Quán triệt sâu sắc đường lối quân sự, quốc phòng (QS,QP), bảo vệ Tổ quốc (BVTQ) trong tình hình mới của Đảng, trực tiếp là các nghị quyết, chỉ thị của Đảng ủy Quân sự Trung ương (ĐUQSTƯ), Bộ Quốc phòng (BQP), những năm qua, Đảng ủy và Bộ Tư lệnh Quân khu 4 đã có nhiều chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng nền quốc phòng toàn dân (QPTD) vững mạnh, nâng cao sức mạnh chiến đấu của lực lượng vũ trang (LLVT), đáp ứng nhiệm vụ bảo vệ địa bàn và tham gia phát triển kinh tế- xã hội (KT-XH) các địa phương.

Điểm nổi bật là, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu và cấp ủy, chính quyền 6 tỉnh trên địa bàn luôn có sự thống nhất cao về nhận thức, quan điểm, trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ QS,QP trước yêu cầu mới. Trên cơ sở đó, đã chú trọng kết hợp phát triển KT-XH với tăng cường quốc phòng-an ninh (QP-AN) từ trong các chủ trương, quy hoạch, kế hoạch phát triển của từng ngành, từng lĩnh vực, từng địa bàn.  Nhờ vậy, tiềm lực và thế trận QPTD gắn với tiềm lực và thế trận an ninh nhân dân (ANND) mà nền tảng là khu vực phòng thủ (KVPT) từng bước được tăng cường; phong trào xây dựng cơ sở (xã, phường, thị trấn) an toàn làm chủ-sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ) đi vào chiều sâu; khả năng phòng thủ, SSCĐ trên địa bàn, nhất là tuyến biên giới, biển, đảo được nâng lên bước mới. Cùng với đó, Quân khu đã thực hiện có hiệu quả sự hợp tác với Lào, trước hết là các tỉnh có chung biên giới, góp phần giữ vững, tăng cường mối quan hệ đoàn kết đặc biệt giữa Quân khu và các tỉnh Bạn, phù hợp với sự phát triển của tình hình mới...

LLVT Quân khu (cả lực lượng thường trực, dân quân, tự vệ (DQTV) và dự bị động viên) được xây dựng vững mạnh toàn diện; chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, trình độ SSCĐ được nâng cao; đã phát huy tốt vai trò nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ QS,QP, tham gia phòng chống thiên tai, bão lụt, góp phần ổn định chính trị, xã hội các địa phương trên địa bàn. Cơ quan quân sự các cấp và các đơn vị trong Quân khu luôn nêu cao tinh thần cảnh giác, nắm chắc tình hình trên địa bàn, nhất là các hướng, các khu vực trọng điểm, kịp thời tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp chủ động phòng ngừa và giải quyết có hiệu quả các vụ việc, tình huống xảy ra, không để hình thành “điểm nóng”; đồng thời, đã ngăn chặn có hiệu quả tình trạng di dịch cư tự do, tổ chức tuần tra, truy quét các bọn tội phạm buôn bán, vận chuyển ma túy có vũ khí trên tuyến biên giới và chống xâm nhập móc nối của các thế lực thù địch vào nội địa. Các văn kiện, kế hoạch, phương án tác chiến bảo đảm QP-AN trong các tình huống; kế hoạch phòng, chống thiên tai, bão lụt, tìm kiếm cứu nạn được thường xuyên rà soát, bổ sung hoàn chỉnh. Các đơn vị duy trì nghiêm chế độ quy định SSCĐ về trực chỉ huy, trực ban, trực chiến, kết hợp với tăng cường các hoạt động thanh tra, kiểm tra công tác SSCĐ. Tích cực đổi mới nội dung, phương pháp diễn tập KVPT đạt kết quả thiết thực (chỉ tính 3 năm gần đây đã tổ chức diễn tập KVPT của 2 tỉnh, 40 huyện, thị xã, thành phố; tổ chức diễn tập tác chiến trị an ở 865 xã, phường, thị trấn). Bên cạnh đó, Quân khu đã chỉ đạo tổ chức diễn tập phòng chống bão lụt, tìm kiếm, cứu nạn ở tỉnh Nghệ An đạt kết quả khả quan. LLVT Quân khu đã phát huy tốt vai trò nòng cốt trong phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn; kịp thời tổ chức lực lượng, phương tiện tham gia ứng cứu, khắc phục hậu quả, góp phần giảm thiệt hại về người và tài sản của nhân dân...

Những kết quả quan trọng mà quân và dân Quân khu 4 đạt được những năm qua đã góp phần tăng cường tiềm lực, thế trận QP-AN lên bước mới và khẳng định vai trò nòng cốt của LLVT trong thực hiện nhiệm vụ QS,QP, tham gia có hiệu quả vào phát triển KT-XH các địa phương trên địa bàn.  

Thời gian tới, thực hiện nhiệm vụ QS,QP, BVTQ trong bối cảnh  mở rộng quan hệ hợp tác, hội nhập kinh tế quốc tế đang đặt ra cho Quân khu những yêu cầu mới ngày càng cao. Để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ đó, Quân khu tiếp tục quán triệt sâu sắc và tổ chức thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Đại hội X của Đảng, Nghị quyết Trung ương 8 (khóa IX) về “Chiến lược BVTQ trong tình hình mới”, Nghị quyết số 28-NQ/TW (ngày 22-9-2008) của Bộ Chính trị  “Về tiếp tục xây dựng các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành KVPT vững chắc trong tình hình mới” và các nghị quyết, chỉ thị của ĐUQSTƯ, BQP về nhiệm vụ QS,QP. Trên cơ sở đó, Quân khu tập trung mọi nguồn lực, nâng cao chất lượng xây dựng nền QPTD, xây dựng thế trận QPTD gắn với thế trận ANND ngày càng vững chắc; đẩy mạnh xây dựng và nâng cao hiệu quả hoạt động của KVPT tỉnh, huyện (thành phố, thị xã); xây dựng cơ sở (xã, phường, thị trấn) an toàn làm chủ- SSCĐ vững mạnh toàn diện, tạo cơ sở thực hiện thắng lợi nhiệm vụ QS, QP, bảo vệ vững chắc địa bàn, giữ vững ổn định chính trị, góp phần giữ vững thế trận QPTD liên hoàn trong cả nước.

Để thực hiện được mục tiêu đó, Quân khu tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, trách nhiệm trong các cấp, các ngành, LLVT và toàn dân về hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và BVTQ trong thời kỳ mới. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 12-CT/TW của Bộ Chính trị về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục QP-AN toàn dân trong tình hình mới”, nhất là bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho cán bộ chủ chốt các cấp, các ngành, giáo dục QP-AN cho thế hệ trẻ học sinh, sinh viên; đồng thời, chú trọng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, không ngừng nâng cao ý thức, tri thức quốc phòng cho toàn dân, tạo cơ sở để thực hiện tốt nhiệm vụ QS,QP, BVTQ trên cương vị công tác và trách nhiệm công dân của mình.

Phối hợp chặt chẽ với các địa phương đẩy mạnh kết hợp phát triển KT-XH với tăng cường QP-AN, xây dựng tiềm lực nền QPTD vững mạnh cả về chính trị-tinh thần, kinh tế, khoa học-công nghệ, quân sự; tiếp tục củng cố, xây dựng thế trận QPTD, gắn với thế trận ANND liên hoàn, vững chắc, nhất là trên hướng phòng thủ chủ yếu, biên giới, biển, đảo. Đẩy nhanh tiến độ xây dựng và nâng cao hiệu quả hoạt động của các khu kinh tế- quốc phòng trên các khu vực trọng yếu tuyến biên giới (Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An; Khe Sanh-Lao Bảo, tỉnh Quảng Trị; ASo-ALưới, tỉnh Thừa Thiên Huế), vừa tham gia phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xóa đói, giảm nghèo, giúp dân phòng chống và khắc phục hậu quả thiên tai, vừa tích cực vận động quần chúng tham gia xây dựng cơ sở chính trị, xây dựng tiềm lực và thế trận QPTD gắn với thế trận ANND, bảo vệ vững chắc địa bàn. Phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và khối đại đoàn kết toàn dân, đầu tư xây dựng KVPT có tiềm lực và sức mạnh toàn diện, đủ khả năng ngăn ngừa, làm thất bại chiến lược “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, giữ vững ổn định chính trị, môi trường hòa bình để phát triển KT-XH; xử lý có hiệu quả các tình huống về QP-AN, bảo vệ vững chắc từng địa phương trong mọi tình huống. Tiếp tục đổi mới, nâng cao  chất lượng, hiệu quả thực hiện chủ trương: xây dựng cơ sở xã, phường, cụm an toàn làm chủ- SSCĐ vững mạnh toàn diện theo 5 tiêu chuẩn (về chính trị, kinh tế, văn hóa-xã hội, QP-AN, chính sách hậu phương quân đội), phù hợp với yêu cầu phát triển của thực tiễn, góp phần xây dựng “thế trận lòng dân” vững bền, tạo nền tảng vững chắc cho bảo đảm QP-AN từ cơ sở. Tăng cường xây dựng mối quan hệ hữu nghị đặc biệt với nước bạn Lào, nhất là các tỉnh có chung biên giới với Quân khu, cùng nhau xây dựng khu vực biên giới hoà bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển của mỗi nước.

Quân khu tiếp tục tập trung xây dựng LLVT vững mạnh toàn diện, trong đó,  đặc biệt coi trọng xây dựng về chính trị, bảo đảm cho LLVT Quân khu có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định với độc lập dân tộc và CNXH trong mọi tình huống, tuyệt đối trung thành với Đảng, Nhà nước và nhân dân. Thường xuyên quán triệt sâu sắc cho mọi cán bộ, chiến sĩ các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược trong tình hình mới, trực tiếp là các chỉ thị, nghị quyết của ĐUQSTƯ, BQP, Đảng ủy và Bộ Tư lệnh Quân khu về nhiệm vụ QS,QP; tăng cường giáo dục chủ nghĩa Mác- Lê- nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, truyền thống của quân đội, của Quân khu; kiên quyết đấu tranh với các quan điểm sai trái, chống “phi chính trị hóa” quân đội, giữ vững trận địa chính trị- tư tưởng của Đảng trong LLVT. Thực hiện nghiêm túc quy định của Ban Bí thư Trung ương về tổ chức đảng, cơ quan chính trị trong Quân đội nhân dân Việt Nam; tập trung làm chuyển biến mạnh mẽ năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, vai trò tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên. Triển khai toàn diện, đồng bộ các biện pháp bảo vệ chính trị nội bộ; thực hiện tốt công tác dân vận, góp phần giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.

Tiếp tục kiện toàn tổ chức, biên chế LLVT Quân khu theo quy định của BQP, phù hợp với tình hình thực tiễn địa bàn và nhiệm vụ từng đơn vị, bảo đảm tính hợp lý, đồng bộ, cân đối giữa các lực lượng và vũ khí, trang bị kỹ thuật được biên chế. Trong đó, tập trung xây dựng bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương  “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, lấy xây dựng chính trị làm cơ sở, xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, chỉ huy các cấp là then chốt. Chú trọng xây dựng lực lượng dự bị động viên có trình độ SSCĐ cao, khả năng huy động nhanh, sẵn sàng bổ sung cho các đơn vị quân đội khi có nhu cầu. Đẩy mạnh xây dựng lực lượng DQTV “vững mạnh, rộng khắp”, duy trì tỷ lệ từ 1,5-1,8 % so với số dân, bảo đảm cơ cấu cân đối giữa lực lượng nòng cốt và lực lượng rộng rãi; ưu tiên các địa bàn: biên giới, biển đảo, vùng có đông đồng bào Công giáo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; tăng cường đào tạo chỉ huy trưởng quân sự xã (phường, thị trấn); đẩy mạnh công tác giáo dục, huấn luyện, diễn tập, không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, trước hết là chất lượng chính trị, trình độ và khả năng SSCĐ, đủ khả năng làm nòng cốt bảo đảm QP-AN, giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở địa phương, cơ sở.

Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đồng bộ các giải pháp, không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của LLVT Quân khu, đủ khả năng làm nòng cốt cho toàn dân thực hiện nhiệm vụ QS,QP trong tình hình mới, giữ vững ổn định chính trị, đánh bại chiến lược “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, sẵn sàng đánh thắng chiến tranh xâm lược, kể cả khi địch sử dụng rộng rãi vũ khí công nghệ cao. Cơ quan quân sự các cấp, các đơn vị thường xuyên nêu cao tinh thần cảnh giác, nắm chắc tình hình, phân tích và dự báo chính xác diễn biến các tình huống, đánh giá đúng âm mưu, thủ đoạn hoạt động của các thế lực thù địch trên địa bàn; kịp thời tham mưu, đề xuất các phương án, giải pháp xử lý có hiệu quả. Tiếp tục bổ sung, hoàn chỉnh các phương án, kế hoạch tác chiến, nhằm chủ động ngăn chặn, đánh bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, không để bị động, bất ngờ; không để kẻ địch lợi dụng tạo cớ can thiệp bằng quân sự.       

Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện; thực hiện đúng  phương châm huấn luyện “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, coi trọng huấn luyện đồng bộ và chuyên sâu, sát thực tế chiến đấu, phù hợp với sự phát triển của nghệ thuật quân sự Việt Nam và yêu cầu tác chiến trên địa bàn. Tăng cường huấn luyện cơ động, phòng tránh, đánh trả địch tập kích đường không, tập trung huấn luyện chiến đấu hiệp đồng giữa các phân đội, lực lượng phòng không 3 thứ quân; đẩy mạnh huấn luyện dã ngoại dài ngày, huấn luyện theo các phương án phòng chống bão, lụt, tìm kiếm cứu nạn, phòng chống cháy nổ; chú trọng nâng cao chất lượng huấn luyện lực lượng chống khủng bố; nghiên cứu cách đánh địch trên biển, đảo...Tập trung huấn luyện cơ bản để đạt trình độ thuần thục, vững chắc từng cá nhân đến cấp tiểu đoàn, làm cơ sở vận dụng khi huấn luyện ở đội hình cấp trên, cũng như trong diễn tập chiến đấu. Thường xuyên tổ chức cho bộ đội dã ngoại, hành quân xa, mang vác nặng, kết hợp với thực hiện công tác dân vận, rèn luyện cho bộ đội có sức khỏe dẻo dai, thích ứng với mọi yêu cầu trong chiến đấu ác liệt, dài ngày. Tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng diễn tập hiệp đồng các lực lượng trên địa bàn các KVPT, không ngừng nâng cao trình độ hiệp đồng tác chiến của các lực lượng, nhất là lực lượng DQTV và dự bị động viên trong KVPT huyện (thị xã, thành phố) trên địa bàn. Kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện với xây dựng nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật. Duy trì thực hiện nghiêm túc chế độ trực SSCĐ, như: trực chỉ huy, trực ban tác chiến, trực phòng không, trực thông tin, bảo đảm luôn luôn SSCĐ cao, xử lý kịp thời, có hiệu quả mọi tình huống, không để bị bất ngờ; bảo đảm 100% đơn vị an toàn về chính trị; kiên quyết và kịp thời giải quyết các khâu yếu, mặt yếu, duy trì nghiêm kỷ luật quân đội. 

Phát huy hiệu quả các nguồn lực, nâng cao chất lượng công tác bảo đảm hậu cần, kỹ thuật cho cả nhiệm vụ thường xuyên và đột xuất, ưu tiên cho các đơn vị SSCĐ, các đơn vị làm nhiệm vụ trên các địa bàn trọng điểm, nhất là ở tuyến biên giới, biển đảo, vùng sâu, vùng xa. Thường xuyên bảo đảm đồng bộ vũ khí, trang bị kỹ thuật cho nhiệm vụ SSCĐ và nhiệm vụ thường xuyên của từng đơn vị. Nâng cao hiệu quả sản xuất làm kinh tế, đẩy mạnh tăng gia sản xuất bằng các hình thức phù hợp với thực tế đơn vị, góp phần cải thiện đời sống của bộ đội. Các đơn vị phấn đấu tự túc đủ rau xanh (kể cả lúc giáp vụ), 70% nhu cầu thịt, cá; bảo đảm 100% bộ đội được tắm nước nóng về mùa đông. Đẩy mạnh phong trào xây dựng doanh trại “xanh, sạch, đẹp”, góp phần xây dựng nền nếp chính quy trong từng đơn vị và toàn Quân khu.

Kế thừa, phát huy truyền thống và những kinh nghiệm quý báu trong chiến đấu, xây dựng hơn 63 năm qua, Quân khu 4 tiếp tục phấn đấu xây dựng nền QPTD vững mạnh, xây dựng thế trận QPTD, gắn với thế trận ANND vững chắc, xây dựng KVPT vững mạnh toàn diện, nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, trình độ SSCĐ của LLVT, hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ QS,QP trong tình hình mới, bảo vệ vững chắc địa bàn, tham gia phát triển KT-XH các địa phương, góp phần cùng cả nước xây dựng thành công và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH và hội nhập kinh tế quốc tế.

Trung tướng, TS. Đoàn Sinh Hưởng

Tư lệnh Quân khu