Ấn phẩm tạp chí in

QPTD -Chủ Nhật, 11/12/2011, 22:27 (GMT+7)
Mấy vấn đề về xây dựng lực lượng dân quân tự vệ phòng không hiện nay
Dân quân tự vệ phòng không (DQTVPK) là một bộ phận của lực lượng dân quân tự vệ (DQTV) và là một thành phần của lực lượng phòng không ba thứ quân trong thế trận chiến tranh nhân dân trên mặt trận đối không. Nhiệm vụ chủ yếu của DQTVPK là tham gia quản lý, bảo vệ vùng trời, tiêu diệt các phương tiện bay thấp của địch.

Trong cuộc chiến đấu chống chiến tranh phá hoại bằng không quân của đế quốc Mỹ ra miền Bắc (1964 -1972), lực lượng DQTVPK đã được tổ chức chặt chẽ, rộng khắp, "vừa sản xuất vừa chiến đấu", "tay cày, tay súng - tay búa, tay súng", tạo thành lưới lửa tầm thấp, với cách đánh linh hoạt, sáng tạo, bất ngờ, dũng cảm đã bắn rơi 424 máy bay địch (chiếm 10% tổng số máy bay Mỹ bị bắn rơi trên miền Bắc), góp phần đẩy nhanh cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược của nhân dân ta đến thắng lợi.

Hiện nay, xuất phát từ nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, nhất là từ yêu cầu sẵn sàng đánh thắng chiến tranh xâm lược bằng vũ khí công nghệ cao của địch (nếu xảy ra) nên việc nghiên cứu, tổ chức xây dựng lực lượng DQTVPK có ý nghĩa quan trọng, vừa cấp bách vừa cơ bản lâu dài. 
Những năm qua, dưới sự chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, trực tiếp là các quân khu, lực lượng DQTVPK đã được các địa phương tổ chức, xây dựng, phát triển về số lượng, từng bước nâng cao chất lượng. Tổ chức, biên chế lực lượng DQTVPK được củng cố và phát triển phù hợp với ý định tác chiến trong khu vực phòng thủ và kế hoạch phòng không của từng địa phương. Công tác huấn luyện lực lượng DQTVPK có bước chuyển biến tích cực, tham gia trực sẵn sàng chiến đấu nghiêm túc, nhất là trong các dịp cao điểm; công tác bảo đảm được quan tâm hơn cả về vật chất và tinh thần. Tuy nhiên, ở một số địa phương, việc tổ chức xây dựng và hoạt động của lực lượng DQTVPK vẫn tồn tại những bất cập cả về quy mô tổ chức, công tác quản lý, chỉ huy, điều hành, huấn luyện và công tác đảm bảo.
Để xây dựng lực lượng DQTVPK vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, theo chúng tôi, vấn đề quan trọng hàng đầu là tăng cường giáo dục, quán triệt nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của lực lượng này trong sự nghiệp xây dựng nền quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc cho các cấp, các ngành, các cơ quan, đơn vị và các địa phương. Trong đó, phải tập trung bồi dưỡng kiến thức quốc phòng - an ninh cho cán bộ chủ chốt các cấp và cán bộ, chiến sĩ DQTVPK về quan điểm đường lối quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân của Đảng, đi đôi với việc phổ biến, vận dụng sáng tạo kinh nghiệm và nghệ thuật tác chiến của lực lượng DQTVPK trong chiến tranh giải phóng vào điều kiện mới; quán triệt và thực hiện nghiêm Pháp lệnh DQTV, Nghị định 65/2002/NĐ-CP của Chính phủ về công tác phòng không nhân dân, Chỉ thị số 45/2006/CT-BQP của Bộ Quốc phòng về xây dựng lực lượng DQTVPK, DQTV cơ động, DQTV thường trực trên các địa bàn trọng điểm quốc phòng - an ninh; giáo dục về âm mưu, thủ đoạn của địch; tính chất, đặc điểm của cuộc chiến tranh vũ khí công nghệ cao và dự kiến các thủ đoạn tiến công đường không của địch; vai trò, vị trí của lực lượng DQTVPK trong quản lý, bảo vệ vùng trời, bảo vệ các mục tiêu trong khu vực phòng thủ. Qua đó, làm cho các cấp, các ngành, các địa phương, đơn vị và mọi cán bộ, chiến sĩ DQTVPK có nhận thức đúng đắn, đề cao tinh thần cảnh giác cách mạng, xác định rõ trách nhiệm, nghĩa vụ đối với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc nói chung và nhiệm vụ xây dựng lực lượng DQTVPK nói riêng. Đồng thời xây dựng, củng cố lòng tin và quyết tâm đánh thắng, khắc phục tư tưởng tự ti, chủ quan hoặc thiếu tin tưởng vào khả năng của lực lượng DQTVPK trong chống chiến tranh xâm lược bằng vũ khí công nghệ cao của địch; tăng cường phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ giữa công tác tổ chức, xây dựng, huấn luyện và duy trì hoạt động của lực lượng DQTVPK trong khu vực phòng thủ.
Tiếp tục củng cố, kiện toàn, xây dựng lực lượng DQTVPK có số lượng hợp lý, chất lượng cao, trong đó tập trung triển khai thực hiện Đề án tổ chức, xây dựng lực lượng DQTVPK giai đoạn 2006-2010 và những năm tiếp theo. Hiện nay, DQTVPK toàn quốc đạt tỷ lệ khá cao trong lực lượng DQTV, nhưng công tác huấn luyện và đảm bảo hoạt động gặp nhiều khó khăn, chất lượng hoạt động còn hạn chế. Hơn thế nữa, DQTVPK là lực lượng tại chỗ, không thoát ly sản xuất, được bố trí trên các hướng theo kế hoạch tác chiến phòng thủ của địa phương (tỉnh, huyện); thông thuộc địa bàn nên cơ động nhanh, sẵn sàng đánh địch đến từ mọi hướng, mọi địa bàn, trong mọi điều kiện hoàn cảnh. Do vậy, tổ chức lực lượng DQTVPK cần phù hợp với điều kiện kinh tế, khả năng tổ chức quản lý, chỉ huy, huấn luyện của từng cơ quan, tổ chức và từng địa phương, đảm bảo đủ sức hoàn thành nhiệm vụ trong thời bình và sẵn sàng cho thời chiến. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, cần đảm bảo tính toàn diện, tập trung vào trọng tâm, trọng điểm để sẵn sàng đáp ứng mọi tình huống. Các địa phương cần hết sức coi trọng củng cố, xây dựng các đơn vị DQTVPK tập trung theo sự chỉ đạo của quân khu và căn cứ vào tình hình thực tế để xây dựng cho phù hợp, theo hướng "làm đến đâu chắc đến đó"; kết hợp việc củng cố lực lượng hiện có với phát triển lực lượng ở những nơi có đủ điều kiện và những địa bàn trọng điểm. Cố gắng duy trì cấp xã có tổ DQTV bắn mục tiêu bay thấp bằng súng bộ binh; cấp huyện có trung đội súng máy phòng không, những địa bàn trọng điểm có thể 2 đến 3 trung đội; cấp tỉnh có đại đội pháo phòng không, địa bàn trọng điểm có thể nhiều hơn.
Trên cơ sở đề án tổng thể, từng địa phương cần khảo sát, đánh giá đúng thực trạng lực lượng hiện có để có kế hoạch củng cố, kiện toàn và phát triển lực lượng DQTVPK trong khu vực phòng thủ. Cùng với việc chấn chỉnh tổ chức, biên chế, nâng cao hiệu quả hoạt động của những đơn vị DQTVPK hiện có, thực hiện giải thể những đơn vị không nằm trong kế hoạch, hiệu quả hoạt động kém, đồng thời phát triển những đơn vị mới.
 Qua nghiên cứu thực tiễn xây dựng lực lượng DQTVPK những năm gần đây, cần có sự phân cấp về tổ chức lực lượng theo hướng: Bộ xác định tỉ lệ và số lượng các đơn vị DQTVPK cho các quân khu; quân khu xác định tỉ lệ cho các tỉnh (thành phố) và các huyện (quận), thị; tỉnh xác định tỉ lệ DQTV cho các xã, phường, thị trấn. Như vậy, vừa phù hợp với tình hình thực tế, vừa phát huy được vai trò tích cực, chủ động, sáng tạo của từng địa phương, cơ sở. Trong xây dựng lực lượng DQTVPK, cần chú trọng tập trung cả về số lượng, chất lượng cho những địa bàn trọng điểm, các trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của đất nước, khu vực. Khi tổ chức đơn vị DQTVPK, nên tập trung vào một đầu mối cơ quan, tổ chức hay doanh nghiệp bố trí trên hướng phòng không chủ yếu, quan trọng mà kế hoạch tác chiến phòng thủ cơ bản đã xác định, nhằm tạo thuận lợi cho công tác tổ chức, huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của lực lượng này.
Thực tế các cuộc chiến tranh gần đây cho thấy, mục tiêu bay thấp hoặc rất thấp chủ yếu là tên lửa hành trình, máy bay bay thấp, máy bay không người lái, máy bay trực thăng, các phương tiện trinh sát... thường bay ở độ cao trên dưới 100m tùy theo địa hình, địch lại sử dụng công nghệ tàng hình, tiến công mục tiêu từ xa nên khó bị phát hiện và bám sát bằng ra - đa thông thường. Do đó, cần tổ chức, bố trí lực lượng quan sát, phát hiện và bố trí các trận địa phục kích, đón lõng trên các hướng dự kiến địch có thể tiến công, đảm bảo đánh địch hiệu quả từ xa vào gần, ưu tiên phát huy hỏa lực tập trung diệt mục tiêu.
Cùng với công tác tổ chức, cần tập trung nâng cao chất lượng huấn luyện và hoạt động của lực lượng DQTVPK. Trên cơ sở nội dung, chương trình quy định của Bộ, các địa phương, đơn vị căn cứ vào tình hình thực tiễn và yêu cầu, nhiệm vụ cụ thể để nghiên cứu, bổ sung những nội dung cần thiết vào chương trình huấn luyện để nâng cao sức chiến đấu của lực lượng DQTVPK. Cần thực hiện đầy đủ nội dung, thời gian, 100% cán bộ, chiến sĩ được tham gia huấn luyện theo kế hoạch hằng năm để đảm bảo chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị DQTVPK. Trong điều kiện hiện nay, cần tập trung huấn luyện cho cán bộ, chiến sĩ DQTVPK về âm mưu, thủ đoạn, tính chất, đặc điểm tiến công đường không bằng vũ khí công nghệ cao của địch; nắm chắc từng loại phương tiện bay, tính năng kỹ - chiến thuật của chúng, nắm chắc biện pháp hạn chế những mặt mạnh, khai thác triệt để những mặt yếu của địch; đồng thời xây dựng ý chí quyết tâm, đề cao cảnh giác, phát huy hiệu quả diệt mục tiêu bằng vũ khí, trang bị hiện có trong biên chế. Chú trọng nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ DQTVPK, khắc phục tình trạng cán bộ DQTVPK vừa thiếu vừa yếu như thời gian qua ở một số địa phương, đơn vị. Trong huấn luyện, cần duy trì nghiêm nền nếp và thực hiện tốt việc phân cấp bồi dưỡng, tập huấn cho cán bộ và huấn luyện cho các đơn vị DQTVPK từ quân khu tới từng địa phương, cơ sở. Coi trọng nâng cao năng lực tổ chức, chỉ huy, phối hợp, hiệp đồng tác chiến và xử lý các tình huống cho cán bộ DQTVPK và huấn luyện cho các đơn vị thành thạo về thao tác cá nhân, hiệp đồng trong từng phân đội và phối hợp có hiệu quả với các lực lượng trong khu vực phòng thủ. Các đơn vị cần vận dụng linh hoạt nhiều hình thức, biện pháp, tận dụng thời gian trực sẵn sàng chiến đấu và diễn tập để đảm bảo chất lượng huấn luyện; ngoài việc thực hiện phân cấp huấn luyện cần phối hợp, hiệp đồng, tranh thủ sự giúp đỡ của các đơn vị chủ lực đứng chân trong địa bàn để huấn luyện cho lực lượng DQTVPK.
Theo kế hoạch của cơ quan quân sự cấp trên, các cơ quan, các địa phương cần tổ chức lực lượng DQTVPK trực sẵn sàng chiến đấu, kịp thời phát hiện, xử lý tốt các tình huống chiến tranh cũng như các hoạt động xâm nhập trái phép bằng đường không trong điều kiện thời bình. Lực lượng này có thể bao gồm các tổ, trạm quan sát, thông báo, báo động, các phân đội phòng không, các tổ bắn mục tiêu bay thấp bằng súng bộ binh. Trên cơ sở kế hoạch tác chiến phòng thủ địa phương, các cơ quan, tổ chức, các đơn vị có lực lượng DQTVPK cần tập trung thực hiện tốt kế hoạch đánh địch đột nhập đường không; trong đó phải chuẩn bị tốt cả về vũ khí, trang bị, công sự, trận địa, đường cơ động..., nhằm đảm bảo khi có lệnh là triển khai lực lượng thực hiện nhiệm vụ được ngay. Mục tiêu bay thấp thường xuất hiện bất ngờ, trong thời gian rất ngắn, do đó phải duy trì lực lượng quan sát, phát hiện và thông báo, báo động kịp thời, chính xác, kiên quyết không để sót hoặc nhầm lẫn mục tiêu. Bố trí lực lượng quan sát cần chọn những đồng chí thực sự có trách nhiệm, có khả năng, kiên trì, bền bỉ và tập trung cao độ; đồng thời cần có sự phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với các lực lượng trong từng địa bàn, trong khu vực phòng thủ để thực hiện tốt nhiệm vụ này. Duy trì nghiêm túc chế độ trực ban, trực chiến phòng không, không để bị bất ngờ về các tình huống trên không, nhất là trong những tình huống khẩn cấp để không bỏ lỡ thời cơ tiêu diệt mục tiêu, hoặc khi có tình huống xảy ra mà xử lý chậm, gây hậu quả khó lường. Nhiệm vụ quan trọng nhất của DQTVPK nói chung là sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu chống địch đột nhập và tiến công đường không và tham gia chống "diễn biến hòa bình", bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội ở cơ sở.
Để DQTVPK hoàn thành tốt nhiệm vụ trong thời bình và thời chiến, cần thực hiện tốt công tác bảo đảm, chế độ, chính sách. Một mặt, tiếp tục nghiên cứu, xây dựng và hoàn thiện các văn bản pháp quy về chế độ, chính sách đối với lực lượng DQTVPK; mặt khác, trên cơ sở các văn bản hiện hành, các địa phương, đơn vị cần tích cực, chủ động khai thác, huy động khả năng của các cấp, các ngành, các cơ quan, tổ chức, các doanh nghiệp, kết hợp với công tác đảm bảo của từng địa phương theo phương châm "dân bàn, dân cử, dân chăm lo" cho lực lượng DQTVPK. Trong quá trình thực hiện, các địa phương cần vận dụng sáng tạo, nghiên cứu nhân rộng mô hình như giao đất, giao rừng, giao ruộng, giao ao hồ, hoặc trích từ quỹ sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp..., để tạo nguồn chăm lo đời sống và góp phần đảm bảo cho các hoạt động huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của lực lượng DQTVPK đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ.
 
Đại tá Nguyễn Mạnh Khuê
Phó cục trưởng cục DQTV

 

Ý kiến bạn đọc (0)

ENGLISH
中文
Đọc tạp chí in
Giấy phép số 478/GP-BTTTT, Bộ Thông tin và Truyền thông, cấp ngày 27/7/2021.
Tổng Biên tập: Thiếu tướng, ThS. TẠ QUANG CHUYÊN
Phó Tổng Biên tập: Đại tá, ThS. HOÀNG VĂN TRƯỜNG; Đại tá, PGS, TS. NHÂM CAO THÀNH; Đại tá, ThS. NGUYỄN MẠNH TUẤN
© 2013 Bản quyền thuộc về Tạp chí Quốc phòng toàn dân. Bảo lưu mọi quyền
Địa chỉ: 38A - Lý Nam Đế - Hoàn Kiếm - Hà Nội; ĐT: (024)38.457.044; (069)552.364
Fax: (024)37.473.956 - Email: thukytoasoan.qptd@gmail.com
Đại diện phía Nam: 161-163, Trần Quốc Thảo, Quận 3, TP Hồ Chí Minh; Fax: (028) 62.905.671; ĐT: (069) 667.446