Ninh Bình là tỉnh có vị trí quan trọng cả về kinh tế - xã hội (KT-XH), quốc phòng - an ninh (QP-AN) đối với khu vực đồng bằng Bắc Bộ và cả nước. Để xây dựng Tỉnh vững mạnh, trong những năm qua, cấp ủy, chính quyền, ban ngành, đoàn thể các cấp đã tiến hành đồng bộ nhiều nội dung, biện pháp; huy động được nhiều lực lượng tham gia vào công tác xoá đói, giảm nghèo (XĐGN) cho nhân dân các địa phương; trong đó, lực lượng vũ trang (LLVT) của Tỉnh giữ vai trò hết sức quan trọng.

Tính đến hết năm 2006, Ninh Bình còn 12,83% hộ nghèo (theo tiêu chí năm 2005); một số hộ mặc dù đã thoát nghèo nhưng chưa vững chắc; một số xã tỉ lệ hộ nghèo cao (trên 44%); nhiều lao động trong hộ nghèo thiếu việc làm; kết cấu hạ tầng của các xã nghèo còn thấp kém. Mặc dù, Ninh Bình được Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam công nhận (năm 2005) đã xoá xong nhà tranh tre, nứa lá, nhưng là địa phương luôn phải hứng chịu thiên tai (nhất là lũ lụt), nên số hộ có khó khăn về nhà ở còn nhiều. Điểm đáng chú ý là, nhiều xã có tỉ lệ hộ nghèo cao lại là địa bàn có vị trí quan trọng về QP-AN; là nơi đóng quân của nhiều đơn vị quân đội, hoặc là một trong những hướng phòng thủ chủ yếu của khu vực phòng thủ (KVPT) Tỉnh. Bởi vậy, thực hiện tốt công tác XĐGN ở Ninh Bình không chỉ có ý nghĩa về mặt KT-XH mà còn thiết thực góp phần củng cố QP-AN, xây dựng KVPT Tỉnh vững chắc.

Nhận rõ ý nghĩa quan trọng của công tác XĐGN, ngày 15-10-2007, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Ninh Bình đã ban hành Nghị quyết số 10-NQ/TU về tăng cường sự lãnh đạo đối với công tác giảm nghèo đến năm 2010; phê duyệt Đề án số 15/ĐA-UBND của Ủy ban nhân dân (UBND) Tỉnh về công tác giảm nghèo đến năm 2010. Nghị quyết xác định: đến năm 2010, toàn Tỉnh phấn đấu giảm tỉ lệ hộ nghèo còn 8-9%, không còn huyện có số hộ nghèo vượt quá 12%, không còn xã có số hộ nghèo vượt quá 15%, cơ bản xoá xong nhà tạm, nhà dột nát cho hộ chính sách và hộ nghèo. Các giải pháp cơ bản để thực hiện mục tiêu trên là: tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, các ngành; tập trung xây dựng kết cấu hạ tầng, huy động các nguồn lực đầu tư, hỗ trợ cho xã nghèo, cụm xã nghèo trọng điểm; đẩy mạnh xã hội hoá công tác giảm nghèo, động viên người nghèo, hộ nghèo nỗ lực, chủ động vươn lên thoát nghèo; thực hiện đồng bộ các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về giảm nghèo gắn với thực hiện có hiệu quả các chương trình mục tiêu phát triển KT-XH, ngành nghề và thực hiện các chính sách xã hội.

Được Ban Chấp hành Đảng bộ Tỉnh phân công, Ban Dân vận Tỉnh là cơ quan chủ trì phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Tỉnh và các ban, ngành, đoàn thể xã hội triển khai thực hiện Đề án số 15/ĐA-UBND của UBND Tỉnh, xây dựng chương trình kế hoạch cụ thể để đưa các chính sách đến đúng với người nghèo, xã nghèo, cụm xã nghèo. Cùng với phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, của mọi lực lượng, Ban Dân vận đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương phát huy vai trò xung kích của LLVT trên mặt trận XĐGN.

  Do làm tốt công tác phổ biến, quán triệt chủ trương, chính sách của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, UBND Tỉnh về công tác XĐGN, cán bộ, chiến sĩ (CBCS) các đơn vị LLVT đã nhận thức rõ mục đích, ý nghĩa, nhiệm vụ XĐGN là việc làm cần thiết, thể hiện truyền thống, đạo lý “Lá lành đùm lá rách”, “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc, góp phần trực tiếp tăng cường tiềm lực quốc phòng của các địa phương... nên đã tích cực tham gia và đạt được những kết quả quan trọng, được cấp ủy, chính quyền, nhân dân các địa phương đánh giá cao. Bên cạnh đó, các đơn vị cũng tích cực tuyên truyền trong mọi tầng lớp nhân dân nhằm nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận xã hội trong việc cùng góp công sức, vật chất, tinh thần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ XĐGN trên địa bàn. LLVT Tỉnh còn chủ động phối hợp chặt chẽ với các đơn vị khác, như: Binh đoàn Quyết Thắng, Đoàn B.50, Đoàn B.95 (Quân khu 3)... và các ban, ngành, đoàn thể địa phương đóng góp công sức giúp các hộ nghèo, hộ chính sách khó khăn về nhà ở trong việc xây mới, cải tạo, sửa chữa nhà ở và phát triển sản xuất, bảo đảm đời sống.

Để thực hiện tốt nhiệm vụ XĐGN, lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị LLVT Tỉnh đã có nhiều chủ trương, biện pháp tích cực lãnh đạo đơn vị thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ được giao. Bộ Chỉ huy Quân sự (BCHQS) Tỉnh đã ra Chỉ thị về việc thực hiện Đề án hỗ trợ xây mới, cải tạo, sửa chữa nhà dột nát trên địa bàn giai đoạn 2008-2009; đồng thời, đã thành lập Ban chỉ đạo để thực hiện. Dưới sự chỉ đạo chặt chẽ của các cấp ủy, CBCS phát huy tinh thần trách nhiệm, luôn chủ động, sáng tạo, có những việc làm thiết thực để công tác XĐGN trên địa bàn có hiệu quả. Các đơn vị đã tiến hành bồi dưỡng kiến thức về phát triển sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản, chăn nuôi, xây dựng kết cấu hạ tầng... cho CBCS để họ vận dụng trong quá trình làm nhiệm vụ. Ban chỉ đạo của BCHQS Tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với Ban chỉ đạo cấp huyện khảo sát thực trạng các địa bàn và thống nhất cách làm cụ thể, nhằm bảo đảm công tác XĐGN diễn ra theo đúng kế hoạch.

Ban chỉ đạo của BCHQS Tỉnh còn chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc Ban Chỉ huy Quân sự (CHQS) các huyện (thành phố, thị xã) tích cực thực hiện nhiệm vụ XĐGN trên địa bàn; còn giao chỉ tiêu, địa bàn, thời gian cho các cơ quan thuộc BCHQS Tỉnh, Ban CHQS các huyện (thành phố, thị xã) hoàn thành việc xoá nhà dột nát, xây nhà mới cho hộ nghèo, hộ chính sách có khó khăn về nhà ở. Theo đó, các cơ quan của BCHQS Tỉnh, Trường Quân sự Tỉnh, Đơn vị N.55 và phân đội Trinh sát, mỗi cơ quan, đơn vị tổ chức xây mới, cải tạo, sửa chữa 2 nhà; phân đội Thiết giáp 1 nhà. Các cơ quan: Tham mưu, Hậu cần, Kỹ thuật thực hiện nhiệm vụ ở huyện Gia Viễn; cơ quan Chính trị thực hiện nhiệm vụ ở huyện Yên Mô; Trường Quân sự Tỉnh, Đơn vị N.55, các phân đội: Trinh sát, Thiết giáp thực hiện nhiệm vụ ở huyện Kim Sơn. Ban CHQS các huyện (thành phố, thị xã) động viên CBCS tình nguyện giúp công xây mới, cải tạo, sửa chữa nhà cho từ 1-2 hộ; chỉ đạo Ban CHQS các xã (phường, thị trấn) phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành đoàn thể địa phương huy động lực lượng giúp công xây mới, cải tạo, sửa chữa nhà cho một số hộ; đồng thời, tổ chức khảo sát các hộ nghèo để thực hiện hỗ trợ ngày công xây mới, cải tạo, sửa chữa nhà dột nát trên địa bàn của mình. Lực lượng dân quân tự vệ (DQTV) các xã (phường, thị trấn) phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, đoàn thể địa phương tổ chức lực lượng thực hiện nhiệm vụ XĐGN ngay tại địa phương mình.

Ngoài thực hiện nhiệm vụ XĐGN theo “từng đợt”, “từng chiến dịch”, LLVT Tỉnh còn thường xuyên cử các đội công tác (với hàng chục cán bộ) đến các địa phương có nhiều khó khăn để xây dựng cơ sở chính trị - xã hội, giúp nhân dân phát triển sản xuất, khắc phục tình trạng “tái nghèo”. Bên cạnh đó, hằng năm các đơn vị còn vận động mỗi cán bộ ủng hộ ít nhất một ngày lương để góp phần thực hiện nhiệm vụ XĐGN trên địa bàn Tỉnh.

Trong quá trình tham gia XĐGN, LLVT đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền, nhân dân địa phương những cách làm hiệu quả, phù hợp với từng địa bàn. Theo đó, việc giúp dân XĐGN được mở rộng ra nhiều hình thức; không chỉ trực tiếp xoá nhà dột nát, xây nhà mới cho hộ nghèo, hộ chính sách có khó khăn về nhà ở, mà còn tham gia xây dựng kênh mương nội đồng, xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn, như: đường điện, đường giao thông, nhà trẻ, trạm xá xã, v.v.

Hằng năm, LLVT Tỉnh đã huy động CBCS các đơn vị và DQTV đóng góp hàng nghìn ngày công, phối hợp với các địa phương vận chuyển hàng trăm mét khối đất, đá, cát, sỏi... để xây mới (trị giá 25 triệu đồng/nhà), sửa chữa (trị giá 7-8 triệu đồng/nhà) hàng trăm ngôi nhà. Riêng năm 2008, LLVT Tỉnh đã huy động gần 300 lượt CBCS, đóng góp 700 ngày công xây mới, sửa chữa hàng chục nhà cho hộ nghèo trên địa bàn; cùng các lực lượng khác của địa phương tu sửa, nâng cấp hơn 30 km đường giao thông (có 2 km đường bê tông), khơi thông, nạo vét 25 km kênh mương thuỷ lợi nội đồng, v.v. Toàn Tỉnh đã huy động lực lượng DQTV tại các địa phương đóng góp hơn 3.000 ngày công, phối hợp với lực lượng khác của địa phương tham gia xây mới, sửa chữa gần 200 ngôi nhà cho hộ nghèo trên địa bàn 8 huyện (thành phố, thị xã) của Tỉnh. LLVT Tỉnh còn phối hợp, hiệp đồng với một số đơn vị của Quân khu 3, Binh đoàn Quyết Thắng huy động CBCS, đóng góp hơn 2.000 ngày công xây mới, sửa chữa hàng chục ngôi nhà cho hộ chính sách, hộ nghèo của 7 xã thuộc huyện Nho Quan... Nhờ đó, diện mạo của những xã nghèo trở nên khang trang hơn, đời sống vật chất, tinh thần của các hộ nghèo ngày càng được cải thiện.

Ninh Bình là địa phương thường xuyên bị lũ lụt, do đó việc XĐGN đồng thời phải gắn liền với yêu cầu phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai. Để đối phó với trận lũ lụt cuối tháng 10, đầu tháng 11-2008, các đơn vị  LLVT Tỉnh đã tổ chức trực 24/24 giờ, với hàng trăm người cùng các phương tiện (ô tô, xuồng máy...) để ứng cứu đê tại xã Gia Lạc (Gia Viễn), đảm bảo an toàn cho nhân dân 4 xã của Gia Viễn, 7 xã của Nho Quan; phối hợp với lực lượng của Quân khu 3, Binh đoàn Quyết Thắng, đóng góp hàng nghìn ngày công thu hoạch kịp thời 140 ha lúa bị ngập của huyện Kim Sơn, v.v.

Với những việc làm cụ thể, thiết thực, LLVT Tỉnh đã khẳng định vai trò của mình trong giúp nhân dân XĐGN; tạo được niềm tin đối với cấp ủy, chính quyền và nhân dân các địa phương trong thực hiện chức năng của “đội quân công tác”. Thông qua những việc làm đó, CBCS LLVT Tỉnh vừa tô thắm thêm hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” trên lĩnh vực xây dựng và phát triển KT-XH, vừa góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Việc làm đó không chỉ có ý nghĩa về mặt chính trị, xã hội mà còn thực sự góp phần nâng cao đời sống của nhân dân địa phương, tạo được cơ sở chính trị - xã hội vững chắc cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.

NGUYỄN THỊ THANH

Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy,

Trưởng Ban Dân vận, Trưởng Ban XĐGN Tỉnh