ sở chính trị tuy đã được xây dựng, củng cố nhưng chưa thật sự vững chắc, đáng chú ý ở một số địa bàn xung yếu vẫn còn mỏng; ý thức của đồng bào về quốc gia, quốc giới còn nhiều bất cập. Trong khi đó, chúng ta đang cùng với Vương quốc Cam-pu-chia xúc tiến việc cắm mốc biên giới, phân định lãnh thổ quốc gia. Tình hình trên có tác động đến việc quản lý, xây dựng, phát triển kinh tế- xã hội và bảo vệ biên giới. Đặc biệt, các thế lực phản động thù địch tìm mọi thủ đoạn, lợi dụng những khó khăn, hạn chế để tuyên truyền xuyên tạc đường lối, chủ trương, chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước ta. Đáng lo ngại là những năm gần đây, các thế lực thù địch trong nước và nước ngoài ra sức cấu kết với nhau hoạt động móc nối qua biên giới, cài cắm lực lượng ngầm. Chúng tìm cách mua chuộc, dụ dỗ bằng tiền, hàng để lôi kéo, tụ tập hành đạo trái pháp luật; xúi giục, kích động một số người tổ chức đấu tranh đòi yêu sách, gây rối loạn an ninh trật tự ở cơ sở. Trên tuyến biên giới tỉnh Bình Phước, ta đã phát hiện và chặn đứng mưu đồ thành lập “nhà nước Đề-ga độc lập” ở nam Tây Nguyên của các thế lực thù địch.

Nhận thức rõ sự phức tạp của tình hình và vị trí chiến lược quan trọng đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia, Đảng uỷ- Bộ Tư lệnh Quân khu kết hợp với Tỉnh uỷ- Uỷ ban nhân dân các tỉnh biên giới tiếp tục quán triệt các nghị quyết, chỉ thị của Đảng và Nhà nước, thực hiện có hiệu quả chủ trương xây dựng tuyến biên giới vững mạnh, hoà bình, hữu nghị, trọng tâm là xây dựng thế trận quốc phòng- an ninh đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc và xây dựng đất nước thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Đây không chỉ là nhiệm vụ chính trị của các lực lượng vũ trang (LLVT) Quân khu, mà còn là nhiệm vụ quan trọng của cả hệ thống chính trị, của các địa phương trên tuyến biên giới. Cùng với việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, các địa phương trên tuyến biên giới đã tập trung xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân và thế trận biên phòng toàn dân để tăng cường sức mạnh quốc phòng- an ninh và củng cố khả năng phòng thủ đất nước, bảo vệ biên giới.

Để bảo vệ vững chắc tuyến biên giới, Quân khu đang từng bước chấn chỉnh tổ chức, biên chế các LLVT đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, trong đó ưu tiên cho các đơn vị, địa phương trên tuyến biên giới và biển đảo. Lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức xây dựng lực lượng dân quân, tự vệ nói chung và dân quân tự vệ trên tuyến biên giới nói riêng có số lượng hợp lý, bảo đảm độ tin cậy về chính trị. Đồng thời, tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, huấn luyện và diễn tập cho các LLVT sát với thực tế chiến đấu và tính đặc thù trên tuyến biên giới. Đẩy mạnh thực hiện dự án điểm về khu vực phòng thủ ở tỉnh Tây Ninh và huyện Bến Cầu để nhân rộng ra các địa phương khác, trước hết là các tỉnh, huyện biên giới. Quân khu và các địa phương đã và đang xây dựng nhiều hạng mục công trình phòng thủ, hệ thống làng xã chiến đấu phía trước, phía sau. Từng bước hình thành các cụm dân cư ổn định trên tuyến biên giới, xây dựng hệ thống chốt dân quân, kết hợp với các đồn biên phòng, tạo thành thế trận liên hoàn, góp phần bảo vệ an ninh, chủ quyền lãnh thổ quốc gia. Tổ chức thực hiện nghiêm túc qui chế phối hợp hoạt động đã ký kết giữa Bộ Tư lệnh Quân khu với Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng; tổ chức tuần tra, kiểm tra đường biên giới, chống xâm nhập đường bộ, đường không. Chỉ đạo các đồn biên phòng, các đội dân vận chuyên trách tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền cơ sở tổ chức các hộ dân ở các xã biên giới ký giao ước thực hiện phong trào tự quản đường biên, cột mốc và an ninh trật tự xóm (bản), phát huy dân chủ ở cơ sở, giữ vững kỷ cương pháp luật. Đồng thời, nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại quân sự, tăng cường sự giúp đỡ lẫn nhau trên cơ sở duy trì, phát triển mối quan hệ đoàn kết hữu nghị giữa chính quyền địa phương và lực lượng bảo vệ biên giới của hai nước. Định kỳ tổ chức giao ban theo phân cấp, thông báo tình hình khu vực biên giới có liên quan và thống nhất các nội dung, biện pháp bảo vệ biên giới, góp phần tăng cường tình hữu nghị, sự tin cậy lẫn nhau, cùng phối hợp giải quyết có hiệu quả các vụ việc xảy ra, giữ vững biên giới hoà bình, ổn định, hợp tác và phát triển.

Cùng với nội dung trên, Quân khu chỉ đạo các LLVT tích cực phối hợp với các cấp uỷ, chính quyền, ban ngành, đoàn thể của địa phương và các tổ, đội dân vận chuyên trách thực hiện tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, góp phần xây dựng cơ sở chính trị trên tuyến biên giới vững mạnh toàn diện, tạo tiền đề cho việc xây dựng thế trận quốc phòng- an ninh. Trước hết, chăm lo giáo dục truyền thống, bồi dưỡng lòng yêu nước, tinh thần cảnh giác cách mạng, làm cho cán bộ, đảng viên, nhân dân và LLVT kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn; củng cố lòng tin của nhân dân với Đảng, chính quyền và các LLVT, nhất là  chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với đồng bào các vùng biên giới, chống lại mọi luận điệu xuyên tạc của các thế lực phản động, thù địch. Chú trọng tuyên truyền, giáo dục xây dựng, củng cố mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị của nhân dân các dân tộc và LLVT hai bên biên giới trên cơ sở tôn trọng chủ quyền mỗi quốc gia, tôn trọng quy chế biên giới và quyền lợi của nhân dân vùng biên giới. Phải làm cho nhân dân và các LLVT hai bên biên giới biết dựa vào nhau, bảo vệ nhau và giúp đỡ nhau xây dựng, quản lý và giữ gìn biên giới luôn ổn định. Đồng thời, giáo dục cho các tầng lớp nhân dân và các LLVT vùng biên giới nhận rõ âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, nâng cao cảnh giác, phòng  chống hiệu quả âm mưu chia rẽ, gây hận thù dân tộc và các hành động phá hoại khác. Tuyên truyền vận động nhân dân phát hiện và đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu phá hoại của các thế lực thù địch, không để kẻ địch xuyên tạc, kích động tạo “điểm nóng”, hình thành các căn cứ để tổ chức lực lượng phản động chống phá trên tuyến biên giới và trong nội địa. 

Tiếp tục phát huy hiệu quả hoạt động của các tổ, đội công tác 123, 133; gắn nhiệm vụ huấn luyện dã ngoại với kết hợp làm công tác dân vận, góp phần xây dựng cơ sở chính trị địa phương. Thường xuyên khảo sát đánh giá đúng thực trạng chất lượng chính trị ở cơ sở để tham mưu cho địa phương kiện toàn đội ngũ cán bộ, xây dựng các tổ chức Đảng, chính quyền, đoàn thể, các lực lượng bộ đội biên phòng, công an, dân quân, tự vệ các ấp, xã, huyện biên giới, làm trong sạch nội bộ và tăng cường cán bộ cấp trên về cơ sở. Tiếp tục thực hiện tốt chủ trương của Quân khu về việc tổ chức, lựa chọn con em đồng bào các dân tộc vùng biên giới để đào tạo cán bộ xã đội ở Trường Quân sự Quân khu, tạo nguồn cán bộ cơ sở, đáp ứng yêu cầu củng cố quốc phòng- an ninh ở vùng biên giới. Coi trọng công tác bồi dưỡng, tạo nguồn phát triển đảng viên để xoá ấp “trắng” và nâng cao sức chiến đấu của các Đảng bộ, chi bộ cơ sở, nhất là các vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tôn giáo và các địa phương có tỷ lệ lãnh đạo còn thấp.

Tăng cường công tác giáo dục, bồi dưỡng ý thức, kiến thức quốc phòng, trước hết là đội ngũ cán bộ chủ chốt, các ban ngành, đoàn thể chính trị- xã hội, góp phần nâng cao nhận thức về công tác quốc phòng, quân sự địa phương cho các tầng lớp nhân dân trên tuyến biên giới, để mỗi người dân  nâng cao giác ngộ cách mạng, gương mẫu, tự giác thực hiện nghĩa vụ quân sự, tích cực tham gia vào lực lượng dân quân, tự vệ. Hằng năm, tiếp tục tổ chức tốt hơn nữa các cuộc họp mặt các già làng, trưởng bản, phụ nữ tiêu biểu để trao đổi về nhiệm vụ quốc phòng- an ninh. Trên cơ sở đó, hình thành lực lượng chính trị mạnh mẽ, cùng với các lực lượng công an, bộ đội biên phòng, dân quân, tự vệ xây dựng thế trận quốc phòng- an ninh vững mạnh toàn diện, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn trên tuyến biên giới Quân khu.

Kết hợp phát triển kinh tế- xã hội với xây dựng thế trận quốc phòng- an ninh trên tuyến biên giới vững mạnh là một trong những nội dung cơ bản được Quân khu và các địa phương đặc biệt quan tâm và tích cực tổ chức thực hiện. Hội nghị Trung ương 7 (khoá IX) xác định: “Đẩy mạnh công tác xoá đói, giảm nghèo, nâng cao mức sống của đồng bào dân tộc thiểu số, trọng tâm là đồng bào ở các vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, vùng cao...”. Xây dựng và phát triển kinh tế, không ngừng cải thiện và nâng cao đời sống vật chất, văn hoá, tinh thần của nhân dân các dân tộc trên tuyến biên giới còn là động lực quan trọng thúc đẩy nhiệm vụ củng cố, xây dựng quốc phòng- an ninh. Vì vậy, phải chú trọng phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, chăm lo đúng mức đời sống vật chất, tinh thần và nâng cao trình độ dân trí cho đồng bào các dân tộc vùng biên giới. Phải kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế- xã hội với xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân và thế trận biên phòng toàn dân trên tuyến biên giới vững mạnh toàn diện để quản lý và bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.

Các dự án phát triển kinh tế- xã hội trên tuyến biên giới đều được Quân khu và các địa phương tổ chức thực hiện theo quy hoạch, kế hoạch thống nhất, bảo đảm vừa phát huy hiệu quả trong sản xuất, kinh doanh, vừa có ý nghĩa về quốc phòng- an ninh, sẵn sàng huy động phục vụ cho yêu cầu chuyển sang thời chiến. Vấn đề quan trọng đang được Quân khu và các địa phương quan tâm là điều chỉnh thế bố trí dân cư, từng bước hình thành các cụm, tuyến dân cư trên biên giới; tổ chức định canh, định cư cho đồng bào các dân tộc tại chỗ và dân di cư từ địa phương khác đến. Thực hiện điều chỉnh dân cư với xây dựng cơ sở hạ tầng, hình thành các vùng kinh tế mới và xây dựng ấp, xã chiến đấu trong thế trận quốc phòng- an ninh của các khu vực phòng thủ. Tích cực mở rộng, phát triển các đường giao thông nối liền giữa các ấp, phum, sóc phía sau với tuyến biên giới; phát triển mạng thông tin, bưu điện, hình thành các bưu cục tại các vùng trọng điểm, phát triển mạng y tế, bảo đảm 100% các ấp, xã biên giới có trạm y tế, một số bệnh viện chuyên khoa. Chủ động giao đất, giao rừng cho dân; kết hợp trồng cây gây rừng dọc tuyến biên giới, xung quanh các ấp, xã để tạo ra của cải vật chất, bảo vệ môi trường và khi cần thiết có thể làm vật liệu xây dựng các công trình chiến đấu. Tổ chức dạy nghề và giải quyết việc làm cho thanh niên, con em đồng bào các dân tộc, chuyển giao công nghệ, những tiến bộ khoa học, khuyến khích làm giầu hợp pháp. Đồng thời, khôi phục và phát triển bản sắc văn hoá truyền thống của cộng đồng các dân tộc; vận động đồng bào bài trừ các hủ tục lạc hậu. Kết hợp xoá đói, giảm nghèo với thực hiện các chính sách xã hội; xây dựng đời sống kinh tế, văn hoá, tinh thần của đồng bào ổn định, góp phần xây dựng thế trận quốc phòng- an ninh trên tuyến biên giới vững mạnh toàn diện, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

Tư lệnh Quân khu