Ngày 29 tháng  5 năm 2008, Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam  (khóa XII) dã thông qua Nghị quyết số 15/2008/NQ-QH12 “Về việc điều chỉnh địa giới hành chính Thủ đô Hà Nội và một số tỉnh có liên quan”. Theo đó, Thủ đô Hà Nội có diện tích tự nhiên là 3.344,47 km2 , gồm 29 quận, huyện, thành phố trực thuộc, 577 xã, phường, thị trấn với dân số trên 6,2 triệu người. Quyết định mở rộng Thủ đô Hà Nội là một chủ trương lớn, có ý nghĩa lịch sử của Đảng và Nhà nước ta, nhằm xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH, hội nhập kinh tế quốc tế với tầm nhìn đến năm 2030-2050 và trong tương lai xa hơn, mở ra thế và lực mới của Thủ đô, trong đó có lĩnh vực quốc phòng-an ninh (QP-AN).

Ngày 30-7-2008, Bộ Quốc phòng đã long trọng tổ chức Lễ công bố Lệnh số 16/2008/L-CTN của Chủ tịch nước “Về việc tổ chức lại Quân khu Thủ dô thành Bộ Tư lệnh (BTL) Thủ đô Hà Nội”. Theo dó, BTL Thủ đô Hà Nội là đơn vị trực thuộc Bộ Quốc phòng, đặt dưới sự quản lý, chỉ huy của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, chức năng tham mưu cho Đảng bộ, chính quyền thành phố Hà Nội thực hiện nhiệm vụ quốc phòng toàn dân và công tác quân sự địa phương; giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội thực hiện quản lý nhà  nước về lĩnh vực quân sự, quốc phòng trên địa bàn; tổ chức thực hiện việc xây dựng, quản lý, chỉ huy các đơn vị thường trực và lực lượng dự bị động viên, dân quân, tự vệ (DQTV) thuộc quyền. Bộ Quốc phòng đã có quyết định hợp nhất Bộ chỉ huy Quân sự Thành phố Hà Nội, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Hà Tây vào BTL Thủ đô Hà Nội; điều chuyển Đoàn nghi lễ 781 về Bộ Tổng tham mưu; điều chuyển Ban Chỉ huy Quân sự huyện Mê Linh từ Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Vinh Phúc (Quân khu 2) về BTL Thủ đô Hà Nội.

Tiếp đó, ngày 26-8-2008, Thành ủy Hà Nội đã tổ chức Lễ công bố Quyết định thành lập Đảng bộ BTL Thủ đô Hà Nội trực thuộc Thành ủy Hà Nội, để hoàn thiện bộ máy lãnh đạo, phù hợp với tổ chức, biên chế mới.

BTL Thủ đô Hà Nội thực hiện nhiệm vụ có những thuận lợi rất cơ bản là: sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Đảng uỷ Trung ương và Bộ Quốc phòng, của Thành uỷ, Hội đồng nhân dân Uỷ ban nhân dân Thành phố Hà Nội; được kế thừa truyền thống vẻ vang, những thành tích, chiến công xuất sắc của lực lượng vũ trang (LLVT) Thủ đô hơn 60 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, được nhân dân tin yêu, giúp đỡ; trong điều kiện Hà Nội mở rộng có tiềm lực lớn về đất đai, kinh tế, thế và lực của khu vực phòng thủ (KVPT) được tăng cường… Tuy nhiên, với đặc điểm Hà Nội là cơ quan đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế, nơi diễn ra nhiều sự kiện chính trị quan trọng của đất nước và quốc tế, nên các thế lực thù địch luôn coi đây là mục tiêu chống phá trọng điểm trong chiến lược “Diễn biến hòa bình”. Mặt khác, Hà Nội mở rộng có sự chênh lệch về kinh tế, trình độ dân trí giữa khu vực nội thành với một số khu vực khác. Trong khi đó, quá trình CNH, HĐH, đô thị hóa tiếp tục được đẩy mạnh; nền kinh tế thị trường, những vấn đề về thu hồi đất đai, giải phóng mặt bằng… cũng là những yếu tố dễ phát sinh phức tạp về an ninh, trật tự, an toàn xã hội… Những vấn đề đó đặt ra yêu cầu mới đối với công tác quân sự, quốc phòng, đòi hỏi BTL Thủ đô Hà Nội phải làm tốt chức năng tham mưu giúp Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân Thành phố lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện quản lý nhà nước về lĩnh vực quân sự, quốc phòng trên địa bàn. Phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với Công an nhân dân và các lực lượng khác giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Trước tình hình mới, BTL Thủ đô Hà Nội phải tập trung điều chỉnh phương án tác chiến phòng thủ phù hợp với địa giới hành chính mới; xây dựng quy hoạch tổng thể về thế trận KVPT. Cơ quan Quân sự các cấp phải tích cực tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền địa phương thực hiện tốt sự kết hợp giữa kinh tế-xã hội với QP-AN, QP-AN với kinh tế, đối ngoại; trước hết là trong xây dựng và thực hiện các quy hoạch, kế hoạch, các dự án phát triển kinh tế-xã hội, qua đó tăng cường khả năng phòng thủ dân sự, xây dựng lực lượng, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân của Thủ đô Hà Nội.

Với vị trí chiến lược, tầm quan trọng đặc biệt của Thủ đô Hà Nội đối với cả nước, việc xây dựng KVPT Hà Nội vững mạnh toàn diện, có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc sẵn sàng đối phó với mọi âm mưu phá hoại của các thế lực thù địch. Đó là nhiệm vụ cơ bản, lâu dài của toàn Đảng bộ, LLVT và nhân dân Thủ đô. Trong điều kiện địa giới hành chính được mở rộng, Đảng ủy, BTL Thủ đô Hà Nội chủ trương tận dụng mọi lợi thế địa bàn, tiến hành xây dựng KVPT bằng nhiều giải pháp đồng bộ; coi trọng xây dựng thế trận quốc phòng và lực lượng quốc phòng trên từng địa bàn, phù hợp với đặc điểm, tình hình mới. Trên cơ sở hệ thống công trình quốc phòng, căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu phương, KVPT then chốt đã được xác định, cơ quan Quân sự các cấp tiếp tục củng cố, quản lý chặt chẽ theo kế hoạch, phương án thống nhất. Cùng với đó, tập trung khai thác tiềm năng, thế mạnh của sự nghiệp CNH, HĐH trên địa bàn; phát huy tiềm lực trong nhân dân, đẩy mạnh xây dựng thế trận hậu cần nhân dân, hậu cần địa phương trong từng KVPT quận, huyện; gắn kết sức mạnh của Thủ đô với sức mạnh của Trung ương, tận dụng những thành tựu đó để tăng cường tiềm lực cho KVPT. Tiếp tục bổ sung, hoàn thiện kế hoạch động viên kinh tế, sẵn sàng chuyển các tiềm lực quốc phòng thành thực lực quốc phòng, phù hợp với phương án, kế hoạch bảo vệ Thủ đô Hà Nội trong các tình huống có thể xẩy ra.

Trong điều kiện mới, LLVT Thủ đô tích cực xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn kết chặt chẽ với thế trận an ninh nhân dân; thực hiện có hiệu quả Quyết định số 107/2003/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về “Quy chế phối hợp giữa Bộ Công an và Bộ Quốc phòng thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội trong tình hình mới”; tập trung thực hiện tốt phương án, kế hoạch bảo vệ các mục tiêu trọng yếu về chính trị, quân sự và kinh tế, bảo vệ vững chắc hệ thống chính trị, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, cuộc sống của nhân dân, các mục tiêu quan trọng và sự kiện chính trị lớn, diễn ra trên địa bàn Thủ đô. Đấu tranh, ngăn chặn có hiệu quả chiến lược “Diễn biến hòa bình”, nhất là luận điệu xuyên tạc đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, các hoạt động lợi dụng chính sách tự do tôn giáo, gây mất ổn định chính trị-xã hội, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc; kịp thời phát hiện và vô hiệu hóa mọi âm mưu, thủ đoạn phá hoại của các thế lực thù địch trên địa bàn Thủ đô.

Để xây dựng tiềm lực chính trị-tinh thần, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc, tạo sức mạnh to lớn của khối đại đoàn kết toàn dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Thủ đô, thời gian tới, BTL Thủ đô Hà Nội tiếp tục thực hiện tốt chức năng tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền Thành phố lãnh đạo, chỉ đạo các cấp, các ngành đẩy mạnh công tác bồi dưỡng, giáo dục QP-AN. Tập trung quán triệt và triển khai thực hiện tốt Chỉ thị số 12-CT/TW ngày 03-5-2007 của Bộ Chính trị “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục QP-AN trong tình hình mới”, Nghị định số 116/2007/NĐ-CP ngày 10-7-2007 của Chính phủ về “Giáo dục QP-AN” và Nghị quyết Trung ương 8 (khóa IX) “Về chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”, tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức của toàn dân, nhất là đội ngũ cán bộ, đảng viên đối với công tác QP-AN. Nâng cao hiệu quả công tác bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho cán bộ chủ chốt các cấp và giáo dục QP-AN cho học sinh, sinh viên, làm cơ sở để mở rộng tuyên truyền, giáo dục trong toàn dân. Đặc biệt coi trọng xây dựng cơ sở vững mạnh toàn diện, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ QP-AN trong tình hình mới.

Trong bối cảnh mới thành lập, một trong những nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết của BTL Thủ đô Hà Nội là tập trung làm tốt công tác tư tưởng, tổ chức và chính sách, nâng cao chất lượng tổng hợp của LLVT Thủ đô. Trong đó, chú trọng bồi dưỡng, giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ có lập trường, quan điểm đúng đắn, có bản lĩnh chính trị vững vàng; xây dựng hình ảnh người chiến sĩ LLVT Thủ đô mang đậm nét truyền thống văn hóa của Thủ đô ngàn năm văn hiến. Xây dựng lực lượng thường trực vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; đặc biệt coi trọng công tác đảng, công tác chính trị, không ngừng nâng cao trình độ chính trị, ý thức đấu tranh bảo vệ quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cho mỗi cán bộ, chiến sĩ. Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, gắn với cuộc vận động “xây dựng và chỉnh đốn Đảng”, tạo chuyển biến về nhận thức, hành động của mỗi cán bộ, đảng viên. Trong công tác quân sự, tập trung đẩy mạnh đổi mới toàn diện công tác huấn luyện chiến đấu, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, trình độ tổ chức chỉ huy, hiệp đồng chiến đấu giữa các lực lượng theo yêu cầu, nhiệm vụ được giao. Tăng cường tổ chức luyện tập, diễn tập các phương án tác chiến, nâng cao trình độ sẵn sàng chiến đấu của LLVT. Chủ động, tích cực thực hiện nhiệm vụ phòng chống lụt bão và tìm kiếm, cứu nạn. Thường xuyên duy trì nghiêm kỷ luật quân đội, nâng cao một bước công tác quản lý bộ đội, xây dựng nền nếp chính quy.

Cùng với đó, các địa phương, nhất là cơ quan Quân sự các cấp cần tiếp tục thực hiện tốt Pháp lệnh về Dân quân tự vệ và Pháp lệnh về Lực lượng dự bị động viên; tập trung giải quyết những vấn đề chưa thống nhất trong tổ chức thực hiện chế độ, chính sách đối với cán bộ quân sự xã (phường, thị trấn) và dân quân, tự vệ giữa các khu vực của Hà Nội mở rộng. Xây dựng lực lượng DQTV “vững mạnh, rộng khắp”, có chất lượng chính trị cao, là lực lượng tin cậy của cấp ủy, chính quyền cơ sở. Xây dựng lực lượng dự bị động viên “hùng hậu”, sẵn sàng động viên theo yêu cầu, nhiệm vụ. Trước sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế nhiều thành phần, đặc biệt là sự phát triển của các doanh nghiệp ngoài quốc doanh và chính sách cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước trên địa bàn, cơ quan Quân sự các cấp còn phải tích cực đổi mới tư duy trong tổ chức lực lượng tự vệ, quản lý quân nhân dự bị động viên, tìm ra cách làm mới, sáng tạo, linh hoạt, phù hợp với sự phát triển của thực tiễn.

Trên cơ sở Nghị quyết của Trung ương “Về đẩy mạnh công tác dân vận trong tình hình mới”, LLVT Thành phố phải tích cực tham gia vận động nhân dân thực hiện tốt mọi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; đặc biệt là đấu tranh với hiện tượng lợi dụng chính sách tự do tín ngưỡng của Đảng và Nhà nước ta để phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc; tích cực đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch.

Phát huy truyền thống đơn vị Anh hùng LLVT nhân dân, LLVT Thủ đô Hà Nội tiếp tục phấn đấu xây dựng vững mạnh toàn diện, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, thiết thực lập thành tích kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội.

Thiếu tướng Phí Quốc Tuấn

Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy

Tư lệnh Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội