Cách đây 40 năm, ngày 19 tháng 3 năm 1967, tại Trường Bổ túc cán bộ dân tộc Trung ương ở xã Phùng Khoang, huyện Từ Liêm, Hà Nội, nay là Học viện Chính trị khu vực I – Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, thuộc phường Thanh Xuân Bắc, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội, Bộ đội Đặc công rất vinh dự được đón Chủ tịch Hồ Chí Minh, Thủ tướng Phạm Văn Đồng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp thay mặt Đảng, Nhà nước và Quân đội đến thăm, xem bộ đội trình diễn kỹ thuật, chiến thuật đặc công và công bố quyết định chính thức thành lập Binh chủng Đặc công. Tại cuộc gặp mặt lịch sử này, Bác Hồ đã huấn thị cho Bộ đội Đặc công:  “... Đặc công tức là công tác đặc biệt, là vinh dự đặc biệt, cần phải có cố gắng đặc biệt...”. Bốn mươi năm qua, thực hiện lời dạy của Bác Hồ, các lực lượng Đặc công nói chung, Binh chủng Đặc công nói riêng đã không ngừng phấn đấu, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, vừa xây dựng vừa chiến đấu, làm nên những chiến công kỳ diệu, góp phần xứng đáng vào thắng lợi vĩ đại của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế. Với thành tích to lớn đó, Bộ đội Đặc công đã có 75 đơn vị, 184 cán bộ, chiến sĩ được Nhà nước tuyên dương Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, trong đó có hai đơn vị được tuyên dương ba lần, hai đơn vị được tuyên dương hai lần; Binh chủng được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân với 16 chữ vàng truyền thống: “Đặc biệt tinh nhuệ. Anh dũng tuyệt vời. Mưu trí táo bạo. Đánh hiểm thắng lớn". Đặc biệt, ngày 24 tháng 1 năm 2007 Binh chủng được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao Vàng, huân chương cao quý nhất của Nhà nước Việt Nam.

Kế thừa, tiếp tục phát huy truyền thống “đặc biệt tinh nhuệ” trong giai đoạn cách mạng hiện nay, bộ đội Đặc công phải “Thường xuyên quán triệt, nắm vững đường lối, quan điểm theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng X, Nghị quyết Trung ương 8 (khóa IX), Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ VIII...; vận dụng đúng đắn, sáng tạo vào tình hình thực tiễn của Binh chủng; xây dựng Binh chủng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, lấy xây dựng chính trị làm cơ sở, xây dựng đội ngũ cán bộ là khâu then chốt, nâng cao chất lượng tổng hợp, trình độ khả năng sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu của bộ đội đáp ứng yêu cầu, chức năng, nhiệm vụ được giao trong tình hình mới; bảo đảm cho Binh chủng thực sự là lực lượng chính trị đặc biệt tin cậy, lực lượng chiến đấu trung thành của Đảng và nhân dân”. Để thực hiện điều đó, Binh chủng đã đề ra nhiều chủ trương, giải pháp thiết thực, trong đó tập trung nỗ lực vào một số vấn đề sau:

Tập trung xây dựng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, làm cơ sở để nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu. Đặc công là một binh chủng “đặc biệt”, “chữ đặc biệt quán xuyến tất cả”, song yếu tố quan trọng hàng đầu là lập trường chính trị phải đặc biệt vững chắc. Điều đó đòi hỏi Binh chủng và các đơn vị Đặc công phải thường xuyên coi trọng, tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục chính trị, làm cho cán bộ, chiến sĩ, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân viên chức quốc phòng nhận thức sâu sắc về âm mưu và thủ đoạn mới của kẻ thù, nắm vững tình hình, nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ quân đội, Binh chủng và của từng đơn vị trong giai đoạn hiện nay; từ đó xây dựng cho bộ đội có bản lĩnh chính trị vững vàng, đặc biệt trung thành với Đảng, có ý chí chiến đấu cao, có tinh thần tích cực, chủ động khắc phục khó khăn, có kỷ luật đặc biệt nghiêm minh, xác định tốt trách nhiệm, sẵn sàng nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao. Tăng cường các hoạt động thông tin tuyên truyền, văn hóa văn nghệ và đẩy mạnh phong trào thi đua quyết thắng. Triển khai thực hiện nghiêm túc cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, xây dựng cho bộ đội có phẩm chất chính trị, đạo đức, phong cách, lối sống của “Bộ đội Cụ Hồ”. Chủ động, nhạy bén đấu tranh trên lĩnh vực chính trị tư tưởng để bảo vệ nền tảng tư tưởng và đường lối, quan điểm của Đảng, chống “phi chính trị hóa” quân đội và các quan điểm trái với đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước của các thế lực thù địch. Tập trung nỗ lực thực hiện tốt đợt thi đua đột kích lập thành tích mừng Đảng ta 77 tuổi, mừng Xuân Đinh Hợi và Kỷ niệm 40 năm Ngày truyền thống của Binh chủng (19-3-1967-19-3-2007).

Đi đôi với công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, Binh chủng đặc biệt coi trọng xây dựng, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức Đảng, tạo sự chuyển biến mới toàn diện, vững chắc trong toàn Đảng bộ. Trong tổ chức thực hiện, Binh chủng và các đơn vị đã và đang tích cực triển khai chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội X của Đảng và nghị quyết Đại hội Đảng các cấp. Triển khai thực hiện nghiêm các quy định, hướng dẫn của Trung ương về thi hành Điều lệ Đảng (khóa X); tổ chức chặt chẽ việc rút kinh nghiệm về thực hiện chức năng, nhiệm vụ của cấp ủy, tổ chức Đảng ở các cơ quan Binh chủng. Tiếp tục chỉ đạo xây dựng chi bộ đội chiến đấu đủ quân có chi ủy vững chắc (phấn đấu 100% chi bộ đội chiến đấu có chi ủy, mũi đặc công có tổ đảng, tổ đặc công có đảng viên). Quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc hướng dẫn của Trung ương và Tổng cục Chính trị về đánh giá chất lượng đảng viên, tổ chức cơ sở Đảng và cấp ủy các cấp. Trên cơ sở đó, các cấp ủy làm tốt công tác giáo dục, quản lý tư tưởng, nhất là cán bộ chủ trì, bí thư, cấp ủy; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có đủ phẩm chất và năng lực công tác đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Kiên quyết chấm dứt vi phạm kỷ luật nghiêm trọng của cán bộ, đảng viên các cấp; đẩy mạnh công tác phát triển đảng viên, nâng cao tỷ lệ và chất lượng lãnh đạo đơn vị. Phấn đấu năm 2007 toàn Binh chủng có 85-90% tổ chức cơ sở Đảng đạt trong sạch, vững mạnh, không có tổ chức Đảng yếu kém; 100% đảng viên đủ tư cách, trong đó có 85% trở lên đảng viên đủ tư cách, hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện chiến đấu, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ; đẩy mạnh xây dựng nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật của bộ đội. Những năm gần đây, công tác huấn luyện chiến đấu của Binh chủng đã đi vào nền nếp, đạt chất lượng cao. Hằng năm, 100% nội dung huấn luyện đạt khá, giỏi, trong đó có trên 70% đạt giỏi. Trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ, nhất là năng lực tổ chức chỉ huy, thực hành huấn luyện có nhiều tiến bộ. Qua kiểm tra của Binh chủng, 100% cán bộ cơ quan, phân đội huấn luyện được cơ quan, đơn vị theo phân cấp, trong đó 60% cán bộ huấn luyện giỏi. Trình độ kỹ thuật, chiến thuật của chiến sĩ, phân đội cũng được nâng lên đồng đều, cơ bản và từng bước vững chắc. Công tác nhà trường, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ có nhiều chuyển biến tiến bộ; đặc biệt, chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý được nâng lên rõ rệt, trong đó giáo viên có 91,4% trình độ đại học, 17% trình độ sau đại học. Việc xây dựng nền nếp chính quy, nhất là ý thức chấp hành kỷ luật, điều lệnh của bộ đội tốt hơn, tỷ lệ vi phạm kỷ luật giảm đáng kể (năm 2001 tỷ lệ vi phạm kỷ luật là 1,14%, năm 2006 giảm xuống còn 0,18%); sức khỏe của bộ đội ngày một dẻo dai hơn (năm 2006 quân số khỏe đạt 99,17%) đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu.

Năm 2007, trên cơ sở quán triệt Chỉ lệnh huấn luyện chiến đấu của Tổng Tham mưu trưởng, Binh chủng xác định tiếp tục đổi mới toàn diện cả về tư duy chỉ đạo nhiệm vụ huấn luyện, về nội dung và tổ chức phương pháp huấn luyện theo phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, coi trọng huấn luyện đồng bộ và chuyên sâu, sát với yêu cầu nhiệm vụ và phương án chiến đấu, đối tượng tác chiến, chức năng, nhiệm vụ, địa bàn hoạt động của từng lực lượng, từng đơn vị, phù hợp với tổ chức biên chế, khả năng trang bị hiện nay và những năm tới, phát huy được nghệ thuật tác chiến của Đặc công. Tập trung làm tốt công tác chuẩn bị huấn luyện, phát huy tính chủ động, khắc phục khó khăn, sử dụng có hiệu quả kinh phí, vật chất trên cấp, đầu tư cơ sở vật chất cho những nhiệm vụ chính, nội dung trọng điểm; kết hợp nguồn kinh phí trên cấp với quỹ vốn đơn vị và công sức của bộ đội để xây dựng, củng cố, tu sửa hệ thống thao trường, bãi tập; phát động các cuộc thi sáng kiến, cải tiến mô hình học cụ, đồ dùng huấn luyện... Chú trọng huấn luyện đội ngũ sĩ quan chỉ huy và cơ quan các cấp thành thạo công tác tham mưu tác chiến, tham mưu huấn luyện, nghệ thuật quân sự Việt Nam, nghệ thuật tác chiến Đặc công, khoa học kỹ thuật quân sự, địa hình quân sự... bằng nhiều hình thức, đặc biệt là hình thức tập huấn, bồi dưỡng cán bộ theo phân cấp trước mỗi giai đoạn huấn luyện và rút kinh nghiệm theo chế độ tuần, tháng để nâng cao trình độ cho cán bộ, nhất là cán bộ cấp mũi, đội, cán bộ mới ra trường. Huấn luyện cho chiến sĩ và phân đội biết sử dụng thành thạo các loại vũ khí, trang bị có trong biên chế, thuần thục kỹ thuật binh chủng, vững chắc chiến thuật từ từng người đến cấp mũi, hiệp đồng chiến đấu tốt cấp đội; nắm chắc một số nội dung kỹ thuật, chiến thuật bộ binh và phòng, chống vũ khí hủy diệt lớn; giỏi tác chiến độc lập, nhỏ, lẻ, phía sau và sâu trong đội hình địch, chiến đấu tốt trong tác chiến hiệp đồng binh chủng hợp thành, rèn luyện khả năng cơ động tác chiến liên tục, dài ngày trong điều kiện địch sử dụng vũ khí công nghệ cao, thời gian chuẩn bị chiến đấu gấp; kết hợp chặt chẽ huấn luyện cơ bản với huấn luyện theo yêu cầu nhiệm vụ, phương án chiến đấu, đặc biệt là phương án chiến đấu A2 và chống khủng bố; tăng cường huấn luyện dã ngoại, diễn tập chiến thuật vòng tổng hợp, huấn luyện ban đêm để đưa bộ đội vào sát gần với thực tế chiến đấu.

Trong công tác đào tạo, Binh chủng tập trung chỉ đạo Trường sĩ quan Đặc công nâng cao chất lượng tuyển sinh và chất lượng giáo dục, đào tạo theo phương châm “cơ bản, hệ thống, thống nhất, chuyên sâu”. Tiếp tục đổi mới nội dung, chương trình đào tạo, phương pháp dạy học và công tác quản lý; tăng thời gian và nội dung huấn luyện đào tạo chuyên ngành, rèn luyện thực hành cho học viên. Đẩy mạnh xây dựng nhà trường chính quy, mẫu mực, có đủ các yếu tố bảo đảm chất lượng đào tạo theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa; coi trọng chất lượng đầu vào, thực hiện “nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục, đào tạo”; nâng cao trình độ đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục, phấn đấu đến năm 2010 có 100% cán bộ, giáo viên có trình độ đại học, riêng giáo viên có 30-40% trở lên có trình độ sau đại học. Tích cực đề nghị Bộ đầu tư xây dựng cơ bản, bổ sung cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, chế độ chính sách và công tác quản lý giáo dục một cách đồng bộ, thống nhất, ngang tầm với chức năng, nhiệm vụ giáo dục-đào tạo của Nhà trường theo yêu cầu mới.

Tiếp tục đẩy mạnh xây dựng nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật của bộ đội và xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện. Tăng cường bồi dưỡng, nâng cao năng lực, trình độ quản lý bộ đội cho đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cấp phân đội. Duy trì và chấp hành nghiêm các chế độ, quy định, điều lệnh, điều lệ của Quân đội, pháp luật của Nhà nước. Xử lý kịp thời các vụ vi phạm kỷ luật, xác định rõ nguyên nhân, có biện pháp phù hợp, kiên quyết khắc phục những hành vi vi phạm kỷ luật nghiêm trọng. Phấn đấu không có quân nhân đào bỏ ngũ, không có vụ việc vi phạm kỷ luật nghiêm trọng, hạn chế thấp nhất tai nạn giao thông. Tiếp tục xây dựng Đoàn Đặc công M.13 là đơn vị điểm vững mạnh toàn diện, rút kinh nghiệm kịp thời để nhân rộng ra các đơn vị khác trong Binh chủng.

Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học, nghệ thuật quân sự, kỹ thuật, chiến thuật Đặc công đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới. Binh chủng xác định đây là một nhiệm vụ rất quan trọng, phục vụ thiết thực yêu cầu xây dựng và sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu của Bộ đội Đặc công trong thời kỳ mới. Nội dung nghiên cứu được triển khai toàn diện, có trọng tâm, trong đó tập trung vào nghiên cứu xây dựng, phát triển lực lượng Đặc công toàn quân có số lượng hợp lý, chất lượng cao; cơ cấu các chủng loại Đặc công (bộ, nước, biệt động) phù hợp. Nghiên cứu, tổng kết, hoàn thiện và phát triển những vấn đề về nghệ thuật tác chiến Đặc công, theo tư tưởng quân sự "lấy ít đánh nhiều", "lấy chất lượng cao thắng số lượng đông", dựa vào thế trận chiến tranh nhân dân để đánh giặc. Nghiên cứu, biên soạn, chỉnh lý, bổ sung hoàn thiện hệ thống tài liệu huấn luyện, giáo dục- đào tạo phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Quá trình nghiên cứu phải tính đến những đặc điểm, yêu cầu của chiến tranh tương lai khi địch sử dụng vũ khí công nghệ cao và những âm mưu, thủ đoạn mới của các thế lực thù địch trong chiến lược "diễn biến hoà bình", bạo loạn lật đổ, khủng bố, để hoạt động của Bộ đội Đặc công đạt hiệu quả cao. Nghiên cứu, đổi mới, cải tiến vũ khí, trang bị hiện có theo hướng gọn, nhẹ nhưng uy lực cao, hiệu quả lớn, phù hợp với điều kiện kinh tế của đất nước, phù hợp với đối tượng tác chiến, với nhiệm vụ của từng loại Đặc công. Nghiên cứu cải tiến, chế biến lương thực, thực phẩm và thuốc men bảo đảm cho bộ đội mang vác gọn, nhẹ, tiện sử dụng, đủ dinh dưỡng, có sức khoẻ dẻo dai, bền bỉ, có thể chiến đấu được dài ngày, nhất là trên biển, đảo xa và tác chiến độc lập. Những năm gần đây, nhiều đề tài khoa học đã được nghiệm thu đạt chất lượng cao và đưa vào ứng dụng, góp phần bảo đảm cho Bộ đội Đặc công hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, xứng đáng là bộ đội “đặc biệt tinh nhuệ”,  với sự tin tưởng đặc biệt của Đảng và nhân dân.

Thiếu tướng Phạm Hữu chính

Tư lệnh Binh chủng