Quân trang không đơn thuần chỉ là phương tiện bảo vệ sức khỏe, phục vụ yêu cầu công tác, huấn luyện, chiến đấu, lao động sản xuất, sinh hoạt của bộ đội, mà còn thể hiện tính thống nhất, trình độ chính quy, thể hiện sức mạnh ngay trong hình thức của quân đội, mà sĩ quan là lực lượng nòng cốt. Cùng với quá trình phát triển kinh tế đất nước, nhiệm vụ cách mạng, yêu cầu xây dựng quân đội, việc bảo đảm mang mặc của bộ đội nói chung, của sĩ quan nói riêng, từng bước được hoàn thiện về kiểu dáng, màu sắc, chất lượng. Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, quân đội ta bước vào xây dựng chính quy; trang phục mùa đông của sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam theo kiểu Tôn Trung Sơn (được sử dụng đến hết thập kỷ 70 của thế kỷ XX), cổ đứng cài cúc, thân trước có bốn túi bổ chìm, chất liệu may bằng vải kaki, gabađin len (về sau sử dụng vải sơviốt, vải oxfor màu sẫm hoặc vải baskết màu xanh sọc), áo mùa hè giống kiểu chiến sĩ, có hai túi, khi mặc bỏ trong quần, chất liệu may bằng vải phin hoặc pôpơlin. Năm 1982, quân đội ta đã nghiên cứu, cải tiến và đưa vào sử dụng bộ trang phục của sĩ quan kiểu K82; bộ quần áo mùa đông kiểu áo vét cổ hai ve, bên trong áo chít gấu dài tay, cổ đứng thắt caravát, áo mặc mùa hè kiểu áo chít gấu ngắn tay thay cho kiểu áo bỏ trong quần. Quân trang sĩ quan K82 đã đánh dấu bước phát triển mới trong bảo đảm mang mặc của sĩ quan, góp phần đáp ứng được yêu cầu xây dựng quân đội chính quy trong 27 năm qua. Tuy nhiên, do điều kiện kinh tế đất nước còn khó khăn, nên việc bảo đảm chất liệu và màu sắc thiếu đồng bộ, chất lượng không ổn định; màu quân trang sĩ quan chưa hòa đồng với màu quân trang chiến sĩ, độ bền màu thấp và chưa thật phù hợp với môi trường hoạt động quân sự, chưa hòa nhập với màu sắc quân phục sĩ quan quân đội các nước trong khu vực. Đó là chưa kể, chúng ta mới chỉ thực hiện cải tiến bộ quần áo, còn các loại trang phục khác của sĩ quan, như: giầy, mũ, quân hàm, quân hiệu chưa được thay đổi, chưa bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của quân trang sĩ quan.

Yêu cầu xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại thời kỳ mới cũng như việc mở rộng quan hệ đối ngoại, hội nhập kinh tế quốc tế đã đặt ra những yêu cầu mới về nâng cao chất lượng trang bị của quân đội, trong đó việc nâng cao chất lượng quân trang của sĩ quan là một trong những nội dung quan trọng.

Quán triệt và thực hiện chủ trương của Bộ Quốc phòng về tiếp tục đẩy mạnh xây dựng chính quy quân đội, năm 2005, Tổng cục Hậu cần đã giao cho Cục Quân nhu chủ trì nghiên cứu, cải tiến quân trang sĩ quan; trong đó, phải đáp ứng các yêu cầu: nâng cao chất lượng mang mặc cho sĩ quan theo hướng chính quy, thống nhất, hiện đại, đáp ứng yêu cầu phát triển của quân đội trong giai đoạn mới của cách mạng. Kiểu dáng, màu sắc phải đẹp, tôn vinh trang phục truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, gần gũi với nhân dân, hòa đồng với chiến sĩ, hòa nhập với màu sắc trang phục của quân đội các nước trong khu vực; thuận tiện trong sử dụng, phù hợp với điều kiện khí hậu nước ta và phù hợp với đặc điểm nhiệm vụ của các quân chủng, binh chủng, đáp ứng một thời gian dài không bị lạc hậu. Bảo đảm tính đồng bộ các loại trang phục, bao gồm: lễ phục, quân phục thường dùng và các loại trang bị khác (nhất là: mũ, giầy, quân hàm, quân hiệu). Trang phục do quân đội tự sản xuất là nòng cốt, sản xuất được trong nước, không bị phụ thuộc vào nguồn cung ứng bên ngoài và tiết kiệm ngân sách.

Bám sát chủ trương, định hướng của Bộ Quốc phòng, Tổng cục Hậu cần, Cục Quân nhu đã triển khai nghiên cứu, cải tiến quân trang sĩ quan K08, coi đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, cấp bách. Từ kết quả cuộc thi thiết kế mẫu quân trang mới với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp trong và ngoài quân đội, Cục đã nghiên cứu thiết kế, chế thử, tổ chức trưng bày, giới thiệu mẫu tại các hội nghị cấp toàn quân (do Bộ Quốc phòng, Tổng cục Hậu cần tổ chức) và tại hội nghị ở Quân chủng Phòng không- Không quân, Quân chủng Hải quân, Bộ đội Biên phòng, Ban Phụ nữ Quân đội,...để xin ý kiến đóng góp, tiếp tục chỉnh sửa, hoàn thiện bộ mẫu trang phục. Hệ thống mẫu quân trang sĩ quan K08 đã được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng duyệt, cho phép sản xuất mặc thử nghiệm, làm cơ sở đánh giá chính xác về chất lượng và tính phù hợp, nhằm tiếp tục hoàn thiện trước khi sản xuất hàng loạt. Bộ trưởng cũng đã ra Quyết định số 873/QĐ-BQP (ngày 12-4-2008) về việc thử nghiệm trang phục sĩ quan K08 cho các đối tượng là sĩ quan thuộc khối cơ quan Bộ, cơ quan Bộ Tư lệnh các Quân chủng Phòng không-Không quân, Hải quân và 13 đơn vị đại diện cho các quân chủng, binh chủng đóng quân trên ba miền đất nước với những đặc thù hoạt động khác nhau, chịu sự tác động của điều kiện nhiệt độ, thời tiết, môi trường khác nhau; ngoài ra, bảo đảm mặc thử cho cán bộ quân đội là đại biểu Quốc hội và một số đoàn đi công tác nước ngoài cùng Thủ trưởng Bộ để tuyên truyền, xin ý kiến đóng góp. Có thể nói, đây là lần đầu tiên Quân đội tổ chức thử nghiệm đồng bộ trang phục của sĩ quan với quy mô lớn, được các cơ quan thông tấn, báo chí giới thiệu, tuyên truyền rộng rãi trong nước và nước ngoài.

Để bảo đảm tiến độ thời gian mang mặc thử nghiệm quân trang sĩ quan K08 (mùa hè từ 19-5-2008, mùa đông từ 15-11-2008), Cục Quân nhu đã xây dựng kế hoạch và tổ chức tập huấn kỹ thuật sản xuất quân trang sĩ quan K08 cho các doanh nghiệp (cán bộ quản lý, điều hành, kỹ thuật bậc cao) về tiêu chuẩn kỹ thuật, công nghệ sản xuất, quy trình kiểm tra chất lượng sản phẩm,...để triển khai sản xuất ở doanh nghiệp mình. Bên cạnh đó, Cục tích cực triển khai kế hoạch sản xuất thử nghiệm, từ khâu sản xuất nguyên liệu vải chính, nguyên liệu, phụ liệu để sản xuất mũ, cấp hiệu, phù hiệu, đến sản xuất thành phẩm và tổ chức cấp phát, bảo đảm quân trang thử nghiệm cho các đơn vị. Cấp ủy, chỉ huy các đơn vị có đối tượng mang mặc thử nghiệm quân trang mới rất quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan hậu cần thực hiện đúng kế hoạch, hướng dẫn của Cục Quân nhu, phối hợp với các doanh nghiệp tổ chức đo may quân phục cho 100% sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp; tổ chức tiếp nhận, cấp phát, hướng dẫn sử dụng, quán triệt mục đích, yêu cầu thử nghiệm và quy định sử dụng quân trang mới của Bộ Tổng Tham mưu...

Sau hơn 6 tháng thử nghiệm, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ trưởng Bộ Quốc phòng, Cục Quân nhu đã tổ chức Hội nghị Tổng kết quá trình nghiên cứu, sản xuất, triển khai mang mặc thử nghiệm quân trang K08 (tháng 11-2008). Ưu điểm nổi bật là, quân trang sĩ quan K08 được nghiên cứu, sản xuất thử nghiệm đồng bộ về chủng loại, có nhiều ưu điểm nổi bật so với quân trang K82 cả về màu sắc, kiểu dáng, chất lượng, bảo đảm tính đồng bộ, chính quy, thống nhất; màu sắc quân phục sĩ quan lục quân đẹp hơn màu cũ; kích thước các chi tiết cân đối, hài hòa, cúc đồng màu vàng tạo vẻ đẹp trang nghiêm cho quân phục; quân phục thường dùng mùa hè kiểu bỏ áo trong quần gọn, khỏe, đẹp; lễ phục mùa đông, mùa hè sang trọng, lịch sự, phù hợp xu thế hội nhập với quân đội các nước trong khu vực và quốc tế. Các loại trang bị đồng bộ, như: mũ kêpi, phù hiệu, cấp hiệu, dây lưng được thiết kế phù hợp, tôn vẻ đẹp trang nghiêm, hiện đại, đồng bộ với trang phục.

Bên cạnh những ưu điểm, quân trang sĩ quan K08 còn bộc lộ một số khiếm khuyết, hạn chế. Đó là, quân phục thiết kế còn bị chật, kích, cổ áo hè bị quăn, cấp hiệu nặng, đeo bị dúm vai áo hè, cúc đồng bị bạc màu, gẫy chân, dây lưng kiểu đục lỗ da bị bai, tuột khoá; sao cấp hiệu dùng ốc vít nặng, hình phù hiệu khi dùng còn bị rơi ốc, riềm mũ kêpi chưa đẹp, lưỡi trai mũ kêpi chưa định hình,… Cục Quân nhu đã tiếp thu, tiến hành hiệu chỉnh hoàn thiện tiêu chuẩn kỹ thuật hệ thống mẫu quân trang; đồng thời, chỉ đạo  doanh nghiệp nâng cao chất lượng các loại sản phẩm, nhất là về sự ổn định, độ đồng đều và độ bền màu của nguyên liệu vải may trang phục sĩ quan của Quân chủng Phòng không-Không quân, Quân chủng Hải quân, Cảnh sát biển và các loại quân trang đồng bộ khác, theo ý kiến đóng góp của các cơ quan, đơn vị được trưng cầu ý kiến.

 Từ kết quả thử nghiệm và hoàn chỉnh đồng bộ mẫu, tiêu chuẩn kỹ thuật quân trang sĩ quan K08, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo Tổng cục Hậu cần tổ chức sản xuất, bảo đảm mang mặc thống nhất trong toàn quân, nhân dịp kỷ niệm 65 năm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và 20 năm ngày Hội quốc phòng toàn dân (22-12-2009). Xác định đây là nhiệm vụ chính trị có ý nghĩa hết sức quan trọng, Cục Quân nhu đã chủ động xây dựng kế hoạch và triển khai các kế hoạch về sản xuất, tạo nguồn; đồng thời, chỉ đạo các doanh nghiệp tập trung tối đa năng lực sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, phấn đấu hoàn thành kế hoạch sản xuất quân trang sĩ quan K08, bảo đảm tiến độ quy định. Theo đó, Tổng Công ty 28 đảm nhiệm dệt vải pha len cao cấp phục vụ sản xuất quân trang sĩ quan K08, được Cục Quân nhu đề nghị Bộ Quốc phòng cho ứng trước ngân sách ngay từ cuối năm 2008 để chủ động đấu thầu nhập khẩu nguyên liệu sợi, hóa chất, thuốc nhuộm, phục vụ kế hoạch sản xuất. Đối với những sản phẩm đã ổn định mẫu, như: quân hiệu, cúc đồng, sao, vạch, cúc cấp hiệu, cúc chốt và riềm lưỡi trai mũ kêpi, được triển khai sản xuất ngay từ tháng 10 năm 2008, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp chủ động sản xuất. Bên cạnh đó, Cục Quân nhu đã cử nhiều đoàn cán bộ đi kiểm tra việc thực hiện của các doanh nghiệp về năng lực sản xuất, chất lượng sản phẩm, tiến độ nhập hàng theo hợp đồng đã ký kết, kịp thời rút kinh nghiệm, có biện pháp chỉ đạo tổ chức sản xuất, tạo nguồn, bảo đảm tiến độ quy định; đồng thời, chủ động điều chỉnh số lượng sản phẩm phù hợp với năng lực của các doanh nghiệp và tiến độ nhập hàng, quyết tâm sản xuất và cấp phát xong cho các đơn vị trước 31-10-2009. Riêng kế hoạch sản xuất năm 2010 sẽ tập trung sản xuất quân phục hè cho các đơn vị phía Bắc (xong trước ngày 30-3-2010) và quân phục đông cho các đơn vị phía Nam. Các doanh nghiệp được giao nhiệm vụ sản xuất quân trang sĩ quan K08 đã huy động tối đa năng lực để thực hiện nhiệm vụ quan trọng này. Các xí nghiệp làm hàng kinh tế trước đây đều được huy động vào sản xuất quân trang mới, chủ động tăng ca, tăng giờ, tranh thủ sản xuất cả ngày thứ bảy; đồng thời, bảo đảm tốt đời sống, sức khỏe cho người lao động; đầu tư thêm nhiều máy móc chuyên dùng (máy ép mex, máy vắt gấu, máy thùa khuyết mắt ngỗng, máy đính cúc tết chân, máy bổ túi hậu...), nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, tiến độ sản xuất.

Được sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ của Đảng uỷ Quân sự Trung ương, Bộ Quốc phòng và Đảng ủy, Chỉ huy Tổng cục Hậu cần, Cục Quân nhu đã nghiên cứu, cải tiến hoàn thiện bộ mẫu quân trang sĩ quan K08, bảo đảm đồng bộ về chất lượng, kiểu dáng, màu sắc, đáp ứng yêu cầu xây dựng quân đội chính quy trong thời kỳ mới.

Thiếu tướng ĐỖ NĂNG TĨNH

Phó Chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần