Ngày 20-11-1950, tại bản Nà Tấu, huyện Quảng Uyên, tỉnh Cao Bằng, Đoàn Pháo binh S.75 được thành lập, trên cơ sở các phân đội pháo binh vừa hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong Chiến dịch Biên Giới, đánh dấu bước phát triển mới về tổ chức lực lượng của Binh chủng Pháo binh và Quân đội nhân dân Việt Nam.

Trong suốt hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, Đoàn không ngừng phát triển, là một trong những đơn vị nòng cốt xây dựng các đơn vị Pháo binh toàn quân; đã tham gia nhiều chiến dịch lớn trên các chiến trường trọng điểm Bắc, Trung, Nam, đặc biệt là Chiến dịch Điện Biên Phủ và Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, lập nhiều chiến công xuất sắc. Năm 1952, Đoàn vinh dự được Bác Hồ khen ngợi về thành tích trong chiến đấu và đặt tên là Đoàn Pháo binh Anh dũng. Ghi nhận những thành tích xuất sắc trong chiến đấu và xây dựng, nhiều tập thể, cá nhân của Đoàn đã được Nhà nước, Bộ Quốc phòng và Bộ Tư lệnh Pháo binh trao tặng các phần thưởng cao quý. Đặc biệt, Đoàn và 3 cá nhân được Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân (12-9-1975). Trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, cán bộ, chiến sĩ của Đoàn tiếp tục phát huy truyền thống đơn vị Anh hùng, nỗ lực phấn đấu vượt qua nhiều khó khăn, thử thách, xây dựng cấp ủy, tổ chức đảng các cấp trong sạch, vững mạnh (TSVM), đơn vị vững mạnh toàn diện (VMTD), hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Ngày 12-12-2000, Đoàn lại vinh dự được Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân trong thời kỳ đổi mới. 

Thực hiện quyết định của Bộ Quốc phòng về điều chỉnh tổ chức, biên chế trong các đơn vị quân đội, từ năm 2008 đến nay, Đoàn từng bước chuyển thành đơn vị khung thường trực; nhiệm vụ chủ yếu là quản lý vũ khí, trang bị kỹ thuật, xây dựng đội ngũ cán bộ, nhân viên chuyên môn, huấn luyện quân nhân dự bị (QNDB) và huấn luyện chiến sĩ mới. Từ một đơn vị có bề dày truyền thống của Binh chủng Pháo binh thành khung thường trực là bước chuyển lớn không chỉ về chức năng, nhiệm vụ và tổ chức, biên chế; mà còn là sự chuyển đổi về nhận thức, tư tưởng và hành động của tổ chức và từng cán bộ, chiến sĩ trong Đoàn. Thực tiễn cho thấy, tổ chức, biên chế và nhiệm vụ mới đã ảnh hưởng đến nhận thức, tư tưởng, ý chí phấn đấu của một bộ phận cán bộ, đảng viên. Nhận rõ điều đó, Nghị quyết của Đảng ủy Đoàn đã xác định “Tập trung lãnh đạo, giáo dục cho bộ đội, nhất là cán bộ, đảng viên có lập trường tư tưởng vững vàng, nhận thức đúng đắn về tổ chức, biên chế, nhiệm vụ của đơn vị trong tình hình mới, tiếp tục đẩy mạnh xây dựng đơn vị VMTD, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao”. Theo đó, Đoàn đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc tăng cường công tác giáo dục chính trị, lãnh đạo tư tưởng đối với bộ đội. Hằng năm, Đoàn thực hiện nghiêm túc chương trình giáo dục chính trị cho các đối tượng; tích cực, chủ động đổi mới nội dung, hình thức, biện pháp theo hướng “thiết thực, hiệu quả”. Đoàn coi trọng nâng cao năng lực, trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ chính trị các cấp, nhất là khả năng sư phạm, phương pháp lên lớp và cách thức tổ chức quán triệt các chỉ thị, nghị quyết cho cán bộ, chiến sĩ. Trong quá trình giáo dục, cán bộ đã tăng cường liên hệ lý luận với thực tiễn, giải đáp những vướng mắc của bộ đội; kiên quyết khắc phục hiện tượng đơn giản, cắt xén nội dung, thời gian học tập chính trị của các đối tượng. Những năm gần đây, các đơn vị của Đoàn đều hoàn thành kế hoạch giáo dục chính trị cho bộ đội; quân số tham gia học tập thường xuyên đạt trên 98%; kết quả kiểm tra hằng năm đều đạt đơn vị giỏi. Bên cạnh đó, Đoàn luôn coi trọng đổi mới hình thức, biện pháp sinh hoạt chính trị, tư tưởng với những nội dung thiết thực, sát với đặc điểm tâm lý của tuổi trẻ và thực tế của từng cơ quan, đơn vị để nâng cao hiệu quả giáo dục bộ đội. Phát huy truyền thống vẻ vang của Đơn vị Anh hùng, Đoàn thường xuyên tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về lịch sử, truyền thống của đơn vị, Binh chủng và của quân đội; tổ chức diễn đàn, tọa đàm trao đổi, tham quan các di tích lịch sử, Bảo tàng Cách mạng; tổ chức kết nghĩa, phối hợp với địa phương thực hiện phong trào “Đền ơn, đáp nghĩa”, “Xóa đói giảm nghèo”... Đoàn tập trung chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tổ chức thực hiện có hiệu quả phong trào Thi đua Quyết thắng và các cuộc vận động, nhất là Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, với các tiêu chí cụ thể, thiết thực, gắn với chức trách, nhiệm vụ của từng cán bộ, chiến sĩ. Đoàn còn phát huy vai trò của Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ trong công tác tuyên truyền, giáo dục cho các đối tượng; thường xuyên nắm chắc tình hình diễn biến tư tưởng của bộ đội để có biện pháp động viên, giúp đỡ kịp thời. Nhờ đó, cán bộ, chiến sĩ của Đoàn đều yên tâm, phấn khởi xây dựng cơ quan, đơn vị, tích cực học tập, rèn luyện nâng cao trình độ về mọi mặt, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Trên cơ sở quán triệt và thực hiện nghiêm túc quyết định của Bộ, Đoàn vừa tiến hành củng cố, kiện toàn về tổ chức, biên chế, vừa tập trung xây dựng các tổ chức đảng TSVM gắn với xây dựng đơn vị VMTD. Trong đó, Đoàn coi trọng việc gắn xây dựng cấp ủy với xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì, xây dựng đội ngũ cán bộ với xây dựng đội ngũ đảng viên. Từ Đảng ủy, chỉ huy Đoàn cho tới cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị đều thực hiện có hiệu quả chỉ tiêu xây dựng các tổ chức đảng TSVM, xây dựng cơ quan, đơn vị VMTD; đồng thời, cụ thể hóa thành các tiêu chí của các phong trào thi đua và Kế hoạch “Tu dưỡng, rèn luyện, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” của từng cán bộ, đảng viên. Đoàn đặc biệt coi trọng nâng cao vai trò lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức đảng, thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ; chú trọng phát huy vai trò và hiệu quả mối quan hệ giữa bí thư và cán bộ chủ trì, giữa chỉ huy và chính ủy, chính trị viên. Cùng với đó, Đoàn tập trung đổi mới quy trình ra nghị quyết lãnh đạo của cấp ủy, chi bộ, đi đôi với đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt của tổ chức đảng các cấp; trọng tâm là đổi mới việc ra nghị quyết và tổ chức thực hiện nghị quyết sao cho thiết thực, hiệu quả, tránh dập khuôn, hình thức, nhất là ở cấp chi bộ. Hằng năm, Đoàn thực hiện nền nếp tổ chức bồi dưỡng nâng cao trình độ cho đội ngũ cấp ủy viên, cán bộ chính trị các cấp; phát huy tính chủ động, nhạy bén của cấp ủy, chính ủy, chính trị viên và chỉ huy các cấp trong tiến hành công tác tư tưởng, tăng cường các biện pháp bảo vệ chính trị nội bộ, quản lý con người, kịp thời phát hiện và giải quyết triệt để những yếu kém; xây dựng sự đoàn kết thống nhất giữa cán bộ, chiến sĩ, giữa cấp trên và cấp dưới, từ Đảng ủy, chỉ huy Đoàn cho tới các phân đội.

Hiện nay, quân nhân chuyên nghiệp và nhân viên chuyên môn kỹ thuật của Đoàn chiếm tỷ lệ gần 70%, trình độ không đồng đều; vì vậy, để xây dựng khung thường trực vững mạnh, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, Đoàn thực hiện tốt khâu tập huấn, bồi dưỡng và khuyến khích đội ngũ cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật tự nghiên cứu, học tập nâng cao trình độ. Năm 2009, Đoàn tổ chức 3 lớp tập huấn, bồi dưỡng cho sĩ quan, khẩu đội trưởng, nhân viên chuyên môn và cán bộ khung huấn luyện chiến sĩ mới; cùng với bồi dưỡng những nội dung quân sự, như: chỉ huy tham mưu, các hình thức chiến thuật, kỹ thuật chuyên ngành pháo binh, các lớp học còn rèn luyện Điều lệnh, thống nhất về hành chính quân sự... đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của đơn vị kỹ thuật.

Từ năm 2008 đến nay, Đoàn được giao nhiệm vụ huấn luyện chiến sĩ mới cho Binh chủng. Khó khăn lớn nhất trong thực hiện nhiệm vụ này là biên chế của Đoàn không có chức danh tiểu đội trưởng; do đó, Đoàn đã lựa chọn trong số quân nhân chuyên nghiệp những đồng chí đã qua đào tạo tiểu đội trưởng, có sức khỏe, trách nhiệm cao để tổ chức bồi dưỡng về công tác chỉ huy, quản lý và phương pháp huấn luyện chiến sĩ mới cho đội ngũ này. Các khóa huấn luyện chiến sĩ mới của Đoàn đều thực hiện đúng, đủ nội dung, chương trình, duy trì nghiêm nền nếp chính quy và chấp hành kỷ luật; hằng năm, được Binh chủng đánh giá hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Xây dựng lực lượng dự bị động viên (DBĐV) vững mạnh, hùng hậu là vấn đề chiến lược và đối với Đoàn là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng. Nhận thức rõ điều đó, những năm qua Đoàn đã chủ động khắc phục khó khăn về cán bộ, cơ sở vật chất, địa bàn động viên rộng, xa vị trí đóng quân; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quân sự địa phương thực hiện tốt việc giao nguồn, sắp xếp biên chế, tổ chức quản lý chặt chẽ QNDB cả về số lượng, chất lượng, nhất là tỷ lệ chuyên nghiệp quân sự. Đoàn hết sức coi trọng nâng cao chất lượng huấn luyện QNDB. Để khắc phục tình trạng đội ngũ sĩ quan dự bị còn thiếu, tuổi ngày càng cao, Đoàn đã kiến nghị với cấp trên cho phép các địa phương tăng số lượng đào tạo sĩ quan dự bị; mặt khác, chọn một số cán bộ ở cơ quan để trực tiếp chỉ huy, quản lý, huấn luyện QNDB. Công tác tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ cho cán bộ khung được tiến hành trước khi bước vào huấn luyện, nhất là với số cán bộ cơ quan bổ sung cho đơn vị DBĐV. Đoàn thực hiện bồi dưỡng cán bộ theo hướng: yếu gì, cần gì, bồi dưỡng đó, lấy bồi dưỡng qua thực tế công tác là chủ yếu; trong đó, coi trọng bồi dưỡng công tác chỉ huy, quản lý và phương pháp huấn luyện QNDB. Hằng năm, kết quả kiểm tra những nội dung huấn luyện của các đơn vị DBĐV đều đạt yêu cầu trở lên; trong đó, tỷ lệ khá, giỏi trên 60%. Nhờ thực hiện tốt công tác huấn luyện cho lực lượng DBĐV, nên nhiều năm qua Đoàn được Bộ Quốc phòng giao nhiệm vụ làm điểm tổ chức diễn tập tiếp nhận lực lượng DBĐV. Năm 2009, Đoàn đã hoàn thành tốt nhiệm vụ diễn tập chuyển trạng thái sẵn sàng chiến đấu, tiếp nhận một lữ đoàn DBĐV, tổ chức biên chế các đơn vị theo thời chiến, đảm bảo an toàn tuyệt đối về người và vũ khí, trang bị kỹ thuật, được cấp trên và các đơn vị, địa phương tham quan đánh giá cao. Do có thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ được giao, năm 2009, Đoàn đã được Chủ tịch nước tặng 2 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhì về xây dựng Đoàn VMTD trong 10 năm (1999-2009) và 12 năm thực hiện công tác xây dựng lực lượng DBĐV.

Phát huy truyền thống “Anh dũng, sáng tạo, đoàn kết, hiệp đồng, cơ động giỏi, đánh chắc thắng”, thời gian tới, cán bộ, chiến sĩ đoàn Pháo binh S.75 tiếp tục đẩy mạnh xây dựng VMTD để hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, góp phần tô thắm thêm truyền thống: “Chân đồng, vai sắt, đánh giỏi, bắn trúng” của Bộ đội Pháo Binh Việt Nam.

Đại tá  NGUYỄN TRƯỜNG SƠN

Đoàn trưởng