Quảng Bình nằm ở Trung Trung bộ, là nơi hiểm yếu của đất nước.  Tỉnh có địa hình dài và hẹp (nơi hẹp nhất từ bờ mép nước biển đến biên giới chỉ 40,3 km), rừng núi chiếm 2/3 diện tích tự nhiên; phía Tây giáp Lào, có 190 km đường biên giới; phía Đông là 116 km bờ biển, có một số đảo lớn gần bờ như: Hòn La, Hòn Gió, Hòn Ông, giữ vị trí rất quan trọng cả về kinh tế và quốc phòng- an ninh (QP- AN) trên hướng biển. Trên địa hình Tỉnh có hệ thống giao thông huyết mạch quốc gia trục Bắc - Nam như đường sắt, quốc lộ 1, đường Hồ Chí Minh đi qua; có hệ thống cảng Hòn La, cảng Nhật Lệ thuận lợi cho giao lưu trong nước và quốc tế; sân bay Đồng Hới đang xây dựng và sắp đưa vào hoạt động; cửa khẩu Cha Lo sang bạn Lào... Với vị trí địa lý và đặc điểm địa hình nêu trên, Quảng Bình không những là địa danh lịch sử trong các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ xâm lược trước đây, mà còn có vị trí rất quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (BVTQ) ngày nay của  Quân khu 4 và cả nước. Cũng vì vậy, các thế lực thù địch coi Quảng Bình là một trong những địa bàn quan trọng để chống phá bằng chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ, thúc đẩy nhanh “tự diễn biến” bằng nhiều âm mưu, thủ đoạn tinh vi, thâm độc. Chúng ra sức   xuyên tạc các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, lợi dụng những vấn đề về “dân tộc”, “tôn giáo”, “nhân quyền”, kích động, chia rẽ đồng bào các dân tộc với cấp ủy, chính quyền địa phương, gây mất ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội. Tình hình an ninh trên tuyến biên giới phía Tây và tuyến ven biển, hải đảo còn diễn biến phức tạp và rất nhạy cảm, tiềm ẩn nhiều yếu tố khó lường; an ninh nông thôn, các tệ nạn xã hội, hoạt động tôn giáo trái pháp luật, tai nạn giao thông đang là vấn đề gây bức xúc... Tình hình đó đặt ra cho nhiệm vụ quân sự, quốc phòng (QS, QP) và an ninh của Tỉnh những yêu cầu mới ngày càng cao, nhằm từng bước tăng cường tiềm lực QP-AN, xây dựng nền quốc phòng toàn dân (QPTD) vững mạnh, thế trận QPTD gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc, góp phần giữ vững ổn định chính trị, thúc đẩy kinh tế - xã hội (KT- XH) tỉnh nhà phát triển.

Nhận thức rõ điều đó, những năm qua, cơ quan quân sự Quảng Bình thường xuyên coi trọng xây dựng cơ quan vững mạnh toàn diện (VMTD), trước hết là vững mạnh về chính trị để thực hiện tốt chức năng của mình; trong đó, nâng cao năng lực làm tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện thắng lợi nhiệm vụ QS, QP trên địa bàn là một chức năng cơ bản, quan trọng nhất. Điểm nổi bật là, Đảng bộ Quân sự Tỉnh đã chủ động làm tham mưu cho Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân Tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo cấp ủy các ban, ngành, đoàn thể và các địa phương tổ chức quán triệt các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương, của Quân khu và của Tỉnh về công tác QS, QP, BVTQ. Tổ chức học tập, quán triệt và xây dựng Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết TW 8 (khóa IX), Chỉ thị số 62- CT/TW của Bộ Chính trị về “Tăng cường giáo dục quốc phòng (GDQP) toàn dân trong tình hình mới”, Chỉ thị 16-CT/TW của Ban Bí thư về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng dân quân, tự vệ (DQTV) và lực lượng dự bị động viên (DBĐV) trong tình hình mới”. Trên cơ sở đó, đã chủ động đề xuất các chủ trương, biện pháp lãnh đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ QS, QP trên địa bàn có hiệu quả. Hằng năm, các địa phương đều có nghị quyết, chỉ thị về lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ QP-AN đạt chất lượng, hiệu quả ngày càng tốt hơn.

Bộ chỉ huy Quân sự (BCHQS) Tỉnh đã tích cực phối hợp với các cấp, các ngành đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục sâu rộng các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ QS, QP địa phương trên các phương tiện thông tin đại chúng bằng nhiều hình thức phong phú, làm cho nhân dân nhận rõ âm mưu, thủ đoạn của địch, nâng cao nhận thức về nhiệm vụ BVTQ. Ngay sau khi có Chỉ thị 62/ CT-TW của Bộ Chính trị, BCHQS Tỉnh đã kịp thời làm tham mưu cho Tỉnh ủy, chính quyền Tỉnh thành lập Hội đồng GDQP tỉnh và Hội đồng GDQP của 7/7 huyện (thành phố); đồng thời, xây dựng quy chế hoạt động của Hội đồng các cấp theo chức năng, nhiệm vụ, từng bước đưa hoạt động của Hội đồng GDQP các cấp đi vào nền nếp, đạt chất lượng, hiệu quả ngày càng cao. Cùng với đó, đã có nhiều biện pháp chỉ đạo đẩy mạnh GDQP toàn dân, trước hết là bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho cán bộ chủ chốt các cấp; tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng GDQP cho học sinh, sinh viên và tăng cường GDQP cho các tầng lớp nhân dân trên các phương tiện thông tin đại chúng. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng có liên quan, các địa phương, đơn vị, tổ chức đào tạo chỉ huy trưởng quân sự xã, phường, thị trấn theo đúng kế hoạch, bảo đảm chất lượng. Tăng cường công tác chỉ đạo xây dựng cơ sở xã, phường an toàn, làm chủ, sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ), trước hết là xây dựng "thế trận lòng dân", nhất là ở vùng trọng điểm, vùng sâu, vùng xa, biên giới. Đẩy mạnh chỉ đạo xây dựng và nâng cao hiệu quả hoạt động của khu vực phòng thủ, xây dựng thế trận QPTD gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc; chủ động giải quyết các vấn đề nảy sinh từ cơ sở, không để “điểm nóng” xảy ra, không để bị bất ngờ trong các tình huống. 

Cơ quan quân sự Tỉnh đã làm tham mưu cho cấp ủy, chính quyền  nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về quốc phòng. Vận hành cơ chế lãnh đạo nhiệm vụ QP-AN theo tinh thần Nghị quyết 02/BCT của Bộ Chính trị; kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế từ trong các chủ trương, quy hoạch, kế hoạch phát triển các chương trình, dự án trên các địa bàn; tiến hành khảo sát, lập quy hoạch xây dựng công trình chiến đấu đến năm 2010. Thường xuyên chỉ đạo các đơn vị, địa phương kịp thời bổ sung, điều chỉnh quyết tâm phòng thủ, các kế hoạch của các tình huống. Đẩy mạnh diễn tập chỉ huy, cơ quan cấp tỉnh; diễn tập chỉ huy cơ quan 1 bên 1 cấp trên bản đồ và ngoài thực địa cho các huyện, thành phố, đơn vị. Nhìn chung, khả năng SSCĐ và sức mạnh chiến đấu của LLVT Tỉnh được nâng lên; duy trì nghiêm túc, chặt chẽ các chế độ SSCĐ từ cấp tỉnh đến đơn vị cơ sở; phối hợp với Công an, Biên phòng xây dựng, ký kết, triển khai thực hiện quy chế phối hợp giữa ba lực lượng trong thực hiện nhiệm vụ BVTQ, bảo vệ an ninh quốc gia; phòng, chống có hiệu quả chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ, góp phần giữ vững ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội ở địa phương.

Để nâng cao năng lực làm tham mưu cho cấp ủy, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ QS, QP và phát huy vai trò nòng cốt trong chỉ đạo các cơ quan, địa phương, đơn vị thực hiện thắng lợi nhiệm vụ được giao, cơ quan quân sự Tỉnh thường xuyên coi trọng xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, xây dựng đơn vị VMTD; nâng cao chất lượng tổng hợp, trước hết là chất lượng chính trị, sức mạnh chiến đấu của LLVT; mở rộng quan hệ quốc tế, trước hết là với các tỉnh nước bạn Lào có chung đường biên giới. Đẩy mạnh giáo dục, quán triệt cho LLVT nhận thức sâu sắc về 2 nhiệm vụ chiến lược, âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, không ngừng nâng cao ý thức cảnh giác SSCĐ cho cán bộ, chiến sĩ.

Thường xuyên kiện toàn tổ chức, biên chế các cấp vững mạnh theo quy định của cấp trên và phù hợp với điều kiện cụ thể của Tỉnh. Thành lập 5 Đội tăng cường xây dựng cơ sở các huyện biên giới, tổ đài Đảo La, trung đội phòng không 12,7 của tiểu đoàn 42, đại đội nữ dân quân pháo phòng không 37 tập trung thuộc thành phố Đồng Hới; tiểu đội dân quân thường trực xã Lâm Thuỷ (Lệ Thuỷ). Chỉ đạo xây dựng lực lượng DQTV theo đúng Pháp lệnh với phương châm “vững mạnh, rộng khắp”, chất lượng chính trị ngày càng cao; 100% xã, phường, thị trấn có trung đội dân quân cơ động; 100% cơ quan, xí nghiệp có lực lượng tự vệ; đẩy mạnh xây dựng và nâng cao hiệu quả hoạt động của DQTV biển, vùng Công giáo... Đặc biệt, Tỉnh rất coi trọng  xây dựng, bồi dưỡng, không ngừng nâng cao năng lực toàn diện cho đội ngũ cán bộ. Chỉ tính 5 năm gần đây, cơ quan quân sự các cấp của Tỉnh đã tổ chức 118 lớp tập huấn cho trên 10.000 lượt cán bộ, nhất là những kiến thức mới để có đủ khả năng hoàn thành nhiệm vụ được giao trong mọi tình huống. Tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, gắn với xây dựng lực lượng, xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật. Nét nổi bật trong huấn luyện là đã coi trọng đổi mới phương pháp huấn luyện và bồi dưỡng cán bộ là khâu đột phá, gắn với rèn luyện bộ đội sát thực tế chiến đấu và đặc điểm của địa phương, đơn vị. Hằng năm, các cơ quan và đơn vị luôn hoàn thành kế hoạch huấn luyện tại chức cho các đối tượng, bảo đảm chất lượng, có trên 80% đạt khá, giỏi; 100% đơn vị DQTV hoàn thành chương trình huấn luyện hằng năm, đạt kết quả khá. Tổ chức huấn luyện lực lượng DBĐV đúng kế hoạch, nội dung, thời gian quy định, tỷ lệ tham gia từ 90,5-100% quân số. Công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ đạt 100% chỉ tiêu, chất lượng tốt, không có “xã trắng”, bảo đảm công khai, dân chủ, công bằng, đúng luật định...

Cơ quan quân sự các cấp thường xuyên tổ chức quán triệt Chỉ thị 917-CT/BQP của Bộ Quốc phòng và Chỉ thị 303-CT/TL của Tư lệnh Quân khu về xây dựng đơn vị VMTD, gắn xây dựng chính quy với rèn luyện kỷ luật. BCHQS Tỉnh đã chỉ đạo cơ quan quân sự huyện Bố Trạch, Minh Hoá, Quảng Trạch và tiểu đoàn 42 xây dựng điểm VMTD; cơ quan quân sự huyện Quảng Ninh làm điểm về xây dựng chính quy... Nhờ có định hướng đúng và biện  pháp năng động, sáng tạo, nên trình độ chính quy, rèn luyện kỷ luật có nhiều tiến bộ, chất lượng và sức mạnh tổng hợp của LLVT Tỉnh được nâng lên một bước, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong mọi tình huống.

Phát huy truyền thống anh hùng của quê hương “hai giỏi” và hướng tới kỷ niệm 50 năm ngày Bác Hồ về thăm Quảng Bình (16/6/1957 - 16/6/2007), cơ quan quân sự Quảng Bình tiếp tục phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Tỉnh lần thứ XIV đề ra, kết hợp hài hoà giữa phát triển KT-XH với tăng cường QP-AN và khả năng phòng thủ, chủ động đối phó thắng lợi với mọi tình huống, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn  lãnh thổ; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa, giữ vững ổn định chính trị, xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế.

Đại tá Nguyễn Quốc Trị

Ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy,

Chỉ huy trưởng BCHQS Tỉnh