Cũng như các đơn vị khác trong thời bình, việc nâng cao chất lượng huấn luyện là nhiệm vụ trung tâm, xuyên suốt mọi hoạt động của Quân chủng Phòng không-Không quân (PK-KQ)

Để nâng cao chất lượng huấn luyện, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng và cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị luôn quán triệt và chấp hành nghiêm túc Chỉ lệnh Huấn luyện của Tổng Tham mưu trưởng; đồng thời, có nhiều chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ huấn luyện cho các đối tượng theo quy định. Trước mỗi giai đoạn, cấp ủy các cấp đều ra nghị quyết lãnh đạo công tác huấn luyện sát, đúng, phù hợp với tình hình thực tế của mình. Nhiều đơn vị còn ra nghị quyết chuyên đề đối với những nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm, nhiệm vụ có nhiều khó khăn, đột xuất, như: chuyển đổi vũ khí, trang bị (VKTB); huấn luyện đào tạo phi công trẻ; nhiệm vụ bay bắn, ném bom, bắn đạn thật, đảm bảo an toàn bay. Trong giáo dục chính trị, Quân chủng đặc biệt coi trọng xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên nhận thức đầy đủ về âm mưu thủ đoạn của các thế lực thù địch, xác định rõ nhiệm vụ của đơn vị, nắm chắc tính đặc thù của Quân chủng kỹ thuật được giao quản lý, sử dụng nhiều loại VKTB hiện đại; thấy rõ khó khăn trong huấn luyện, như: có loại VKTB đã qua sử dụng nhiều năm, một số xuống cấp; lực lượng phân tán, địa bàn đóng quân và phạm vi hoạt động trải rộng trên mọi miền của Tổ quốc; công tác đảm bảo có mặt còn hạn chế; tình hình khí tượng diễn biến phức tạp... Trên cơ sở đó, xây dựng cho bộ đội có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân, luôn nêu cao tinh thần cảnh giác sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ), có trách nhiệm cao trong huấn luyện; có ý thức tổ chức kỷ luật nghiêm, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Trong huấn luyện, Quân chủng luôn bám sát phương châm “Cơ bản, thiết thực, vững chắc, an toàn, tiết kiệm” và vận dụng các quan điểm, nguyên tắc, các mối kết hợp, với tư tưởng chỉ đạo “Tích cực, thận trọng, vững chắc, an toàn”. Để đảm bảo cho mỗi chiếc máy bay cất cánh thực hiện nhiệm vụ và an toàn trở về mặt đất; mỗi quả đạn rời bệ phóng đều tiêu diệt mục tiêu, không chỉ đòi hỏi ở bản lĩnh, ý chí, năng lực và công sức của phi công hay sĩ quan điều khiển, mà đó là kết quả tổng hợp của nhiều yếu tố. Vì vậy, Quân chủng hết sức coi trọng huấn luyện toàn diện cho các đối tượng, các thành phần. Kế hoạch huấn luyện được xây dựng đồng bộ, thống nhất, đảm bảo tính khoa học, phù hợp với từng loại hình đơn vị và biên chế, trang bị trong Quân chủng. Những năm gần đây, Quân chủng đẩy mạnh thực hiện phân cấp trong quản lý và điều hành huấn luyện; qua đó, đề cao trách nhiệm và nâng cao trình độ, phát huy vai trò tích cực, chủ động, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trong tổ chức thực hiện và điều chỉnh kế hoạch huấn luyện của người chỉ huy và cơ quan các cấp.

Quân chủng PK-KQ xác định: trong công tác huấn luyện, thì huấn luyện cho đội ngũ cán bộ là khâu then chốt, nhất là cán bộ cấp phân đội. Theo đó 5 năm qua, Quân chủng đã tổ chức tập huấn 1.145 lớp, bồi dưỡng cho 40.402 lượt cán bộ. Nội dung tập huấn, bồi dưỡng chú trọng vào những diễn biến mới của tình hình thế giới, khu vực, nhất là sự phát triển của đối tượng tác chiến và những phát triển mới về nhiệm vụ của quân đội và của Quân chủng, giúp cho công tác huấn luyện đúng hướng, sát với thực tế chiến đấu, yêu cầu, nhiệm vụ của Quân chủng cả trước mắt và lâu dài. Cùng với công tác bồi dưỡng, tập huấn, Quân chủng luôn khuyến khích, động viên cán bộ tự giác nghiên cứu, học tập, bổ sung những kiến thức còn thiếu; đồng thời, tổ chức đánh giá kết quả tự học hằng tháng theo phân cấp; qua đó, trình độ của đội ngũ cán bộ được nâng lên rõ rệt; một số đồng chí đã tự nghiên cứu và tham gia các đề tài khoa học có giá trị thực tiễn cao và được ứng dụng vào nhiệm vụ huấn luyện, SSCĐ của Quân chủng.

Công tác huấn luyện bay là nhiệm vụ chính trị trọng tâm của các đơn vị không quân. Để đảm bảo chất lượng bay Quân chủng đã tập trung huấn luyện có trọng tâm, trọng điểm, ưu tiên cho phi công làm nhiệm vụ mũi nhọn, huấn luyện đào tạo chuyển loại máy bay, huấn luyện tìm kiếm, cứu nạn, tham gia phòng chống bão, lụt. Các đơn vị tập trung nâng cao trình độ kỹ thuật lái, dẫn đường cho phi công, tổ bay; huấn luyện thành thạo các khoa mục ứng dụng chiến đấu, bay ngày, bay đêm, bay trong điều kiện khí tượng phức tạp, bay biển xa...; tăng cường bay huấn luyện hiệp đồng với các quân, binh chủng và lực lượng Cảnh sát biển; coi trọng huấn luyện cấp biên đội, huấn luyện sử dụng các loại VKTB hiện có. Đồng thời, tích cực ngăn chặn tai nạn và đấu tranh phòng ngừa uy hiếp an toàn bay; tăng cường sử dụng các phương tiện kiểm tra khách quan để đánh giá đúng khả năng, trình độ thực hiện các bài bay của phi công và chất lượng kỹ thuật hàng không sau mỗi chuyến bay; tổ chức bình giảng, rút kinh nghiệm nghiêm túc, đúng chế độ quy định. Trong điều kiện còn nhiều khó khăn, nhưng Quân chủng đã tích cực tổ chức bay huấn luyện theo đúng kế hoạch, bảo đảm đủ lực lượng cho từng nhiệm vụ; nhờ đó, trình độ bay của số phi công cũ được giữ vững, một bộ phận phi công mới được nâng lên. Đó là cơ sở để Quân chủng hoàn thành tốt các nhiệm vụ bay, như: bay chuyên cơ, cơ động ném bom, bay nhiệm vụ, bay hiệp đồng, huấn luyện chuyển loại; trong đó, có nhiệm vụ hoàn thành xuất sắc, như: bay cứu trợ đồng bào trong vùng bị lũ lụt, bay huấn luyện hiệp đồng với Quân chủng Hải quân. Để có những chuyến bay an toàn, hoàn thành tốt nhiệm vụ, phải có sự phối hợp của nhiều lực lượng; vì vậy, Quân chủng còn thường xuyên coi trọng đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện cho các lực lượng mặt đất, nhất là tổ chức hiệp đồng chỉ huy bay, bảo đảm kỹ thuật...

Đối với công tác huấn luyện phòng không. Quân chủng thực hiện đúng nội dung, chương trình huấn luyện, lấy huấn luyện thực hành trên khí tài, trên máy tập là chính. Các cơ quan, đơn vị coi trọng đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp huấn luyện cho các đối tượng; trong đó, tập trung đổi mới quy trình huấn luyện kíp chiến đấu phân đội, thứ tự nội dung các bước luyện tập kíp chiến đấu sở chỉ huy đơn vị tên lửa, thực hành thu hồi cơ động, triển khai nhanh khí tài tên lửa, pháo phòng không, ra-đa, huấn luyện đêm cho các thành phần, luyện tập bắt máy bay ta… Đồng thời, tập trung nâng cao trình độ thao tác sử dụng vũ khí, khí tài; trình độ hiệp đồng kíp chiến đấu, hiệp đồng phân đội; tổ chức huấn luyện chuyển loại sử dụng VKTB mới, huấn luyện đội ngũ chiến thuật, diễn tập chiến thuật, cơ động triển khai nhanh và huấn luyện đêm. Trong từng thời gian hoặc kết thúc các giai đoạn huấn luyện, Quân chủng và các đơn vị đều thực hiện nền nếp tổ chức hội thi, hội thao, bắn đạn thật, tổ chức diễn tập phân đội, diễn tập chỉ huy và cơ quan; qua đó, đánh giá thực chất kết quả huấn luyện, rút ra những kinh nghiệm quý, phát hiện và kịp thời khắc phục những mặt còn yếu. Do vậy, trình độ các kíp chiến đấu sở chỉ huy các cấp, trình độ thao tác chiến đấu của các xạ thủ, pháo thủ và trình độ phát hiện, dẫn mục tiêu, bám sát, xác định phần tử mục tiêu của sĩ quan, đài trưởng, trắc thủ được nâng lên tương đối thuần thục; trình độ chỉ huy chiến đấu, quản lý và xử lý tình huống trên không, tình huống chiến đấu của chỉ huy các phân đội có nhiều tiến bộ, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ SSCĐ của Quân chủng trong tình hình hiện nay.

Trong điều kiện tác chiến bằng vũ khí công nghệ cao, việc bảo toàn lực lượng, tránh thương vong, tổn thất trong giai đoạn đầu của chiến tranh là yếu tố rất quan trọng. Vì vậy, Quân chủng coi trọng huấn luyện nâng cao khả năng cơ động, triển khai nhanh vũ khí, khí tài; đánh địch bằng lực lượng phân tán, nhất là các đơn vị pháo phòng không; chú trọng cả về chiến thuật, xạ kích và thao tác chiến đấu phù hợp với những thay đổi về thủ đoạn, phương pháp tác chiến của địch.

Là lực lượng có bề dày truyền thống trong chiến đấu, Quân chủng PK-KQ đặc biệt coi trọng truyền thụ kinh nghiệm chiến đấu trong quá trình huấn luyện; trong đó, có cả những bài học, kinh nghiệm về những thắng lợi và cả những trận chiến đấu hiệu quả thấp, thậm chí thất bại. Những chiến công vang dội, những tấm gương chiến đấu dũng cảm, mưu trí, sáng tạo trong chống chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ ra miền Bắc, đỉnh cao là Chiến dịch Điện Biên Phủ trên không (năm 1972)... là những bài học sinh động, được đúc kết bằng xương máu và công sức, trí tuệ của nhiều thế hệ cán bộ, chiến sĩ trong Quân chủng, giúp cho bộ đội có thể vận dụng vào nhiệm vụ huấn luyện, SSCĐ và chiến đấu trong điều kiện mới. Các đơn vị còn thường xuyên chú trọng rèn luyện sức khỏe, ý chí và khả năng cơ động cho bộ đội trong điều kiện và môi trường tác chiến phức tạp; tổ chức huấn luyện, diễn tập vòng tổng hợp để đưa bộ đội sát với thực tiễn chiến đấu. Qua đó, xây dựng cho bộ đội có tinh thần dám đánh, quyết đánh và quyết thắng trong điều kiện địch tác chiến đường không bằng vũ khí công nghệ cao; khắc phục tư tưởng ngại khó, ngại khổ, giản đơn trong huấn luyện.

Trong huấn luyện, Quân chủng luôn chú trọng đề cao trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy các cấp, nhất là cấp phân đội trong quản lý tư tưởng, rèn luyện kỷ luật cho bộ đội. Đồng thời, phát huy sức mạnh của các tổ chức đảng, chỉ huy, tổ chức quần chúng trong việc đẩy mạnh đổi mới công tác huấn luyện; gắn công tác huấn luyện với xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện; thường xuyên đẩy mạnh phong trào Thi đua Quyết thắng, tập trung vào nâng cao chất lượng huấn luyện, rèn luyện kỷ luật, xây dựng nền nếp chính quy, tăng cường khả năng SSCĐ và chiến đấu của Quân chủng.

Để đánh giá thực chất nhiệm vụ huấn luyện, Quân chủng thực hiện đổi mới nội dung, phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả sát với từng đối tượng và từng loại hình đơn vị, trong đó tăng cường kiểm tra đột xuất; đồng thời, thực hiện tốt việc phân cấp hội thao, hội thi, tổ chức rút kinh nghiệm, thông báo kết quả. Hằng năm, kết quả huấn luyện các nội dung của Quân chủng đều đạt yêu cầu trở lên; trong đó, tỷ lệ khá, giỏi đạt trên 60%; nhiều đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ huấn luyện, nổi bật là các đoàn B.61, B.67, B.70 và đơn vị H.16.

Tuy còn những mặt hạn chế, khuyết điểm cần khắc phục, nhưng kết quả và những kinh nghiệm huấn luyện trong thời gian qua đã góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu, là cơ sở bảo đảm cho Quân chủng sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, xứng đáng với truyền thống Đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

Đại tá NGÔ MẠNH HÀ

Phó Tham mưu trưởng Quân chủng