Những năm qua, cùng với việc chú trọng đẩy mạnh phát triển kinh tế- xã hội, Huyện ủy, Uỷ ban nhân dân (UBND) huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả nhiệm vụ quân sự, quốc phòng (QSQP) địa phương. Thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân ngày càng được củng cố và gắn kết chặt chẽ. Huyện chỉ đạo xây dựng các lực lượng vũ trang địa phương (cả công an và quân sự) vững mạnh toàn diện; trong đó, chú trọng nâng cao chất lượng hoạt động của lực lượng dân quân, tự vệ (DQTV), đảm bảo độ tin cậy về chính trị, xứng đáng là một trong những công cụ chủ yếu bảo vệ Đảng, chính quyền, bảo vệ tính mạng, tài sản của Nhà nước, của nhân dân trên địa bàn.

Gò Công Đông là huyện ven biển (bờ biển dài 32km), nằm trên hướng chủ yếu của khu vực phòng thủ tỉnh Tiền Giang; có các tuyến đường thủy nối liền thành phố Hồ Chí Minh với các tỉnh miền Tây Nam Bộ và tuyến đường thủy quốc tế. Do vậy, xây dựng lực lượng DQTV theo phương châm “vững mạnh, rộng khắp, có trọng điểm”, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ quốc phòng - an ninh là vấn đề có ý nghĩa vừa cấp thiết, vừa cơ bản, lâu dài đối với Huyện. Nhận thức rõ điều đó, Huyện ủy, UBND Huyện đã chỉ đạo tập trung xây dựng lực lượng DQTV có tổ chức chặt chẽ; có số lượng, tỷ lệ phù hợp; cơ cấu, thành phần hợp lý, bảo đảm độ tin cậy về chính trị, thực sự là chỗ dựa vững chắc của cấp ủy, chính quyền trong giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở cơ sở.

Xuất phát từ tình hình thực tế địa phương, Huyện chỉ đạo xây dựng lực lượng DQTV tinh, gọn, gắn với từng loại hình tổ chức sản xuất, kinh doanh và tổ chức hành chính trên từng địa bàn dân cư theo địa giới hành chính thôn, xã. Chỉ đạo các địa phương xây dựng lực lượng dân quân có trọng tâm, trọng điểm, đạt tỷ lệ quy định. Kết hợp chặt chẽ giữa công tác tuyển quân với xét tuyển kết nạp lực lượng DQTV, nhằm bảo đảm số lượng phù hợp từng năm, từng giai đoạn. Đồng thời, tổ chức khảo sát, phúc tra, đánh giá, phân loại chất lượng dân quân ở thôn xóm, cơ sở để đề ra những biện pháp củng cố, xây dựng lực lượng DQTV vững mạnh. Cùng với đó, Huyện chỉ đạo các địa phương triển khai kế hoạch bổ sung vào lực lượng DQTV những đảng viên, đoàn viên, thanh niên và những quân nhân đã hoàn thành nghĩa vụ phục vụ tại ngũ. Bởi đây là những người có kiến thức quân sự, có phẩm chất chính trị tốt… nhằm nâng cao chất lượng, bảo đảm số lượng hợp lý cho lực lượng DQTV.

Về tổ chức, DQTV của Huyện gồm lực lượng nòng cốt chiến đấu và lực lượng phục vụ chiến đấu, có lực lượng tại chỗ và lực lượng cơ động. Cấp huyện có các trung đội dân quân cơ động, cấp xã có tiểu đội dân quân cơ động, mỗi thôn, ấp có 1 tiểu đội; thôn, ấp trọng điểm có 2 tiểu đội. Ngoài ra, Huyện còn xây dựng lực lượng dân quân các binh chủng, nhất là pháo bắn thẳng và bắn máy bay tầm thấp.

Đối với 8 xã ven biển, Huyện chủ trương “vừa xây dựng, vừa nghiên cứu mô hình tổ chức ” cho phù hợp với hoạt động tác chiến trị an của các địa phương vùng ven biển. Tập trung vào việc giáo dục nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của lực lượng dân quân biển đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh trên biển, gắn với bảo vệ tài sản của từng hộ ngư dân. Đồng thời, trên cơ sở các dự án quy hoạch, xây dựng các cụm, tuyến dân cư ven biển, đầu tư phương tiện đánh bắt cá ven bờ và xa bờ, Huyện tiếp tục rà soát, phân loại, đăng ký, quản lý chặt chẽ các loại tàu thuyền, làm căn cứ tổ chức lực lượng, xác định quy mô dân quân biển cho phù hợp. Huyện đang chỉ đạo xây dựng mô hình điểm hải đội dân quân biển ở xã Phú Tân để rút kinh nghiệm và nhân rộng cho 7 xã còn lại. Kết hợp chặt chẽ việc khai thác ngư trường, triển khai các phương án tác chiến, giữ gìn an ninh vùng lãnh hải quốc gia.

Đối với cơ quan hành chính, Huyện ủy, UBND Huyện chỉ đạo Ban Chỉ huy Quân sự Huyện kết hợp với Liên đoàn Lao động tiếp tục thực hiện kế hoạch liên ngành, tổ chức lực lượng tự vệ cơ quan Nhà nước, phục vụ yêu cầu tác chiến tại chỗ trên địa bàn. Chủ trương của Huyện là những cơ quan, đơn vị đủ điều kiện theo quy định của Pháp lệnh DQTV phải tổ chức lực lượng tự vệ. Ngoài ra, Huyện còn khuyến khích các nhà đầu tư trong và ngoài tỉnh tham gia các dự án Khu du lịch sinh thái biển Tân Thành, dự án Xây dựng cụm công nghiệp Vàm Láng…, tạo việc làm cho người lao động, đồng thời giúp Huyện chủ động quản lý nguồn lực lượng DQTV được chặt chẽ và hiệu quả hơn.

Đến nay, dân quân toàn Huyện đạt 2,05% trên tổng dân số; những xã trọng điểm đạt 3%; 100% xã đều thành lập chi bộ quân sự, nhờ đó tăng cường được sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác QSQP nói chung, tổ chức xây dựng và hoạt động của DQTV nói riêng ở cơ sở. Phấn đấu năm 2008, toàn Huyện có tỷ lệ đảng viên trong DQTV đạt 4,87%, đoàn viên đạt hơn 80%; cán bộ của Ban Quân sự xã, thị trấn, ấp đội trưởng, tiểu đội trưởng, trung đội trưởng, chiến sĩ dân quân được phân công làm nhiệm vụ A2 là đảng viên; trung đội cơ động của huyện, xã, thị trấn phải có tổ đảng.

Công tác giáo dục chính trị, huấn luyện sẵn sàng chiến đấu, tác chiến trị an là một trong những nội dung trọng tâm của công tác lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng lực lượng DQTV. Huyện đã xác định rõ: nhiệm vụ này không phải chỉ riêng cơ quan quân sự đảm trách, mà là trách nhiệm chung của cấp ủy, chính quyền các cấp, nhằm nâng cao chất lượng chính trị, trình độ và khả năng cơ động tác chiến cho lực lượng DQTV trước yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ địa phương.

Huyện ủy, UBND Huyện đã tập trung quán triệt sâu sắc quan điểm, tư duy mới của Đảng về bảo vệ Tổ quốc, nhiệm vụ QSQP địa phương, vai trò của lực lượng DQTV cho cán bộ, đảng viên và toàn dân, qua đó nâng cao nhận thức, trách nhiệm đối với sự nghiệp củng cố quốc phòng- an ninh trong tình hình mới. Hằng năm, cấp ủy các cấp, từ huyện đến cơ sở đều ra nghị quyết chuyên đề lãnh đạo; chính quyền ra chỉ thị và xây dựng các chương trình hành động, triển khai tổ chức giáo dục, huấn luyện, củng cố, xây dựng lực lượng DQTV; đồng thời, lấy kết quả lãnh đạo, xây dựng, giáo dục, huấn luyện lực lượng DQTV làm một trong những nội dung đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ chính trị hằng năm của từng địa phương, cơ sở. Trên cơ sở đó, đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, quán triệt nhiệm vụ phát triển kinh tế- xã hội, nhiệm vụ QSQP của địa phương, chức năng, chức trách, nhiệm vụ cho lực lượng DQTV.

Trong huấn luyện quân sự, Huyện chỉ đạo cơ quan quân sự chấp hành nghiêm túc Chỉ lệnh huấn luyện của cấp trên, xây dựng kế hoạch bảo đảm nội dung, chương trình, thời gian, quân số huấn luyện theo đúng quy định. Công tác tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ được triển khai trước các giai đoạn huấn luyện theo chỉ thị của Tỉnh ủy và UBND Tỉnh về xây dựng lực lượng DQTV. Số cán bộ được cử đi bổ túc, đào tạo lớp Chỉ huy trưởng Quân sự xã, phường, sau khi tốt nghiệp đều được phân công đúng vị trí, chức danh; hơn 80% cán bộ được bầu vào cấp ủy cùng cấp. Đội ngũ cán bộ này đã phát huy vai trò tham mưu cho cấp ủy, chính quyền thực hiện tốt công tác QSQP địa phương và trực tiếp tổ chức giáo dục, huấn luyện cho lực lượng DQTV. Từ nhiều năm nay, huấn luyện DQTV được tổ chức theo cụm, mỗi cụm gồm 2-3 xã để có điều kiện tập trung bảo đảm vật chất huấn luyện, thao trường, bãi tập và giáo viên… góp phần nâng cao chất lượng trong huấn luyện; giáo viên hướng dẫn phải là những cán bộ quân sự cơ sở, được cử đi tập huấn, bồi dưỡng các lớp do Tỉnh tổ chức, có trình độ và kiến thức quân sự, có kinh nghiệm thực tế và có phương pháp sư phạm tốt. Việc soạn thảo giáo án, phân cấp phê duyệt, thông qua giáo án được tiến hành theo đúng quy trình. Trong huấn luyện đảm bảo đủ quân số, nội dung, thời gian, chú trọng huấn luyện thực hành và huấn luyện ban đêm để nâng cao khả năng tác chiến, trình độ sẵn sàng chiến đấu và chủ động ứng cứu, khắc phục hậu quả thiên tai trong mọi tình huống.

Cùng với việc tổ chức các trận địa phòng không, hình thành thế trận phòng không nhân dân liên hoàn, có chiều sâu, Huyện tập trung vào huấn luyện nội dung sử dụng vũ khí bộ binh bắn máy bay, tên lửa hành trình ở tầm thấp cho lực lượng dân quân ở một số địa phương. Đối với lực lượng dân quân biển, ngoài các chương trình huấn luyện chung, tập trung giới thiệu cách sử dụng các hình thức thông tin bằng trực quan, phương pháp thông báo cho các trạm cảnh giới Hải quân, Biên phòng tình hình an ninh trên ngư trường.

Đi đôi với việc tập trung xây dựng và nâng cao chất lượng hoạt động của lực lượng DQTV cơ động chiến đấu, Huyện chủ động xây dựng kế hoạch mở rộng, phát triển lực lượng DQTV rộng rãi để sẵn sàng đáp ứng kịp thời cho nhu cầu thời chiến. Chú trọng xây dựng các phương án phối hợp giữa lực lượng DQTV với bộ đội biên phòng, công an tổ chức tuần tra, kiểm soát nắm chắc địa bàn, tiến hành công tác vận động quần chúng, huấn luyện diễn tập các phương án phòng chống cháy rừng, cứu hộ, cứu nạn. Do được chăm lo xây dựng toàn diện, nên lực lượng DQTV hoạt động ngày càng hiệu quả. Một số vụ việc phức tạp xảy ra gây mất an ninh, trật tự trên địa bàn, được dân quân cùng bộ đội Biên phòng, Công an phối hợp giải quyết triệt để, nhanh gọn. Trong cơn bão số 9 (năm 2006), lực lượng DQTV chủ động phối hợp với các lực lượng khác có mặt kịp thời tại những điểm nóng, tham gia cứu hộ, cứu nạn, đưa dân đến nơi trú ẩn an toàn. Sau bão, DQTV đã tích cực giúp dân dựng lại nhà cửa, ổn định đời sống, tham gia sửa chữa đường giao thông, lưới điện... Đặc biệt, lực lượng DQTV phối hợp với các lực lượng khác tiến hành công tác vận động quần chúng, thuyết phục nhiều hộ gia đình tham gia cuộc vận động xây dựng gia đình văn hóa. Nhiều cán bộ, chiến sĩ dân quân gương mẫu vận động gia đình, bà con dòng họ đăng ký xây dựng gia đình văn hóa. Đến nay, 100% số hộ trong Huyện đăng ký, trong đó có hơn 90% số hộ trên đạt chuẩn gia đình văn hóa. Tình trạng mất đoàn kết trong thôn, xóm, trong gia tộc đã từng bước được khắc phục, các vụ việc gây rối, mất trật tự nơi công cộng giảm hẳn.

Cùng với các nội dung trên, Huyện còn quan tâm chu đáo đến đời sống vật chất tinh thần cho lực lượng DQTV. Đặc biệt, sau khi có Chỉ thị 16-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng, các cấp, các ngành đã tạo nhiều thuận lợi trong việc đảm bảo ngân sách cho nhiệm vụ QSQP, chăm lo cải thiện đời sống lực lượng DQTV. Nghị quyết 121-NQ/HĐND ngày 08/12/2006 của Hội đồng nhân dân Tỉnh (Khóa VII) và Quyết định 65/QĐ-UB ngày 29/12/2006 của UBND Tỉnh về việc chăm lo đội ngũ cán bộ cơ sở cũng xác định rõ, mức chi phụ cấp hằng tháng cho cán bộ quân sự cấp xã được tính theo số dân trên từng địa bàn. Hằng năm, các xã trích khoảng 30 triệu đồng cho công tác quân sự; Huyện còn khuyến khích một số địa phương có điều kiện tổ chức cho dân quân tăng gia sản xuất, cải thiện đời sống, sinh hoạt. Đến nay, 100% Ban Quân sự cấp xã đã có trụ sở làm việc, bảo đảm đủ phương tiện nghe, nhìn; mỗi năm Tỉnh cấp 1 bộ trang phục cho cán bộ quân sự và dân quân cơ động. Khi gia đình DQTV có người bị bệnh tật, ốm đau, các cấp, các ngành, đoàn thể đều quan tâm thăm hỏi kịp thời. Bên cạnh đó, Huyện rất chú trọng phát huy tốt vai trò của các tổ chức, đoàn thể trong việc chăm lo xây dựng lực lượng; giám sát, giúp đỡ lực lượng DQTV thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Lê Văn Nghĩa

Chủ tịch UBND Huyện