Đà Nẵng là thành phố ven biển, có vị trí trọng yếu cả về kinh tế-xã hội (KT-XH) và quốc phòng- an ninh (QP-AN) đối với khu vực miền Trung và cả nước. Sau hơn 10 năm trở thành đơn vị hành chính trực thuộc Trung ương (năm 1997), nhất là từ khi được công nhận là đô thị loại I (năm 2003), Thành phố đã có sự phát triển toàn diện. Tốc độ đô thị hóa và phát triển công nghiệp, dịch vụ, du lịch ngày càng tăng, đời sống nhân dân được cải thiện đáng kể, tổng sản phẩm nội địa (GDP) tăng bình quân từ 12 - 13%/năm, QP-AN được củng cố, giữ vững. Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, thành phố còn tiềm ẩn nhân tố gây mất ổn định. Các thế lực thù địch, phản động trong và ngoài nước lợi dụng chính sách tự do tôn giáo, tăng cường các hoạt động chống phá, hòng gây mất ổn định chính trị-xã hội; quá trình đô thị hóa và chuyển đổi cơ cấu kinh tế cũng đã và đang nảy sinh những phức tạp mới về quản lý xã hội.

Với vai trò là lực lượng nòng cốt, cơ quan quân sự các cấp của Thành phố đã tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự (QP,QS), nhằm không ngừng tăng cường tiềm lực quốc phòng, xây dựng nền quốc phòng toàn dân (QPTD), thế trận QPTD gắn với thế trận an ninh nhân dân, xây dựng khu vực phòng thủ Thành phố (quận, huyện), góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển KT-XH, sẵn sàng đối phó với các tình huống xảy ra, bảo vệ vững chắc địa bàn. Trong quá trình thực hiện chức năng tham mưu, cơ quan quân sự các cấp đã đảm bảo tính toàn diện, thiết thực, hiệu quả; trong đó, tập trung vào những nội dung trọng tâm của công tác QP,QS.

Trước hết, tham mưu cho Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác giáo dục QP-AN toàn dân. Trên cơ sở quán triệt, nắm vững các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Nhà nước, bám sát sự chỉ đạo của Hội đồng Giáo dục QP-AN Quân khu, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Quân sự (BCHQS) đã chủ động tham mưu cho Thành ủy, Uỷ ban nhân dân Thành phố ban hành các chỉ thị, nghị quyết lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện nền nếp, chặt chẽ công tác giáo dục QP-AN, phù hợp với từng đối tượng, sát với đặc thù của một địa phương ven biển. Hội đồng Giáo dục QP-AN các cấp được kiện toàn, hoạt động hiệu quả, làm tốt công tác tham mưu, tư vấn, chỉ đạo công tác giáo dục QP-AN. Đến nay, Thành phố đã có gần 2 vạn cán bộ, đảng viên, 1.259 phóng viên báo, đài, thuyền trưởng, máy trưởng các tàu thuyền đánh cá, chức sắc, chức việc các tôn giáo được bồi dưỡng kiến thức QP-AN; trên 20 vạn học sinh, sinh viên được giáo dục QP-AN theo chương trình quy định. Nhiều chương trình, chuyên mục giáo dục QP-AN được duy trì có chất lượng trên các phương tiện thông tin đại chúng bằng các hình thức phong phú.

Hai là, tham mưu xây dựng, củng cố các tiềm lực của nền QPTD, xây dựng địa phương, cơ sở vững mạnh về QP-AN. Để tăng cường các tiềm lực của nền QPTD, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ QP-AN của địa phương trong tình hình mới, Đảng ủy, BCHQS Thành phố đã tham mưu cho Thành ủy ban hành Nghị quyết số 02-NQ/TU ngày 26-10-2001 về “Xây dựng Thành phố thành khu vực phòng thủ liên hoàn, vững chắc", xây dựng Chương trình hành động số 35-CT/TU thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW(khóa X) của Bộ Chính trị; Uỷ ban nhân dân Thành phố ban hành các kế hoạch và chỉ đạo các cơ quan, ban, ngành phối hợp tổ chức thực hiện đạt hiệu quả thiết thực. Thành phố đã hoàn thành “Quy hoạch tổng thể phát triển KT-XH đến năm 2020”, tạo được sự thống nhất về mục tiêu phát triển KT-XH gắn với củng cố QP-AN. Triển khai thực hiện có hiệu quả dự án trồng rừng phủ xanh đất trống, đồi trọc gắn với công tác định canh, định cư, xây dựng cơ sở chính trị, phát triển hạ tầng nông thôn đối với các xã miền núi; quy hoạch đô thị, nâng cấp và phát triển hệ thống giao thông, thoát nước, tạo thành mạng lưới khá hoàn chỉnh ở các tuyến, nối liền đô thị với các xã miền núi, để vừa phục vụ cho việc phát triển KT-XH, vừa tăng cường thế trận khu vực phòng thủ trên từng địa bàn. Thành phố đã và đang đầu tư xây dựng căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu phương, nhất là các công trình quốc phòng ở các khu vực trọng yếu, như: bán đảo Sơn Trà, Hải Vân, Phước Tường,… gắn với phát triển kinh tế, du lịch. Theo kế hoạch động viên công nghiệp đã xây dựng, một số doanh nghiệp đã được giao nhiệm vụ sản xuất các mặt hàng "lưỡng dụng" sẵn sàng động viên dây chuyền công nghệ phục vụ cho thời chiến. Ngành viễn thông phát triển rộng khắp, đủ khả năng phục vụ cho hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo, nhu cầu dân sinh và nhiệm vụ QP-AN trong thời bình, sẵn sàng mở rộng để phục vụ tác chiến phòng thủ khi có chiến tranh. Hệ thống y tế được tổ chức tốt ở cả 3 tuyến: Thành phố - quận, huyện - phường, xã; 100% phường, xã có trạm y tế được đầu tư cơ sở vật chất, đáp ứng yêu cầu phục vụ nhân dân và nhiệm vụ QP-AN khi có tình huống. Đến nay, 100% phường, xã, quận, huyện đã tổ chức diễn tập khu vực phòng thủ ít nhất từ 1 đến 2 lần. Năm 2008, Thành phố tổ chức diễn tập (PT-08) đã huy động hàng nghìn cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng dân quân, tự vệ (DQTV) và dự bị động viên (DBĐV) tham gia; đồng thời, thực hành động viên nhân lực, vật lực của một số ngành: Điện lực, Cấp nước, Viễn thông, Giao thông-vận tải, Y tế, Công thương… Thông qua diễn tập đã nâng cao một bước về nhận thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ các cấp, các ngành, lực lượng vũ trang (LLVT) và nhân dân đối với nhiệm vụ xây dựng khu vực phòng thủ, nhất là chuyển địa phương từ thời bình sang thời chiến. Trong diễn tập, đã giải quyết một số tình huống phức tạp ở cơ sở, góp phần nâng cao khả năng độc lập, tự lực trong bảo vệ địa phương, cơ sở.

Thành phố đặc biệt chăm lo xây dựng tiềm lực chính trị-tinh thần trong khu vực phòng thủ. Hằng năm, LLVT Thành phố tổ chức các đợt hành quân dã ngoại làm công tác vận động quần chúng đến hầu hết các xã miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có đông đồng bào theo đạo, các địa bàn trọng điểm về QP-AN, giúp các địa phương xây dựng, củng cố hệ thống chính trị, xây dựng các công trình phục vụ dân sinh, “xóa đói, giảm nghèo”, phòng, chống cháy nổ, cháy rừng, phòng chống bão lụt, tìm kiếm, cứu nạn, khắc phục hậu quả thiên tai…, kết hợp với tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, góp phần tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, củng cố “thế trận lòng dân” ở cơ sở.

Ba là, tích cực tham mưu về công tác tuyển quân, xây dựng LLVT địa phương. Cơ quan quân sự các cấp thường xuyên tham mưu cho cấp ủy, chính quyền chú trọng kiện toàn và nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng Nghĩa vụ quân sự theo quy định của Luật Nghĩa vụ quân sự. Nhờ đó, công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ hằng năm đạt 100% chỉ tiêu được giao, đúng nguyên tắc, quy trình, bảo đảm chất lượng và công bằng xã hội; giải quyết kịp thời các trường hợp vi phạm Luật Nghĩa vụ quân sự. BCHQS Thành phố tham mưu cho Uỷ ban nhân dân Thành phố ban hành Kế hoạch số 4448/KH-UBND, ngày 24-7-2006 về triển khai các giải pháp không có quân nhân đào ngũ trên địa bàn; Quyết định số 7709/QĐ-UBND ngày 26-9-2007 về “Đề án xây dựng, quản lý lực lượng DBĐV trên địa bàn đến năm 2010”; lực lượng DBĐV được đăng ký, quản lý chặt chẽ, sắp xếp vào các đơn vị đạt tỷ lệ trên 80% so với biên chế, huấn luyện hằng năm đạt trên 93%, tạo nguồn từ dự bị 2 lên dự bị 1 đạt 100% chỉ tiêu, tỷ lệ đảng viên chiếm gần 8%, đáp ứng yêu cầu sẵn sàng động viên khi có lệnh. Lực lượng DQTV được xây dựng “vững mạnh, rộng khắp”, ở 56/56 phường, xã và gần 150 cơ quan, tổ chức trên địa bàn, đạt 1,67% so với dân số; được tổ chức chặt chẽ, biên chế đủ thành phần với tỷ lệ đảng viên đạt: gần 23%, đoàn viên: trên 55%. BCHQS Thành phố còn chủ động tham mưu cho Uỷ ban nhân dân Thành phố ban hành Quyết định số 13/2006/QĐ-UBND về Đề án “Xây dựng lực lượng DQTV biển gắn với hoạt động tàu thuyền trên biển”, làm cơ sở xác định mô hình và phương pháp xây dựng lực lượng DQTV biển, kết hợp hoạt động sản xuất, phát triển kinh tế với bảo vệ chủ quyền vùng biển. Đến nay, lực lượng DQTV biển được xây dựng ở cả 3 tuyến (bờ, lộng, khơi), đạt 3,92% so với tổng số lao động trên biển.

Bốn là, tham mưu và tổ chức thực hiện nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, phối hợp các lực lượng giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở cơ sở. Ngoài việc chỉ đạo các địa phương, đơn vị xây dựng hoàn chỉnh các văn kiện sẵn sàng chiến đấu, cơ quan quân sự các cấp thường xuyên duy trì nghiêm túc chế độ thường trực sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ an toàn các ngày lễ, Tết, các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước, của địa phương và các mục tiêu được phân công. Cơ quan quân sự Thành phố phối hợp với Công an, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng, tham mưu cho Uỷ ban nhân dân Thành phố ban hành Quyết định số 113/2004/QĐ-UB ngày 29-6-2004 về Quy chế phối hợp giữa ba lực lượng và Quyết định số 7343/QĐ-UBND ngày 17-9-2007 về Kế hoạch tổ chức lực lượng phối hợp tuần tra, bảo vệ địa bàn. Tổ chức sơ kết, tổng kết việc thực hiện các đề án, kế hoạch về nhiệm vụ QP-AN theo Quyết định 107/2003/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Vì vậy, tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn luôn được giữ vững, tạo được môi trường và điều kiện thuận lợi cho Thành phố hội nhập và phát triển bền vững.

Năm là, tham mưu và tổ chức thực hiện chế độ chính sách hậu phương quân đội. Là một địa phương có truyền thống cách mạng trong hai cuộc kháng chiến, nên Đà Nẵng có nhiều đối tượng chính sách. BCHQS Thành phố đã tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền Thành phố triển khai sâu rộng phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn” trong cán bộ, chiến sĩ và nhân dân; quan tâm chăm sóc, phụng dưỡng các Mẹ Việt Nam anh hùng, gia đình thương binh, liệt sỹ, gia đình có công với cách mạng; triển khai thực hiện tốt việc giải quyết tồn đọng sau chiến tranh. Thành phố luôn quan tâm đúng mức đến chế độ, chính sách đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho bộ đội xuất ngũ, chính sách đối với lực lượng DQTV, DBĐV và thực hiện chính sách hậu phương quân đội, tạo được động lực quan trọng trong thực hiện nhiệm vụ QP,QS địa phương, cơ sở…

Những kết quả mà cơ quan quân sự các cấp ở Đà Nẵng đã làm được trong những năm qua là rất quan trọng; là tiền đề để LLVT Thành phố tiếp tục thực hiện tốt chức năng tham mưu, tạo bước phát triển mới trong công tác QP,QS, góp phần xây dựng, phát triển Thành phố tương xứng với vị thế trong thời kỳ mới.

Đại tá  NGUYỄN VIẾT HOÀNG

Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy

Chỉ huy trưởng BCHQS Thành phố