Nước ta đang trong bối cảnh hòa bình; cùng với việc thực hiện nhiệm vụ trọng tâm là phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH), xây dựng đất nước, chúng ta cũng đang tiến hành sự nghiệp củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc. Nghiên cứu về nội dung chuyển địa phương từ thời bình sang thời chiến là việc làm cần thiết ngay trong thời bình. Đó cũng là một nhiệm vụ quan trọng được đặt ra của sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Bàn về hoạt động chỉ đạo của Đảng ủy Quân khu đối với các tỉnh (thành phố) trong chuyển địa phương từ thời bình sang thời chiến là vấn đề quan trọng, nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của khu vực phòng thủ (KVPT), nhất là các tiềm lực về kinh tế, quân sự và quốc phòng - an ninh (QP-AN), sẵn sàng đối phó có hiệu quả với các tình huống chiến tranh, bảo đảm đánh thắng trận đầu và sẵn sàng đánh địch trong trường hợp chiến tranh kéo dài. Phạm vi bài này chỉ tập trung vào một số nội dung chủ yếu sau:

1, Chỉ đạo các địa phương, Bộ Chỉ huy Quân sự (BCHQS) các tỉnh (thành phố) xây dựng tiềm lực chính trị- tinh thần. Đây là nội dung có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, nhằm thống nhất và tạo ra sức mạnh chính trị - tinh thần, làm cơ sở để thực hiện các nội dung, biện pháp khác trong quá trình chuyển địa phương từ thời bình sang thời chiến; là một trong những yếu tố có tính quyết định đảm bảo cho tỉnh (thành phố) vượt qua mọi khó khăn, thách thức; là yêu cầu tất yếu có tầm quan trọng đặc biệt trong xây dựng đội ngũ cán bộ của tỉnh, thành phố nói chung, của lực lượng vũ trang (LLVT) nói riêng trong tình hình mới. Vì sống trong hòa bình nhiều năm, khi chuyển sang thời chiến, tâm lý, tư tưởng, tình cảm của đảng viên, cán bộ và nhân dân sẽ bị tác động, ảnh hưởng lớn. Cuộc đấu tranh tư tưởng sẽ diễn biến phức tạp trong từng con người, từng gia đình, từng tổ chức trước những khó khăn, thiếu thốn trong đời sống, trước những gian khổ, hy sinh, ác liệt của chiến tranh. Do đó, yếu tố đầu tiên phải chuẩn bị đối với cấp ủy, chính quyền địa phương, các LLVT và nhân dân là trạng thái tư tưởng, tâm lý, lòng tin đối với sự lãnh đạo của Đảng, với chế độ, tin tưởng vào thắng lợi của cuộc chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc.

Quán triệt và thực hiện nghị quyết chuyên đề và các chỉ thị, văn bản, các địa phương, đơn vị cần tăng cường công tác giáo dục, tuyên truyền thời chiến nhằm chuyển nhận thức tư tưởng, làm cho cán bộ, đảng viên, nhân dân và LLVT chuẩn bị tốt về mặt tinh thần, tâm lý sẵn sàng chịu đựng hy sinh gian khổ, quyết tâm chiến đấu bảo vệ quê hương, bảo vệ Tổ quốc. Trên cơ sở đó, giáo dục cho các đối tượng nhận thức đầy đủ về bản chất, âm mưu, thủ đoạn của kẻ thù, tính chất phi nghĩa của cuộc chiến tranh xâm lược; những mặt mạnh, yếu của địch. Tập trung giáo dục lòng yêu nước, yêu CNXH, phát huy truyền thống cách mạng, truyền thống chống giặc ngoại xâm của dân tộc, tinh thần chịu đựng khó khăn, gian khổ, hy sinh... Qua đó, nâng cao nhận thức, bản lĩnh chính trị, củng cố lập trường, tư tưởng, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng; củng cố “thế trận lòng dân” vững chắc, đoàn kết một lòng, tạo cho nhân dân và các LLVT niềm tin quyết chiến, quyết thắng để đánh thắng kẻ thù, giữ vững KVPT của từng địa phương, cùng cả nước bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN. Trước hết, các tổ chức chính trị- xã hội, các LLVT phải phối hợp vận động quần chúng nhân dân thực hiện tốt đường lối, chủ trương, các chính sách của Đảng và Nhà nước, nhất là các chính sách đại đoàn kết toàn dân; phòng ngừa, phát hiện, giải quyết kịp thời các “điểm nóng” ở địa phương, làm trong sạch địa bàn, đặc biệt ở cơ sở. Kiên quyết giữ vững ổn định chính trị, không để địch lợi dụng kích động và tổ chức quần chúng gây rối, biểu tình, bạo loạn vũ trang, bạo loạn lật đổ. Chú trọng giữ vững ổn định chính trị trên hướng, mục tiêu chủ yếu, địa bàn quan trọng, trên biên giới, biển đảo, nhằm ổn định tình hình trước khi địch tiến công.

2, Chỉ đạo các tỉnh (thành phố) chuyển thế trận QPTD kết hợp với thế trận an ninh nhân dân thời bình sang thế trận chiến tranh nhân dân địa phương; chuyển phương thức đấu tranh quốc phòng sang phương thức đấu tranh vũ trang; tiến hành đấu tranh toàn diện, trong đó lấy đấu tranh vũ trang làm nòng cốt để giành thắng lợi. Thực tế các cuộc chiến tranh trên thế giới gần đây cho thấy, khi phát động chiến tranh, kẻ địch sử dụng vũ khí công nghệ cao, các cuộc tập kích bằng không quân, pháo binh, tên lửa vào các trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa, quân sự với cường độ mạnh, độ chính xác cao, tính hủy diệt lớn, phạm vi rộng. Vì vậy, Quân khu phải tập trung chỉ đạo, hướng dẫn công tác phòng thủ dân sự, phòng tránh, sơ tán bảo toàn tính mạng và tài sản của nhân dân, của Nhà nước; tổ chức sơ tán các nhà máy, xí nghiệp, sơ tán một phần cơ quan lãnh đạo Đảng, chính quyền, đoàn thể, các LLVT, duy trì mọi hoạt động của đời sống xã hội trong thời chiến. Trong quá trình đó, Quân khu chỉ đạo BCHQS các tỉnh (thành phố) phát huy tối đa các công trình đã được xây dựng từ thời bình và củng cố thêm khi có triệu chứng xảy ra chiến tranh, chủ yếu là xây dựng hầm hào phòng tránh và các biện pháp sơ tán, ngụy trang và bảo vệ công trình phục vụ sản xuất, đời sống dân sinh. Trong đó, nội dung tập trung chủ yếu là chỉ đạo củng cố thế trận của các xã, phường, thị trấn, cụm xã phường, thị trấn; KVPT cấp huyện; KVPT then chốt, căn cứ chiến đấu; căn cứ hậu phương của cấp tỉnh, huyện; sở chỉ huy các cấp, các mục tiêu trọng yếu. Chỉ đạo điều chỉnh, bổ sung các quyết tâm, kế hoạch tổ chức phòng thủ cơ bản; qua đó, quán triệt, nhận thức sâu hơn về tình hình, nhiệm vụ, dự báo chính xác hơn các tình huống, phương án tác chiến, làm cơ sở chỉ đạo điều chỉnh, bổ sung các kế hoạch của sở, ban, ngành, đoàn thể và tổ chức huấn huyện, hiệp đồng giữa các lực lượng trong KVPT, sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi.

Về nội dung này, thực tế trong thời gian qua, Quân khu 9 đã có bước chuẩn bị cơ bản, có sự chỉ đạo chặt chẽ, sát sao và sự thống nhất của các địa phương cả về nhận thức và tổ chức thực hiện. Các dự án đầu tư phát triển KT-XH của các địa phương gắn với củng cố QP-AN trên địa bàn đều được Quân khu thẩm định, góp ý, bảo đảm vừa phục vụ cho phát triển kinh tế, vừa bảo đảm yêu cầu quốc phòng và khi cần có thể nhanh chóng chuyển hướng sang hoạt động sản xuất thời chiến và phục vụ cho yêu cầu chiến tranh. Quân khu đã chỉ đạo xây dựng khu kinh tế - quốc phòng tại huyện Tân Hồng (Đồng Tháp), xây dựng hệ thống giao thông, cải tạo địa hình, trồng rừng và đưa dân lên định cư, hình thành các cụm, tuyến dân cư, thực hiện xóa đói, giảm nghèo và bảo vệ biên giới; đang đề nghị cấp trên cho triển khai xây dựng khu kinh tế - quốc phòng tại Kiên Giang, phối hợp chặt chẽ với Công an, Biên phòng và Vùng E Hải quân, góp phần tăng cường bảo vệ biên giới, biển đảo Tây Nam Tổ quốc.

 3, Chỉ đạo các tỉnh (thành phố) chuyển LLVT vào trạng thái sẵn sàng chiến đấu toàn bộ, xây dựng, củng cố tổ chức, biên chế LLVT. Việc chuyển LLVT của Quân khu từ thời bình sang thời chiến và triển khai thế trận phòng thủ không chỉ nhằm mục đích khẩn trương bố trí lực lượng sẵn sàng đối phó có hiệu quả với các tình huống chiến tranh, mà còn để bảo vệ thành quả công cuộc đổi mới của địa phương. Chuyển LLVT sang thời chiến là chuyển cả con người, phương tiện, vũ khí, trang bị kỹ thuật sang hoạt động thời chiến. Ngoài việc đưa các đơn vị bộ đội thường trực vào vị trí sẵn sàng chiến đấu theo các phương án tác chiến trong điều kiện mới trên các hướng, còn phải sẵn sàng động viên lực lượng dự bị nhận lệnh; trong đó, tập trung vào việc hoàn thiện các đơn vị của tỉnh, huyện và mở rộng lực lượng dân quân, tự vệ theo biên chế thời chiến, giao quân dự bị cho các đơn vị của Quân khu, của Bộ Quốc phòng. Cùng với việc quản lý chặt chẽ nguồn động viên nhân lực, phương tiện phục vụ yêu cầu của quốc phòng và tác chiến trong KVPT, nhất là số quân nhân dự bị, phương tiện kỹ thuật của nền kinh tế quốc dân trên địa bàn, Quân khu còn phải chỉ đạo BCHQS các tỉnh (thành phố), các địa phương trên hướng dự kiến địch tiến công tổ chức một bộ phận ở lại, bám trụ để lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành mọi hoạt động của địa phương; số còn lại cơ động ra khu tập trung bí mật hoặc căn cứ chiến đấu. Để LLVT đủ sức làm nòng cốt, cùng với các lực lượng khác trong KVPT tỉnh (thành phố) đối phó thắng lợi với chiến tranh xâm lược của kẻ thù, nhất là trong thời kỳ đầu chiến tranh, các tỉnh (thành phố), đơn vị LLVT phải bảo toàn, bí mật lực lượng, củng cố công sự, trận địa, nhất là các công trình bảo đảm cho phòng tránh, đánh trả địch tập kích đường không. Đồng thời, nhanh chóng tổ chức huấn luyện bổ sung cho LLVT, chú trọng huấn luyện cách đánh địch ở vùng đồng bằng sông nước; triển khai hệ thống sở chỉ huy các cấp, căn cứ hậu cần, kỹ thuật phục vụ chiến đấu lâu dài của các lực lượng; kiện toàn tổ chức đảng các cấp theo yêu cầu thời chiến, ưu tiên các đơn vị LLVT địa phương, đặc biệt là cấp huyện, xã và các đơn vị nơi địa bàn trọng điểm, biên giới, hải đảo.

4, Chỉ đạo Đảng ủy, BCHQS tỉnh (thành phố) tham mưu cho Tỉnh (Thành ủy), UBND Tỉnh (Thành phố) chuyển nền nếp làm việc, sinh hoạt của cơ quan đảng, chính quyền và nhân dân từ thời bình sang thời chiến và củng cố, kiện toàn đội ngũ cán bộ, các tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ thời chiến. Trong đó, tập trung tham mưu chuyển một phần các ngành kinh tế - xã hội phục vụ dân sinh sang phục vụ yêu cầu chiến tranh; huy động nhân viên kỹ thuật, vật tư, nguyên liệu, nhiên liệu của các ngành, các nhà máy quốc doanh, tư doanh, liên doanh để phục vụ cho quốc phòng. Chuyển một số bệnh viện khu vực, đội điều trị từ ngành y tế nhân dân sang phục vụ quân đội, hình thành hệ thống bệnh viện dã chiến. Động viên cán bộ, nhân viên, phương tiện y tế và thuốc men phục vụ LLVT. Thành lập ban điều hành công tác động viên y tế địa phương kết hợp y tế quân đội và các cơ sở dân y đảm bảo yêu cầu cứu chữa thương bệnh binh, nhân dân trong chiến đấu. Động viên các chuyên gia, nhân viên kỹ thuật triển khai nghiên cứu và ứng dụng các hạng mục khoa học - kỹ thuật mà chiến tranh yêu cầu; nhanh chóng bồi dưỡng, đào tạo lực lượng khoa học - kỹ thuật và sử dụng hợp lý lực lượng này vào nghiên cứu sản xuất vũ khí, trang bị phục vụ quân đội; chuyển một số cán bộ nòng cốt vào các đơn vị LLVT, đáp ứng yêu cầu mở rộng lực lượng. Thống nhất điều hành, chỉ huy giữa tỉnh (thành phố) và Quân khu; đảm bảo vận chuyển và giữ vững thông tin chỉ huy thông suốt khi chuyển địa phương từ thời bình sang thời chiến; đảm bảo cho hoạt động triển khai các LLVT và chuyển hoạt động kinh tế Nhà nước sang thời chiến. Trên cơ sở đó, chỉ đạo các địa phương, đơn vị củng cố, kiện toàn các tổ chức lãnh đạo, chỉ huy, các tổ chức quần chúng trong LLVT, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ thời chiến. Chú trọng kết nạp vào Đảng những quần chúng ưu tú, có thành tích trong chiến đấu, công tác; giữ vững vai trò hạt nhân lãnh đạo của các tổ chức đảng, quản lý, điều hành của người chỉ huy và vai trò xung kích của đoàn viên, thanh niên trong thực hiện nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi.

Như vậy, hoạt động chỉ đạo của Đảng ủy Quân khu trong chuyển địa phương từ thời bình sang thời chiến là quá trình hoạt động của Đảng ủy nhằm chuyển trọng tâm nhiệm vụ chính trị của địa phương từ xây dựng và phát triển KT-XH thời bình sang trọng tâm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu bảo vệ địa phương khi có chiến tranh. Đó là những chỉ đạo nhằm chuyển toàn bộ các hoạt động xã hội trên tất cả các mặt, các lĩnh vực của các địa phương trên địa bàn Quân khu sang phục vụ cho nhu cầu chiến tranh, nhằm phát huy tiềm lực mọi mặt của địa phương, giành thế chủ động giữ vững địa phương trong mọi tình huống, góp phần cùng cả nước tiến hành chiến tranh nhân dân trong bảo vệ Tổ quốc đến thắng lợi cuối cùng.

Trung tướng TRẦN PHI HỔ

Tư lệnh Quân khu 9