Chủ tịch Hồ Chí Minh là một lãnh tụ chính trị đương đại được quốc tế tôn vinh là danh nhân văn hóa, bởi những đóng góp xuất sắc của Người đối với sự nghiệp giải phóng con người và những giá trị cao đẹp của nhân loại nói chung, của dân tộc và nhân dân Việt Nam nói riêng. Phẩm chất đạo đức, lối sống của Người là hiện thân của những giá trị nhân văn nhất của dân tộc ta và thế giới. Vì vậy, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, nhân cách và lối sống Hồ Chí Minh đã trở thành nhu cầu tự giác của đại đa số người Việt Nam; một sinh hoạt chính trị, xã hội thường xuyên, có ý nghĩa giáo dục thiết thực đối với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta trong nhiều năm qua.

Đứng trước những yêu cầu mới của tình hình, nhiệm vụ cách mạng; thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 10 của Đảng, ngày 7 tháng 11 năm 2006, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị số 06-CT/TW, phát động toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta thực hiện Cuộc vận động (CVĐ) "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh". CVĐ có ý nghĩa chính trị-xã hội to lớn và sâu sắc; đặc biệt quan trọng đối với sự nghiệp đổi mới của đất nước ta nói chung, với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên nói riêng. Thực hiện tốt CVĐ sẽ góp phần quan trọng vào việc xây dựng, củng cố nền tảng chính trị, tinh thần của toàn xã hội; tạo ra những động lực mới thúc đẩy nhanh tiến trình CNH, HĐH đất nước và hội nhập kinh tế quốc tế; thực hiện thắng lợi mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh".

Hồ Chí Minh là biểu hiện tập trung nhất những phẩm chất tiêu biểu của đạo đức dân tộc, đạo đức cách mạng. Đó là tình yêu thương vô hạn đối với con người, sự tận tụy hy sinh phấn đấu hết mình cho nước, cho dân; đức cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư. Đối với Người, rèn luyện và tu dưỡng đạo đức là việc làm cần thiết, thường xuyên đối với mọi người; càng đặc biệt cần thiết với người cách mạng. Người chỉ rõ: đạo đức cách mạng là cái gốc, cái căn bản của người cách mạng; "Mọi việc thành hay bại, chủ chốt là do cán bộ có thấm nhuần đạo đức cách mạng"¹. Đối với cán bộ, đảng viên, Người đặt ra yêu cầu: "Trước mắt quần chúng, không phải chúng ta cứ viết lên trán hai chữ cộng sản mà ta được họ yêu mến. Quần chúng chỉ quý mến những người có đủ tư cách, đạo đức. Muốn hướng dẫn nhân dân, mình phải làm mực thước cho người ta bắt chước"². Từ khi ra đời đến nay, Đảng ta luôn là đội tiên phong của giai cấp và dân tộc; cùng với sự tiên phong về trí tuệ lãnh đạo, Đảng còn thể hiện tập trung nhất các giá trị về đạo đức, văn minh. Các đảng viên của Đảng không những phải thật sự gương mẫu về quan điểm, lập trường, tư tưởng mà còn phải mẫu mực về phẩm chất đạo đức cách mạng, lối sống, phong cách công tác; gắn bó máu thịt với quần chúng nhân dân. Những yêu cầu trên đồng thời cũng là những nội dung cơ bản thuộc về phương thức hoạt động của Đảng. Điều đó đã được nhiều thế hệ cán bộ, đảng viên của Đảng phấn đấu thực hiện, góp phần làm nên sức mạnh và thắng lợi của Đảng trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng gần 80 năm qua. Bài học kinh nghiệm đó vẫn còn nguyên giá trị đối với hôm nay. Thực hiện tốt CVĐ hiện nay sẽ tạo ra những đảm bảo để nâng cao vị thế lãnh đạo của Đảng trước những đòi hỏi to lớn, toàn diện của công cuộc đổi mới đất nước;  thiết thực củng cố, tăng cường mối quan hệ giữa Đảng và dân trong tình hình mới; góp phần làm cho Đảng ta ngày càng lành mạnh; khắc phục, bài trừ các biểu hiện thoái hóa, biến chất về đạo đức, lối sống, tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, sách nhiễu dân... còn tồn tại trong một bộ phận cán bộ, đảng viên. Với ý nghĩa trên, đối tượng của CVĐ là mọi tầng lớp nhân dân ta, cả trong nước và kiều bào Việt Nam ở nước ngoài, song tập trung trước hết là đội ngũ cán bộ, đảng viên. Sự gương mẫu trong thực hiện CVĐ của đội ngũ cán bộ, đảng viên không những trực tiếp góp phần tăng cường sức mạnh của Đảng mà còn là điều kiện tiên quyết để tổ chức thắng lợi CVĐ đối với toàn xã hội.

Nhận thức rõ về vai trò đội ngũ cán bộ, đảng viên đối với CVĐ, trong gần hai năm qua, cấp ủy, Ban Chỉ đạo CVĐ các cấp đã triển khai thực hiện đồng bộ từ Trung ương tới các ngành, các địa phương, các đối tượng; trong đó xác định đối tượng cán bộ, đảng viên là trung tâm. CVĐ đã thật sự trở thành một sinh hoạt chính trị rộng lớn trong toàn Đảng, toàn dân, toàn quân; trở thành một nội dung lãnh đạo quan trọng thường xuyên của các cấp ủy và tổ chức đảng các cấp. Trên cơ sở nghiên cứu, quán triệt Chỉ thị 06-CT/TW của Bộ Chính trị và các hướng dẫn, kế hoạch triển khai của Ban chỉ đạo Trung ương CVĐ, cấp ủy các ngành, địa phương đã có chủ trương, phương hướng lãnh đạo; thành lập Ban Chỉ đạo CVĐ cấp mình và xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện nghiêm túc, phù hợp với thực tế tình hình, nhiệm vụ của từng ngành, từng địa phương nói chung và tình hình đội ngũ cán bộ, đảng viên trong đảng bộ nói riêng. Hệ thống Ban Chỉ đạo CVĐ các cấp từ Trung ương tới các đảng bộ cơ sở, đều do đồng chí bí thư cấp ủy làm trưởng ban; đảng bộ cơ sở có vai trò trung tâm trong tổ chức triển khai CVĐ đã tạo ra các điều kiện thuận lợi để có thể kết hợp có hiệu quả CVĐ với các yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên; đồng thời, phát huy vai trò đội ngũ này vào việc vận động, tổ chức quần chúng thực hiện.

Nhận thức đúng về vai trò đội ngũ cán bộ, đảng viên đối với CVĐ, trong gần hai năm qua, trên cơ sở sự chỉ đạo thường xuyên, chặt chẽ của Ban Chỉ đạo Trung ương, cấp ủy các cấp đã chú trọng gắn kết việc triển khai thực hiện CVĐ với nhiệm vụ xây dựng tổ chức đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Sự kết hợp này đã tác động tích cực đối với hiệu quả thực hiện CVĐ cũng như hiệu quả công tác xây dựng Đảng. Cùng với nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên về thực hiện CVĐ, tổ chức cơ sở đảng đã tổ chức học tập nghiêm túc các chuyên đề về: thực hành tiết kiệm, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu; sửa đổi lối làm việc; đồng thời, xây dựng chương trình hành động, xây dựng các chuẩn mực đạo đức gắn với đặc điểm nhiệm vụ lãnh đạo và tình hình đội ngũ cán bộ, đảng viên trong từng tổ chức đảng; trên cơ sở đó, cá nhân đảng viên xây dựng kế hoạch phấn đấu với các yêu cầu, chỉ tiêu cụ thể. Kết quả thực tế về thực hiện CVĐ của tổ chức đảng và đảng viên là một tiêu chí quan trọng để đánh giá, bình xét mức độ hoàn thành nhiệm vụ. Phương thức gắn kết nhiều mặt công tác để triển khai thực hiện; động viên nhiều lực lượng tham gia nhận xét, góp ý xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên về thực hiện CVĐ đã mang lại hiệu quả tích cực trên thực tế. Nhiều nơi đã tổ chức tốt hình thức họp chi bộ để kiểm điểm, đánh giá tình hình đạo đức, lối sống thông qua bản thu hoạch tự kiểm điểm, liên hệ của đảng viên.

Qua gần hai năm thực hiện, CVĐ "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" đã trở thành một sinh hoạt chính trị rộng lớn, có sức lan tỏa sâu rộng và bước đầu phát huy tác dụng tích cực đối với toàn xã hội nói chung, với hệ thống chính trị, trong đó có tổ chức đảng, đội ngũ cán bộ, đảng viên nói riêng.

Thông qua các bước thực hiện CVĐ, mỗi cán bộ, đảng viên có dịp nhìn nhận toàn diện, cụ thể hơn về đạo đức, lối sống của mình theo tiêu chí, chuẩn mực đạo đức Hồ Chí Minh; để từ đó nâng cao ý thức, trách nhiệm, quyết tâm phấn đấu sao cho xứng đáng với vai trò người đảng viên, trước Đảng, Bác và nhân dân. Qua kiểm tra, đánh giá của các cơ quan chức năng cho thấy, trong cán bộ, đảng viên đã có sự chuyển biến tích cực về nhận thức tư tưởng, về ý thức rèn luyện đạo đức, lối sống; nhiều cán bộ, đảng viên đã chú trọng thường xuyên hơn việc giữ gìn, rèn luyện, tu dưỡng đạo đức cá nhân; quan hệ với nhân dân, với tập thể và cộng đồng xã hội. Thực hiện CVĐ đã góp phần trực tiếp nâng cao hiệu quả xây dựng, chỉnh đốn Đảng; tạo cơ sở đảm bảo bước đầu để việc triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 (khóa X) về "Nâng cao sức chiến đấu, năng lực lãnh đạo của tổ chức cơ sở Đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên" đạt được mục đích, yêu cầu.

Tuy nhiên, trên nhiều phương diện, cả về nhận thức, trách nhiệm, cả về chuyển biến trên thực tế về đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên qua thời gian đầu thực hiện CVĐ vẫn còn bộc lộ những hạn chế, yếu kém cần được khắc phục. Một số cán bộ, đảng viên còn biểu hiện đơn giản, xuôi chiều, thụ động trong nhận thức và hành động thực hiện CVĐ. Tính tự giác, tích cực, nêu gương về đạo đức, lối sống trước tổ chức đảng, trước quần chúng chưa thể hiện rõ nét, thường xuyên. Điều đáng quan tâm nhất, là một bộ phận cán bộ, đảng viên, trong đó có cả cán bộ chủ trì chưa nêu cao trách nhiệm trong học tập, chưa thật sự coi trọng và chưa trực tiếp, gương mẫu tham gia CVĐ; những chuyển biến về đạo đức, lối sống, phong cách công tác của cán bộ, đảng viên chưa toàn diện, vững chắc...

Từ nay tới năm 2010, CVĐ sẽ ngày càng đi vào chiều sâu với những yêu cầu cao hơn cả về nhận thức và tổ chức hành động thực tiễn. CVĐ cần được tiến hành tích cực, đồng bộ, tạo được hiệu ứng tốt về  chính trị, tinh thần có bề rộng, chiều sâu, độ vững chắc mang tính chất nền tảng đối với toàn xã hội. Vai trò đội ngũ cán bộ, đảng viên phải được phát huy đầy đủ hơn nữa trong quá trình thực hiện CVĐ thời gian tiếp theo. Trong khi chú trọng thực hiện đồng bộ các giải pháp, việc nâng cao nhận thức, trách nhiệm chính trị, tình cảm cách mạng của cán bộ, đảng viên, trước hết là bí thư cấp ủy, cán bộ chủ trì các cấp đối với CVĐ vẫn là vấn đề có ý nghĩa quyết định trước hết. Cùng với nêu cao vai trò tự giác, gương mẫu của mỗi cán bộ, đảng viên, nâng cao hiệu quả hoạt động tự phê bình, phê bình, cần chú trọng tăng cường hiệu lực của các thiết chế tổ chức thực hiện; phối hợp chặt chẽ giữa công tác tư tưởng, công tác tổ chức, chính sách..., động viên mọi thành viên của hệ thống chính trị cùng tham gia. CVĐ đạt được các mục đích đã xác định là thiết thực bày tỏ sự biết ơn sâu sắc của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đối với Bác Hồ kính yêu, nhân dịp kỷ niệm năm thứ 40 thực hiện Di chúc của Người.

TS. Nguyễn Bắc Son

Ủy viên BCHTƯ Đảng

Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương

___________

1- Hồ Chí Minh - Về đạo đức, Nxb CTQG, H. 1993, tr. 77.

2- Hồ Chí Minh  - Toàn tập, Tập 5, Nxb ST, H. 1985, tr. 184.