Xây dựng tỉnh (thành phố) thành khu vực phòng thủ (KVPT) vững chắc là chủ trương chiến lược của Đảng; đồng thời là nhiệm vụ quan trọng của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, nhằm bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong mọi tình huống; trước hết làm thất bại âm mưu, thủ đoạn "Diễn biến hoà bình", bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, ngăn ngừa và sẵn sàng đánh thắng chiến tranh xâm lược, tạo môi trường hoà bình để phát triển kinh tế-xã hội (KT-XH), thực hiện thắng lợi mục tiêu CNH, HĐH đất nước.

Nhận thức rõ điều đó, những năm qua, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng uỷ, Bộ Tư lệnh Quân khu 3, cấp uỷ, chính quyền địa phương, lực lượng vũ trang (LLVT) và nhân dân tỉnh Hải Dương đã ra sức phát huy nội lực, quyết tâm vượt qua khó khăn, thách thức, tập trung xây dựng KVPT vững chắc, có chiều sâu. Nổi bật là, nhận thức và ý thức trách nhiệm của các cấp, các ngành và nhân dân về vị trí, nhiệm vụ của KVPT trên địa bàn được nâng lên; LLVT tỉnh được xây dựng vững mạnh toàn diện, có chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu cao, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ quân sự, quốc phòng (QS,QP) địa phương; “thế trận lòng dân”, thế trận quốc phòng toàn dân (QPTD) gắn với thế trận an ninh nhân dân trên địa bàn được củng cố vững chắc; tình hình chính trị, trật tự, an toàn xã hội của Tỉnh luôn ổn định, tạo thuận lợi để KT-XH phát triển, đạt các mục tiêu đề ra. Với kết quả trong xây dựng KVPT, tỉnh Hải Dương đã được Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Quân khu 3 tặng nhiều Bằng khen, Cờ thi đua Quyết thắng và các danh hiệu cao quý khác.  

Từ thực tiễn xây dựng KVPT trong thời gian qua, Bộ chỉ huy quân sự (BCHQS) Tỉnh rút ra một số kinh nghiệm bước đầu, để tiếp tục chỉ đạo thực hiện tốt nhiệm vụ quan trọng này, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời gian tới.

1. Tập trung xây dựng tiềm lực chính trị, tinh thần vững mạnh trong KVPT. Kinh nghiệm cho thấy, KVPT của Tỉnh được xây dựng chỉ thực sự vững chắc khi toàn dân nhận thức đầy đủ và tích cực tham gia với tinh thần tự giác cao, theo chức trách, nhiệm vụ được giao. Do vậy, Tỉnh đã tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân về vị trí, nhiệm vụ của KVPT đối với sự nghiệp xây dựng và BVTQ; làm cho mọi công dân hiểu rõ, đây là bước cụ thể hóa đường lối, quan điểm QPTD, chiến tranh nhân dân của Đảng. Xây dựng KVPT Tỉnh ngày càng vững chắc là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân và LLVT của tỉnh; trong đó, LLVT giữ vai trò nòng cốt. Thời gian qua, BCHQS Tỉnh đã chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh tổ chức tốt việc quán triệt và triển khai nghiêm túc các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, các nghị định, quyết định của Chính phủ và của Quân khu về công tác giáo dục quốc phòng-an ninh (QP-AN) cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, học sinh, sinh viên và nhân dân. Hội đồng giáo dục QP-AN các cấp của Tỉnh được chú trọng kiện toàn về tổ chức, bổ sung, hoàn chỉnh quy chế hoạt động theo chức năng, nhiệm vụ; xây dựng kế hoạch công tác cho từng giai đoạn, sát với đặc điểm, nhiệm vụ giáo dục QP-AN cho từng loại đối tượng và địa phương. BCHQS Tỉnh cũng thường xuyên phối hợp với Hội đồng giáo dục QP-AN các cấp, các ban, ngành, đoàn thể địa phương tổ chức rà soát, phân loại đối tượng, lập kế hoạch, tổ chức bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho đội ngũ cán bộ, đảng viên. Trong đó, Tỉnh hết sức chú trọng bồi dưỡng những kiến thức cơ bản về nhiệm vụ QS,QP địa phương cho đội ngũ cán bộ chủ chốt các sở, ban, ngành địa phương, cán bộ ở cơ sở (bí thư chi bộ và các thôn, khu đội trưởng, các chức sắc, chức việc tôn giáo...); bởi, đây là lực lượng trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ QP-AN, xây dựng KVPT ở địa phương.

Giáo dục QP-AN cho học sinh, sinh viên cũng được chú trọng đổi mới về nội dung, phương pháp, trên cơ sở vận dụng linh hoạt giữa chương trình giáo dục chính khóa kết hợp lồng ghép với các hoạt động ngoại khóa có ý nghĩa giáo dục chính trị sâu sắc, thiết thực  như: tham quan các di tích lịch sử; tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về truyền thống quê hương; hội thi, hội thao quốc phòng...; thông qua đó, giáo dục lòng yêu nước, ý thức trách nhiệm xây dựng và BVTQ cho thế hệ tương lai của đất nước. Cùng với đó, BCHQS Tỉnh chỉ đạo cơ quan quân sự các cấp tích cực phối hợp với Sở Giáo dục-Đào tạo và Trường Quân sự Tỉnh, tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên quân sự, bảo đảm đủ giáo viên giảng dạy môn giáo dục QP-AN cho các trường trên địa bàn Tỉnh.

Để nâng cao chất lượng công tác giáo dục QP-AN cho toàn dân, Tỉnh coi trọng bồi dưỡng kiến thức QP-AN, nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên, nhất là ở các địa bàn trọng điểm (huyện Bình Giang, thành phố Hải Dương, Chí Linh, Kinh Môn, Tứ Kỳ...; tích cực đổi mới nội dung, chương trình QP-AN của Báo, Đài Phát thanh, Truyền hình Tỉnh; phát huy vai trò của các tổ chức xã hội (Đoàn Thanh niên, Hội Cựu chiến binh, Hội Phụ nữ, Mặt trận Tổ quốc) trong tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho nhân dân về âm mưu, thủ đoạn "Diễn biến hòa bình", bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch; về quan điểm chính sách QS, QP của Đảng; ý thức, trách nhiệm của công dân đối với sự nghiệp xây dựng và BVTQ... Nhờ thực hiện đồng bộ các giải pháp nêu trên, nên công tác giáo dục QP-AN của Tỉnh luôn hoàn thành kế hoạch, có nhiều chuyển biến tích cực; góp phần củng cố khối đại đoàn kết các dân tộc, phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân, của cả hệ thống chính trị để xây dựng KVPT vững chắc.

Một nội dung quan trọng khác trong xây dựng tiềm lực chính trị-tinh thần của KVPT được Tỉnh rất coi trọng là: nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, trên cơ sở xây dựng tổ chức đảng, chính quyền các cấp vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cấp ủy, năng lực quản lý, điều hành của chính quyền các cấp; gắn xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh với xây dựng đơn vị cơ sở vững mạnh toàn diện; xây dựng Đảng với xây dựng đội ngũ cán bộ…, thực sự là hạt nhân lãnh đạo, điều hành địa phương hoàn thành tốt nhiệm vụ xây dựng KVPT. Cùng với đó, chăm lo giữ vững và phát huy dân chủ ở cơ sở, tạo mọi điều kiện để “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” mọi mặt hoạt động trong KVPT; chăm lo cải thiện nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân, không ngừng củng cố “ thế trận lòng dân” trong KVPT của Tỉnh, xây dựng xã, phường, thôn, xóm an toàn, làm chủ, thực sự là các “tuyến phòng thủ” vững chắc để ngăn chặn và làm thất bại mọi sự chống phá của các thế lực thù địch, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.

2. Xây dựng KVPT mạnh về KT-XH, kết hợp chặt chẽ phát triển KT-XH với củng cố QP-AN trong KVPT. Là một tỉnh nằm ở trung tâm đồng bằng Bắc Bộ, thuộc vùng trọng điểm kinh tế phía Bắc và tam giác kinh tế động lực Hà Nội-Hải Phòng-Quảng Ninh, có nhiều tuyến giao thông quan trọng (đường sắt, đường bộ, đường thủy) chạy qua, nên Hải Dương có vị trí chiến lược cả về KT-XH và QP-AN đối với Quân khu 3 và cả nước. Nhận rõ điều đó, BCHQS Tỉnh đã thực hiện tốt vai trò tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, bảo đảm sự gắn kết chặt chẽ giữa phát triển KT-XH với củng cố QP-AN ngay trong kế hoạch, quy hoạch phát triển tổng thể và từng giai đoạn của Tỉnh, của các ban, ngành địa phương. Hiện nay đã triển khai Đề án "Xây dựng KVPT tỉnh Hải Dương giai đoạn 2001-2005" và các đề án trong nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ Tỉnh khoá XIV và kế hoạch xây dựng KVPT Tỉnh giai đoạn 2006-2010, Tỉnh đã thu hút được 203 dự án đầu tư với số vốn đăng ký trên 4 tỷ đô la, đến từ 22 quốc gia và vùng lãnh thổ vào các khu công nghiệp; tiếp tục đầu tư nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng, mở rộng đường giao thông 185 (huyện Chí Linh) và hệ thống đường giao thông liên huyện, liên xã; đầu tư xây dựng trung tâm tìm kiếm cứu nạn, bến neo đậu tầu thuyền trên sông Thái Bình ở phường Ngọc Châu (thành phố Hải Dương); kiên cố hoá hệ thống kênh, mương, đê điều, hệ thống thông tin, bưu điện, trạm xá, bệnh viện... Các công trình này được cơ quan chức năng thẩm định kỹ trước khi triển khai xây dựng, nhằm bảo đảm yêu cầu phát triển sản xuất, kinh doanh, đồng thời góp phần xây dựng KVPT liên hoàn, vững chắc, nhất là tăng cường lực lượng, phương tiện quốc phòng, bảo đảm năng lực sản xuất của các ngành trong KVPT đáp ứng nhu cầu quốc phòng, các hoạt động tác chiến giai đoạn đầu chiến tranh, bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn. Trước sự chuyển dịch mạnh cơ cấu kinh tế của Tỉnh theo hướng CNH, HĐH, tốc độ đô thị hóa nhanh, BCHQS Tỉnh đã chủ động phối hợp với các cấp, các ngành, kịp thời bổ sung, điều chỉnh các phương án tác chiến phù hợp với tình hình thực tiễn; đồng thời, tích cực tổ chức luyện tập, diễn tập các phương án tác chiến trong KVPT. Năm 2009, Hải Dương tổ chức diễn tập KVPT Tỉnh và 3 huyện: Kim Thành, Tứ Kỳ, Bình Giang có một phần thực binh; thông qua diễn tập, năng lực vận hành cơ chế quản lý quốc phòng, phối hợp giữa các cấp, các ngành trong chuyển địa phương từ thời bình sang thời chiến, xử lý các tình huống quốc phòng…, có chuyển biến tích cực, được Quân khu đánh giá là Đơn vị hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Bên cạnh đó, BCHQS Tỉnh đã sử dụng hiệu quả nguồn kinh phí của trên cấp, kết hợp với kinh phí của Tỉnh hỗ trợ để xây mới và nâng cấp các công trình trong KVPT (căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu cần-kỹ thuật, các trận địa pháo binh, phòng không, cụm làng xã chiến đấu), tập trung cho hướng phòng thủ chủ yếu của KVPT. Công tác quản lý các công trình quốc phòng, nhất là các hang động, đường hầm, đất quốc phòng, hệ thống đê điều, bến, bãi có giá trị KT-XH và QP-AN được Tỉnh thường xuyên quan tâm. Bằng những biện pháp thiết thực, phù hợp, nhiều năm qua, KT-XH của Tỉnh tăng trưởng nhanh, QP-AN được củng cố, giữ vững, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu Nghị quyết của Tỉnh đề ra.

3. Xây dựng lực lượng vũ trang địa phương vững mạnh toàn diện, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng KVPT trong tình hình mới. Sự nghiệp xây dựng và BVTQ nói chung, của Tỉnh nói riêng, đòi hỏi LLVT của Tỉnh phải có chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu cao, đủ khả năng bảo vệ Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân địa phương, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và BVTQ. Để làm tốt điều đó, Tỉnh đã tập trung xây dựng lực lượng thường trực, lực lượng dân quân, tự vệ (DQ,TV) và lực lượng dự bị động viên (DBĐV) vững mạnh toàn diện. Đối với lực lượng thường trực, Tỉnh coi trọng xây dựng về tổ chức, biên chế theo hướng "hợp lý, tinh, gọn, mạnh", có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ sẵn sàng chiến đấu cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cả thời bình và thời chiến; trong đó, tập trung đột phá vào xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật quân đội; đổi mới nâng cao chất lượng chỉ huy-tham mưu của cơ quan quân sự các cấp, trình độ, khả năng tác chiến cơ động cho các đơn vị trong điều kiện chiến tranh địch sử dụng vũ khí công nghệ cao. Đối với lực lượng DQ,TV, Tỉnh chú trọng xây dựng với phương châm "vững mạnh, rộng khắp", trong đó tập trung nâng cao trình độ, năng lực, nhất là năng lực hoạt động thực tiễn cho các đồng chí trong Ban chỉ huy quân sự xã (phường, thị trấn), các đồng chí thôn, Khu đội trưởng và những đồng chí phụ trách lực lượng tự vệ thuộc các doanh nghiệp. Trong quá trình xây dựng lực lượng này, Tỉnh coi trọng xây dựng chất lượng chính trị, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ gắn với công tác bồi dưỡng phát triển đảng; đảm bảo số lượng và cơ cấu hợp lý. Lực lượng DBĐV được xây dựng theo Pháp lệnh DBĐV và tổ chức, quản lý chặt chẽ theo hướng "gần, gọn địa bàn", thực hiện tốt các khâu đăng ký, quản lý, sắp xếp nguồn đối với các đơn vị theo chỉ tiêu quy định, bảo đảm số lượng và chất lượng. Cùng với đó, BCHQS Tỉnh tích cực, chủ động phối hợp với lực lượng Công an thực hiện tốt Quyết định 107/2003/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về công tác bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội; nhất là việc phối hợp trong xây dựng kế hoạch quản lý địa bàn; diễn tập QP-AN và phòng, chống tội phạm, phòng, chống lụt bão, cứu hộ, cứu nạn.

Nhờ thực hiện thống nhất, đồng bộ các giải pháp nêu trên, KVPT của Tỉnh luôn được củng cố vững chắc, đáp ứng yêu cầu bảo vệ địa  phương, BVTQ trong mọi tình huống.

Đại tá NGUYỄN DUY NGUYÊN

UVTV Tỉnh uỷ -  Chỉ huy trưởng BCHQS Tỉnh