Học viện Biên phòng (HVBP) có nhiệm vụ đào tạo sĩ quan chỉ huy tham mưu, chuyên môn, nghiệp vụ cho lực lượng Bộ đội Biên phòng; đồng thời, tham gia đào tạo cán bộ cho Bộ Công an và cho các nước bạn. Trong những năm qua, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy Quân sự Trung ương, Bộ Quốc phòng, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, Học viện đã không ngừng phấn đấu, khắc phục khó khăn, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ, trở thành một trung tâm đào tạo và nghiên cứu khoa học có uy tín của toàn lực lượng Biên phòng và của quân đội.

Hiện nay, nhiệm vụ giáo dục - đào tạo (GD - ĐT) của Học viện có bước phát triển mới; đối tượng, quy mô đào tạo mở rộng theo hướng đa cấp, đa ngành; lưu lượng học viên tăng, với nhiều loại hình đào tạo khác nhau... Trong khi đó, quy hoạch tổng thể về biên chế tổ chức, xây dựng cơ bản của Học viện đang trong quá trình triển khai thực hiện; các cơ sở đào tạo phân tán, vật chất, kinh phí bảo đảm cho mọi hoạt động của Học viện còn hạn chế... Để hoàn thành tốt nhiệm vụ, vấn đề có ý nghĩa quyết định là phải thường xuyên tăng cường vai trò lãnh đạo của các tổ chức đảng, gắn việc xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh (TSVM) với xây dựng Học viện vững mạnh toàn diện (VMTD); đồng thời, phải có nhiều chủ trương, biện pháp tích cực trong công tác đào tạo đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao.

Xuất phát từ nhiệm vụ chính trị trung tâm, Đảng bộ Học viện xác định vấn đề hàng đầu cần tập trung lãnh đạo là nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác GD - ĐT và nghiên cứu khoa học. Trong những năm gần đây, việc đổi mới chương trình, nội dung và phương pháp đào tạo luôn được cấp ủy, chỉ huy các cấp đặc biệt quan tâm. Từng khoa giáo viên, tổ bộ môn đều chú trọng cải tiến nội dung, chương trình, không ngừng hoàn thiện hệ thống giáo trình, tài liệu giảng dạy và học tập theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, phù hợp với từng đối tượng đào tạo và sát thực tiễn. Đến nay, Học viện đã biên soạn đủ giáo trình, điều chỉnh, xây dựng được các chương trình đào tạo cho các đối tượng. Hình thức và phương pháp đào tạo có sự đổi mới mạnh mẽ theo hướng giảm thời gian lên lớp, tăng thực hành, thực tập, từng bước ứng dụng các phương pháp dạy học hiện đại, kết hợp giữa truyền thụ kiến thức với gợi mở, nêu vấn đề, sử dụng có hiệu quả một số phương tiện kỹ thuật vào giảng dạy.

Để nâng cao chất lượng GD - ĐT, Đảng bộ Học viện xác định khâu then chốt là tập trung xây dựng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý học viên. Theo đó, một mặt, Học viện gửi cán bộ đi đào tạo, bồi dưỡng ở các nhà trường trong và ngoài quân đội; mặt khác, chủ động tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ tại chức, nhất là về phương pháp sư phạm, kỹ năng sử dụng phương tiện kỹ thuật dạy học hiện đại, ngoại ngữ, tin học cho cán bộ, giáo viên. Học viện động viên tinh thần tự học tập, tự nghiên cứu phấn đấu vươn lên của đội ngũ cán bộ, giáo viên; đồng thời, tăng cường bồi dưỡng tại chức: cấp trên bồi dưỡng cấp dưới, giáo viên có kinh nghiệm bồi dưỡng giáo viên mới ra trường; luôn tạo điều kiện để cán bộ, giáo viên được đi thực tế ở cơ sở. Hằng năm, Học viện đều tổ chức thi giáo viên dạy giỏi, cán bộ quản lý giỏi,... Do có sự quan tâm đầu tư đúng mức, đội ngũ cán bộ, giáo viên của Học viện đã không ngừng phát triển, đáp ứng yêu cầu đặt ra. Hiện nay, 100% cán bộ, giáo viên  của Học viện có trình độ đại học trở lên (trong đó có 02 phó giáo sư, 18 tiến sĩ, 126 thạc sĩ); 100% có trình độ A về ngoại ngữ, tin học. Tuyệt đại đa số cán bộ, giáo viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất, đạo đức trong sáng, trình độ chuyên môn đáp ứng yêu cầu giảng dạy ở bậc đại học. Đây là lực lượng nòng cốt đảm bảo cho sự phát triển bền vững của Học viện, cả trước mắt và lâu dài.

Cùng với đó, Đảng bộ Học viện thường xuyên quan tâm lãnh đạo, nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu khoa học. Căn cứ vào nghị quyết lãnh đạo của Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện chỉ đạo Hội đồng khoa học xây dựng kế hoạch tổng thể, triển khai thực hiện và hướng dẫn danh mục đề tài cho cán bộ, giáo viên, học viên đăng ký nghiên cứu, kết hợp giao đề tài với việc phân công cán bộ tham gia; gắn trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy với kết quả nghiên cứu của đơn vị mình. Do vậy, công tác nghiên cứu khoa học đã thực sự đi vào nền nếp, chất lượng được nâng lên, phạm vi, đối tượng được mở rộng. Từ năm 2003 đến nay, Học viện đã có 251 đề tài khoa học nghiên cứu thành công; trong đó có 01 đề tài cấp nhà nước, 04 đề tài cấp bộ, 56 đề tài cấp Học viện,... Kết quả nghiệm thu đều đạt khá và xuất sắc, nhiều đề tài có tính ứng dụng thực tiễn cao.

Nhằm bảo đảm cho Học viện hoàn thành tốt nhiệm vụ, Đảng bộ đặc biệt coi trọng công tác xây dựng Đảng, trọng tâm là nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của từng tổ chức cơ sở đảng ở cả ba khối: cơ quan, khoa giáo viên và đơn vị quản lý học viên. Quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của trên về xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong quân đội, Đảng ủy Học viện tập trung chỉ đạo kiện toàn các tổ chức đảng, đội ngũ cấp ủy viên, cả về số lượng, chất lượng và cơ cấu đội ngũ; gắn xây dựng Đảng bộ TSVM với xây dựng Học viện VMTD; xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì với kiện toàn cấp ủy; tăng cường công tác tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cấp ủy viên các cấp; đổi mới phương pháp, tác phong công tác, lề lối làm việc; kiên quyết khắc phục những khâu yếu, mặt yếu ở từng tổ chức cơ sở đảng. Đảng ủy hết sức coi trọng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, nâng cao trình độ mọi mặt cho cán bộ, đảng viên; chú trọng giáo dục nâng cao nhận thức chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, tình hình, nhiệm vụ của cách mạng; thường xuyên đẩy mạnh Cuộc vận động (CVĐ) “xây dựng, chỉnh đốn Đảng” gắn với quản lý chặt chẽ đội ngũ cán bộ, đảng viên, cả về đạo đức, lối sống, kỷ luật và phương pháp, tác phong công tác. Các cấp ủy đặc biệt coi trọng việc đổi mới quy trình ra nghị quyết lãnh đạo. Nghị quyết của các cấp không thuần túy một chiều triển khai từ trên xuống mà có sự kết hợp lấy ý kiến từ cơ sở trong quá trình dự thảo, nội dung nghị quyết đảm bảo ngắn gọn, rõ, có trọng tâm, trọng điểm. So với trước đây, cách làm hiện nay vừa bảo đảm nguyên tắc lãnh đạo, vừa sát với thực tiễn, nên tính khả thi cao hơn. Cùng với đó, công tác giáo dục, rèn luyện đảng viên được kết hợp chặt chẽ với công tác phát triển đảng, đảm bảo tỷ lệ lãnh đạo đạt từ 70,5% trở lên; tỷ lệ học viên được kết nạp vào Đảng trong quá trình đào tạo luôn đạt từ 95 – 97% (có khóa đạt 100%); học viên ra trường đều phấn khởi nhận nhiệm vụ, đảm đương được cương vị, chức trách ban đầu, có khả năng phát triển tốt. Công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng được duy trì chặt chẽ, đúng nguyên tắc, có tác dụng tốt trong việc quản lý, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Đảng ủy hết sức coi trọng lãnh đạo đẩy mạnh phong trào thi đua quyết thắng gắn với thực hiện tốt CVĐ "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và lời dạy của Bác Hồ đối với Bộ đội Biên phòng", xem đó là một động lực quan trọng thúc đẩy Học viện thực hiện tốt nhiệm vụ GD - ĐT nói riêng, xây dựng Nhà trường chính quy, mẫu mực, tiên tiến nói chung. Các cấp ủy đã nghiêm túc, tập trung quán triệt sâu sắc mục đích, ý nghĩa, nội dung, các bước tiến hành CVĐ tới mọi đối tượng; hướng nội dung CVĐ vào thực hiện tốt các nhiệm vụ trung tâm của từng đơn vị. Nội dung của CVĐ được cụ thể hóa thành tiêu chí: "10 xây, 10 chống" trong học tập, rèn luyện của từng cá nhân, tập thể và quy ước ứng xử văn hóa trong Nhà trường. Đây là cơ sở để Hội đồng thi đua theo dõi, quản lý, đánh giá, xếp loại thành tích cá nhân, tập thể. Việc đẩy mạnh phong trào thi đua quyết thắng gắn với thực hiện tốt CVĐ “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và lời dạy của Bác Hồ đối với Bộ đội Biên phòng” đã thực sự trở thành động lực thúc đẩy mọi cán bộ, giáo viên, học viên, công nhân viên, hạ sĩ quan, chiến sĩ của Học viện tích cực phấn đấu vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Bên cạnh những nội dung, yêu cầu trên, Đảng ủy, Ban giám đốc Học viện luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo các ngành Tham mưu, Chính trị, Hậu cần, Kỹ thuật, Đào tạo, Khoa học - công nghệ chủ động khắc phục khó khăn, làm tốt công tác bảo đảm về mọi mặt, phục vụ tốt cho công tác GD - ĐT. Cấp ủy, chỉ huy các hệ, tiểu đoàn quản lý học viên tập trung lãnh đạo đẩy mạnh tăng gia, sản xuất, quản lý tài chính, không để xảy ra tiêu cực; duy trì có nền nếp các hoạt động thể dục, thể thao, văn hóa, văn nghệ; tham gia các hội diễn văn nghệ quần chúng ở cơ sở đạt kết quả cao; có nhiều biện pháp kiên quyết trong quản lý, rèn luyện kỷ luật đối với học viên; đẩy mạnh phong trào xây dựng cảnh quan, môi trường "Xanh, sạch, đẹp" trong đơn vị...

Có thể khẳng định rằng, việc tập trung nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng bộ HVBP trong những năm gần đây đã góp phần quan trọng tạo sự chuyển biến đồng bộ, mạnh mẽ về mọi mặt, nhất là chất lượng, hiệu quả công tác GD - ĐT. Nhiều năm liền, Học viện đạt đơn vị VMTD; 5 năm liên tục (2002 – 2006) được tặng Bằng khen, Cờ thi đua của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng và Bộ Quốc phòng; từ 2003 – 2006 được Chính phủ, Bộ GD - ĐT tặng Bằng khen; 2004 – 2007 được Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam tặng Bằng khen và nhiều phần thưởng cao quý khác... Những thành tích đó góp phần tô thắm thêm truyền thống "Dạy tốt - học tốt - công tác tốt" của Học viện; đồng thời là những nỗ lực, phấn đấu của toàn thể cán bộ, giáo viên, học viên, công nhân viên, chiến sĩ toàn Trường hướng tới chào mừng kỷ niệm 45 năm Ngày truyền thống của Nhà trường (20-5-1963 – 20-5-2008).

Trong thời gian tới, Đảng bộ HVBP sẽ tiếp tục quán triệt, vận dụng sáng tạo Nghị quyết Trung ương 2 (khóa VIII) về GD - ĐT và Nghị quyết Số 86/NQ-ĐUQSTW của Đảng ủy Quân sự Trung ương về công tác GD - ĐT trong tình hình mới. Theo đó, Đảng bộ tập trung lãnh đạo xây dựng Học viện VMTD theo hướng “chuẩn hóa, hiện đại hóa”, hướng mạnh về cơ sở, tạo chuyển biến tích cực về chất lượng, hiệu quả công tác GD - ĐT và nghiên cứu khoa học; chú trọng bồi dưỡng nâng cao trình độ toàn diện cho đội ngũ cán bộ, giáo viên; nâng cao chất lượng biên soạn giáo trình, tài liệu phục vụ cho công tác nghiên cứu, giảng dạy và học tập của các đối tượng; tiếp tục đẩy mạnh CVĐ “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và lời dạy của Bác Hồ đối với Bộ đội Biên phòng”; xây dựng Đảng bộ TSVM, Học viện VMTD ngang tầm đòi hỏi của tình hình mới.

Đại tá, TS. Hoàng Văn Đồng

Chính ủy Học viện