Chuẩn bị thế, thế trận ban đầu. Trong chiến tranh, PCCL chỉ có thể xuất hiện khi ta tạo được những điều kiện thuận lợi nhất định, bằng các hoạt động đấu tranh tích cực, chủ động, khôn khéo trên lĩnh vực chính trị, kinh tế, quân sự, ngoại giao…, trong đó tạo lập thế, thế trận ban đầu có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Đây là nguồn khởi động cho tiến trình của mọi cuộc phản công, là bảo đảm quan trọng cho các đòn phản công mở đầu thắng lợi. Sự chuẩn bị chu đáo về thế, thế trận ban đầu là khả năng lớn dẫn đến sự chuyển hoá thế, lực tạo ra thời cơ, tiến tới giành quyền chủ động chiến lược-một giai đoạn có ý nghĩa quyết định đến tiến trình vận động, phát triển của PCCL và chiến tranh. Sự phát triển trong phương thức, thủ đoạn tác chiến của địch, làm cho cuộc PCCL có thể diễn ra trong thời gian ngắn, hoặc rất ngắn, công tác chuẩn bị phản công sẽ rất khẩn trương với khối lượng công việc lớn và luôn biến động. Để tạo lập được thế, thế trận PCCL ban đầu vững chắc, cần tiến hành một loạt các biện pháp ngay từ thời bình và trong suốt quá trình tác chiến phòng thủ chiến lược. Trước hết, cần dựa trên những thông tin đúng về tình hình chính trị, kinh tế, xã hội, quân sự của thế giới, khu vực và trong nước; đặc biệt là những phán đoán, đánh giá chính xác về ý đồ chiến lược của địch, thực trạng triển khai chiến lược của ta để có căn cứ đề ra giải pháp chuẩn bị thế trận chính xác, kịp thời. Nội dung tạo lập thế, thế trận ban đầu trong PCCL bao gồm chuẩn bị thế về lực lượng vật chất, thế chính trị tinh thần và đặc biệt là thế trận PCCL.