Là một đơn vị chủ lực, cơ động của Quân khu Thủ đô, Đoàn B.01 có nhiệm vụ bảo vệ vững chắc các mục tiêu trọng yếu ở Thủ đô Hà Nội, tham gia làm nhiệm vụ A2 và các nhiệm vụ đột xuất khi có tình huống xảy ra trên địa bàn Quân khu. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, bên cạnh những thuận lợi là cơ bản, Đoàn cũng đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Địa bàn đứng chân của các đơn vị trong đội hình của Đoàn trải dài trên 100 km, chủ yếu là các huyện, thị vùng ven cửa ngõ Thủ đô - nơi các hoạt động kinh tế, thương mại và văn hóa đang diễn ra rất sôi động, đồng thời cũng tồn tại không ít tiêu cực, tệ nạn xã hội, đặc biệt là tệ mại dâm, ma túy. Mặc dù các đơn vị trong đội hình của Đoàn chủ yếu hoạt động, huấn luyện trong điều kiện tĩnh, song do thường xuyên phải hành quân dã ngoại, kết hợp với làm công tác dân vận và làm các nhiệm vụ khác, nên hằng ngày số quân nhân và các phương tiện kỹ thuật lưu thông ngoài doanh trại không phải ít…Trong bối cảnh đó, đối với cán bộ, chiến sĩ của Đoàn, chỉ một sơ xuất nhỏ do kém hiểu biết, hoặc ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật quân đội không nghiêm sẽ dẫn đến khuyết điểm, vi phạm pháp luật, hoặc kỷ luật quân đội, mất an toàn về người và phương tiện, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị. Nhận thức đúng điều đó, nhiều năm qua, Đảng ủy, chỉ huy Đoàn đã thường xuyên đẩy mạnh xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, trong đó coi trọng đúng mức công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL), nhằm nâng cao trình độ hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội cho mọi cán bộ, chiến sĩ. Qua đó tạo  sự chuyển biến tích cực, vững chắc về tình hình chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội của mọi cán bộ, chiến sĩ; hạn chế các vụ vi phạm kỷ luật thông thường; khắc phục, đi đến chấm dứt các vụ vi phạm kỷ luật nghiêm trọng, tạo điều kiện đơn vị hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Vấn đề được Đảng ủy, chỉ huy Đoàn thường xuyên quan tâm là, kết hợp công tác tư tưởng với công tác tổ chức, đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức của lãnh đạo, chỉ huy các cấp và mọi cán bộ, chiến sĩ của Đoàn về vị trí, tầm quan trọng của công tác PBGDPL, từng bước đưa công tác này đi vào nền nếp. Đảng ủy, chỉ huy Đoàn đã tổ chức quán triệt đến mọi cấp ủy, đảng viên, cán bộ, chiến sĩ các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Nhà nước và quân đội về công tác PBGDPL, đặc biệt là: Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 09-12-2003 của Ban Bí thư Trung ương Đảng “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác PBGDPL, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân”; Chỉ thị số 21/2003/CT-BQP của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng “Về việc triển khai thực hiện công tác PBGDPL trong quân đội” và các chỉ thị, hướng dẫn của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu, kế hoạch của Hội đồng phối hợp công tác PBGDPL của Quân khu về công tác tuyên truyền, PBGDPL. Hằng năm, Đảng ủy Đoàn đều ra nghị quyết lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ, trong đó xác định rõ nội dung công tác tuyên truyền, PBGDPL là một trọng tâm lãnh đạo, đòi hỏi mỗi cấp ủy, người chỉ huy phải tổ chức, triển khai thực hiện nghiêm túc và có hiệu quả. Trên cơ sở nghị quyết lãnh đạo của cấp trên, từng tổ chức Đảng cấp dưới cũng chủ động đưa yêu cầu công tác PBGDPL vào nghị quyết của cấp mình, qua đó quán triệt sâu rộng đến từng đảng viên, cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị. Phương châm lãnh đạo, chỉ đạo của Đoàn là, thông qua tuyên truyền, giáo dục phải làm cho mọi quân nhân nhận thức rõ tầm quan trọng của việc nắm chắc cơ sở pháp lý trong thực hiện các nhiệm vụ của đơn vị; từ đó, giúp quân nhân thấy được sự cần thiết phải học tập, tìm hiểu, nâng cao hiểu biết về pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội; nêu cao tinh thần trách nhiệm trong quá trình học tập, quán triệt các nội dung PBGDPL do đơn vị tổ chức; từng bước đưa việc chấp hành mọi điều luật, quy định trở thành nền nếp, thói quen trong cuộc sống hằng ngày của bộ đội.

Trên cơ sở thống nhất nhận thức, căn cứ vào kế hoạch công tác PBGDPL của Quân khu, thực tiễn nhiệm vụ của đơn vị, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của đồng chí Chính ủy (trước đây là Phó chỉ huy trưởng về chính trị), cơ quan chính trị các cấp xây dựng kế hoạch tiến hành công tác PBGDPL ở cấp mình. Trong các kế hoạch đều xác định rõ, công tác PBGDPL không chỉ  là trách nhiệm của một cấp, ngành nào; do đó mọi cấp, ngành (quân sự, chính trị, hậu cần, kỹ thuật) đều phải chủ động tiến hành công tác này ở cấp mình, ngành mình; cán bộ chủ trì ở mỗi cấp, mỗi ngành đều phải có trách nhiệm đầy đủ về công tác này; xem xét thành tích của đơn vị, cơ quan, cá nhân đều phải gắn với các yêu cầu của công tác PBGDPL. Đơn vị, cá nhân để mất an toàn hoặc vi phạm khuyết điểm, tùy theo mức độ nặng nhẹ, đều phải trừ vào thành tích thi đua. Định kỳ hằng quý và cuối năm, cấp ủy, chỉ huy các cấp, các ngành đều họp đánh giá kết quả thực hiện, kịp thời tổ chức rút kinh nghiệm về chất lượng, hiệu quả công tác PBGDPL, từ đó tìm ra phương hướng cho thời gian tiếp theo. Do thực hiện tốt chủ trương, biện pháp đó, những năm gần đây công tác PBGDPL trong toàn Đoàn luôn được triển khai, tổ chức thực hiện đồng bộ, thống nhất từ trên xuống dưới; chất lượng, hiệu quả của công tác này ngày càng tiến bộ vững chắc.

 Về nội dung PBGDPL, năm 2005 và 6 tháng đầu năm 2006, Đoàn đã tổ chức thực hiện đầy đủ các chuyên đề cho 100% cán bộ, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan, chiến sĩ theo ba đợt; tập trung chủ yếu vào một số nội dung cơ bản của Luật Thanh tra, Luật An ninh quốc gia, Luật Khiếu nại và tố cáo (sửa đổi), Bộ luật Tố tụng dân sự (sửa đổi), Luật Nghĩa vụ quân sự (sửa đổi), Luật Quốc phòng, Luật Dân sự, Luật Phòng, chống tham nhũng, Luật Giao thông đường bộ, Luật Thi đua Khen thưởng… Ngoài ra, xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ, Đoàn còn tổ chức quán triệt Quyết định 2530/ 2000/ QĐ-BQP của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Chỉ thị 25/ 2003/ CT-TM  của Tổng Tham mưu trưởng về quản lý, sử dụng xe mô tô, xe gắn máy trong Quân đội, Pháp lệnh Dân quân tự vệ, Luật Ngân sách Nhà nước, các quy tắc đảm bảo an toàn trong huấn luyện và diễn tập, những cơ sở pháp lý trong làm nhiệm vụ A2,… Quân số tham gia học tập thường xuyên gần 99%, kết quả kiểm tra 6 tháng đầu năm 2006, toàn Đoàn có 100% cán bộ, chiến sĩ đạt yêu cầu, trong đó trên 80% khá và giỏi. Đoàn được Hội đồng phối hợp công tác PBGDPL của Quân khu đánh giá là đơn vị thực hiện có nền nếp công tác PBGDPL.

Nét khởi sắc trong công tác PBGDPL của Đoàn những năm qua là, các đơn vị đã luôn chủ động nghiên cứu, tìm tòi đề ra nhiều hình thức, biện pháp sáng tạo phát huy thuận lợi, khắc phục khó khăn, triển khai, tổ chức thực hiện thống nhất, nghiêm túc, chặt chẽ, có hiệu quả công tác này. Để khắc phục những hạn chế do điều kiện đơn vị hoạt động phân tán, Đoàn chỉ đạo kết hợp giữa hình thức lên lớp tập trung với tổ chức tuyên truyền theo nhóm nhỏ lẻ, giữa chính khóa với ngoại khóa; tổ chức học bù, học vét, đảm bảo 100% quân số tham gia học tập.  Căn cứ vào hướng dẫn của Tổng cục Chính trị và sự chỉ đạo của Cục Chính trị Quân khu, Đoàn đã triển khai nghiêm túc việc xây dựng tổ công tác PBGDPL ở cấp đại đội và đội công tác PBGDPL ở cấp tiểu đoàn; bước đầu các tổ, đội công tác này đã hoạt động có hiệu quả cao, kịp thời nghiên cứu, tham mưu, đề xuất với cấp ủy, người chỉ huy những chủ trương, biện pháp tiến hành công tác PBGDPL ở cấp mình phù hợp đặc điểm, điều kiện hoạt động của đơn vị; đồng thời trực tiếp thực hiện có hiệu quả các nội dung, hình thức, biện pháp PBGDPL ở cấp mình, đơn vị mình. Đặc biệt, Đoàn rất chú trọng giữ mối quan hệ và thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các cơ quan bảo vệ pháp luật của Quân khu (Viện kiểm sát, Tòa án khu vực, Thanh tra Quốc phòng,...) nhờ giới thiệu những bộ luật và nói chuyện về tình hình chấp hành pháp luật, kỷ luật trong quân đội đối với cán bộ, chiến sĩ. Đoàn chủ động phối hợp cùng cấp trên tổ chức một phiên tòa quân sự xét xử tại Đoàn vụ một quân nhân của đơn vị đào bỏ ngũ nhiều lần và ghi lại bằng hình ảnh để làm tư liệu giáo dục cán bộ, chiến sĩ. Cách làm thông qua người thật, việc thật đã đem lại hiệu quả thiết thực, tạo những hiệu ứng tích cực trong nhận thức và ý thức về tính nghiêm minh của pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội với cán bộ, chiến sĩ. Đồng thời, việc chú trọng xây dựng Tủ sách pháp luật ở cấp đại đội và trong phòng Hồ Chí Minh ở cấp tiểu đoàn với số lượng đầu sách ngày càng tăng đã thu hút đông đảo cán bộ, chiến sĩ tìm đọc vào ngày nghỉ, giờ nghỉ cũng góp phần đáng kể nâng cao nhận thức về pháp luật, kỷ luật cho các đối tượng.

Ngoài ra, để công tác PBGDPL đi vào chiều sâu, có tác dụng thiết thực đối với phong trào hành động cách mạng của bộ đội, Đoàn chú trọng lồng ghép các nội dung PBGDPL, cũng như các chỉ tiêu chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội vào các phong trào thi đua của đơn vị. Thông qua các hội thi: “Kiến thức về giao thông đường bộ”, “Nhận thức về 10 lời thề, 12 điều kỷ luật”; “An toàn giao thông là hạnh phúc của mọi người”…; bằng hình thức “sân khấu hóa” và các phong trào: “hanh niên với kỷ luật quân đội”; “Thanh niên xung kích trong các hoạt động phòng, chống tội phạm xã hội, tệ nạn ma túy, mại dâm”, thu hút mọi quân nhân, nhất là tuổi trẻ vào các hoạt động tuyên truyền, PBGDPL. Đồng thời, Đoàn đã phối hợp với một số ban, ngành các địa phương để tuyên truyền, PBGDPL trong các đợt tuyển quân, ra quân, huấn luyện dân quân, tự vệ, lực lượng dự bị động viên để nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật, điều lệnh, điều lệ quân đội, góp phần làm trong sạch địa bàn, phòng chống tệ nạn xã hội, vận động nhân dân chấp hành đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.

 Do công tác PBGDPL được lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên, chặt chẽ, nghiêm túc nên trong 5 năm gần đây (2001-2005), đặc biệt trong năm 2005 và 6 tháng đầu năm 2006, tình hình chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội trong toàn Đoàn có nhiều chuyển biến tích cực và vững chắc; số vụ vi phạm kỷ luật thông thường giảm xuống dưới 0,5%; hiện tượng đào ngũ, bỏ ngũ, hiện tượng cán bộ quân phiệt với chiến sĩ được chấm dứt và các hành vi vi phạm luật giao thông đường bộ ngày càng giảm; hạn chế tối đa các vụ vi phạm kỷ luật nghiêm trọng. Những kết quả trên đã thiết thực góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, trình độ và khả năng sẵn sàng chiến đấu, hoàn thành nhiệm vụ chính trị, tô thắm thêm truyền thống “Trung thành vô hạn, đoàn kết một lòng, gắn bó máu thịt với nhân dân, đã ra quân là chiến thắng” của Đoàn trong tình hình mới.

Đại tá Hồ Cảnh Thái

Chính ủy Đoàn