Trước yêu cầu xây dựng lực lượng vũ trang (LLVT) vững mạnh toàn diện, một trong những biện pháp được Đảng ủy Quân sự Tỉnh và Bộ Chỉ huy Quân sự (BCHQS) Tỉnh Nghệ An tập trung lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát trong thời gian qua là: không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị (GDCT), nhằm bồi dưỡng cho cán bộ, chiến sĩ những hiểu biết cơ bản về chủ nghĩa Mác-Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đặc biệt là nâng cao nhận thức về nhiệm vụ của quân đội, của LLVT Tỉnh; nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, kiên quyết đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch, âm mưu, thủ đoạn "Diễn biến hoà bình", "phi chính trị hoá" quân đội của các thế lực thù địch. Nhờ đó, công tác GDCT đã góp phần quan trọng vào xây dựng các tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện; làm chuyển biến nhận thức tư tưởng, ý thức trách nhiệm, hành động thực tiễn của cán bộ, chiến sĩ trong xây dựng cơ quan, đơn vị. Trước những diễn biến phức tạp của tình hình, đảng viên, cán bộ, chiến sĩ LLVT Nghệ An vẫn luôn kiên định chủ nghĩa Mác-Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, vào thắng lợi của công cuộc đổi mới, sự nghiệp CNH, HĐH đất nước; luôn là lực lượng nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và tham gia giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo điều kiện cho sự phát triển kinh tế, xã hội trên địa bàn.

Từ những kết quả đạt được trong công tác GDCT của LLVT Nghệ An, có thể rút ra một số kinh nghiệm để cùng trao đổi:

Một là: thường xuyên tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính ủy, chính trị viên (CTV), người chỉ huy và vai trò tham mưu của cơ quan chính trị các cấp. Trên cơ sở nhận thức đúng đắn vai trò, vị trí quan trọng của công tác GDCT, hằng năm, Đảng ủy Quân sự Tỉnh đều lãnh đạo, chỉ đạo cấp ủy các cấp xây dựng nghị quyết chuyên đề về công tác GDCT; đồng thời, nghị quyết hằng quý, hằng tháng của các tổ chức đảng đều đặt công tác GDCT là một nhiệm vụ trọng tâm để lãnh đạo; lấy kết quả thực hiện công tác GDCT làm một nội dung để đánh giá năng lực lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy và cán bộ chủ trì cơ quan, đơn vị. Nhờ đó, 100% cấp ủy, đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp trong LLVT Tỉnh đều quán triệt nghiêm túc và tổ chức triển khai thực hiện đồng bộ, thống nhất, bảo đảm sát thực tiễn. Nội dung trọng tâm lãnh đạo công tác GDCT luôn bám sát định hướng, kế hoạch của trên, yêu cầu nhiệm vụ của đơn vị và tình hình tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ để có hình thức, biện pháp giáo dục phù hợp với yêu cầu thực tiễn đặt ra.

Trong xây dựng nghị quyết, cấp ủy các cấp đã đề xuất các chủ trương, giải pháp lãnh đạo, như: kết hợp chặt chẽ giữa công tác GDCT với việc xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật, đẩy mạnh phong trào Thi đua Quyết thắng và thực hiện các cuộc vận động; nhất là, trong sẵn sàng chiến đấu, trong giúp nhân dân phòng chống, khắc phục thiên tai, bão lụt... bảo đảm sát đúng với nhiệm vụ chính trị được giao. Cơ quan chính trị và đội ngũ cán bộ chính trị các cấp đã tham mưu và giúp người chỉ huy điều hành chặt chẽ các khâu, các bước một cách đồng bộ, thống nhất thông qua kế hoạch GDCT năm và từng giai đoạn; tránh được sự chồng chéo trong lãnh đạo, chỉ đạo. Hằng năm, từng quý, khi kết thúc từng giai đoạn huấn luyện, BCHQS Tỉnh thành lập các đoàn công tác để kiểm tra toàn diện công tác GDCT (từ khâu xây dựng nghị quyết đến xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện) đối với 100% các cơ quan, đơn vị trong LLVT Tỉnh; đồng thời, tổ chức hội nghị bàn biện pháp nâng cao chất lượng GDCT trước mỗi mùa huấn luyện, cũng như sau từng năm, từng giai đoạn huấn luyện, nhằm đánh giá thực chất kết quả GDCT, phát hiện khâu yếu, mặt yếu để có biện pháp khắc phục kịp thời.

Hai là: cấp uỷ, chính ủy, CTV và người chỉ huy các cấp đã coi trọng công tác xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện kế hoạch; coi đây là một trong những khâu đột phá quan trọng để nâng cao chất lượng GDCT. Hằng năm, trên cơ sở hướng dẫn của Cục Chính trị Quân khu; căn cứ vào tình hình, đặc điểm và yêu cầu nhiệm vụ của đơn vị, cấp ủy các cấp đã trực tiếp phân công chính ủy, CTV và cơ quan chính trị xây dựng kế hoạch, chương trình GDCT đảm bảo tính khoa học, khả thi, sát đối tượng, nhiệm vụ chính trị của đơn vị và địa phương. Khi xây dựng kế hoạch, ngoài nội dung, chương trình, kế hoạch GDCT theo quy định của trên, cấp ủy, chính ủy, CTV và người chỉ huy các cấp đã chủ động bổ sung thêm những nội dung liên quan tới quá trình thực hiện nhiệm vụ của đơn vị, như: huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, xây dựng khu vực phòng thủ, tham gia công tác dân vận, giúp nhân dân định canh, định cư, xóa đói giảm nghèo, tham gia xây dựng địa bàn "an toàn làm chủ, sẵn sàng chiến đấu"... BCHQS Tỉnh chỉ đạo chặt chẽ, thống nhất việc cấp trên thông qua và phê duyệt chương trình, kế hoạch GDCT cho cấp dưới (nếu chưa đạt yêu cầu thì kiên quyết không phê duyệt). 5 năm qua, 100% kế hoạch huấn luyện GDCT của các đơn vị trong LLVT Tỉnh đều được phê duyệt đúng theo quy định và được cụ thể hóa vào chương trình, kế hoạch công tác của chính ủy, CTV và người chỉ huy các cấp.

Trong quá trình thực hiện kế hoạch, cơ quan chính trị, cán bộ chính trị các cấp đã thường xuyên nắm chắc tình hình, chủ động báo cáo, xin ý kiến chỉ đạo của cấp trên để kịp thời điều chỉnh nội dung, chương trình GDCT khi có những phát sinh trong thực tiễn, tránh sự chồng chéo, gián đoạn trong GDCT. Hằng năm, Đảng ủy Quân sự Tỉnh và BCHQS Tỉnh đều lựa chọn từ 2 đến 3 đơn vị để chỉ đạo xây dựng mô hình điểm toàn diện về công tác GDCT; qua đó kịp thời rút kinh nghiệm và nhân rộng trong toàn LLVT Tỉnh. Riêng đối với lực lượng Dân quân tự vệ, Dự bị động viên và các đối tượng khác, BCHQS Tỉnh đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, đoàn thể địa phương, nhất là Ban Tuyên giáo Tỉnh, Hội đồng Giáo dục quốc phòng, an ninh để tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng kế hoạch GDCT, giáo dục quốc phòng bảo đảm phù hợp, sát với các đối tượng. Từ năm 2005 đến nay, BCHQS Tỉnh đã phối hợp, tổ chức được 17 lần tập trung GDCT, giáo dục quốc phòng cho Dân quân tự vệ, Dự bị động viên và các đối tượng khác với hơn 8 nghìn lượt người tham gia.

Ba là: tăng cường bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên, nhất là kỹ năng, phương pháp sư phạm của đội ngũ giáo viên kiêm chức. Đội ngũ giáo viên, báo cáo viên ở đơn vị cơ sở là lực lượng quyết định trực tiếp đến chất lượng GDCT. Yêu cầu nâng cao chất lượng GDCT đã đòi hỏi đội ngũ giáo viên GDCT (chủ yếu là cán bộ chính trị) phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, mẫu mực về đạo đức, tác phong; có kiến thức lý luận, kinh nghiệm thực tiễn, phương pháp sư phạm; quán triệt tốt phương châm "học đi đôi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn", có tính đảng, tính nguyên tắc cao, dân chủ, sâu sát, nói đi đôi với làm. Do vậy, Đảng ủy Quân sự Tỉnh và BCHQS Tỉnh đã thường xuyên quan tâm xây dựng đội ngũ giáo viên chính trị; khuyến khích, động viên đội ngũ này nâng cao tinh thần trách nhiệm, tích cực, tự giác tự học, tự rèn luyện, trau dồi phẩm chất, đạo đức, năng lực và trình độ chuyên môn. Đảng ủy Quân sự Tỉnh và BCHQS Tỉnh thường xuyên chỉ đạo cấp ủy, chỉ huy các cấp thực hiện tốt phương châm: "cấp trên bồi dưỡng cấp dưới" bằng nhiều hình thức, biện pháp linh hoạt như: phân công, phân cấp thông qua và phê duyệt giáo án, bài giảng, dự giờ ở các đơn vị; tập huấn tập trung; hội thi giáo viên, báo cáo viên chính trị, báo cáo viên pháp luật... nhằm không ngừng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, báo cáo viên. Trong 2 năm (2008, 2009), BCHQS Tỉnh đã tổ chức 54 buổi thăm lớp dự giờ, kiểm tra trình độ giáo viên, báo cáo viên chính trị; kết quả 100% giáo viên đáp ứng yêu cầu giảng dạy, trong đó có 86,6% đạt khá, giỏi.

Đội ngũ giáo viên chính trị ở địa phương là các đồng chí Bí thư Đảng ủy kiêm chính trị viên xã (phường, thị trấn). Do đó, BCHQS Tỉnh đã chủ động phối hợp chặt chẽ với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, tăng cường mở các lớp tập huấn tập trung. 5 năm qua, BCHQS Tỉnh trực tiếp tổ chức được 15 lớp và 175 đợt tập huấn ở cơ sở cho gần 6 nghìn lượt chính trị viên xã (phường, thị trấn, đơn vị tự vệ); qua đó, đã bồi dưỡng, nâng cao năng lực nghiệp vụ, đặc biệt là phương pháp soạn bài giảng, kỹ năng sư phạm cho đối tượng này.

Bốn là: kết hợp nhiều hình thức, biện pháp trong GDCT và quan tâm đầu tư cơ sở vật chất cho công tác GDCT. Ngoài việc thực hiện nghiêm Quy chế 916/QĐ-CT của Tổng cục Chính trị, các cơ quan, đơn vị trong LLVT Nghệ An còn kết hợp hài hòa các hình thức và phương pháp như: lên lớp tập trung, lồng ghép GDCT với sinh hoạt truyền thống, tham quan bảo tàng lịch sử trên địa bàn, sinh hoạt Ngày chính trị-văn hóa-tinh thần... Đảng ủy Quân sự Tỉnh, BCHQS Tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị đặc biệt coi trọng việc kết hợp chặt chẽ giữa GDCT với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, giáo dục thường xuyên với thực hiện nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, giúp dân phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ. Cấp ủy, Chính ủy, chính trị viên và người chỉ huy các cơ quan, đơn vị luôn chú ý gắn kết chặt chẽ công tác GDCT với thực hiện phong trào Thi đua Quyết thắng và Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", tạo động lực để đơn vị phấn đấu thực hiện tốt nhiệm vụ. Để duy trì nền nếp công tác GDCT, cấp ủy, chỉ huy các cấp hết sức coi trọng công tác kiểm tra, đánh giá kết quả GDCT, chấn chỉnh kịp thời những hạn chế, thiếu sót và kiên quyết chống "bệnh thành tích" trong GDCT. Bên cạnh việc quản lý, sử dụng có hiệu quả ngân sách, kinh phí do trên cấp, BCHQS Tỉnh còn chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chủ động khai thác các nguồn từ địa phương và quỹ vốn đơn vị để làm mới mô hình học cụ, củng cố hệ thống đèn chiếu, máy vi tính, bảng, biển... phục vụ cho nhiệm vụ GDCT.

Mặc dù công tác GDCT của BCHQS Nghệ An vẫn còn những hạn chế nhất định; nhưng những biện pháp nói trên đã thực sự góp phần nâng cao chất lượng GDCT trong LLVT Nghệ An những năm qua. Kết quả kiểm tra huấn luyện GDCT hằng năm của các đơn vị đều đạt 100% yêu cầu, trong đó có 75,8% trở lên đạt khá, giỏi; đối với lực lượng Dân quân tự vệ: 100% đạt yêu cầu, có 71% trở lên đạt khá, giỏi. 

Thời gian tới, phát huy kết quả đã đạt được, với những kinh nghiệm trên, Đảng ủy Quân sự Tỉnh và BCHQS Tỉnh Nghệ An tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị tích cực đổi mới hơn nữa nội dung, phương pháp, hình thức GDCT, để không ngừng nâng cao hiệu quả, chất lượng của công tác này, thiết thực góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của LLVT Tỉnh, bảo đảm để các đơn vị luôn hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.

Đại tá BÙI HOÀI THANH

Chính ủy Bộ chỉ huy Quân sự Tỉnh