QPTD -Thứ Năm, 01/12/2011, 21:59 (GMT+7)
Học viện Chính trị quân sự trước yêu cầu đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ chính ủy, chính trị viên trong quân đội hiện nay
 

Là một trung tâm giáo dục-đào tạo lớn của quân đội và quốc gia; là nhà trường duy nhất đào tạo chính ủy, chính trị viên (CU, CTV) cho quân đội, Học viện Chính trị quân sự (HVCTQS) ý thức sâu sắc việc quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Nghị quyết 51-NQ/TW của Bộ Chính trị "Về việc tiếp tục hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng, thực hiện chế độ một người chỉ huy gắn với thực hiện chế độ chính ủy, chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam" có ý nghĩa hết sức quan trọng trong nâng cao chất lượng đội ngũ CU, CTV của quân đội ta. Việc đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CU, CTV phải xuất phát từ yêu cầu, nhiệm vụ của cách mạng, của quân đội và mô hình, mục tiêu, yêu cầu đào tạo người CU, CTV. Mô hình đó phản ánh đầy đủ những đặc trưng cơ bản về phẩm chất, năng lực, phong cách cũng như trình độ học vấn và chức danh phải đạt tới, để người học đủ điều kiện và khả năng hoàn thành nhiệm vụ với cương vị được giao khi ra trường. Trước đây, mô hình, mục tiêu đào tạo của Học viện là phó chỉ huy về chính trị - giúp người chỉ huy điều hành mọi hoạt động công tác đảng, công tác chính trị (CTĐ, CTCT). Hiện nay, vị trí, vai trò, chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ... của CU, CTV đã có sự thay đổi so với người phó chỉ huy về chính trị. Theo đó, CU, CTV là người chủ trì về chính trị, chịu trách nhiệm trước cấp trên và cấp ủy cấp mình về toàn bộ hoạt động CTĐ, CTCT; chỉ đạo hoặc trực tiếp tiến hành CTĐ, CTCT; cùng với người chỉ huy xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện mọi mặt công tác của đơn vị. Nhiệm vụ của CU, CTV là nghiên cứu, đề xuất để đảng ủy, chi bộ quyết định chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo mọi mặt công tác và hoạt động của đơn vị; trực tiếp chỉ đạo và triển khai thực hiện các mặt CTĐ, CTCT, từ công tác tư tưởng, tổ chức, cán bộ, bảo vệ, chính sách, dân vận... đến CTĐ, CTCT trong các nhiệm vụ, nhất là nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ), chiến đấu, huấn luyện, xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật, phòng chống chiến lược "Diễn biến hòa bình", phòng chống thiên tai... Như vậy, toàn bộ hoạt động của CU, CTV tập trung vào việc chỉ đạo và tổ chức thực hiện thắng lợi hoạt động CTĐ, CTCT, bảo đảm cho đơn vị luôn vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, không ngừng tăng cường kỷ luật, củng cố đoàn kết nội bộ, nâng cao trình độ và sức mạnh chiến đấu, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao. Bởi vậy, người CU, CTV phải thực sự vững vàng về lập trường chính trị, tư tưởng, tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, có tinh thần đấu tranh bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ; tự phê bình và phê bình, có ý thức đoàn kết, có tâm huyết, có trách nhiệm với quân đội, với đơn vị, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trước Đảng, trước cấp trên, sẵn sàng nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ được phân công. Để đào tạo được đội ngũ CU, CTV đáp ứng chức trách, nhiệm vụ đề ra. Học viện xác định phải bổ sung, hoàn thiện, đổi mới cả về mô hình, mục tiêu đào tạo cũng như nội dung, chương trình, giáo trình, phương pháp dạy và học.

Trước hết, Học viện xác định mô hình người CU, CTV Quân đội nhân dân Việt Nam là: có bản lĩnh chính trị vững vàng; phẩm chất đạo đức tốt, thực sự tiền phong gương mẫu, là hạt nhân đoàn kết ở đơn vị. Có kiến thức toàn diện trên nền học vấn đại học; có năng lực tư duy lãnh đạo; thành thạo các kỹ năng tiến hành CTĐ, CTCT; nắm vững kiến thức quân sự; đủ điều kiện và tín nhiệm được bầu làm bí thư đảng ủy (chi bộ), hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ lãnh đạo, chỉ huy đơn vị. Đây là mô hình tổng quát được xác định trên cơ sở yêu cầu về phẩm chất, năng lực, phương pháp, tác phong công tác theo tinh thần Nghị quyết 51 của Bộ Chính trị. Trên thực tế, Học viện đã cụ thể hóa mục tiêu đào tạo với từng cấp học, bậc học khác nhau. Việc đào tạo CU và CTV đều có những yêu cầu chung, nhưng có những yêu cầu, nội dung cụ thể không hoàn toàn giống nhau. Vì vậy, việc xác định chính xác, khoa học, cụ thể mục tiêu đào tạo cho từng cấp học sẽ tạo điều kiện xây dựng nội dung, chương trình hợp lý, tổ chức quản lý quá trình đào tạo phù hợp, đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng đào tạo CU, CTV. Đối với đào tạo cán bộ chính trị cấp phân đội, Học viện hết sức chú trọng yêu cầu vừa bảo đảm trình độ học vấn đại học theo các nhóm, ngành tương ứng của Nhà nước, vừa đào tạo theo chức vụ ban đầu, bảo đảm thành thạo các kỹ năng tiến hành CTĐ, CTCT, khả năng chỉ huy ở cấp đại đội, tiểu đoàn.
Hai là, bổ sung hoàn thiện và đổi mới quy trình, chương trình, nội dung đào tạo CU, CTV. Thực hiện Chỉ thị 68/CT-BQP của Bộ Quốc phòng và chỉ đạo của Tổng cục Chính trị, Học viện đã tích cực triển khai nghiên cứu Đề án "Đổi mới quy trình, chương trình đào tạo cán bộ chính trị các cấp trong Quân đội nhân dân Việt Nam". Tháng 8-2006, Hội đồng khoa học Bộ Quốc phòng đã chính thức nghiệm thu Đề án; trên cơ sở đó, Học viện khẩn trương triển khai ứng dụng vào quá trình đào tạo CU, CTV. Nhờ đó, quy trình đào tạo CU, CTV được xác định một cách khoa học và được thể hiện trong một chỉnh thể thống nhất, trong đó quy định trình tự các hoạt động sư phạm nhằm đào tạo đội ngũ CU, CTV theo đúng mô hình, mục tiêu đào tạo. Kết cấu chương trình, nội dung dạy học cho các đối tượng đào tạo CU, CTV cũng đã có sự thay đổi cơ bản, sát với đối tượng và mô hình, mục tiêu đào tạo; sát với nhiệm vụ, chức trách của CU, CTV. Các khối lượng kiến thức chủ yếu trong chương trình được tính toán khoa học, cân đối, bảo đảm đạt cả mục tiêu đào tạo theo chức vụ và bậc học vấn; thực hiện tốt liên thông kiến thức giữa các môn học, ngành học, bậc học; chú trọng tập trung các môn chuyên ngành, giảm lý thuyết, tăng thực hành, thực tập, v.v. Đối với đối tượng đào tạo chính trị viên, Học viện thực hiện giảm tải một số nội dung, môn học chưa gắn sát với mục tiêu đào tạo, giảm số lần thi và thời gian lên lớp lý thuyết. Đồng thời, tập trung thời lượng hợp lý cho các môn học về lý luận Mác - Lê-nin tư tưởng Hồ Chí Minh, CTĐ, CTCT, chiến thuật quân sự cấp phân đội... Riêng thời gian giáo dục chuyên nghiệp chiếm 60,54%, trong đó CTĐ, CTCT chiếm 25%. Trong các môn học lý luận, CTĐ, CTCT, quân sự..., Học viện thực hiện nghiêm túc theo tỷ lệ 40% lý thuyết, 60% thực hành, thực tập và tự nghiên cứu. Đặc biệt, 2 môn chuyên ngành CTĐ, CTCT và chiến thuật quân sự cấp phân đội, Học viện đã chỉ đạo và triển khai nhiệm vụ thực hành, thực tập một cách chặt chẽ, linh hoạt, cả trong chính khóa và ngoại khóa, cả ở trường cũng như khi học viên thực tập tại đơn vị. Cùng với đó, Học viện đã biên soạn, nghiệm thu và đưa vào sử dụng tập tài liệu "Hướng dẫn tập bài CTĐ, CTCT cấp phân đội" gồm các bài hướng dẫn thực hành tay nghề CTĐ, CTCT. Tài liệu tập trung hướng dẫn khá chi tiết cách lập kế hoạch CTĐ, CTCT, phân tích đánh giá tư tưởng ở đơn vị, thực hành bài giảng chính trị, viết dự thảo nghị quyết, điều khiển hội nghị, đại hội chi bộ, kế hoạch trong hành quân, trú quân, trong xử lý các tình huống chiến đấu, SSCĐ... Đây là một tài liệu rất thiết thực, giúp cho các giảng viên thống nhất nội dung giảng dạy, hướng dẫn thực hành, thực tập; đồng thời, là "cẩm nang nghề nghiệp" giúp cho người học nghiên cứu, học tập, vận dụng, tiến tới thành thạo các kỹ năng tiến hành CTĐ, CTCT.
Ngoài chuyên ngành CTĐ, CTCT, Học viện đã chú trọng bồi dưỡng kiến thức quân sự, năng lực chỉ huy cho đội ngũ chính trị viên tương lai. Các kiến thức cần thiết về quân sự, hậu cần, kỹ thuật, tài chính, quân y... đều được giảng dạy cả về lý thuyết và thực hành trên thao trường, bãi tập. Trên cơ sở đó, các học viên từng bước làm quen với công tác chỉ huy, quản lý đơn vị, tạo cơ sở khi ra trường cùng người chỉ huy xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện mọi mặt công tác. Đối với đào tạo chính uỷ cấp trung đoàn, sư đoàn, hướng thực hành, thực tập chủ yếu tập trung vào nội dung, phương thức chỉ đạo cơ quan chính trị, cán bộ chính trị các cấp triển khai các mặt CTĐ, CTCT ở đơn vị. Trong đó, chú trọng nâng cao kiến thức, năng lực chỉ huy, quản lý đơn vị; thông qua các đợt diễn tập tổng hợp, chính ủy đóng vai người chỉ huy, hạ quyết tâm, điều hành tác chiến... hình thành nên những kỹ năng cơ bản cần thiết.
Ba là, biên soạn mới hệ thống giáo trình, tài liệu tham khảo, bài tập thực hành nội dung diễn tập chiến thuật tổng hợp. Giáo trình, giáo khoa, tài liệu tham khảo có vai trò rất quan trọng góp phần trực tiếp nâng cao chất lượng giáo dục-đào tạo và là cơ sở định hướng trong nghiên cứu, tự học của học viên; đồng thời, là điều kiện không thể thiếu trong thực hiện đổi mới phương pháp dạy học theo hướng "Biến quá trình đào tạo thành tự đào tạo, lấy người học làm trung tâm, phát huy tính tích cực, chủ động của người học". Trên cơ sở tổng kết công tác lý luận và thực tiễn qua 20 năm đổi mới, qua quá trình nghiên cứu khoa học và giáo dục-đào tạo ở Học viện Chính trị quân sự; đồng thời, căn cứ vào nội dung các văn kiện, Nghị quyết Đại hội Đảng, Học viện đã tiến hành rà soát lại toàn bộ hệ thống giáo trình, giáo khoa, tài liệu tham khảo; bổ sung, hoàn thiện và biên soạn mới đồng bộ các loại tài liệu. Tập trung đầu tư về cán bộ khoa học, kinh phí, thời gian để biên soạn "bộ giáo trình chuẩn" CTĐ, CTCT cho cả 2 cấp học: cấp phân đội và cấp chiến thuật - chiến dịch, theo đúng chức năng, nhiệm vụ của từng đối tượng đào tạo.
Bộ giáo trình CTĐ, CTCT dùng cho cán bộ chính trị cấp phân đội (đối tượng đào tạo theo chức vụ, có học vấn đại học; những người trực tiếp tiến hành các mặt CTĐ, CTCT ở đơn vị cơ sở) thể hiện đầy đủ các nội dung, từ nguyên lý, quy luật, nguyên tắc, chế độ, phương thức, kinh nghiệm tiến hành CTĐ, CTCT... đến hướng dẫn thực hành, nâng cao tay nghề, hình thành kỹ năng tiến hành CTĐ, CTCT ngay trong quá trình đào tạo tại trường. Bộ giáo trình CTĐ, CTCT dùng cho cán bộ cấp chiến thuật - chiến dịch (đối tượng đào tạo theo chức vụ) và đã qua đảm nhiệm chức vụ cán bộ chính trị cấp phân đội ở đơn vị có kết cấu theo hướng chuyên đề, chuyên sâu từng mặt CTĐ, CTCT. Nội dung của nó không thuần tuý là các nguyên lý, quy luật, hướng dẫn tiến hành CTĐ, CTCT; mà tập trung vào bồi dưỡng năng lực tư duy lý luận, tư duy chính trị, năng lực tổ chức hoạt động thực tiễn, giáo dục, quán triệt, triển khai nghị quyết, tổng kết các mặt hoạt động CTĐ, CTCT, đấu tranh trên mặt tư tưởng, lý luận, góp phần bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.
Bốn là, thực hiện "chuẩn hóa" đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý theo yêu cầu đào tạo CU, CTV; tiến hành có hiệu quả cuộc vận động "Nói không với tiêu cực trong thi cử, chống bệnh hình thức trong giáo dục-đào tạo".
Để đáp ứng mô hình, mục tiêu đào tạo, trước hết, đội ngũ giảng viên phải được "chuẩn hóa" toàn diện cả về kiến thức lý luận, kinh nghiệm thực tiễn, phương pháp sư phạm, đạo đức, lối sống, phong cách công tác. Để trở thành nhà sư phạm giỏi, mỗi người phải tự bồi dưỡng, rèn luyện mình theo những phẩm chất, nhân cách cần thiết của người CU, CTV. Quá trình đào tạo phải kết hợp chặt chẽ cả "dạy chữ, dạy nghề, dạy người", bảo đảm vừa truyền thụ kiến thức, rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp, vừa bồi dưỡng kinh nghiệm chiến đấu, công tác, kinh nghiệm tiến hành CTĐ, CTCT cho người học. Để nâng cao chất lượng đào tạo toàn diện, phải phát huy được vai trò, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ quản lý (cán bộ hệ, tiểu đoàn, lớp, đại đội) trong thực hiện nhiệm vụ. Người cán bộ quản lý giỏi, không chỉ thể hiện đơn thuần về mặt hành chính, mà phải thực sự là "người thầy thứ hai" trong định hướng tổ chức tự học tại đơn vị, hướng dẫn học viên thực hành, thực tập, hoạt động ngoại khóa. Yêu cầu đó đặt ra cho cán bộ quản lý các cấp phải thường xuyên tự học tập và rèn luyện, không ngừng nâng cao trình độ về mọi mặt đáp ứng được mục tiêu, yêu cầu đề ra. Học viện quy định cán bộ quản lý đào tạo chính ủy phải qua đào tạo cấp chiến thuật, chiến dịch, qua dự nhiệm chính ủy cấp trung đoàn trở lên; cán bộ quản lý đào tạo phân đội phải tốt nghiệp đại học, qua dự nhiệm chính trị viên đại đội, tiểu đoàn.
Để bảo đảm nâng cao chất lượng toàn diện đối với công tác đào tạo CU, CTV, Học viện Chính trị quân sự đã có nhiều hình thức, biện pháp quản lý hiệu quả, thiết thực tạo môi trường sư phạm lành mạnh. Học viện đã tổ chức tốt cuộc vận động thực hiện "Hai không" mà Bộ Giáo dục-Đào tạo và Bộ Quốc phòng phát động; tăng cường quản lý, không để xảy ra hiện tượng gian lận thi cử dưới mọi hình thức; đảm bảo đánh giá chất lượng người học chính xác hơn thông qua hệ thống đề thi, đáp án, chấm thi, kiểm tra, giám sát của hệ thống bộ máy quản lý toàn Học viện... Việc làm trên đã góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng đào tạo CU, CTV đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. 
Trung tướng, PGS, TS. Lê Minh vụ
Giám đốc Học viện
 

Ý kiến bạn đọc (0)