Quán triệt Nghị quyết số 02-NQ/TW ngày 30-7-1987 và nay là Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 22-9-2008 của Bộ Chính trị về “Tiếp tục xây dựng các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành khu vực phòng thủ (KVPT) vững chắc trong tình hình mới”, những năm qua, Đảng bộ tỉnh Cà Mau đã tăng cường lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ này và đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược ở địa phương.

Cà Mau là tỉnh cực Nam của Tổ quốc, có 3 mặt giáp biển và 3 cụm hòn đảo (Hòn Khoai, Hòn Chuối, Hòn Đá Bạc); có bờ biển dài 254 km và hệ thống sông rạch chằng chịt, với 87 cửa sông thông ra biển, rất thuận lợi cho giao thông đường thuỷ. Diện tích tự nhiên của Tỉnh khoảng 5.300km², trong đó có 2 hệ sinh thái rừng ngập nước, chiếm diện tích khá lớn; dân số gần 1,3 triệu người, chủ yếu là dân tộc Kinh (96,1%), các dân tộc Khơ-me, Hoa, Chăm chiếm 3,9% dân số. Bên cạnh đó, số tín đồ các tôn giáo, chiếm khoảng 36,8% dân số. Về cơ cấu hành chính, Tỉnh có 8 huyện và thành phố Cà Mau, trong đó có 5 huyện ven biển. Tỉnh Cà Mau được xác định là địa bàn chiến lược quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội, đảm bảo quốc phòng-an ninh (QP-AN) và thế trận phòng thủ của khu vực đồng bằng sông Cửu Long. 

Qua hơn 20 năm triển khai thực hiện Nghị quyết 02 của Bộ Chính trị về xây dựng KVPT, Tỉnh uỷ, Uỷ ban nhân dân Tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các địa phương thực hiện có hiệu quả các mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và hoạt động của KVPT đã xác định. Nổi bật là: các kế hoạch, quyết tâm phòng thủ được điều chỉnh, bổ sung kịp thời, phù hợp với sự phát triển kinh tế-xã hội và đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ QP-AN trong từng giai đoạn của địa phương. Công tác tuyên truyền, giáo dục QP-AN, huấn luyện, diễn tập tác chiến KVPT cấp tỉnh, huyện, tác chiến trị an cấp xã được chú trọng; ý thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, lực lượng vũ trang và nhân dân về nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương được nâng lên. Nhờ đó, tiềm lực mọi mặt của KVPT ngày càng được tăng cường về chiều sâu, bảo đảm thế trận vững chắc cả trong nội địa và trên các hướng biển, tạo thế liên hoàn với các tỉnh trong vùng.

Trong xây dựng KVPT, Tỉnh uỷ luôn chú trọng tập trung lãnh đạo nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho các đối tượng, đặc biệt là đội ngũ cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị của Tỉnh. Quán triệt và tổ chức thực hiện Chỉ thị 12 của Bộ Chính trị (khóa IX), Nghị định 116 của Chính phủ về công tác giáo dục QP-AN, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ra Chỉ thị số 10-CT/TU, ngày 28 tháng 11 năm 2007 “Về tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng đối với công tác giáo dục QP-AN trong tình hình mới”. Năm 2009, Tỉnh có 63 cán bộ thuộc đối tượng 1 và 2 được bồi dưỡng kiến thức QP-AN do Bộ và Quân khu 9 tổ chức. Các trung tâm bồi dưỡng chính trị các huyện và Trường Chính trị Tỉnh tổ chức bồi dưỡng cho đối tượng 3, 4, 5 được 7.580 đồng chí, 770 vị chức sắc, chức việc các tôn giáo; thực hiện đạt 100% kế hoạch nội dung, chương trình bồi dưỡng kiến thức QP-AN theo phân cấp. Công tác giáo dục QP-AN cho học sinh, sinh viên và toàn dân cũng được thực hiện có nền nếp hơn, chặt chẽ, khoa học hơn. Nhờ đó, cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, nhất là đội ngũ cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị của Tỉnh đã có kiến thức cần thiết về quan điểm, đường lối, chủ trương xây dựng đất nước và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới; nhận thức đúng tình hình, thời cơ, thách thức và những âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch đối với cách mạng nước ta. Từ đó đã có trách nhiệm, phát huy mặt tích cực và có biện pháp khắc phục những biểu hiện chưa đúng trong nhận thức và hành động, như: chạy theo mục đích kinh tế, coi nhẹ yêu cầu, nhiệm vụ bảo đảm QP-AN, tách rời QP-AN với kinh tế-xã hội hoặc coi công tác QP-AN là trách nhiệm riêng của cơ quan quân sự và công an. Quan trọng hơn, trong lãnh đạo, chỉ đạo ngành, địa phương theo chức danh, chức trách được phân công, cán bộ các cấp đã coi trọng kết hợp kinh tế với quốc phòng, QP-AN với kinh tế. Nhiều nội dung về lý luận KVPT được cán bộ các cấp vận dụng linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả vào thực tiễn kết hợp kinh tế với quốc phòng, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân ở địa phương.

Những năm qua, Tỉnh đã tập trung lãnh đạo xây dựng, tăng cường tiềm lực mọi mặt của KVPT tỉnh, huyện. Đây là nội dung quan trọng nhất của xây dựng KVPT, là nhiệm vụ chính trị quan trọng của cả hệ thống chính trị, nhằm phát huy sức mạnh, tiềm năng của địa phương, bảo đảm xây dựng KVPT tỉnh, huyện vững chắc, sẵn sàng chiến đấu, hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ địa phương, bảo vệ Tổ quốc thời kỳ mới; vì thế, nội dung này được cấp ủy, chính quyền các cấp trong Tỉnh hết sức coi trọng. Hằng năm, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ra chỉ thị lãnh đạo thực hiện công tác quốc phòng, quân sự địa phương; trong đó, xây dựng KVPT vững chắc luôn được xác định là nội dung trọng tâm, cần tập trung lãnh đạo. Trong thực hiện xây dựng KVPT, Tỉnh cũng xác định rõ: lấy xây dựng về chính trị, tinh thần là cốt lõi; kinh tế - văn hoá - xã hội là trung tâm; QP-AN là trọng yếu; xây dựng xã (phường, thị trấn) vững mạnh là nội dung trọng tâm, xuyên suốt. Trên cơ sở đó, các cấp, các ngành trong Tỉnh xác định kế hoạch thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự theo chức năng của mình. Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh chủ động nghiên cứu điều chỉnh, bổ sung quyết tâm tác chiến KVPT, các kế hoạch sẵn sàng chiến đấu, kế hoạch phòng chống khủng bố, phòng chống lụt bão, tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ, phòng chống cháy nổ, cháy rừng; điều tra, khảo sát ở một số địa bàn trọng điểm, tiếp tục bổ sung vào quy hoạch đầu tư xây dựng các công trình phòng thủ. Trong quá trình tổ chức thực hiện, Tỉnh tăng cường lãnh đạo xây dựng cơ sở vững mạnh toàn diện, bao gồm các nội dung: xây dựng cơ sở chính trị-xã hội, xây dựng “thế trận lòng dân”, thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở, phát triển kinh tế-xã hội, xóa đói giảm nghèo, cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân từ cơ sở.

Có thể nói, quá trình xây dựng KVPT ở Cà Mau cũng là quá trình kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế-xã hội với củng cố QP-AN, bảo đảm mỗi bước phát triển về kinh tế-xã hội là một bước tăng cường tiềm lực về mọi mặt của KVPT Tỉnh, huyện. Trong quy hoạch phát triển tổng thể, Tỉnh chỉ đạo các địa phương, các cấp, các ngành chú trọng gắn kết giữa phát triển kinh tế-xã hội với xây dựng thế trận QP-AN trên từng địa bàn; đồng thời, chỉ đạo các cấp xác định rõ lộ trình, bước đi từng giai đoạn: dài hạn, trung hạn, ngắn hạn và hằng năm của từng ngành, từng vùng, từng địa phương, trên từng lĩnh vực. Trên cơ sở quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội, Tỉnh quy hoạch các vùng dân cư theo nguyên tắc: xây dựng đi đôi với bảo vệ, bảo vệ gắn chặt với xây dựng. Trong lộ trình chung của Tỉnh, tổ chức thế trận KVPT được thực hiện theo quy hoạch, kế hoạch, điều hành, kiểm tra, đánh giá chặt chẽ của các cấp; triển khai, quản lý, chỉ huy bảo đảm tập trung, thống nhất và đồng bộ. Các chương trình, dự án, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng hạ tầng cơ sở đều có sự thẩm định chặt chẽ, hạn chế đến mức thấp nhất ảnh hưởng bất lợi đối với thế trận KVPT.

Cùng với đó, Tỉnh tập trung lãnh đạo, nâng cao chất lượng tổng hợp, khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng vũ trang địa phương, đảm bảo cho lực lượng này thật sự là nòng cốt trong xây dựng KVPT và thực hiện các nhiệm vụ quốc phòng, quân sự. Trong công tác lãnh đạo xây dựng lực lượng vũ trang, Tỉnh luôn quán triệt và thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Trung ương 6 (khóa X) “Về nâng cao năng lực lãnh đạo của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên”; tập trung xây dựng cơ quan quân sự, công an các cấp vững mạnh toàn diện, đủ năng lực làm tham mưu cho cấp ủy, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác QP-AN theo chức năng của từng lực lượng. Trong thực hiện, Tỉnh coi trọng lãnh đạo xây dựng đội ngũ cán bộ có số lượng, chất lượng, cơ cấu hợp lý, có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ kiến thức chuyên môn, năng lực tổ chức thực hiện tốt, đạt độ tuổi theo quy định; chú trọng công tác quy hoạch, đào tạo, đánh giá, bố trí, sử dụng, bổ nhiệm cán bộ đủ các chức danh, nhất là những chức danh theo Nghị quyết 51-NQ/TW của Bộ Chính trị; thực hiện tốt luân chuyển cán bộ, tạo sự kế thừa liên tục, vững chắc; trong đó, ưu tiên cán bộ cho các đơn vị cơ sở.

Thực hiện nghiêm Chỉ thị số 16 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa IX) “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng dân quân tự vệ và lực lượng dự bị động viên trong tình hình mới”, Tỉnh đã chỉ đạo củng cố, kiện toàn 101 Ban Chỉ huy Quân sự và chi bộ quân sự xã, phường, thị trấn; 60 Ban Chỉ huy Quân sự các cơ quan, tổ chức; bố trí đủ 3 cán bộ theo quy định; cán bộ trong quy hoạch chỉ huy trưởng quân sự xã (phường, thị trấn) được tuyển chọn, cử đi đào tạo tại Trường Quân sự Tỉnh. Từ năm 2005 đến năm 2010, tỉnh đã tổ chức 3 khóa đào tạo trung cấp quân sự cho hơn hai trăm cán bộ chỉ huy quân sự xã (phường, thị trấn). Sau khi ra trường, cán bộ được phong quân hàm sĩ quan dự bị, được sắp xếp, bổ nhiệm đúng chức danh. Đến nay, đội ngũ cán bộ chỉ huy quân sự xã (phường, thị trấn) qua đào tạo chiếm 88,12%, đảm bảo hoàn thành tốt cương vị, chức trách được giao. Lực lượng dân quân tự vệ được tổ chức xây dựng theo Pháp lệnh (nay là Luật Dân quân tự vệ) và Đề án của Quân khu, với mô hình cấp huyện, xã (phường, thị trấn) có trung đội dân quân cơ động; mỗi ấp, khóm có tiểu đội dân quân tại chỗ và lực lượng tự vệ binh chủng theo hướng “tinh, gọn, mạnh”. Đối với lực lượng dự bị động viên, Tỉnh chỉ đạo các huyện và thành phố Cà Mau phối hợp chặt chẽ với các đơn vị nhận nguồn, tổ chức sắp xếp quân nhân dự bị vào các đơn vị dự bị động viên theo hướng: coi trọng chất lượng, nhất là chất lượng chuyên nghiệp quân sự, kết hợp gắn với địa bàn một cách hợp lý. Trong công tác tạo nguồn cán bộ cho các đơn vị dự bị động viên, Tỉnh đã tổ chức 3 khóa đào tạo sĩ quan dự bị cho gần ba trăm đồng chí, bổ sung vào các đơn vị dự bị động viên đáp ứng tốt khả năng, cương vị, chức trách nhiệm vụ được giao. Đến nay, toàn tỉnh đã sắp xếp quân nhân dự bị vào các đơn vị dự bị động viên đạt 93,71%. Qua nhiều cuộc động viên huấn luyện, động viên kiểm tra sẵn sàng chiến đấu, phần lớn quân nhân dự bị đều chấp hành nghiêm túc và hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ.

Cùng với việc tham mưu cho Tỉnh ủy, Uỷ ban nhân dân tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức, thực hiện xây dựng KVPT Tỉnh, huyện, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh còn chủ động phối hợp với các sở, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể và địa phương xây dựng hệ thống văn kiện tổ chức diễn tập tác chiến phòng thủ khu vực cấp tỉnh theo kế hoạch, sát thực tế, thiết thực, hiệu quả, an toàn, tiết kiệm; diễn tập phòng chống lụt bão, giảm nhẹ thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cấp huyện. Hằng năm, Tỉnh có từ 20-25% cấp xã (phường, thị trấn) tổ chức diễn tập tác chiến trị an với trên 20 ngàn lượt cán bộ và nhân dân tham gia. Qua diễn tập, luyện tập, năng lực lãnh đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền các cấp, vai trò làm tham mưu của cơ quan quân sự và các sở, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể được nâng lên, ngày càng đáp ứng tốt hơn yêu cầu xây dựng KVPT vững chắc.

NGUYỄN TUẤN KHANH

Uỷ viên BCHTƯ Đảng, Bí thư Tỉnh ủy