Nhiệm vụ quân sự, quốc phòng (QS, QP) địa phương là một mặt công tác có tầm quan trọng chiến lược trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. ý thức rõ điều đó, những năm qua, lực lượng vũ trang (LLVT) Lạng Sơn đã phát huy vai trò nòng cốt, chủ động, sáng tạo trong triển khai toàn diện công tác QS, QP, đạt được nhiều kết quả quan trọng. Nền quốc phòng toàn dân (QPTD), thế trận QPTD gắn với thế trận an ninh nhân dân của Tỉnh được xây dựng ngày càng vững chắc; nhiệm vụ xây dựng khu vực phòng thủ (KVPT) được coi trọng và đạt kết quả toàn diện; chất lượng tổng hợp, trình độ sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ) của LLVT địa phương được tăng cường; an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội được giữ vững, tạo điều kiện thuận lợi để đẩy mạnh phát triển kinh tế-xã hội (KT-XH) của tỉnh nhà... Những thành tựu đó là cố gắng của toàn Đảng bộ, của cả hệ thống chính trị và toàn dân; trong đó công tác tham mưu của cơ quan Quân sự Tỉnh giữ vai trò nòng cốt. Từ thực tiễn chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ QS, QP ở địa phương, LLVT Lạng Sơn đã rút ra những kinh nghiệm quý báu để tiếp tục vận dụng trong thời gian tới. Đó là:

1. Chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, Uỷ ban nhân dân (UBND) Tỉnh đề ra các chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ QS,QP sát với tình hình thực tiễn của địa phương. Nhận thức rõ Lạng Sơn là một tỉnh miền núi, biên giới, có vị trí chiến lược quan trọng của Quân khu 1 và cả nước; đây là một trong những địa bàn mà các thế lực thù địch đẩy mạnh thực hiện chiến lược “Diễn biến hòa bình”; tình hình an ninh trên tuyến biên giới còn diễn biến phức tạp; an ninh nông thôn, các tệ nạn xã hội, hoạt động tôn giáo trái pháp luật, thiên tai, dịch bệnh và tình trạng vi phạm luật lệ giao thông đang là vấn đề gây bức xúc...; Đảng ủy Quân sự và Bộ Chỉ huy Quân sự (BCHQS) Tỉnh đã chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND Tỉnh ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị về thực hiện nhiệm vụ QS, QP ở địa phương. Nổi bật là, các nghị quyết, chỉ thị chuyên đề mà trong đó xác định rõ những mục tiêu, yêu cầu, nội dung và bước đi cụ thể về xây dựng lực lượng, thế trận và tiềm lực QS, QP; xây dựng KVPT; kết hợp phát triển KT-XH với tăng cường quốc phòng, an ninh (QP-AN), nhất là việc quy hoạch xây dựng các cụm, tuyến dân cư biên giới. Để biến các nghị quyết, chỉ thị thành hiện thực, Đảng ủy Quân sự và BCHQS Tỉnh coi trọng tham mưu và triển khai việc quán triệt nội dung các văn bản này cho mọi cán bộ, đảng viên và nhân dân, nhất là cán bộ chủ chốt các cấp, các ngành, đoàn thể ở địa phương. Theo đó, đã tổ chức nhiều đợt tập huấn, hội nghị quán triệt, nâng cao nhận thức, kiến thức về nhiệm vụ QS, QP địa phương; đồng thời, tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND Tỉnh chỉ đạo các khối Đảng và đoàn thể, khối chính quyền và các ngành thuộc UBND, khối quân sự, biên phòng, công an xây dựng hệ thống kế hoạch, văn kiện, các kế hoạch tác chiến cơ bản và các phương án phối hợp tác chiến với các lực lượng khác trên địa bàn, làm cơ sở để tổ chức thực hiện nhiệm vụ QS, QP. Đến nay, hệ thống các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo; kế hoạch tác chiến KVPT, tác chiến trị an đã được xây dựng và từng bước được hoàn chỉnh từ cấp tỉnh đến cơ sở; được phê duyệt, quản lý theo phân cấp và kiểm nghiệm qua các cuộc diễn tập trên địa bàn đạt hiệu quả thiết thực. Năm 2008, Đảng ủy Quân sự và BCHQS Tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND Tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành công tác chuẩn bị và thực hành diễn tập KVPT Tỉnh, kết hợp với tổ chức các đợt hoạt động cao điểm về trấn áp tội phạm, chấn chỉnh hành lang an toàn giao thông đạt kết quả tốt. Đồng thời, chỉ đạo 2 huyện Cao Lộc và Đình Lập tham gia diễn tập KVPT cùng với Tỉnh; chỉ đạo các huyện và thành phố Lạng Sơn tổ chức diễn tập một cụm xã có một phần thực binh theo các tình huống cụ thể, sát với tình hình  địa phương. Qua đó, từng bước nâng cao hiệu quả hoạt động theo Cơ chế 02 của Bộ Chính trị; bổ sung quy chế phối hợp quân sự, công an, biên phòng theo Quyết định 107 của Thủ tướng Chính phủ, nhất là việc phối hợp giữa lực lượng công an với lực lượng dân quân, tự vệ (DQTV) ở các xã, thôn, bản, góp phần bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ngay tại địa phương, cơ sở.

2. Chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền và phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành địa phương tổ chức thực hiện tốt công tác giáo dục quốc phòng-an ninh (GDQP-AN). Trong những năm qua, nhất là sau khi có Chỉ thị 62-CT/ TW của Bộ Chính trị về “Tăng cường công tác GDQP toàn dân trong tình hình mới”, BCHQS Tỉnh đã kịp thời tham mưu cho Tỉnh ủy và UBND Tỉnh thành lập Hội đồng GDQP-AN Tỉnh và Hội đồng GDQP-AN của 11/11 huyện (thành phố). Hội đồng GDQP-AN các cấp đã xây dựng quy chế và kế hoạch hoạt động; đồng thời, phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể, nhất là cơ quan quân sự triển khai công tác GDQP-AN sâu rộng tới mọi đối tượng. Với đối tượng cán bộ, Tỉnh thực hiện đúng theo phân cấp. Riêng đối tượng 4 và 5 có số lượng đông, cư trú phân tán trên địa bàn rộng, giao thông đi lại khó khăn, BCHQS Tỉnh đã chủ động đề xuất với lãnh đạo Tỉnh và chỉ đạo các Ban Chỉ huy Quân sự phối hợp với Trung tâm bồi dưỡng chính trị các huyện (thành phố) tổ chức học tập theo cụm xã, do giáo viên cơ quan Quân sự và Trung tâm chính trị trực tiếp giảng dạy. Với cách làm này, công tác bồi dưỡng kiến thức QP-AN ở Lạng Sơn đã có chuyển biến tiến bộ. Năm 2007, đã tổ chức được 96 lớp bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho 10.254 lượt cán bộ, đảng viên; trong đó, đối tượng 4 và 5 có 87 lớp với 9.876 đồng chí. GDQP-AN cho học sinh, sinh viên cũng được duy trì thực hiện có nền nếp, chất lượng. Trước đây, vì thiếu giáo viên môn GDQP-AN nên các trường trung học phổ thông chủ yếu vận dụng hình thức học tập trung vào đầu năm học; việc bảo đảm cơ sở vật chất, mô hình học cụ và sân bãi rất khó khăn. Trước thực trạng đó, BCHQS Tỉnh đã tham mưu cho lãnh đạo Tỉnh, lãnh đạo Quân khu và phối hợp chặt chẽ với Sở Giáo dục và Đào tạo, Trường Chính trị Tỉnh, Trường Quân sự Quân khu 1, tổ chức bồi dưỡng, tập huấn cho hàng trăm giáo viên, bảo đảm cho các trường có thể tổ chức học rải môn GDQP-AN như các môn học khác. Nhờ đó, chất lượng GDQP-AN trong các trường được nâng lên, góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm, nghĩa vụ công dân đối với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc cho thế hệ trẻ. Bên cạnh đó, công tác GDQP-AN cho toàn dân cũng được đẩy mạnh bằng nhiều hình thức, biện pháp như: tuyên truyền thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, tổ chức nói chuyện thời sự, thông qua các lễ hội truyền thống..., góp phần tuyên truyền sâu rộng trong các tầng lớp nhân dân về đường lối, quan điểm QS, QP của Đảng, nhiệm vụ xây dựng nền QPTD và xây dựng LLVT nhân dân  thời kỳ mới.

Năm 2008, BCHQS Tỉnh tiếp tục tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND Tỉnh quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 12- CT/ TW của Bộ Chính trị và Nghị định 116/ 2007/ NĐ-CP của Chính phủ về GDQP-AN. Trong đó tập trung vào kiện toàn Hội đồng GDQP-AN các cấp; phát huy trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, nhất là vai trò của cấp ủy, chính quyền các cấp đối với công tác GDQP-AN; hoàn chỉnh việc xây dựng kế hoạch, nội dung, chương trình bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho các đối tượng, nhất là đội ngũ cán bộ chủ chốt trực tiếp ở cơ sở và các chức sắc, chức việc tôn giáo trên địa bàn. Phấn đấu đến năm 2010, 100% cán bộ thuộc các đối tượng được bồi dưỡng kiến thức QP-AN, 100% chỉ huy trưởng quân sự xã (phường), thị trấn được đào tạo theo chương trình của Bộ, 100% học sinh, sinh viên được học tập chương trình GDQP-AN theo quy định.

3. Chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND Tỉnh xây dựng, nâng cao chất lượng tổng hợp, trình độ, khả năng SSCĐ của LLVTđịa phương. Với nhận thức, LLVT là lực lượng nòng cốt thực hiện nhiệm vụ QS, QP ở địa phương, nên cần được quan tâm, chăm lo xây dựng vững mạnh về mọi mặt, Đảng ủy Quân sự và BCHQS Tỉnh đã chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND Tỉnh đề ra nhiều biện pháp chỉ đạo xây dựng, kiện toàn tổ chức biên chế LLVT, bao gồm các đơn vị thường trực, dự bị động viên (DBĐV) và DQTV theo hướng tinh, gọn, chất lượng, độ tin cậy cao, bảo đảm cân đối, đồng bộ, phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ và đặc điểm của địa bàn. Trên cơ sở ổn định về biên chế tổ chức, Tỉnh tập trung xây dựng cơ quan, đơn vị và nhà trường vững mạnh toàn diện; nâng cao chất lượng huấn luyện kết hợp với rèn luyện kỷ luật, xây dựng nền nếp chính quy, mà trọng tâm là nâng cao năng lực làm tham mưu của cơ quan quân sự các cấp giúp cấp ủy, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện thắng lợi nhiệm vụ QS, QP. Đối với lực lượng DQTV, Tỉnh tập trung chỉ đạo xây dựng theo đúng Pháp lệnh DQTV với phương châm “vững mạnh, rộng khắp”, bảo đảm cân đối, hợp lý giữa lực lượng thường trực, lực lượng cơ động, lực lượng tại chỗ và lực lượng DQTV binh chủng. Trong quá trình xây dựng, Tỉnh đặc biệt coi trọng chất lượng chính trị, mà trọng tâm là nâng cao tỷ lệ đảng viên trong lực lượng DQTV. Để làm được điều đó, Tỉnh đã chỉ đạo các huyện và thành phố Lạng Sơn ra nghị quyết lãnh đạo chuyên đề; tổ chức đăng ký, giao ước thi đua và giao chỉ tiêu cụ thể cho các xã (phường, thị trấn) bồi dưỡng, phát triển đảng viên mới. Đến nay, tỷ lệ đảng viên trong DQTV đã đạt gần 15%, tăng 1,2% so với năm 2007. Đối với lực lượng DBĐV, Tỉnh đã chủ động xây dựng kế hoạch, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị và địa phương thực hiện tốt việc phúc tra, rà soát, nắm và quản lý chắc tình hình biến động của quân nhân dự bị và phương tiện kỹ thuật trên địa bàn để quản lý và tổ chức huấn luyện. Những năm gần đây, do chỉ tiêu tuyển quân giảm, số quân nhân dự bị giải ngạch tăng, số người trong độ tuổi quy định đi làm ăn xa ngày một nhiều..., đã ảnh hưởng không nhỏ tới việc quản lý và tạo nguồn quân dự bị. Khắc phục tình trạng này, một mặt, Tỉnh  chỉ đạo cơ quan quân sự các cấp, phối hợp với các ban, ngành địa phương và các đơn vị xây dựng kế hoạch tuyển quân phù hợp với từng địa bàn; mặt khác, tăng cường phúc tra, rà soát, sắp xếp, điều chỉnh và huấn luyện chuyển loại dự bị, bảo đảm ổn định nguồn động viên cả trước mắt và lâu dài. Hiện nay, theo chỉ tiêu được giao, Tỉnh đã phối hợp với các đơn vị nhận nguồn sắp xếp quân số đạt tỷ lệ 99%, trong đó đúng chuyên nghiệp quân sự đạt 63%, gần đúng 23%; đảng viên chiếm 11,3% đoàn viên chiếm 35,64%, bảo đảm sẵn sàng động viên, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong mọi tình huống.

Đại tá Dương Hiền

Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy

Chỉ huy trưởng BCHQS Tỉnh