Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 (khóa X) của Đảng về "Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020" đã định hướng sự phát triển của đất nước ta là “mạnh về biển, giàu lên từ biển, đảm bảo vững chắc chủ quyền, quyền chủ quyền quốc gia trên biển”. Quán triệt và tổ chức thực hiện Nghị quyết này, Quân chủng Hải quân đang phát huy vai trò là lực lượng nòng cốt trong bảo vệ chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa và bảo vệ lợi ích quốc gia trên biển; đồng thời, sẵn sàng làm nhiệm vụ cảnh báo thiên tai, cứu hộ, cứu nạn trên biển... ý thức rõ trách nhiệm, những năm qua, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng Hải quân đã có nhiều giải pháp xây dựng Quân chủng vững mạnh toàn diện, trong đó, rất quan tâm đến nâng cao chất lượng công tác kỹ thuật (CTKT), nhằm đảm bảo cho Quân chủng hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ, thường xuyên cũng như đột xuất.

Hiện nay, vũ khí, trang bị kỹ thuật (VKTBKT) của Quân chủng Hải quân gồm nhiều chủng loại, đa số đã qua sử dụng, tính đồng bộ chưa cao, lại hoạt động và bảo quản trong điều kiện thời tiết, khí hậu phức tạp, độ ẩm, độ mặn cao (đặc biệt là khu vực Trường Sa và vùng biển Tây Nam). Trong khi đó, ngân sách, vật tư bảo đảm còn hạn hẹp; trình độ, năng lực của một bộ phận cán bộ, nhân viên kỹ thuật còn hạn chế; năng lực công nghệ của các cơ sở bảo đảm kỹ thuật (BĐKT) chưa đáp ứng yêu cầu do ít được đầu tư, nâng cấp…

Trước tình hình đó, ngành Kỹ thuật Quân chủng đã tập trung thực hiện tốt chức năng tham mưu cho Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng lãnh đạo, chỉ đạo CTKT và trực tiếp  chỉ đạo cơ quan kỹ thuật các đơn vị, chỉ huy các nhà máy, kho, trạm, xưởng hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Nổi bật là, bảo đảm đầy đủ VKTBKT cho nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ), huấn luyện, diễn tập và các hoạt động khác của Quân chủng. Duy trì, bảo đảm đồng bộ trang bị cho các tàu hiện có, đáp ứng kịp thời các hoạt động trước mắt cũng như lâu dài của Quân chủng. Phối hợp chặt chẽ giữa các nhà máy, xí nghiệp với lực lượng kỹ thuật của các đơn vị trong công tác sửa chữa định kỳ cũng như sửa chữa cơ động tại đơn vị và trên biển, đảo. Thường xuyên củng cố, nâng cấp kho, trạm kỹ thuật; đồng thời, tích cực, chủ động tạo nguồn, sản xuất vật tư, phụ tùng cung ứng kịp thời cho công tác bảo quản, bảo dưỡng, sửa chữa tàu và VKTBKT, đáp ứng yêu cầu bảo quản, bảo dưỡng và sửa chữa, tạo thế liên hoàn cho từng khu vực chiến trường theo kế hoạch tác chiến của Quân chủng. Các dự án đầu tư chiều sâu, nâng cấp nhà máy, xí nghiệp, các cơ sở BĐKT được triển khai đúng yêu cầu, tiến độ. Thực hiện tốt nhiệm vụ giám sát, thi công đóng tàu tại các nhà máy, xí nghiệp. Tổ chức mua sắm, tiếp nhận tàu và VKTBKT chặt chẽ, đúng thủ tục quy định. Công tác huấn luyện kỹ thuật được thực hiện với phương châm “thiết thực, kịp thời, đồng bộ, hiệu quả”. Cục Kỹ thuật đã chỉ đạo các ngành, các đơn vị tăng cường huấn luyện kỹ thuật thường xuyên, huấn luyện thi nâng bậc, giữ bậc thợ kỹ thuật; đồng thời, tập trung bồi dưỡng, tập huấn, bổ túc chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ, nhân viên kỹ thuật, nhất là với đối tượng đang trực tiếp quản lý, sử dụng, vận hành VKTBKT của các đơn vị. Tổ chức liên kết đào tạo chuyên tu trung cấp giữa Xưởng 28 và Trường Trung học kỹ thuật Hải quân cho thợ sửa chữa, bảo dưỡng và lắp ráp thủy lôi; mở lớp sơ cấp vũ khí đạn tại Kho 862, đầu tư củng cố học cụ cho phòng thực hành của Học viện Hải quân, Trường Trung học kỹ thuật Hải quân, các Trung tâm huấn luyện...

Quân chủng chú trọng xây dựng nền nếp chính quy trong công tác BĐKT, thực hiện theo Điều lệ CTKT, Điều lệ CTKT Hải quân và Điều lệ các chuyên ngành kỹ thuật. Đồng thời, ban hành nhiều văn bản pháp quy, tiêu chuẩn ngành, tiêu chuẩn cơ sở, triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để đưa công tác xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện kế hoạch đi vào nền nếp, đạt hiệu quả cao. Cục Kỹ thuật đã ban hành “Quy định về ngày kỹ thuật ở các đơn vị" và duy trì nghiêm túc các chế độ, quy định CTKT; từng bước tinh giản sổ sách, mẫu biểu (tinh giản được gần 30% sổ sách, mẫu biểu các loại) bảo đảm hiệu quả cao, tránh chồng chéo. Từ năm 2005, Quân chủng đã triển khai xây dựng "Đề án CTKT đến năm 2010, tầm nhìn 2020”, làm cơ sở xây dựng nhiều đề án khác, như: "Đề án Quy hoạch hệ thống cơ sở sửa chữa VKTBKT Hải quân"; "Đề án Đào tạo cán bộ, nhân viên kỹ thuật giai đoạn 2007-2010, tầm nhìn 2020"… Bên cạnh đó, còn biên soạn, biên dịch nhiều tài liệu kỹ thuật, quy trình công nghệ sửa chữa VKTBKT và sản xuất vật tư kỹ thuật, như: lý lịch VKTBKT, tài liệu cho tập huấn kíp tàu, tiêu chuẩn quân sự cho một số xe và tháp pháo, thuyết minh kỹ thuật và hướng dẫn sử dụng một số xe đặc chủng, chỉnh sửa Điều lệ CTKT Hải quân…

Phong trào nghiên cứu, cải tiến VKTBKT của Quân chủng được duy trì thường xuyên và đạt hiệu quả cao; đã tổ chức nghiệm thu và ứng dụng nhiều sáng kiến có giá trị phục vụ công tác huấn luyện, SSCĐ, phòng chống cháy nổ. Tiến hành khai thác tư liệu phục vụ công tác biên soạn lịch sử Cục Kỹ thuật Hải quân; tổng kết công tác nghiên cứu khoa học kỹ thuật Hải quân; tổng kết CTKT bảo đảm cho nhiệm vụ vận chuyển đường biển chi viện cho chiến trường miền Nam trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước...

Tuy nhiên, so với yêu cầu nhiệm vụ trong bảo quản, bảo dưỡng, niêm cất, sửa chữa, tăng hạn cho VKTBKT vẫn còn hạn chế. Một số loại VKTBKT chưa đồng bộ, hoạt động chưa đủ độ tin cậy vững chắc. Việc xây dựng nền nếp chính quy trong BĐKT chưa ngang tầm đòi hỏi, chưa có quy hoạch tổng thể; chưa xây dựng hoàn chỉnh các công trình giao thông, bến bãi, kho trạm và căn cứ BĐKT theo khu vực trong phạm vi toàn Quân chủng. Việc ứng dụng công nghệ thông tin còn gặp khó khăn, số lượng phần mềm ứng dụng và cơ sở dữ liệu phục vụ hoạt động còn thiếu; nhân lực công nghệ thông tin chưa đáp ứng yêu cầu cả về số lượng và chất lượng...

Trong những năm tới, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật quân sự, VKTBKT của Hải quân cũng có sự phát triển mới, đòi hỏi CTKT phải có sự đổi mới mạnh mẽ hơn nữa mới đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ. Từ thành tích đã đạt được và những hạn chế, tồn tại nói trên, CTKT của Quân chủng cần tập trung thực hiện tốt một số nội dung cơ bản sau:

Trước hết, cần quán triệt sâu sắc Nghị quyết 382/NQ-ĐUQSTW ngày 29 tháng 11 năm 2007 của Đảng ủy Quân sự Trung ương “Về lãnh đạo CTKT trong tình hình mới"; đồng thời, tổ chức thực hiện thắng lợi "Đề án CTKT Hải quân đến năm 2010 và tầm nhìn 2020". Phát huy tinh thần tự lực, tự cường, chủ động, sáng tạo, khai thác tốt mọi nguồn lực, tận dụng mọi thời cơ để nâng cao chất lượng CTKT. Tiếp tục triển khai thực hiện 2 khâu đột phá trong CTKT: xây dựng nền nếp chính quy kỹ thuật và làm chủ VKTBKT, tạo chuyển biến về chất đối với CTKT, nhằm phục vụ tốt nhiệm vụ xây dựng, SSCĐ và chiến đấu thắng lợi của Quân chủng.

Trên cơ sở nhiệm vụ được giao, thường xuyên duy trì và bảo đảm chất lượng tàu thuyền, VKTBKT cho các lực lượng làm nhiệm vụ SSCĐ và các nhiệm vụ thường xuyên, đột xuất khác của Quân chủng. Tăng cường giám sát thi công, nghiệm thu chặt chẽ, đúng tiến độ và đưa vào sử dụng các tàu đóng mới, bảo đảm tính năng kỹ thuật, chiến thuật theo thiết kế. Tổ chức tiếp nhận, khai thác, sử dụng có hiệu quả các loại VKTBKT mới trang bị cho Hải quân và Cảnh sát biển Việt Nam. Tiếp tục rà soát và đề nghị Bộ Quốc phòng đưa ra khỏi biên chế những VKTBKT chất lượng kém, hiệu quả sử dụng thấp. Đồng thời, điều chuyển, dồn dịch, thu hồi VKTBKT theo mệnh lệnh của Bộ Tổng tham mưu và Tư lệnh Hải quân cho phù hợp với chiến trường ở ba khu vực Bắc, Trung, Nam.

Tập trung BĐKT theo hướng cơ bản, có trọng điểm, từng bước đồng bộ phần vũ khí- khí tài, ưu tiên sửa chữa phục hồi một số tàu chiến đấu, tàu vận tải đổ bộ và các tàu phục vụ bổ trợ quan trọng. Không ngừng nâng cao chất lượng bảo quản, bảo dưỡng, sửa chữa đồng bộ VKTBKT, nhằm duy trì hệ số kỹ thuật đạt và vượt chỉ tiêu từ 3-5%. Triển khai thực hiện các dự án đầu tư chiều sâu công nghệ sửa chữa VKTBKT, sản xuất vật tư, khí tài, các dự án cải tiến, tăng hạn VKTBKT theo quyết định của Bộ Quốc phòng. Phấn đấu sản xuất được một số vật tư, khí tài đặc chủng; nâng cấp, bổ sung trang thiết bị cho các trạm, xưởng của đơn vị đóng quân độc lập trên các đảo, các địa bàn chiến lược, để có đủ khả năng sửa chữa tàu và VKTBKT theo phân cấp.

Trên cơ sở "Đề án Đào tạo cán bộ, nhân viên kỹ thuật đặc chủng Hải quân” và "Đề án Đổi mới công tác huấn luyện kỹ thuật giai đoạn 2007- 2010, tầm nhìn 2020", đẩy mạnh công tác đào tạo, bổ túc, huấn luyện kỹ thuật cho các đối tượng, nhất là các đối tượng trực tiếp sử dụng tàu, VKTBKT. Tập trung cho các ngành nghề còn thiếu cán bộ, nhân viên kỹ thuật, như: vũ khí, khí tài đặc chủng hải quân. Chú trọng huấn luyện khai thác, sử dụng tàu, VKTBKT mới và các dây chuyền kiểm tra chuẩn bị đạn tên lửa, ngư lôi mới được triển khai. Đồng thời, mở rộng quan hệ đối ngoại hợp tác trong và ngoài quân đội, kể cả quan hệ với một số nước truyền thống, để tạo điều kiện cho cán bộ, nhân viên kỹ thuật học hỏi, tiếp thu nền khoa học- kỹ thuật và công nghệ tiên tiến. Tăng cường chỉ đạo các đơn vị tổ chức hội thao, hội thi bảo đảm VKTBKT và kho, trạm kỹ thuật tốt.

Trong công tác quản lý và xây dựng ngành, cần nắm chắc tình hình số lượng, chất lượng tàu, VKTBKT hiện có để bảo đảm cho các hoạt động của Quân chủng đạt hiệu quả cao nhất. Từng bước hoàn chỉnh hệ thống các cơ sở BĐKT, tập trung xây dựng có trọng điểm. Thực hiện định hướng quy hoạch tổng thể và phân giao nhiệm vụ của khối xí nghiệp công nghiệp hải quân đến năm 2010 phù hợp với chiến lược trang bị hải quân theo hướng “Chính quy, hiện đại”. Thực hiện nghiêm túc chế độ “ngày kỹ thuật” trong tuần, tháng, quý; tiếp tục hoàn chỉnh hệ thống sổ sách, mẫu biểu, duy trì việc ghi chép đăng ký, thống kê kịp thời, chính xác.

Tiếp tục đẩy mạnh Cuộc vận động “Quản lý, khai thác VKTBKT tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và An toàn giao thông” đi đôi với thực hiện Nghị quyết 32/NQ-CP của Chính phủ và Chỉ thị 128/CT-BQP của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về một số giải pháp cấp bách nhằm kiềm chế tai nạn giao thông và ùn tắc giao thông. Gắn cuộc vận động với phong trào thi đua quyết thắng và các cuộc vận động khác theo phương châm hướng mạnh về các đơn vị cơ sở. Nội dung trọng tâm là bảo đảm an toàn cho tàu, VKTBKT, kho tàng, an toàn lao động và an toàn giao thông. Mặt khác, phải tăng cường tổ chức kiểm tra, kiểm định và cấp phép sử dụng các thiết bị với yêu cầu thật nghiêm ngặt về an toàn kỹ thuật. Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, ứng dụng vào sản xuất, sửa chữa, sử dụng VKTBKT, nhất là khai thác và làm chủ VKTBKT có ứng dụng công nghệ cao, hệ thống tự động hóa điều hành sản xuất tại các công ty, nhà máy, xí nghiệp, góp phần nâng cao khả năng SSCĐ của VKTBKT trong mọi tình huống. Bên cạnh đó, cần nâng cao khả năng triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong các lĩnh vực hoạt động của ngành Kỹ thuật, phục vụ lãnh đạo, chỉ huy, điều hành CTKT.

CTKT là một mặt quan trọng trong việc xây dựng Quân chủng Hải quân vững mạnh toàn diện. Ngành Kỹ thuật Hải quân sẽ tiếp tục phát huy kết quả đã đạt được, phối hợp cùng các lực lượng trong Quân chủng, các cấp, các ngành trong và ngoài quân đội; kết hợp kinh tế với quốc phòng trong CTKT theo phương châm “Chủ động, tích cực, năng động, sáng tạo, mở rộng hợp tác” tạo sức mạnh tổng hợp để nâng cao chất lượng CTKT, bảo đảm cho Quân chủng sẵn sàng hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, cùng cả nước thực hiện thắng lợi "Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020".

Đại tá, ThS. Nguyễn Văn Ninh

Chủ nhiệm Kỹ thuật Quân chủng Hải quân