Quân chủng Phòng không – Không quân (PK – KQ) là lực lượng nòng cốt trong quản lý và bảo vệ vững chắc vùng trời của Tổ quốc. Từ ngày thành lập đến nay, trải qua các giai đoạn cách mạng, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Bộ đội PK – KQ đã luôn nêu cao tinh thần cách mạng, ý chí tiến công, anh dũng, kiên cường, mưu trí, sáng tạo... cùng quân và dân cả nước lập nên nhiều chiến công hiển hách. Trong các nhân tố bảo đảm cho bộ đội PK – KQ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, vấn đề xây dựng đội ngũ cán bộ thực sự vững mạnh có vai trò quyết định. Ngày nay, trong điều kiện lịch sử mới, nhiệm vụ của Quân chủng có bước phát triển với phạm vi rộng lớn, đa dạng và phức tạp hơn; vừa đóng vai trò nòng cốt trong tác chiến phòng không, vừa là lực lượng quan trọng trong hiệp đồng quân binh chủng tạo thành sức mạnh tổng hợp của quân đội ta. Để bảo đảm cho Quân chủng hoàn thành nhiệm vụ được giao, việc tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, có trình độ và năng lực ngang tầm đòi hỏi của thời kỳ mới, càng có ý nghĩa quyết định.

Xuất phát từ quan điểm đó, trong những năm qua, Đảng ủy và Bộ Tư lệnh Quân chủng đã tập trung lãnh đạo tổ chức thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả công tác cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ. Tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt là phải nắm vững và cụ thể hóa nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ, tập thể Đảng ủy quyết định theo phân cấp quản lý; đồng thời phát huy vai trò, trách nhiệm của chỉ huy đơn vị, của các tổ chức, cá nhân có liên quan. Để thực hiện được yêu cầu đó, vấn đề cơ bản nhất là tổ chức Đảng phải thực sự trong sạch, vững mạnh, có năng lực lãnh đạo toàn diện và sức chiến đấu cao; trong lãnh đạo công tác cán bộ phải chấp hành đúng các nguyên tắc, quy trình, thủ tục đã quy định; tập thể cấp ủy quyết định chủ trương, quy hoạch, kế hoạch, biện pháp về đào tạo, xây dựng, bố trí, sử dụng, đề bạt và quản lý đội ngũ cán bộ theo phân cấp. Các quyết định về công tác cán bộ luôn bảo đảm là của tập thể cấp ủy các cấp theo quyền hạn được giao. Theo tinh thần đó, một mặt cấp ủy phải có nghị quyết chuyên đề lãnh đạo công tác cán bộ; mặt khác, phải tập trung nghiên cứu, đề ra quy chế lãnh đạo, trong đó quy định rõ trách nhiệm, quyền hạn của tập thể Đảng uỷ, Thường vụ và cá nhân bí thư, chỉ huy trong thực hiện các nội dung về công tác cán bộ. Thực hiện đúng quy chế, quy trình quản lý, đánh giá, tuyển chọn, đề bạt, bổ nhiệm cán bộ, bảo đảm công tâm, khách quan, lấy hiệu quả công việc và uy tín cán bộ làm thước đo đánh giá phẩm chất, năng lực của đội ngũ cán bộ. Đồng thời bảo đảm việc duy trì tốt sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan Cán bộ với các cơ quan Tổ chức, Bảo vệ, Kiểm tra… trong việc tham mưu giúp cấp uỷ, chỉ huy quản lý, nhận xét, đánh giá cán bộ, khắc phục biểu hiện cá nhân, dân chủ hình thức trong công tác cán bộ.

Tập trung làm tốt công tác quy hoạch đội ngũ cán bộ, trọng tâm là quy hoạch cán bộ lãnh đạo, chủ trì các cấp. Quy hoạch cán bộ đã xuất phát từ nhiệm vụ chính trị của Quân chủng, thực trạng đội ngũ cán bộ hiện có của từng đơn vị, từng chuyên ngành, dự kiến nhu cầu và khả năng phát triển của đội ngũ cán bộ để chủ động có phương hướng đào tạo, bồi dưỡng phù hợp. Trong quy hoạch đã chú trọng xem xét cơ cấu giữa các ngành, nghề, binh chủng, loại cán bộ; định hướng sử dụng; chủ động giải quyết số dư và số thiếu, đáp ứng kịp thời cán bộ cho các yêu cầu nhiệm vụ. Quân chủng đã mạnh dạn đề bạt những cán bộ trẻ có phẩm chất, năng lực vào các cương vị lãnh đạo, chỉ huy các cấp; đồng thời, chú ý giữ gìn những cán bộ đã qua chiến đấu, cán bộ có trình độ cao, có kinh nghiệm thực tiễn trong quản lý, chỉ huy, cán bộ khoa học, kỹ thuật đầu ngành… Vì vậy, đội ngũ cán bộ của Quân chủng hiện nay có nhiều lứa lớp kế tiếp, bổ sung vững chắc cho nhau về kiến thức cơ bản, kinh nghiệm trong huấn luyện chiến đấu,  quản lý và sử dụng các loại vũ khí, trang bị, bảo đảm  yêu cầu thực hiện thắng lợi nhiệm vụ. Để phục vụ tốt cho quy hoạch cán bộ, xây dựng đội ngũ cán bộ kế cận, kế tiếp vững chắc, khắc phục sự hẫng hụt đội ngũ, Đảng uỷ Quân chủng đã tập trung lãnh đạo thực hiện tốt công tác tạo nguồn cán bộ. Năm năm qua, Quân chủng đã xét tuyển, làm thủ tục, tổ chức ôn tập cho hàng ngàn quân nhân thi vào các học viện, nhà trường Quân đội, đạt 79,74% chỉ tiêu; tỷ lệ quân nhân thi đỗ đạt 13,55%, riêng tuyển sinh đào tạo phi công quân sự, sĩ quan phân đội PK – KQ, kỹ sư hàng không hằng năm đều đạt 100% chỉ tiêu; làm tốt công tác tuyên truyền tôn vinh vị thế của Bộ đội PK – KQ nhằm thu hút thanh niên, sinh viên tốt nghiệp các trường đại học đăng ký tham gia phục vụ trong Quân chủng... Do có bước đi chủ động, phù hợp nên từ năm 1999, sau khi hai quân chủng Phòng không và Không quân hợp nhất thành Quân chủng PK – KQ, cùng với việc sắp xếp, sử dụng hợp lý đội ngũ cán bộ, Quân chủng đã xây dựng được kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, phát triển đội ngũ nhà giáo. Đến nay, đội ngũ cán bộ của Quân chủng đã có bước phát triển cả về số lượng, chất lượng và cơ cấu; bảo đảm cơ bản cán bộ cho các nhiệm vụ, nhất là các đơn vị đóng quân trên địa bàn khó khăn, đơn vị mới thành lập. Cơ cấu đội ngũ cán bộ từng bước được cải thiện, hình thành tỷ lệ tương đối hợp lý giữa các ngành, nghề, binh chủng, loại cán bộ; từng bước khắc phục số thiếu kỹ sư hàng không, trung đội trưởng pháo phòng không, bệ phóng tên lửa, trung đội trưởng cảnh vệ...

Quán triệt các Nghị quyết 93, Nghị quyết 94 của Đảng ủy Quân sự Trung ương về công tác đào tạo cán bộ trong quân đội và xuất phát từ đặc thù hoạt động của Quân chủng, quan điểm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ là cơ bản, toàn diện, chuyên sâu; cán bộ phải giỏi chuyên ngành mình, đồng thời biết được các chuyên ngành khác để sẵn sàng thay thế cho nhau khi cần thiết. Ngoài việc chấp hành nghiêm túc chỉ tiêu đào tạo được Bộ Quốc phòng giao, Quân chủng đã chủ động liên kết với các học viện, nhà trường trong và ngoài quân đội mở rộng việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ như: chuyển cấp kỹ sư hàng không; chuyển loại chính trị; liên kết đào tạo kỹ sư khí tượng, phòng cháy, chữa cháy; chuyển loại sĩ quan dù; sĩ quan quản lý, điều hành bay; thực tập sinh ở nước ngoài; đề xuất với Bộ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ các chuyên ngành vũ khí, trang bị kỹ thuật mới. Để công tác bồi dưỡng, rèn luyện cán bộ đi vào nền nếp và đạt hiệu quả cao, Quân chủng đã nghiên cứu, hoàn thiện quy trình đào tạo, thực hiện đào tạo, bồi dưỡng theo chức vụ, cương vị là chính, coi trọng năng lực hoạt động thực tiễn của cán bộ. Kết hợp đào tạo tại trường với bồi dưỡng tại đơn vị, đào tạo dài hạn với bổ túc ngắn hạn; thực hiện cấp trên bồi dưỡng cấp dưới; cán bộ có kinh nghiệm trong công tác, có trình độ khoa học, kỹ thuật giỏi bồi dưỡng cán bộ trẻ, kỹ thuật viên mới ra trường; động viên cán bộ tự học tập, rèn luyện… Đến nay, đội ngũ cán bộ của Quân chủng được đào tạo cơ bản là 85,16% (tăng 4,88% so với năm 2001), có 57,87% trình độ đại học trở lên (tăng 15,97% so với năm 2001), trong đó có 5,21% cán bộ có trình độ sau đại học. Hằng năm, Quân chủng và các cơ quan, đơn vị đã mở nhiều lớp tập huấn nghiệp vụ, tổ chức nhiều hình thức hội thi, hội thao, diễn tập, tọa đàm, trao đổi có tác dụng thiết thực đối với yêu cầu bồi dưỡng cán bộ. Để nâng cao năng lực thực tiễn và tạo điều kiện cho cán bộ được thử thách vai trò, khả năng của mình ở những nhiệm vụ, cương vị khác nhau, Quân chủng đã thực hiện tốt quy chế luân chuyển cán bộ theo đúng yêu cầu của trên, tập trung vào những cán bộ trẻ, nằm trong quy hoạch và có khả năng phát triển. Đồng thời, kết hợp chặt chẽ giữa xây dựng đội ngũ cán bộ với xây dựng đội ngũ đảng viên; xây dựng cấp uỷ với xây dựng cán bộ chủ trì; phát huy vai trò của các cơ quan, ngành chức năng, các tổ chức quần chúng trong quản lý, rèn luyện cán bộ. Do vậy, lãnh đạo và chỉ huy các cấp luôn nắm chắc tình hình mọi mặt của đội ngũ cán bộ, trên cơ sở đó phát huy những mặt mạnh của họ; đồng thời, phát hiện, uốn nắn những sai sót, lệch lạc, có nội dung, biện pháp bồi dưỡng phù hợp, phát huy tốt vai trò của đội ngũ cán bộ trong mọi lĩnh vực công tác.                                      

Công tác chính sách cán bộ luôn được Quân chủng quan tâm đúng mức và triển khai một cách đồng bộ, có hiệu quả. Các chính sách của Đảng và Nhà nước đối với quân đội như: chế độ tiền lương, quân hàm, bảo hiểm xã hội, khám chữa bệnh cho thân nhân,… đều được quán triệt và vận dụng sáng tạo. Trong đó, chế độ ưu đãi đối với phi công quân sự, thành viên tổ bay và các đối tượng trực tiếp phục vụ bay đã được nghiên cứu và tổ chức thực hiện tốt. Kết hợp chặt chẽ giữa công tác tư tưởng, tổ chức và chính sách đã tạo được sự thông suốt, nhất trí cao của cán bộ với các quyết định của trên. Trong khả năng của mình, đồng thời tranh thủ sự giúp đỡ của trên, của địa phương, Quân chủng đã tạo điều kiện giải quyết một phần nhu cầu của cán bộ về nhà ở, đất ở; giúp đỡ các gia đình  cán bộ có hoàn cảnh khó khăn, cán bộ công tác ở những môi trường đặc biệt, tạo việc làm cho vợ, con cán bộ. Đặc biệt, chế độ bồi dưỡng, an dưỡng của cán bộ được thực hiện đúng theo quy định; chăm lo, bảo đảm đúng chế độ cho những đồng chí mắc bệnh hiểm nghèo, giải quyết tốt những vướng mắc trong công tác chính sách; nhờ đó đã góp phần động viên cán bộ yên tâm phục vụ quân đội lâu dài, khắc phục khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Hiện nay, sự nghiệp đổi mới xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đang diễn ra trong bối cảnh đan xen giữa thời cơ và thách thức. Nhiệm vụ xây dựng quân đội, xây dựng Quân chủng PK – KQ theo hướng cách mạng, chính qui, tinh nhuệ, từng bước hiện đại tiếp tục đặt ra những yêu cầu mới rất cao, rất toàn diện. Riêng đối với Quân chủng, nhiệm vụ quản lý và bảo vệ vững chắc vùng trời sẽ phải thực hiện trong điều kiện phức tạp hơn, nhất là yêu cầu phải chủ động đối phó có hiệu quả với chiến tranh có sử dụng vũ khí công nghệ cao. Trong khi đó, tổ chức, biên chế của Quân chủng đang trong thời kỳ tiếp tục chấn chỉnh, kiện toàn và có bước phát triển; vũ khí, phương tiện, trang bị kỹ thuật còn nhiều khó khăn;... đòi hỏi phải tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ có số lượng đủ, cơ cấu hợp lý, chất lượng ngày càng cao. Chính vì vậy, lãnh đạo, chỉ huy các cấp  trong toàn Quân chủng càng phải nhận thức sâu sắc hơn tầm quan trọng của công tác cán bộ, có chủ trương, biện pháp đúng đắn để xây dựng đội ngũ cán bộ có phẩm chất, năng lực tương xứng với yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra. Để thực hiện điều đó, lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị, cơ quan, nhà trường toàn Quân chủng cần tập trung nắm vững các quan điểm của Đảng về công tác cán bộ, nhất là quán triệt và tổ chức thực hiện nghiêm túc cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” trong đội ngũ cán bộ, đảng viên; thường xuyên bám sát thực tiễn đơn vị và sự phát triển của tình hình, nhiệm vụ; có kế hoạch và bước đi phù hợp để tạo nguồn, bồi dưỡng, quy hoạch, sắp xếp, sử dụng và thực hiện chính sách cán bộ. Kết hợp chặt chẽ giữa xây dựng đội ngũ cán bộ với xây dựng các tổ chức vững mạnh, trong đó chú trọng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức Đảng; phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp,  tạo sự đoàn kết, thống nhất trong quản lý, nhận xét, đánh giá cán bộ.

Tiếp tục quán triệt và chấp hành nghiêm túc quan điểm, nguyên tắc, quy chế, quy trình công tác cán bộ; tích cực đổi mới công tác cán bộ và quan tâm xây dựng cơ quan cán bộ các cấp trong Quân chủng thực sự vững mạnh, có đủ năng lực tham mưu, chỉ đạo tiến hành công tác cán bộ. Trên cơ sở đó, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp có đủ phẩm chất, năng lực và trình độ chuyên môn hoá ngày càng cao; vừa chú ý giữ gìn cán bộ qua chiến đấu, có nhiều kinh nghiệm, vừa mạnh dạn đề bạt những cán bộ trẻ, được đào tạo cơ bản, có nhiều triển vọng. Chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì, lãnh đạo kế tiếp vững chắc ở tất cả các cấp; thực hiện tốt chế độ một người chỉ huy gắn với thực hiện chế độ chính uỷ, chính trị viên trong Quân chủng. Có chủ trương, biện pháp bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ khoa học, kỹ thuật đầu ngành giỏi, vừa có khả năng tập hợp và đào tạo cán bộ khoa học, kỹ thuật, vừa khai thác có hiệu quả trang bị kỹ thuật hiện có và tiếp thu những kiến thức khoa học-công nghệ mới. Đồng thời, giải quyết đủ số cán bộ cơ sở, nâng cao trình độ, năng lực quản lý, chỉ huy, tổ chức huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu theo chức trách, nhiệm vụ và có năng lực tiến hành công tác Đảng, công tác chính trị. Với những định hướng đúng đắn đó, tin tưởng rằng, đội ngũ cán bộ ở Quân chủng PK - KQ sẽ được xây dựng một cách cơ bản, vững chắc, ngày càng đáp ứng tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ quản lý và bảo vệ vững chắc vùng trời Tổ quốc Việt Nam XHCN trong mọi tình huống.

Thiếu tướng Phương Minh Hoà 

Ủy viên BCHTƯ Đảng, Chính ủy Quân chủng