Ấn phẩm tạp chí in

QPTD -Chủ Nhật, 04/12/2011, 22:54 (GMT+7)
Chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh mãi mãi là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hoạt động của đảng ta và dân tộc ta

Trên thực tế, học thuyết Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh đã là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hoạt động của Đảng Cộng sản Việt Nam, dân tộc Việt Nam trong 75 năm qua. Thực tiễn cách mạng thế giới và cách mạng Việt Nam đã kiểm nghiệm tính chân lý, bản chất cách mạng và khoa học của học thuyết và tư tưởng đó. Nếu Liên Xô không tan rã, chủ nghĩa xã hội (CNXH) ở các nước Đông Âu còn nguyên vẹn, phong trào cộng sản và công nhân thế giới không gặp khó khăn, lâm vào thoái trào như hiện nay, chắc việc khẳng định các giá trị vĩ đại của học thuyết Mác - Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh cũng như mối quan hệ của nó không có gì phức tạp. Nhưng trước khúc quanh của lịch sử, trước thử thách nghiệt ngã của cuộc đấu tranh, đã xuất hiện các nhận thức, quan điểm khác nhau về các giá trị chứa đựng trong hệ thống quan điểm lý luận của C.Mác và Ph.Ăng-ghen, V.I Lê-nin, Hồ Chí Minh. Trong đó, có ý kiến cho rằng, chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh là hai hệ tư tưởng độc lập, để phù hợp điều kiện hiện nay nên từ bỏ chủ nghĩa Mác - Lê-nin, lựa chọn tư tưởng Hồ Chí Minh trên lập trường dân tộc. Các nhận thức, quan điểm trên đã được các lực lượng thù địch tung hứng với các thủ đoạn xảo quyệt để chống lại độc lập dân tộc gắn với CNXH con đường phát triển của dân tộc Việt Nam.

Đảng ta và nhân dân ta luôn coi chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng của Đảng, là kim chỉ nam về tinh thần, tư tưởng của toàn dân ta trong suốt tiến trình đấu tranh cách mạng và ngày nay trong sự nghiệp đổi mới xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thực hiện sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Bởi vì các giá trị tinh thần, tư tưởng của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh đã chỉ đạo hành động cho toàn dân tộc, toàn Đảng vượt qua bao thử thách để làm nên thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám, xây dựng Nhà nước công nông; chiến thắng hai đế quốc to; dẫn dắt sự nghiệp đổi mới ngày càng giành được thắng lợi quan trọng. Các thành quả đó là những dấu ấn lịch sử, là sự ghi tạc vào thế kỷ XX các chiến công và thành tựu vĩ đại như một sự hội tụ mang tính quy luật của tư tưởng tiên tiến và sức mạnh sáng tạo của quần chúng nhân dân.
Trong bài này, người viết chỉ tập trung vào một số biểu hiện tiêu biểu và giá trị vĩnh hằng của nó.
Các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác - Lê-nin và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trình bày rất sâu sắc, khoa học những vấn đề nguyên tắc của thế giới quan, phương pháp luận cách mạng và khoa học trong nhận thức và cải tạo con người, xã hội. Hệ thống khái niệm, phạm trù, nguyên lý, quy luật của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử được C. Mác và V.I. Lê-nin trình bày trong bộ "Tư bản", "Chống Đuy-rinh", "Biện chứng của tự nhiên", "Lút vích Phoi-ơ-bắc và sự cáo chung của triết học cổ điển Đức", "Chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa kinh nghiệm phê phán", "Bút ký triết học", "Nhà nước và cách mạng"… đã trang bị cho giai cấp công nhân và nhân loại tiến bộ cơ sở khoa học để nhận thức đúng và hành động đúng, để đạt được mục tiêu chân chính. Để thực hiện vai trò đó, các nhà sáng lập học thuyết Mác - Lê-nin đã vượt qua bao thử thách để tích luỹ một hệ thống tri thức nhân loại một cách khoa học, toàn diện, có bề rộng và chiều sâu vượt qua những người cùng thời, chứ không như một số người cho đó chỉ là "một sự dự thảo vội vã, giá trị chỉ như một luận án tiến sĩ". Nếu ai nghĩ như vậy là cố ý hoặc chưa trực tiếp nghiên cứu và thấu hiểu hết hệ thống tác phẩm đồ sộ của chủ nghĩa Mác, mà chỉ là một sự tiếp cận hời hợt qua các bản giới thiệu tóm tắt. Trình độ tư duy lý luận phát triển cao của các nhà kinh điển là phản ánh một thực tiễn đã được khảo sát từ những phản ứng hoá học; từ toán sơ cấp, cao cấp; từ một nhà tư bản đến toàn xã hội tư bản; từ những số liệu phong trào công nhân không chỉ của Đức, Anh, Pháp, Nga, mặc dù các nước đó là nơi những con người vĩ đại ngồi viết học thuyết, mà còn là một quá trình nghiên cứu các bài học thực tiễn sâu sắc của nhân loại. Phương pháp phản ánh thực tế của các nhà bác học vĩ đại khi phát kiến các vấn đề mang tính thời đại là khả năng lựa chọn thực tiễn điển hình, mang tính phổ quát để làm luận cứ thực tiễn cho các phát minh có tầm thời đại. Có ai đó nghi ngờ sự chật hẹp về thực tiễn cách mạng khi xây dựng học thuyết Mác cũng nên bình tâm để suy ngẫm về phương pháp tiếp cận thực tiễn rất tinh tế của Người.
Như vậy, với việc thực hiện cuộc cách mạng chân chính trong triết học, C. Mác và Ph. Ăng-ghen đã xây dựng nên một hệ thống quan điểm khoa học để nhận thức đúng đắn tự nhiên, xã hội và phát huy vai trò năng động, sáng tạo của con người, của quần chúng nhân dân trong cải tạo tự nhiên, xã hội phục vụ mục đích của con người và xã hội. Chính C. Mác và Ăng-ghen đã vượt lên trên các vị tiền bối của mình để đạt được hình thức phát triển cao của tư tưởng khoa học và cách mạng đó. C. Mác viết: "Phương pháp biện chứng của tôi không những khác phương pháp của Hê-ghen về cơ bản, mà còn đối lập với phương pháp ấy nữa"1. V.I. Lê-nin đã từng nhấn mạnh về sự hoàn bị trong tư duy triết học của C. Mác và Ph. Ăng-ghen, Người cho rằng: Triết học Mác đã giải phóng chủ nghĩa duy vật của nhân loại khỏi sự giam hãm của phương pháp siêu hình, giải phóng phép biện chứng khỏi sự nô lệ của chủ nghĩa duy tâm. Vì thế mà nó rất hoàn bị, sự "hoàn bị và mở rộng  học thuyết ấy từ chỗ nhận thức giới tự nhiên đến nhận thức xã hội loài người, chủ nghĩa duy vật lịch sử của Mác là thành tựu vĩ đại nhất của tư tưởng khoa học"2.
Hiện nay, với sự phát triển như vũ bão của khoa học tiên tiến, công nghệ hiện đại, đặc biệt là các ngành mũi nhọn của nó và thực tiễn mới rất sinh động của thế giới đương đại đang làm sáng tỏ tư tưởng khoa học của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, và do đó nó càng có nhiều cơ sở khoa học và thực tiễn để tồn tại và phát triển. Đến thời điểm này, chưa có một phát minh khoa học nào có thể làm đảo lộn các nguyên lý cơ bản trong thế giới quan và phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lê-nin. Có lẽ nhiều người còn nhớ cách đây không lâu, một giáo sư người Pháp đã viết: giá trị thế giới quan, phương pháp luận của C. Mác là đỉnh cao của tư duy lý luận, trong lịch sử chưa ai đạt được và tương lai cũng chưa có hệ thống nào hơn thế và ông kêu gọi hãy trở về với tư tưởng của C. Mác, trước hết là tinh thần phê phán chủ nghĩa tư bản. Từ sự phân tích trên chỉ nhằm một ý nhỏ: các ý tưởng lớn của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh không lỗi thời như một số người đã nói, mà luôn luôn là những ánh hào quang của nhân loại tiến bộ trên con đường tiến tới.
Nếu ai hiểu lý luận hình thái kinh tế-xã hội của chủ nghĩa Mác - Lê-nin trên cơ sở khoa học và cách mạng, chắc chắn sẽ không dị ứng với sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, không phủ nhận học thuyết đấu tranh giai cấp, không phản đối kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN). Vì tất cả những cái đó là điều kiện, là phương tiện để lực lượng sản xuất được giải phóng, con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực cho sự phát triển của xã hội và tự do phát triển toàn diện cho từng con người. Trên ý nghĩa đó mà học thuyết Mác không chỉ có tính khoa học, cách mạng cao, mà còn chứa đựng tính nhân đạo, nhân văn cao đẹp.
Nhờ có học thuyết hình thái kinh tế xã hội của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, chúng ta mới nhìn thấy động lực của lịch sử chân chính là hoạt động thực tiễn tự giác của quần chúng nhân dân nhằm tác động của quy luật khách quan trong phát triển xã hội và sự định hướng của khoa học, của chính trị, pháp lý… Chính là: "Có thể đem chế độ của các nước khác nhau khái quát lại thành một khái niệm cơ bản duy nhất là: hình thái xã hội chỉ có sự khái quát đó mới cho phép chuyển từ việc mô tả những hiện tượng xã hội sang phân tích hiện tượng đó một cách hết sức khoa học"3. Nếu chúng ta thấm nhuần sâu sắc, biện chứng  quá trình vận động của từng hình thái kinh tế - xã hội cũng như quá độ của một hình thái kinh tế-xã hội này đến một hình thái kinh tế-xã hội cao hơn thì chắc chắn dễ tiếp thu việc phát triển kinh tế nhiều thành phần theo cơ chế thị trường, định hướng XHCN. Vì chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh dạy chúng ta lấy sự phát triển lực lượng sản xuất, nâng cao đời sống nhân dân lao động làm mục đích cao nhất. Và đó là quy luật, động lực phát triển của xã hội Việt Nam trong thời kỳ quá độ.
Thực tiễn đang diễn ra trên Tổ quốc Việt Nam là minh chứng cho sự kết hợp tài giỏi, sự trung thành và tính sáng tạo của những người cộng sản Việt Nam và dân tộc Việt Nam với lý luận hình thái kinh tế - xã hội của C. Mác và tư tưởng Hồ Chí Minh trong lựa chọn con đường phát triển cho Việt Nam. Trong một bức thư J.Block ngày 21 - 9 - 1890 Ph.ăng-ghen viết: "theo quan điểm duy vật lịch sử, nhân tố quyết định trong quá trình lịch sử xét đến cùng là sự sản xuất ra đời sống hiện thực. Cả tôi lẫn Mác chưa bao giờ khẳng định gì hơn thế. Còn nếu ai xuyên tạc luận điệu này theo ý nghĩa nhân tố kinh tế là nhân tố quyết định duy nhất, thì người đó biến lời khẳng định này thành câu trống rỗng, trừu tượng, vô nghĩa…"4. Và Người yêu cầu người nhận thức phải có "khả năng đánh giá đúng nhân tố còn lại tham gia vào sự tác động qua lại"5.
Đất nước ta qua hai mươi năm thực hiện công cuộc đổi mới đã đạt được những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử, làm thay đổi rõ rệt bộ mặt của đất nước, cải thiện đáng kể đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Nhưng cũng đã bộc lộ những hạn chế không nhỏ về vai trò lãnh đạo  của Đảng, quản lý của Nhà nước, thực hiện quyền dân chủ của nhân dân và những bức xúc về các tệ nạn, tiêu cực xã hội, đặc biệt là tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, bệnh cơ hội, thực dụng, thiếu trung thực, tệ quan liêu, tham nhũng, thoái hoá biến chất của một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức trong bộ máy Đảng và Nhà nước. Những biểu hiện xa rời mục tiêu CNXH, phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lê-nin vẫn còn tồn tại ở ngay trong Đảng... Những biểu hiện yếu kém trên, nếu Đảng không có những hình thức, phương pháp tích cực đấu tranh khắc phục, thì sẽ là cơ sở để các thế lực thù địch lợi dụng xuyên tạc bản chất cách mạng, khoa học của Đảng, chia rẽ sự đoàn kết thống nhất trong Đảng và giữa nhân dân với Đảng, làm giảm lòng tin của nhân dân vào Đảng, nhất là hiện nay khi mà Đảng ta đang chuẩn bị tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X. Điều đó trước hết đòi hỏi mọi người, nhất là những người cộng sản cần có cách nhìn toàn diện, lịch sử, cụ thể, tránh sự nhận thức, phê phán phiến diện, một chiều. Còn đối với các lực lượng thù địch, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân phải kiên quyết đấu tranh để bác bỏ, vì đây là mặt trận đấu tranh lý luận, tư tưởng trong dòng chảy của đấu tranh vì độc lập dân tộc và CNXH. Đó là con đường duy nhất để giữ gìn nền văn hiến lâu đời của dân tộc và tiếp thu, kế thừa các tinh hoa văn hoá của nhân loại nhằm đưa dân tộc ta lên một tầm cao mới.
           
Chủ nghĩa Mác - Lê-nin đã ra đời cách đây hàng trăm năm, tư tưởng Hồ Chí Minh đã hình thành và phát triển cách xa ta ngót nửa thế kỷ, nên trong các luận cứ, luận chứng, kết luận có thể có những vấn đề cụ thể cần được điều chỉnh, bổ sung, phát triển. Nhưng tính hoàn bị của một học thuyết, đặc biệt sự định hướng về thế giới quan và phương pháp luận cách mạng và khoa học thì vẫn giữ nguyên giá trị. Cũng như các vĩ nhân đã dạy: các ông chỉ cung cấp cho chúng ta cái la bàn để đi đúng hướng, không nên biến học thuyết của các ông thành đơn thuốc vạn năng, chữa bách bệnh, cần không ngừng được bổ sung và hoàn thiện. Do vậy, sự trung thành với chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và vận dụng sáng tạo, phát triển phong phú nó là yêu cầu của trí tuệ khoa học, phẩm chất cách mạng, khí phách dân tộc, là lương tri và đạo đức của con người chân chính. Nếu toàn Đảng, toàn dân ta kết hợp nhuần nhuyễn lòng trung thành và sức sáng tạo vũ khí tinh thần, tư tưởng đó, nhất định dân tộc ta sẽ tiến lên phía trước và một lần nữa lịch sử chọn đất nước ta làm điểm tựa.
 
Đại tá, GS, TS. Lê Văn Quang
Tổng biên tập Tạp chí Giáo dục LLCTQS
 
1- C.Mác và Ph.Ăng ghen, Toàn tập, Tập 23, Nxb CTQG, H. 1993, tr. 35.
2- V.I. Lê-nin, Toàn tập, Tập 23, Nxb Tiến bộ M. 1980, tr. 53.
3 - V.I.  Lê-nin, Toàn tập, Tập 1, Nxb Tiến bộ M. 1974, tr. 163.
4, 5 - C.Mác và Ph.Ăng-ghen, Toàn tập, Tập 37,  Nxb CTQG, H. 1997, tr. 642, tr. 644.
 

Ý kiến bạn đọc (0)

ENGLISH
中文
Giấy phép số 478/GP-BTTTT, Bộ Thông tin và Truyền thông, cấp ngày 27/7/2021.
Tổng Biên tập: Đại tá, PGS, TS. NHÂM CAO THÀNH
Phó Tổng Biên tập: Đại tá, ThS. HOÀNG VĂN TRƯỜNG; Đại tá, ThS. NGUYỄN MẠNH TUẤN
© 2013 Bản quyền thuộc về Tạp chí Quốc phòng toàn dân. Bảo lưu mọi quyền
Địa chỉ: 38A - Lý Nam Đế - Hoàn Kiếm - Hà Nội; ĐT: (024)38.457.044; (069)552.364
Fax: (024)37.473.956 - Email: thukytoasoan.qptd@gmail.com
Đại diện phía Nam: 161-163, Trần Quốc Thảo, Quận 3, TP Hồ Chí Minh; Fax: (028) 62.905.671; ĐT: (069) 667.446