Thực hiện Quyết nghị của Hội nghị Quân sự toàn quốc lần thứ 3 (12-15/6/1947), cách đây 60 năm, vào tháng 4 năm 1948, Quân sự Tập san, nay là Tạp chí Quốc phòng toàn dân (QPTD) - Cơ quan lý luận quân sự, chính trị của Đảng ủy Quân sự Trung ương và Bộ Quốc phòng- ra số đầu tiên. Nhân dịp đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có thư gửi Quân sự Tập san, động viên, căn dặn. Thư của Người được trân trọng đăng trong số 1. Đó là niềm vinh dự đặc biệt của các thế hệ cán bộ, biên tập viên, nhân viên, chiến sĩ công tác tại Tòa soạn và cũng là của đông đảo cộng tác viên, bạn đọc Tạp chí QPTD.

Sự ra đời của Quân sự Tập san có một ý nghĩa lớn. Nó xuất phát từ đòi hỏi khách quan của công tác tuyên truyền, nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn quân sự, đáp ứng kịp thời yêu cầu phục vụ cuộc kháng chiến chống Pháp xâm lược của quân và dân ta; qua đó cũng khẳng định Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh, từ rất sớm, đã hết sức coi trọng lý luận cách mạng, trong đó có lý luận quân sự cách mạng.

Trải qua các thời kỳ cách mạng, với 3 lần đổi tên, từ tên gọi đầu tiên đó đến Quân chính Tập san (10-1948), Tạp chí Quân đội nhân dân (6-1957), Tạp chí QPTD (1-1988), Tạp chí đã vượt qua bao khó khăn, thử thách, không ngừng phấn đấu vươn lên, đạt nhiều thành tích to lớn và trưởng thành cùng với sự phát triển lớn mạnh của Quân đội nhân dân, lực lượng vũ trang nhân dân và nền báo chí cách mạng Việt Nam, góp phần quan trọng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Từ số ra đầu tiên với dung lượng 48 trang, phát hành đến cán bộ tiểu đoàn, phạm vi đề cập chủ yếu trong lĩnh vực quân sự; đến nay, Tạp chí QPTD đã có sự phát triển, đổi mới mạnh mẽ cả nội dung và hình thức, với số lượng in 17 ngàn cuốn/số, dung lượng 104 trang (số đặc biệt 120 trang), đối tượng phục vụ chủ yếu là cán bộ trung cấp, cao cấp trong lực lượng vũ trang nhân dân, trong các tổ chức Đảng, Nhà nước và đoàn thể quần chúng; phạm vi đề cập cũng rộng hơn. 60 năm qua, Tạp chí QPTD luôn xứng đáng là ngọn cờ lý luận quân sự, chính trị của Đảng trong quân đội, thực hiện tuyên truyền, quán triệt Cương lĩnh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là trong lĩnh vực quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc; góp phần định hướng chính trị- tư tưởng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân, trước hết là trong quân đội nhân dân, lực lượng vũ trang nhân dân; đồng thời, là người bạn tin cậy, thân thiết và gần gũi của đông đảo bạn đọc trong toàn quân và toàn quốc.

Với những đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng trong 60 năm qua, Tạp chí QPTD đã vinh dự được Nhà nước trao tặng nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương Hồ Chí Minh (1993), Huân chương Quân công hạng Nhất (1982) và hạng Ba (2001), 2 Huân chương Chiến công hạng Nhất (1967, 1983), Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba (2008).  Đó là sự ghi nhận, động viên, cổ vũ to lớn của Đảng, Nhà nước và quân đội đối với Tạp chí QPTD; là niềm vinh dự, tự hào của các thế hệ cán bộ, biên tập viên, nhân viên, chiến sĩ công tác tại Tòa soạn - những người tâm huyết, hết lòng vì Tạp chí, luôn đoàn kết, nỗ lực hoàn thành trọng trách do Đảng ủy Quân sự Trung ương, Bộ Quốc phòng mà trực tiếp là Tổng cục Chính trị tin cậy, giao phó. Đó cũng là niềm tự hào của lớp lớp thế hệ cộng tác viên, bạn đọc trong và ngoài quân đội đã luôn gắn bó, ủng hộ và tích cực cộng tác viết bài, góp ý kiến xây dựng Tạp chí, góp phần quan trọng vào việc đổi mới, nâng cao chất lượng Tạp chí và cũng qua đó để Tạp chí đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của đông đảo bạn đọc.

Nhìn lại 60 năm qua, có thể khẳng định quá trình trưởng thành, phát triển của Tạp chí QPTD gắn liền với sự phát triển của quân đội, của cách mạng. Tạp chí đã luôn đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ chiến lược của cách mạng qua mỗi thời kỳ. Trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, nhiệm vụ được đặt lên hàng đầu của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân là đánh thắng kẻ thù xâm lược, giành độc lập dân tộc. Để đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ cách mạng nêu trên, Tạp chí QPTD đã tập trung tuyên truyền, quán triệt đường lối và phương pháp cách mạng, đường lối chiến tranh nhân dân, nghệ thuật chỉ đạo và phương thức tiến hành chiến tranh, phương pháp kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, tổng kết thực tiễn, phổ biến kinh nghiệm chiến đấu; tham gia nghiên cứu, phát triển lý luận quân sự, trước hết là khoa học và nghệ thuật quân sự, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, quân đội nhân dân; cổ vũ, động viên quân và dân nêu cao ý chí, quyết tâm đánh thắng kẻ thù xâm lược… Tạp chí đã góp phần không nhỏ vào việc xây dựng và phát triển lý luận chiến tranh cách mạng của Đảng; nâng cao trình độ lý luận quân sự, chính trị cho đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược trong quân đội.

Trong thời kỳ hòa bình, xây dựng, nhất là trong những năm đổi mới, trước yêu cầu cao của hai nhiệm vụ chiến lược (xây dựng đất nước và bảo vệ Tổ quốc), nhiệm vụ của quân đội và của Tạp chí QPTD có sự phát triển mới. Xuất phát từ đó, ngày 26-1-1988, Thường vụ Đảng ủy Quân sự Trung ương ra Quyết định số 06 về việc phát triển nhiệm vụ của Tạp chí và đổi tên Tạp chí Quân đội nhân dân thành Tạp chí QPTD - Cơ quan lý luận quân sự, chính trị của Đảng ủy Quân sự Trung ương và Bộ Quốc phòng - đặt dưới sự chỉ đạo của Hội đồng Chỉ đạo do Đảng ủy Quân sự Trung ương chỉ định và sự chỉ đạo, quản lý trực tiếp của Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị.

Là một tờ Tạp chí lý luận của Đảng trong nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, nội dung đề cập của Tạp chí trong thời kỳ này khá toàn diện. Trong đó, tập trung tuyên tuyền giáo dục chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối đổi mới của Đảng, trước hết là đổi mới tư duy quân sự, quốc phòng, xây dựng và phát triển tư duy mới về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, về kết hợp hai nhiệm vụ chiến lược trong bối cảnh đất nước đẩy mạnh CNH, HĐH, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, mở rộng quan hệ hợp tác, hội nhập kinh tế quốc tế. Tạp chí đặt trọng tâm vào tuyên truyền chủ trương, định hướng công tác lớn của Đảng ủy Quân sự Trung ương, Bộ Quốc phòng và các tổng cục; trao đổi và tổng kết kinh nghiệm về các mặt hoạt động của lực lượng vũ trang nhân dân, quân đội nhân dân, của các cấp ủy, chính quyền địa phương và các ban, ngành, đoàn thể… trong xây dựng nền QPTD gắn với nền an ninh nhân dân; xây dựng lực lượng, thế trận QPTD kết hợp với lực lượng, thế trận an ninh nhân dân, xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh (thành phố); kết hợp kinh tế với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế; kết hợp kinh tế-xã hội với quốc phòng-an ninh và đối ngoại…; nghiên cứu một số vấn đề về nghệ thuật quân sự (chủ yếu là cấp chiến dịch, chiến lược), phương thức tiến hành chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc trong điều kiện địch sử dụng vũ khí công nghệ cao. Đáng chú ý là, Tạp chí đã tích cực đấu tranh trên mặt trận chính trị-tư tưởng, chống quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng. Tạp chí có nhiều bài viết sắc sảo, đấu tranh trực diện phê phán các quan điểm sai trái, thù địch, được Ban Tuyên giáo Trung ương, các cơ quan chức năng đánh giá cao; một số bài đã đạt giải cao trong Giải báo chí quốc gia (trước đây là Giải báo chí toàn quốc). Ngoài ra, Tạp chí QPTD còn tuyên truyền đều đặn về lịch sử quân sự truyền thống của dân tộc, giới thiệu kinh nghiệm xây dựng quân đội, quan điểm về quân sự, quốc phòng của một số nước trong khu vực và trên thế giới.

Tạp chí QPTD luôn bám sát sự chỉ đạo của Đảng ủy Quân sự Trung ương, Bộ Quốc phòng, trực tiếp là Tổng cục Chính trị và định hướng của Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, bám sát thực tiễn hoạt động của các đơn vị, sự phát triển của đất nước, những biến động của tình hình khu vực và thế giới để tuyên truyền, bảo đảm đúng định hướng, tôn chỉ mục đích, tuyệt đối không để sai sót về quan điểm, đường lối. Sự nhạy bén, sắc sảo về tư duy chính trị của Tạp chí được thể hiện thông qua nội dung đề cập, biểu hiện cụ thể ở các bài viết, các chuyên mục và kết cấu chuyên mục. Mỗi bài viết đăng trên Tạp chí là "tạo phẩm của cả tập thể" mang đậm tính lý luận, tính thực tiễn, tính phát hiện và tính dự báo. Tạp chí QPTD là một trong những tờ tạp chí sớm mở và duy trì ổn định chất lượng chuyên mục về Cuộc vận động: "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh". Một trong những đóng góp quan trọng của Tạp chí QPTD vào xây dựng, phát triển lý luận quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc của Đảng là Tạp chí không chỉ thực hiện tốt việc tuyên truyền, quán triệt và làm rõ cơ sở khoa học, thực tiễn những quan điểm cơ bản của Đảng và tư duy mới của Đảng về bảo vệ Tổ quốc, mà còn là diễn đàn, là nơi kết tinh trí tuệ của đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân, trước hết là trong quân đội, tham gia nhiều ý kiến có giá trị vào Dự thảo văn kiện của Đảng trước mỗi kỳ Đại hội, bằng cách mở chuyên mục về vấn đề này trên Tạp chí. Ngoài ra, Tạp chí QPTD còn tham gia và thực hiện một số đề tài khoa học, tham gia và trực tiếp tổ chức nhiều cuộc tọa đàm, hội thảo khoa học-thực tiễn về xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, về tăng cường nền QPTD, bảo vệ Tổ quốc XHCN trong thời kỳ mới.

Trong thời gian tới, Tạp chí QPTD sẽ tiếp tục phấn đấu, phát huy những thành tựu và kinh nghiệm đã có vào hoạt động của mình. Trên cơ sở quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, nhất là Nghị quyết Đại hội X, Nghị quyết Trung ương 8 (khóa IX), Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ 8; đồng thời, đánh giá và phân tích đúng tình hình thế giới, cục diện mới của đất nước để tuyên truyền hiệu quả, góp phần nâng cao trình độ lý luận quân sự, chính trị cho cán bộ, đảng viên, giúp họ có đủ khả năng thực hiện tốt chức trách, đáp ứng yêu cầu của hai nhiệm vụ chiến lược (xây dựng đất nước, bảo vệ Tổ quốc XHCN) trong điều kiện mới. Cùng với các cơ quan lý luận, cơ quan truyền thông, Tạp chí tích cực góp phần giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng trong quân đội; chủ động, kiên quyết đấu tranh phê phán những quan điểm sai trái, luận điệu phản động của các thế lực thù địch, các phần tử cơ hội chính trị lợi dụng vấn đề dân tộc, dân chủ, nhân quyền, tôn giáo… hòng gây "tự diễn biến", gây mất ổn định chính trị-xã hội của đất nước, tạo cớ can thiệp dưới các hình thức. Bên cạnh đó, Tạp chí tiếp tục phấn đấu khắc phục những nhược điểm về trình độ lý luận, tính chiến đấu và sức thuyết phục; kịp thời phân tích và tổng kết các vấn đề mới, phức tạp do thực tiễn đặt ra; nâng cao tính thuyết phục, sắc sảo trong đấu tranh  chống các quan điểm sai trái, thù địch…, qua đó không ngừng nâng cao chất lượng, đáp ứng ngày càng tốt hơn đòi hỏi của đông đảo bạn đọc cả trong và ngoài quân đội.

Tin rằng, với truyền thống 60 năm xây dựng, trưởng thành và sự nỗ lực, tâm huyết của toàn thể cán bộ, biên tập viên, công nhân viên, chiến sĩ trong Tòa soạn, sự cộng tác, giúp đỡ tích cực của đội ngũ công tác viên, bạn đọc, Tạp chí QPTD sẽ hoàn thành tốt hơn nữa nhiệm vụ chính trị mà Đảng ủy Quân sự Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị tin cậy, giao phó, góp phần vào sự nghiệp xây dựng quân đội, tăng cường quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc; nguyện phấn đấu mãi mãi xứng đáng là ngọn cờ lý luận quân sự, chính trị của Đảng trong quân đội.

 Đại tá, ThS. Nguyễn Mạnh Hùng

Phó Tổng biên tập Tạp chí QPTD