Ấn phẩm tạp chí in

QPTD -Thứ Tư, 07/12/2011, 22:55 (GMT+7)
Công tác xây dựng Đảng - những vấn đề đặt ra hiện nay

Trong quá trình thực hiện đường lối đổi mới, Đảng ta luôn xác định công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ then chốt và nhiệm vụ trung tâm là phát triển kinh tế. Vì vậy, thành tựu bao trùm nổi bật nhất về công tác xây dựng Đảng những năm qua là, trong tình hình thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới rất nặng nề, các thế lực thù địch tấn công toàn diện vào Đảng, nhưng Đảng ta vẫn vững vàng, kiên định lập trường bản lĩnh chính trị. Công tác tư tưởng chính của Đảng có nhiều đổi mới, góp phần quan trọng vào việc nâng cao nhận thức, đổi mới tư duy, thống nhất tư tưởng trên những vấn đề cơ bản của công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc... Trong công tác cán bộ, đã có những đổi mới đáng kể, phục vụ tích cực cho nhiệm vụ đổi mới. Nguyên tắc tập trung dân chủ tiếp tục được khẳng định và có cơ chế để thực hiện. Về công tác tổ chức cơ sở đảng và xây dựng đội ngũ đảng viên có những chuyển biến tích cực, nhất là đã chú ý đến xây dựng và hướng dẫn thực hiện chức năng, nhiệm vụ của các loại hình tổ chức cơ sở đảng khác nhau. Nhìn chung đa số đảng viên vẫn giữ được vai trò tiền phong, gương mẫu, tận tụy với công việc, tích cực tham gia đường lối đổi mới của Đảng, trình độ mọi mặt được nâng lên v.v.  

Tuy nhiên, cần nghiêm túc thấy rõ những khuyết điểm, yếu kém về năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, cũng như về công tác xây dựng Đảng còn nhiều mặt chưa đáp ứng được yêu cầu của tình hình mới. Điều này, Báo cáo chính trị của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa IX trình Đại hội X đã chỉ rõ: “Nhìn chung, cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng, tự phê bình và phê bình trong các cơ quan, tổ chức Đảng, đảng viên chưa đạt yêu cầu đề ra. Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, bệnh cơ hội, giáo điều, bảo thủ, chủ nghĩa cá nhân và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, công chức còn diễn ra nghiêm trọng. Nhiều tổ chức cơ sở Đảng bị tê liệt, thiếu sức chiến đấu và không đủ năng lực lãnh đạo, chỉ đạo để giải quyết những vấn đề phức tạp nảy sinh. Công tác tư tưởng còn nhiều bất cập và thiếu tính thuyết phục, tính chiến đấu. Công tác lý luận chưa làm sáng tỏ được một số vấn đề quan trọng trong công cuộc đổi mới. Công tác tổ chức và cán bộ còn bộc lộ nhiều mặt yếu kém. Chất lượng và hiệu quả kiểm tra, giám sát chưa cao.”Thực tế trên do nhiều nguyên nhân, song trước hết do năng lực lãnh đạo của Đảng có những mặt chưa theo kịp sự phát triển mau lẹ của tình hình. Đảng ta cần nhận thức sâu sắc nguyên nhân này, chứ không thể đổ lỗi cho nguyên nhân khách quan về tình trạng yếu kém trong công tác xây dựng Đảng.
 Thực tiễn công cuộc đổi mới đang đặt ra nhiều vấn đề mới chưa có tiền lệ; yêu cầu về phẩm chất, năng lực của từng đảng viên, của các tổ chức Đảng rất lớn, song sự chuẩn bị của Đảng về vấn đề này chưa toàn diện và triệt để, dẫn tới sự bất cập giữa đòi hỏi của thực tiễn với công tác lãnh đạo của Đảng. Hai là, do sự lơi lỏng trong công tác quản lý, giáo dục cán bộ, đảng viên và các tổ chức Đảng trước sự tác động của mặt trái cơ chế thị trường, sự chống phá của các thế lực thù địch đã làm cho sự xuống cấp về phẩm chất, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên là đáng lo ngại. Tình trạng trên đã làm giảm hiệu lực lãnh đạo của Đảng, giảm sút lòng tin của nhân dân đối với Đảng, là một nguy cơ lớn liên quan đến sự sống còn của Đảng, của chế độ.
Ngày nay, đất nước ta đang đứng trước thời cơ lớn, đồng thời phải đối mặt với những thách thức gay gắt, đan xen nhau, tác động tổng hợp và diễn biến phức tạp, không thể coi thường bất cứ thách thức nào. Điều đó đặt ra đối với Đảng nhiều vấn đề mới mẻ cần phải giải quyết. Công tác xây dựng Đảng càng nổi rõ là nhiệm vụ then chốt, có ý nghĩa sống còn, đòi hỏi phải tập trung chỉ đạo quyết liệt, đổi mới mạnh mẽ. Trên cơ sở tổng kết 20 năm công cuộc đổi mới, 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng và tình hình thực tiễn của cách mạng Việt Nam hiện nay, phương hướng, mục tiêu tổng quát của công tác xây dựng Đảng là: phải dành nhiều công sức tạo được sự chuyển biến rõ rệt về xây dựng Đảng, phát huy truyền thống cách mạng, thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn, tăng cường bản chất giai cấp công nhân và tính tiên phong, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng; xây dựng Đảng thực sự vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức cách mạng trong sáng, có tầm trí tuệ cao, gắn bó mật thiết với nhân dân, có phương thức lãnh đạo khoa học, có đội ngũ cán bộ, đảng viên đủ phẩm chất và năng lực, phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển. Đây là nhiệm vụ then chốt, có ý nghĩa sống còn đối với Đảng và sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta.
  Trước hết, phải nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ trí tuệ và tăng cường công tác tư tưởng của Đảng. Bản lĩnh chính trị, trình độ trí tuệ của Đảng là vấn đề đặc biệt quan trọng, bao trùm, xuyên suốt toàn bộ công tác xây dựng Đảng, quyết định sự tồn tại, phát triển của Đảng và thắng lợi của cách mạng. Nhờ được tôi luyện bản lĩnh chính trị vững vàng, nâng cao trình độ trí tuệ, Đảng ta luôn giữ vững vai trò của người “cầm lái” trong suốt tiến trình cách mạng, lãnh đạo nhân dân vượt qua muôn vàn khó khăn, gian khổ, đi đến thắng lợi hoàn toàn. Thực tiễn chỉ ra rằng, càng những lúc khó khăn, những bước ngoặt của cách mạng thì bản lĩnh chính trị, trình độ trí tuệ của Đảng càng được khẳng định và phát huy. Ngày nay, việc nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ trí tuệ của Đảng được thể hiện ở sự kiên định chủ nghĩa Mác- Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tăng cường bản chất giai cấp công nhân của Đảng, sự kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, sự nhất trí cao, lòng tin vững chắc của từng đảng viên đối với con đường, mục tiêu mà Đảng và nhân dân ta đã lựa chọn. Tiếp tục đổi mới tư duy, nhận thức sâu sắc hơn nữa về chủ nghĩa xã hội, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, về xây dựng Đảng và hệ thống chính trị. Chống các khuynh hướng tư tưởng và các quan điểm sai trái. Đặc biệt coi trọng nghiên cứu và vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh, coi trọng giáo dục, rèn luyện phẩm chất và năng lực, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên. Cán bộ, đảng viên phải là tấm gương về đạo đức, lối sống; phải tiên phong, gương mẫu trong mọi công việc; xử lý hài hòa các lợi ích, đặt lợi ích của Tổ quốc, của dân tộc lên trên hết. Quan tâm bồi dưỡng, giáo dục, rèn luyện thế hệ trẻ. Nâng cao nhiệt tình cách mạng đi liền với việc ra sức học tập nâng cao trình độ trí tuệ đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của thực tiễn. Tiếp tục đổi mới việc nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, kịp thời làm sáng tỏ hơn những vấn đề bức xúc mà cuộc sống đặt ra. Chú trọng phát huy dân chủ, nâng cao tính khoa học, tính thiết thực và hiệu quả của công tác nghiên cứu khoa học, nghiên cứu lý luận và thực tiễn.
Hai là, giữ vững và tăng cường công tác tổ chức, tăng cường quan hệ gắn bó giữa Đảng với nhân dân. Tiếp tục hoàn thiện các qui chế thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ và các qui định có tính nguyên tắc trong tổ chức và hoạt động của Đảng, chế độ tập thể lãnh đạo cá nhân phụ trách, trách nhiệm của người đứng đầu, nhất là trong công tác tổ chức - cán bộ; sớm có qui định đảng viên làm kinh tế tư nhân không giới hạn và cụ thể hóa hơn nữa các qui định đảng viên không được làm. Xây dựng qui chế ra quyết định của Đảng, bảo đảm phát huy trí tuệ tập thể, mọi cán bộ, đảng viên đều có quyền bàn bạc, tham gia công việc của Đảng, đồng thời có trách nhiệm thực hiện nghiêm chỉnh các nghị quyết của Đảng. Một nội dung quan trọng là tăng cường củng cố, xây dựng cơ chế tổ chức và giám sát trong Đảng. Bổ sung chức năng giám sát và tăng thẩm quyền, trách nhiệm của Uỷ ban Kiểm tra các cấp; kiện toàn tổ chức, hoàn thiện cơ chế phối hợp, tăng cường cán bộ cho Uỷ ban Kiểm tra. Đề ra và thực hiện các biện pháp nhân dân giám sát Đảng và Nhà nước trực tiếp và thông qua các cơ quan dân cử, thông qua Mặt trận và các đoàn thể chính trị- xã hội, các phương tiện thông tin đại chúng.
Để phát huy vai trò của nhân dân trong công tác xây dựng Đảng và tăng cường mối quan hệ giữa Đảng và nhân dân phải đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, phát triển kinh tế, cải thiện đời sống, chăm lo thực hiện chính sách đại đoàn kết toàn dân tộc, điều hòa các lợi ích, xử lý kịp thời các mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân. Xây dựng các thể chế mở rộng dân chủ, hoàn thiện chế độ dân chủ trực tiếp và dân chủ đại diện; phát huy vai trò của Mặt trận và các đoàn thể nhân dân tham gia xây dựng đường lối, chính sách, giám sát và phản biện xã hội. Ngăn chặn, đẩy lùi quan liêu, tham nhũng, chính là thiết thực củng cố mối quan hệ gắn bó giữa Đảng và nhân dân.   
Ba là, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở Đảng gắn với xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở vững mạnh. Phải tập trung xây dựng, củng cố tổ chức cơ sở Đảng, vì tổ chức cơ sở Đảng có vị trí đặc biệt quan trọng, là “nền tảng của Đảng”, hiện đang là khâu yếu. Nâng cao năng lực và sức chiến đấu, làm cho mỗi tổ chức cơ sở Đảng có đủ uy tín, khả năng tổ chức và qui tụ được sức mạnh của toàn đơn vị hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao, mỗi đảng viên thật sự tiên phong, gương mẫu, có phẩm chất, đạo đức cách mạng, có ý thức tổ chức kỷ luật và năng lực hoàn thành nhiệm vụ. Cần xây dựng và thực hiện hệ thống qui chế về hoạt động cơ bản của tổ chức cơ sở. Xây dựng đội ngũ cấp ủy viên các cấp thực sự tiêu biểu, mẫu mực về phẩm chất, năng lực, có uy tín trước quần chúng nhân dân, không tham nhũng và có ý thức kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng và các tệ nạn tiêu cực khác. Vũ khí phê bình và tự phê bình phải được phát huy thường xuyên và đầy đủ trong kiểm điểm, đấu tranh với mọi biểu hiện sai trái trong cơ quan, đơn vị mình. Phải khuyến khích việc nói thẳng, nói thật, thẳng thắn phê bình, khắc phục tình trạng nể nang, né tránh, dĩ hòa vi quí. Phát huy vai trò của người đứng đầu, của bí thư cấp ủy đối với việc lãnh đạo, quản lý mọi mặt đơn vị, trong quản lý, giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên. Thực hiện dân chủ ở cơ sở, dựa vào dân để xây dựng tổ chức cơ sở; tổ chức để nhân dân tham gia ý kiến với cấp ủy, chính quyền cơ sở trong việc xây dựng nghị quyết, ban hành các quyết định của đảng ủy, chính quyền liên quan đến quyền lợi và nghĩa vụ của nhân dân, về việc bố trí cán bộ chủ chốt và giám sát cán bộ, đảng viên. Quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo và công chức cơ sở; nâng cao chất lượng hoạt động của các đoàn thể trong hệ thống chính trị. Đẩy mạnh công tác phát triển Đảng, nhất là ở những địa bàn xung yếu, chưa có hoặc có ít đảng viên. Đồng thời, thường xuyên rà soát đưa những người không đủ tiêu chuẩn ra khỏi Đảng với các hình thức thích hợp, làm trong sạch đội ngũ đảng viên.
Bốn là, tiếp tục đổi mới, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về công tác cán bộ. Xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, trước hết là cán bộ lãnh đạo và quản lý ở các cấp, vững vàng về chính trị, gương mẫu về đạo đức, trong sạch về lối sống, có trí tuệ, kiến thức, năng lực hoạt động thực tiễn, gắn bó với nhân dân. Xem trọng cơ chế, chính sách phát hiện, tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, trọng dụng nhân tài và đãi ngộ xứng đáng người có đức, có tài, dù người đó là đảng viên hay người ngoài Đảng. Cụ thể hóa, thể chế hóa nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ đi đôi với phát huy trách nhiệm của các tổ chức và người đứng đầu tổ chức trong hệ thống chính trị về công tác cán bộ. Xây dựng đội ngũ cán bộ đồng bộ, có cơ cấu hợp lý, chất lượng tốt. Làm tốt công tác qui hoạch và tạo nguồn cán bộ, chú ý cán bộ nữ và cán bộ các dân tộc thiểu số, chuyên gia trên các lĩnh vực. Thực hiện tốt các cơ chế tuyển chọn, quản lý, giám sát cán bộ, có cơ chế kiên quyết thay thế cán bộ lãnh đạo kém phẩm chất, năng lực, thiếu ý thức trách nhiệm, tha hoá về đạo đức, lối sống, không hoàn thành nhiệm vụ. Tiếp tục đổi mới, triển khai đồng bộ các khâu trong công tác cán bộ từ việc đánh giá, qui hoạch, đào tạo, bồi dưỡng đến luân chuyển, bố trí, sử dụng, chính sách cán bộ đều phải làm chặt chẽ, theo đúng qui trình; trước khi bổ nhiệm, đề bạt phải tiến hành lấy tín nhiệm của quần chúng trong cơ quan, đơn vị, kiên quyết không bổ nhiệm những cán bộ có uy tín thấp. Đánh giá cán bộ lãnh đạo phải công tâm, khách quan, trên cơ sở tiêu chuẩn, lấy hiệu quả công tác thực tế và sự tín nhiệm của nhân dân làm thước đo chủ yếu; không quan liêu, tham nhũng, lãng phí và kiên quyết chống các biểu hiện tiêu cực đó, tránh mọi biểu hiện tiêu cực, động cơ thiếu trong sáng khi đánh giá, đề bạt, bổ nhiệm cán bộ. Trong công tác bảo vệ chính trị nội bộ, chú ý lịch sử chính trị, đồng thời hết sức coi trọng vấn đề chính trị hiện nay.
Năm là, đấu tranh ngăn chặn có hiệu quả tình trạng suy thoái về phẩm chất đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên; tích cực phòng chống tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí.  Đấu tranh ngăn chặn có hiệu quả tình trạng suy thoái đang là vấn đề nổi lên cấp bách trong tình hình hiện nay và là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta. Quan liêu, tham nhũng thường đi kèm với các biểu hiện tiêu cực khác của suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống. Để phòng chống có hiệu quả, phải xây dựng và đấu tranh thực hiện bằng được các nguyên tắc, thể chế thực hành dân chủ rộng rãi trong Đảng, thực hiện sự giám sát trong Đảng và sự giám sát của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. Phải đặc biệt quan tâm công tác xây dựng Đảng về tinh thần, phẩm chất, đạo đức, lối sống, kiên quyết đòi hỏi cán bộ, đảng viên phải làm gương về đạo đức trong công việc và lối sống; phải coi trọng tự giác học tập, rèn luyện đạo đức cách mạng, nâng cao tinh thần trách nhiệm trước Đảng, trước nhân dân, thật sự tiền phong, gương mẫu, đi đầu trong mọi công việc, làm việc có chất lượng, hiệu quả.
Biểu hiện suy thoái đáng chú ý nhất là tệ quan liêu, tham nhũng, đang nổi lên thành một vấn đề nhức nhối trong Đảng và trong nhân dân, chưa được ngăn chặn kịp thời. Toàn Đảng, trước hết là các cấp uỷ, cán bộ lãnh đạo, người đứng đầu từng địa phương, đơn vị phải có quyết tâm  chính trị cao, tiến hành cuộc đấu tranh kiên quyết, liên tục phòng, chống quan liêu, tham nhũng, làm cho nó trở thành nhiệm vụ trực tiếp, thường xuyên của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở và của toàn xã hội. Cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo cấp cao phải thực sự làm gương, tiên phong đi đầu trong cuộc đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng. Tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận động xây dựng và chỉnh đốn Đảng theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 6 (lần 2), khoá VIII với quyết tâm cao, triệt để, có bổ sung thêm những yêu cầu, biện pháp mới cho phù hợp. Phải quán triệt sâu sắc Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng về chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí.
  Sáu là, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng. Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đồng bộ với đổi mới hệ thống chính trị, đổi mới kinh tế, trong đó tập trung đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước là khâu mấu chốt. Vấn đề này cần phải tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm túc Cương lĩnh của Đảng năm 1991 đã xác định: “ Đảng lãnh đạo xã hội bằng cương lĩnh, chiến lược, các định hướng về chính sách và chủ trương công tác; bằng công tác tuyên truyền, thuyết phục, vận động, tổ chức kiểm tra và bằng hành động gương mẫu của đảng viên. Đảng giới thiệu những đảng viên ưu tú có đủ phẩm chất và năng lực vào hoạt động trong các cơ quan lãnh đạo chính quyền và các đoàn thể. Đảng không làm thay công việc của các tổ chức khác trong hệ thống chính trị”. Đảng lãnh đạo Nhà nước bằng đường lối, chủ trương, các nghị quyết, quyết định, nguyên tắc giải quyết những vấn đề lớn, có ý nghĩa chính trị quan trọng; lãnh đạo thể chế hoá, cụ thể hoá thành Hiến pháp, pháp luật; xây dựng bộ máy và đội ngũ cán bộ có đủ phẩm chất, năng lực công tác và thường xuyên kiểm tra việc tổ chức thực hiện, nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ chức Đảng và đảng viên trong các cơ quan Nhà nước. Đảng lãnh đạo Nhà nước, đồng thời phải phát huy vai trò chủ động, sáng tạo và tinh thần trách nhiệm của cơ quan Nhà nước trong tham  mưu, đề xuất và tổ chức thực hiện nghị quyết, quyết định của Đảng, trong quản lý đất nước và xã hội, khắc phục tình trạng tổ chức Đảng bao biện làm thay Nhà nước hoặc tình trạng cơ quan Nhà nước ỷ lại, thụ động mà thiếu tính chủ động trong quản lý mọi mặt đời sống xã hội. Toàn bộ hệ thống chính trị ở nước ta do Đảng Cộng sản Việt Nam duy nhất lãnh đạo. Trong hệ thống chính trị ở nước ta, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên của Mặt trận đóng vai trò quan trọng. Do vậy, Đảng phải đổi mới phương thức lãnh đạo đối với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân, tạo điều kiện để mặt trận và các đoàn thể xác định đúng mục tiêu, phương hướng hoạt động; đồng thời phát huy tinh thần tự chủ, sáng tạo của Mặt trận và các đoàn thể trong xây dựng, đổi mới tổ chức và hoạt động của mình, nâng cao hiệu quả vận động, tập hợp nhân dân thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước, làm cho mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh” trở thành hiện thực trên đất nước Việt Nam.
 
PGS, TS. Đỗ Ngọc Ninh
Viện trưởng viện Xây dựng Đảng
Học viện CTQG Hồ Chí Minh
 

Ý kiến bạn đọc (0)

ENGLISH
中文
Đọc tạp chí in
Giấy phép số 478/GP-BTTTT, Bộ Thông tin và Truyền thông, cấp ngày 27/7/2021.
Tổng Biên tập: Thiếu tướng, ThS. TẠ QUANG CHUYÊN
Phó Tổng Biên tập: Đại tá, ThS. HOÀNG VĂN TRƯỜNG; Đại tá, PGS, TS. NHÂM CAO THÀNH; Đại tá, ThS. NGUYỄN MẠNH TUẤN
© 2013 Bản quyền thuộc về Tạp chí Quốc phòng toàn dân. Bảo lưu mọi quyền
Địa chỉ: 38A - Lý Nam Đế - Hoàn Kiếm - Hà Nội; ĐT: (024)38.457.044; (069)552.364
Fax: (024)37.473.956 - Email: thukytoasoan.qptd@gmail.com
Đại diện phía Nam: 161-163, Trần Quốc Thảo, Quận 3, TP Hồ Chí Minh; Fax: (028) 62.905.671; ĐT: (069) 667.446