Những năm qua, cùng với việc chỉ đạo đẩy mạnh phát triển kinh tế- xã hội, Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban  nhân dân, Hội đồng Nghĩa vụ quân sự (NVQS) Thành phố Hà Nội luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương, nhất là công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ. Thành phố luôn xác định, đây là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng của cả hệ thống chính trị; của các ban, ngành, đoàn thể, tổ chức xã hội và của toàn dân trong sự nghiệp xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân và bảo vệ Tổ quốc. Điều đó đã được thể hiện trong nghị quyết lãnh đạo hằng năm của Thành uỷ, chỉ thị, kế hoạch công tác quốc phòng, quân sự của Uỷ ban nhân dân Thành phố và các địa phương. Trong quá trình thực hiện, các cấp uỷ, chính quyền, các sở, ban, ngành địa phương đã thường xuyên coi trọng công tác giáo dục quốc phòng-an ninh, giáo dục pháp luật cho các đối tượng, đặc biệt là thế hệ trẻ. Nội dung giáo dục toàn diện, trong đó tập trung vào Luật Quốc phòng, Luật NVQS, về quyền, nghĩa vụ của công dân đối với nhiệm vụ bảo vệ quê hương, đất nước. Các hoạt động tuyên truyền, giáo dục được các địa phương, ban, ngành chức năng, các đoàn thể chính trị, xã hội tổ chức sâu rộng trong toàn Thành phố, với nhiều hình thức, biện pháp. Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Thành phố phát động phong trào thi đua "Thanh niên hăng hái tình nguyện lên đường nhập ngũ"; các đơn vị, cơ quan tổ chức các hoạt động giao lưu văn hoá, văn nghệ, thể thao, gặp mặt các quân nhân đã hoàn thành nhiệm vụ phục vụ tại ngũ trở về địa phương, báo công tại Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, thăm viếng nghĩa trang liệt sĩ... Qua đó, giáo dục truyền thống quân đội, phẩm chất "Bộ đội Cụ Hồ", truyền thống quê hương, nâng cao ý thức trách nhiệm, động viên, khích lệ tinh thần công dân chuẩn bị lên đường nhập ngũ bảo vệ Tổ quốc. Nhờ vậy, trong đợt tuyển quân năm 2009, Hà Nội đã có hàng ngàn thanh niên viết đơn tình nguyện (tăng 485 đơn so với năm 2008); 100% công dân trúng tuyển đều an tâm, phấn khởi lên đường nhập ngũ.

Công tác đăng ký, quản lý, phúc tra, sơ tuyển công dân nam trong độ tuổi sẵn sàng nhập ngũ được Thành phố triển khai thực hiện chặt chẽ, nghiêm túc, hiệu quả. Hằng năm, vào đầu tháng 11, cơ quan thường trực Hội đồng NVQS (Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội) đã ban hành các chỉ thị, thông báo chỉ tiêu tuyển quân, hướng dẫn các địa phương, cơ sở tổ chức rà soát, phúc tra, nắm chắc nguồn nam công dân trong độ tuổi sẵn sàng nhập ngũ vào năm tới. Cơ quan quân sự các huyện (quận, thị xã) đã làm tốt công tác tham mưu giúp cấp uỷ, chính quyền địa phương ra nghị quyết lãnh đạo, chỉ thị, kế hoạch tổ chức tập huấn, hướng dẫn nội dung, phương pháp đăng ký cho đội ngũ cán bộ, nhân viên trực tiếp đăng ký; bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ quân sự xã, phường, thị trấn, thống nhất mẫu biểu, sổ sách, nội dung đăng ký, thống kê và tổng hợp báo cáo đúng thời gian quy định; chuẩn bị lực lượng, địa điểm, cơ sở vật chất để tổ chức đăng ký. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quân sự, công an, y tế, giáo dục-đào tạo và phát huy cao vai trò của Hội đồng NVQS, bí thư chi bộ, trưởng thôn, trưởng khu phố đã giúp các địa phương nắm chắc số lượng, chất lượng nam công dân trong độ tuổi sẵn sàng nhập ngũ; đồng thời, xác định đúng các đối tượng tạm vắng, tạm trú và các đối tượng trong diện miễn làm NVQS, miễn gọi hoặc tạm hoãn gọi nhập ngũ trong năm theo Điều 29, Điều 30 của Luật NVQS, bảo đảm công khai, công bằng, dân chủ, đúng luật ngay ở cơ sở. Nhiều địa phương của Thành phố đã thực hiện tốt bước sơ tuyển trực tiếp về sức khoẻ, qua đó đã phân loại, lựa chọn được chính xác các công dân có sức khoẻ tốt trước khi đề nghị danh sách điều động công dân đi khám sức khoẻ NVQS ở cấp huyện (quận, thị xã). Hằng năm, các địa phương đều hoàn thành 100% chỉ tiêu được giao về tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ, bảo đảm đúng tiêu chuẩn, quy trình, chất lượng ngày càng cao.

Cùng với việc thực hiện nhiệm vụ tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ, các địa phương đã làm tốt công tác bảo đảm chế độ, chính sách hậu phương quân đội, như: chế độ bảo hiểm y tế, trợ cấp đột xuất cho gia đình quân nhân khó khăn, miễn học phí cho con hạ sĩ quan, chiến sĩ đang tại ngũ. Những năm qua, do tổ chức tốt việc đón tiếp, đăng ký, quản lý và tạo việc làm, ổn định cuộc sống cho các quân nhân hoàn thành thời hạn phục vụ tại ngũ, xuất ngũ về địa phương đã tạo niềm tin tưởng của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và Quân đội. Đây chính là động lực trực tiếp cổ vũ, động viên công dân yên tâm lên đường nhập ngũ bảo vệ Tổ quốc.

 Tuy nhiên, sau khi hợp nhất Hà Nội, phương pháp, quy trình tiến hành các bước trong công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ của các huyện (quận, thị xã) có sự khác nhau, chưa thật đồng bộ, thống nhất trong toàn Thành phố. Để khắc phục những tồn tại đó, tạo sự thống nhất, hiệu quả trong thực hiện công tác này đối với các địa phương, cơ sở, Uỷ ban nhân dân Thành phố Hà Nội đã tổ chức hội nghị đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ công tác quốc phòng, quân sự địa phương năm 2009, trong đó chỉ rõ những ưu điểm, khuyết điểm, bài học kinh nghiệm, xác định phương hướng, giải pháp cho năm 2010; đồng thời, triển khai quán triệt tới tất cả các cấp ủy, chính quyền, các sở, ban, ngành đoàn thể từ Thành phố đến cơ sở. Trên cơ sở đó,Thành phố tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đổi mới phương thức, đẩy mạnh cải cách hành chính, mở rộng dân chủ trong xét duyệt, tuyển chọn, xác định và giao chỉ tiêu tuyển quân ngay từ đầu cho các địa phương, cơ sở; tổ chức thực hiện đồng bộ các khâu, các bước; tăng cường công tác quản lý nhà nước về quốc phòng trong thực hiện nhiệm vụ tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ, hoàn thành tốt chỉ tiêu, kế hoạch Nhà nước giao năm 2010 và những năm tiếp theo bảo đảm dân chủ, công khai, đúng luật định, chất lượng tốt. Đồng thời, các địa phương thường xuyên làm tốt công tác quy hoạch tuyển quân gắn với tạo nguồn động viên, xây dựng các đơn vị dự bị động viên vững mạnh toàn diện; gắn công tác tuyển quân với công tác xây dựng nguồn cán bộ cơ sở. Phối hợp thực hiện chặt chẽ giữa các ngành, các cơ quan liên quan, giữa địa phương với các đơn vị quân đội trong thực hiện nhiệm vụ tuyển quân, thường xuyên làm tốt công tác đăng ký, quản lý nguồn sẵn sàng nhập ngũ... Theo đó, Hội đồng NVQS Thành phố Hà Nội tập trung chỉ đạo thực hiện một số nội dung chính:

1- Tiếp tục chỉ đạo cơ quan quân sự phối hợp với ban, ngành chức năng các cấp thực hiện tốt vai trò tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền và Hội đồng NVQS cùng cấp lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chặt chẽ quy trình, rà soát, phúc tra, bảo đảm nắm chắc nguồn nam công dân trong độ tuổi sẵn sàng nhập ngũ ở từng địa phương, cơ sở. Trong quá trình thực hiện, tổ chức phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các ngành: quân sự, công an, y tế, giáo dục-đào tạo...; phát huy cao vai trò của Hội đồng NVQS, các đồng chí bí thư chi bộ, trưởng thôn, trưởng khu phố, tổ chức sơ tuyển theo quy định về tiêu chuẩn: chính trị, đạo đức, văn hóa, sức khỏe... và lập danh sách công dân thuộc diện miễn, tạm hoãn. Việc làm trên được thực hiện công khai, dân chủ ngay ở cơ sở. Tiếp đó, lập, đề nghị danh sách công dân có đủ điều kiện lên cấp huyện (quận, thị xã) để tổ chức khám sức khỏe NVQS.

 2- Căn cứ vào chỉ tiêu trên giao (dự kiến), chủ động thông báo chỉ tiêu dự kiến cho các địa phương. Thực hiện việc điều động công dân đi khám sức khỏe NVQS với số lượng phù hợp. Rút kinh nghiệm qua các năm thực hiện việc khám sức khỏe, năm 2010, Hội đồng NVQS Thành phố Hà Nội đã chỉ đạo các địa phương xét duyệt, tuyển chọn theo quy định: 03 công dân đi khám sức khỏe NVQS/1 chỉ tiêu gọi nhập ngũ. Trước khi thực hiện điều động công dân đi khám sức khỏe, Ban chỉ huy quân sự các huyện (quận, thị xã) lập danh sách công dân điều động theo đề nghị của các xã (phường, thị trấn) trình Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cùng cấp phê duyệt. Các địa phương thực hiện đúng quy trình trên, hạn chế tình trạng điều động công dân đi khám với số lượng nhiều, gây lãng phí về thời gian, công sức và tiền bạc...

3- Chỉ đạo các địa phương thực hiện tốt việc tổ chức phối hợp, hiệp đồng với các đơn vị quân đội nhận quân trong suốt quá trình tuyển chọn và giao nhận công dân nhập ngũ. Việc giao, nhận quân phải bảo đảm nhanh, gọn, an toàn, thống nhất, theo đúng hướng dẫn của Bộ Quốc phòng. Năm 2010, Hà Nội bắt đầu thực hiện chuyển giao nhiệm vụ thâm nhập “3 gặp, 4 biết” từ đơn vị nhận quân về các địa phương, theo sự chỉ đạo của Bộ Quốc phòng. Đây cũng là cách làm mới trong công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ đối với các địa phương của Thủ đô Hà Nội. Với phương thức này, trách nhiệm của địa phương trong công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ sẽ cao hơn trước. Vì thế, để thực hiện tốt, đòi hỏi công tác lãnh đạo, chỉ đạo phải chặt chẽ, phát huy cao vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, đoàn thể và nhân dân. Trong đó, Hội đồng NVQS Thành phố Hà Nội tiếp tục quán triệt và chỉ đạo các huyện (quận, thị xã) thành lập các khung tuyển chọn, với thành phần gồm các ngành chức năng: công an, quân sự, y tế, giáo dục-đào tạo... về các xã (phường, thị trấn), tới từng gia đình gặp trực tiếp công dân để thâm nhập nắm tình hình, bảo đảm tuyển chọn chính xác. Nhằm bảo đảm thực hiện tốt việc công khai, công bằng, dân chủ, Thành phố sẽ chỉ đạo các địa phương tổ chức Hội nghị thống nhất danh sách gọi công dân nhập ngũ theo chỉ tiêu được giao; thành phần gồm: cơ quan thường trực Hội đồng NVQS huyện (quận, thị xã); đại diện các ban, ngành của địa phương; bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân, chỉ huy trưởng và phó chỉ huy trưởng quân sự xã, phường, thị trấn. trong quá trình thực hiện, các địa phương cần thống nhất về nhận thức trên cơ sở nguyên tắc bảo đảm đủ số lượng và có chất lượng tốt. Sau khi phát lệnh, công dân được gọi nhập ngũ tập trung tại trụ sở Uỷ ban nhân dân xã (phường, thị trấn); địa phương phối hợp với đơn vị nhận quân tổ chức cấp phát quân trang, gặp mặt động viên, dặn dò, tặng quà, và tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục truyền thống dân tộc, truyền thống quê hương, nhằm động viên, khích lệ tinh thần công dân chuẩn bị lên đường nhập ngũ, bảo đảm trang trọng và thực sự là "Ngày hội tòng quân" của các địa phương.

Đại tá PHẠM TIẾN DŨNG

Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng

Bộ Tư lệnh Thủ đô