Đoàn B.30, Quân khu 9 được giao nhiệm vụ huấn luyện, xây dựng đơn vị và sẵn sàng cơ động chiến đấu bảo vệ tuyến biên giới Tây Nam của Tổ quốc. Nhiều đơn vị của Đoàn đóng quân ở vùng sâu, vùng xa, những địa bàn có nhiều yếu tố tác động tiêu cực đến việc chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội và kết quả thực hiện nhiệm vụ của đơn vị. Vì vậy, cùng với việc chăm lo xây dựng đơn vị vững mạnh, Đảng ủy, chỉ huy Đoàn luôn chú trọng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) cho bộ đội. Qua nhiều năm thực hiện, đặc biệt, trong 5 năm gần đây, công tác PBGDPL đã góp phần ngăn ngừa, đẩy lùi, đi đến chấm dứt tình trạng bộ đội đào ngũ, bỏ ngũ, vi phạm kỷ luật nghiêm trọng; ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội và nền nếp chính quy của bộ đội có bước tiến bộ rõ rệt.

Để công tác PBGDPL đạt hiệu quả cao, Đoàn hết sức quan tâm đến việc củng cố và phát huy vai trò của Hội đồng phối hợp PBGDPL và Ban phối hợp PBGDPL các cấp (sau đây gọi tắt là Hội đồng và Ban). Hội đồng của Đoàn do đồng chí Chính ủy Đoàn làm Chủ tịch; các thành viên của Hội đồng bao gồm lãnh đạo, chỉ huy các cơ quan Tham mưu, Chính trị, Hậu cần, Kỹ thuật. Cơ quan giúp việc cho Hội đồng là Ban Thư ký, gồm một số đồng chí đại diện các cơ quan chức năng, theo quy định. Hội đồng đã tiến hành xây dựng, bổ sung, hoàn thiện Quy chế hoạt động, chức trách, nhiệm vụ của các thành viên và hướng dẫn các đơn vị thành lập Ban phối hợp PBGDPL, giúp cấp ủy, người chỉ huy triển khai có hiệu quả công tác PBGDPL cho các đối tượng trong đơn vị. Sau khi có chỉ thị, nghị quyết của trên, Hội đồng làm tham mưu giúp Đảng ủy, Chỉ huy Đoàn tổ chức quán triệt và triển khai cho đơn vị thực hiện đúng theo nội dung hướng dẫn của Tổng cục Chính trị. Đồng thời, theo chức năng của mình, Hội đồng và các Ban tăng cường công tác kiểm tra, chấn chỉnh kịp thời mọi thiếu sót; tổ chức tốt việc sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm công tác tuyên truyền, PBGDPL một cách nghiêm túc, chặt chẽ, giúp đơn vị đánh giá đúng thực chất những mặt làm được, chưa làm được để kịp thời có biện pháp khắc phục. Bên cạnh đó, Hội đồng thường xuyên phối hợp với Viện Kiểm sát Quân sự Quân khu, phòng Điều tra Hình sự Quân khu… tuyên truyền, PBGDPL và kịp thời thông báo các vụ việc vi phạm pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội trên địa bàn Quân khu cho các đơn vị. Hội đồng cũng phối hợp với Tòa án Quân sự khu vực II mở một số phiên tòa lưu động xét xử các vụ vi phạm pháp luật tại đơn vị, tạo điều kiện cho bộ đội nâng cao nhận thức và rút ra những bài học từ việc chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội. Định kỳ, Hội đồng mời báo cáo viên pháp luật của các tỉnh An Giang, Kiên Giang đến nói chuyện về tình hình chấp hành pháp luật trên địa bàn, nhất là tình hình vi phạm Luật Giao thông đường bộ, các loại tệ nạn xã hội và công tác phòng chống HIV - AIDS để các đơn vị liên hệ và có biện pháp quản lý thích hợp. Ngoài ra, các đơn vị còn chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền và các đoàn thể quần chúng nơi đóng quân tổ chức giao lưu, tuyên truyền, PBGDPL trong nhân dân, nhất là cho thanh niên địa phương, đồng bào dân tộc thiểu số và có đạo, xây dựng, củng cố tình cảm quân dân ngày càng bền chặt, góp phần xây dựng địa bàn an toàn, đơn vị an toàn, vành đai an toàn. Nhờ vậy, trình độ nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước và kỷ luật quân đội của cán bộ, chiến sĩ ngày càng tốt hơn; góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng huấn luyện và khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị.

Bồi dưỡng, nâng cao kiến thức về pháp luật cho cấp ủy, chỉ huy đơn vị và đội ngũ giáo viên, báo cáo viên là một nội dung được Đảng ủy, Chỉ huy Đoàn rất quan tâm, vì đây là những người trực tiếp giáo dục, quản lý, rèn luyện, xây dựng cho bộ đội ý thức tự giác chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, điều lệnh kỷ luật quân đội. Bởi vậy, hằng năm, Đoàn tập trung bồi dưỡng, tập huấn cho các cấp ủy, chỉ huy đơn vị và đội ngũ báo cáo viên các nội dung về Điều lệnh quản lý bộ đội; Chỉ thị 82/CT-BQP của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về sửa đổi một số điều trong Quyết định 2530, Chỉ thị 25/CT-TM của Tổng Tham mưu trưởng “Về quản lý, sử dụng xe mô tô, xe gắn máy trong quân đội”; Luật Nghĩa vụ quân sự, Luật Giao thông đường bộ, Luật Biên giới quốc gia; một số vấn đề cơ bản của Luật An ninh quốc gia và một số văn bản khác về pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội… Qua đó, giúp cấp ủy, người chỉ huy các cấp nâng cao nhận thức về vai trò, trách nhiệm của mình trong lãnh đạo, tổ chức đơn vị thực hiện có hiệu quả công tác PBGDPL. Trong quá trình lãnh đạo, Đảng ủy Đoàn chỉ đạo các cấp tập trung đánh giá đầy đủ tình hình chấp hành pháp luật Nhà nước, điều lệnh kỷ luật quân đội, xây dựng kế hoạch thực hiện công tác PBGDPL của đơn vị một cách cụ thể, phù hợp với từng đối tượng, từng thời điểm.

Để có đội ngũ giáo viên, báo cáo viên, tuyên truyền viên về pháp luật có đủ năng lực, trình độ hoàn thành tốt nhiệm vụ, Đảng ủy, Chỉ huy Đoàn chỉ đạo Hội đồng và các Ban cùng với cơ quan, ban, ngành chức năng lựa chọn những đồng chí có trình độ, năng lực, hiểu biết về pháp luật, có phẩm chất đạo đức và kinh nghiệm thực tiễn, đưa đi bồi dưỡng, học tập, nâng cao nghiệp vụ, kiến thức pháp luật và các chính sách về dân tộc, tôn giáo của Đảng, Nhà nước để làm giáo viên, báo cáo viên pháp luật cho đơn vị. Đoàn cũng thường xuyên bồi dưỡng phương pháp sư phạm, quy trình chuẩn bị và thông qua bài giảng, cũng như tổ chức giảng thử, giảng mẫu để rút kinh nghiệm trước khi lên lớp... Nhờ đó, Đoàn đã có đủ số lượng báo cáo viên chuyên trách về pháp luật và tổ chức được hệ thống báo cáo viên kiêm nhiệm từ cấp trung đoàn xuống cơ sở theo đúng quy định, chất lượng ngày càng nâng lên. Công tác PBGDPL ở đơn vị luôn được thực hiện đầy đủ, có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với đặc thù hoạt động của Đoàn, góp phần giáo dục bộ đội chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước và duy trì nghiêm kỷ luật quân đội. 

Việc cải tiến, đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền, PBGDPL phù hợp với từng đối tượng, từng đơn vị là vấn đề được thực hiện tích cực. Hằng năm, Đoàn B.30 nhận chiến sĩ mới từ các địa phương thuộc Quân khu 9; trong đó, trình độ nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội của nhiều đồng chí còn hạn chế. Trước thực trạng đó, Đoàn chủ trương lồng ghép công tác PBGDPL với các hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng; gắn kết chặt chẽ giữa giáo dục cơ bản, giáo dục thường xuyên, giáo dục truyền thống với giáo dục pháp luật; phối hợp chặt chẽ giữa đơn vị, địa phương và gia đình để giáo dục bộ đội. Đoàn tổ chức giao ban với địa phương, nắm chắc tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội và các vấn đề có liên quan tới những quân nhân có dấu hiệu vi phạm pháp luật, để có biện pháp giáo dục và chấn chỉnh kịp thời. Đoàn cũng chú trọng đưa nội dung PBGDPL vào các cuộc vận động  “Quản lý, khai thác vũ khí, trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và An toàn giao thông”, “Ngành Hậu cần Quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy”, đặc biệt là cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”…; đồng thời, tăng cường nội dung tuyên truyền, PBGDPL trên đài truyền thanh nội bộ và các buổi sinh hoạt của Đoàn Thanh niên, như giao lưu văn hóa, văn nghệ, kết nghĩa, thi tìm hiểu pháp luật... và các sinh hoạt trong những ngày nghỉ, giờ nghỉ. Việc tổ chức cho đoàn viên, thanh niên đăng ký rèn luyện kỷ luật theo tiêu chuẩn cụ thể, phù hợp nhiệm vụ trong từng thời điểm của đơn vị, như “Học giỏi, rèn nghiêm”, “Thanh niên tự quản, tự rèn”..., có tác dụng giúp họ chuyển nhận thức từ được giáo dục sang tự giáo dục, tự giác phấn đấu, rèn luyện kỷ luật. Trên cơ sở khai thác có hiệu quả nguồn kinh phí trên cấp và nguồn quỹ tăng gia sản xuất, tủ sách pháp luật ở đơn vị cơ sở được củng cố, bổ sung nhiều đầu sách mới, tạo điều kiện để bộ đội tự nghiên cứu, học tập, nâng cao kiến thức pháp luật. Việc kết hợp công tác PBGDPL với công tác thi đua – khen thưởng; phổ biến, nhân rộng gương người tốt, việc tốt trong rèn luyện, chấp hành kỷ luật được tiến hành chặt chẽ. Cùng với đó, Đoàn tổ chức thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở; phát huy chức năng của Hội đồng quân nhân, thực hiện dân chủ trong rèn luyện kỷ luật; thường xuyên tổ chức lấy ý kiến của cán bộ, chiến sĩ về những vướng mắc trong chấp hành kỷ luật, xây dựng chính quy và những vấn đề còn chưa phù hợp trong công tác quản lý, để lãnh đạo, chỉ huy tìm biện pháp khắc phục, nhằm tạo được sự đồng thuận cao trong toàn đơn vị. Đồng thời, Đoàn chỉ đạo các cấp tăng cường quản lý bộ đội theo các chế độ quy định. Đặc biệt, đối với ngày nghỉ cuối tuần, các đơn vị duy trì quân số ra ngoài doanh trại theo đúng quy định; tổ chức tổ kiểm soát quân sự để kiểm tra, duy trì, chấn chỉnh lễ tiết tác phong quân nhân. Nhờ đó, trình độ nhận thức pháp luật của cán bộ, chiến sĩ trong Đoàn được nâng lên rõ rệt; tình hình vi phạm pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội ngày càng giảm: năm 2003, tỷ lệ đào ngũ, bỏ ngũ của chiến sĩ là 0,41%, đến năm 2008 giảm còn 0,03%; vi phạm kỷ luật phải xử lý từ 3,8%, giảm còn 1,23%...; toàn Đoàn không còn các vụ việc vi phạm kỷ luật nghiêm trọng, không có hiện tượng cán bộ, chiến sĩ mắc phải các tệ nạn xã hội...

Có thể khẳng định rằng, công tác PBGDPL ở Đoàn B.30 đã tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức cũng như hành động chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội của cán bộ, chiến sĩ; góp phần quan trọng vào việc xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, bảo đảm để Đoàn hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.

Đại tá Phạm Văn Chua

Chính ủy Đoàn