Quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng về hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (BVTQ), những năm qua, các đơn vị công binh đã nỗ lực phấn đấu hoàn thành tốt chức năng của một đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân lao động sản xuất, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đẩy mạnh công cuộc CNH, HĐH đất nước và đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ.

Với chức năng, nhiệm vụ được giao, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Binh chủng đã tham mưu cho Đảng, Nhà nước và Bộ Quốc phòng ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật về công tác công binh, làm cơ sở để Binh chủng chỉ đạo việc tổ chức lực lượng công binh trong 3 thứ quân và đẩy mạnh đổi mới, nâng cao chất lượng công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ), xây dựng các đơn vị công binh vững mạnh toàn diện. Binh chủng còn tham mưu cho Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu chỉ đạo xây dựng các giải pháp về phát triển nguồn lực, sức mạnh tổng hợp của các lực lượng làm công tác công binh; đề xuất với cơ quan chức năng cấp trên về quy hoạch hệ thống công trình chiến đấu phòng thủ đất nước và quy hoạch trên từng hướng, khu vực trọng điểm, làm cơ sở để chỉ đạo lực lượng công binh các quân khu thực hiện nhiệm vụ. Cùng với đó, Binh chủng còn trực tiếp ban hành nhiều văn bản quy định về tiêu chuẩn xây dựng ngành, các chỉ tiêu kinh tế, kỹ thuật quản lý công trình; định mức, hướng dẫn công tác rà phá bom mìn, vật nổ, xử lý bom đạn cấp 5. Đồng thời, thực hiện tốt chức năng đầu ngành kỹ thuật công binh toàn quân, bảo đảm các yêu cầu về số lượng, chất lượng vũ khí, trang bị, vật tư kỹ thuật công binh cho các đơn vị.

Trong thời kỳ quá độ lên CNXH, Đảng ta xác định phát triển kinh tế- xã hội (KT-XH) là nhiệm vụ trung tâm để thực hiện mục tiêu: Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu đó, phải phát huy sức mạnh tổng hợp của đất nước, trong đó có lực lượng vũ trang. Ý thức rõ điều đó, Bộ đội Công binh (BĐCB) đã tích cực tham gia phát triển KT-XH. Được Chính phủ, Bộ Quốc phòng giao nhiệm vụ làm nòng cốt trong công tác dò tìm, xử lý bom mìn, vật nổ còn sót lại sau chiến tranh, Binh chủng đã phát huy thế mạnh về con người, trang bị kỹ thuật, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Trung bình hằng năm, các đơn vị công binh đã dò tìm, xử lý, thu hồi hàng trăm tấn bom mìn, vật nổ, làm sạch từ 15.000-20.000 ha đất. Để nâng cao trình độ, năng lực thực hiện nhiệm vụ, Binh chủng còn tăng cường hợp tác quốc tế; tranh thủ sự ủng hộ của chính phủ các nước, các tổ chức quốc tế về giáo dục phòng tránh bom mìn, hỗ trợ nạn nhân và huấn luyện đào tạo, chuyển giao công nghệ, trang bị chuyên dùng để nâng cao hiệu quả dò tìm, xử lý bom mìn, vật nổ.

Cùng với đó, Binh chủng luôn chủ động bám sát tình hình, sẵn sàng cơ động thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn, khắc phục hậu quả thiên tai, sập đổ công trình... Điển hình là các đợt cứu dân, cứu lúa trong bão, lụt; ứng cứu, khắc phục hậu quả thiên tai ở các tỉnh miền Trung; tham gia tìm kiếm cứu nạn sự cố sập 2 nhịp dẫn cầu Cần Thơ và khắc phục sự cố sạt lở mỏ đá tại bản Vẽ (Nghệ An); khắc phục hậu quả lũ, sạt lở đất ở Pác Nặm (Bắc Kạn)... Tham gia bảo đảm giao thông, Binh chủng đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bắc cầu phao qua sông Hồng tại bến phà Khuyến Lương (2003-2004). Năm 2009, đã có hàng ngàn cán bộ, chiến sĩ Công binh với hàng trăm phương tiện, trang bị được huy động tham gia ứng cứu, phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai. Đặc biệt, trong thời gian sửa chữa cầu Thăng Long (11-2009), được Chính phủ, Bộ Quốc phòng giao nhiệm vụ bắc cầu phao qua Sông Hồng, Binh chủng đã nhanh chóng triển khai thực hiện và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, góp phần khắc phục tình trạng ùn tắc giao thông, được Thủ tướng Chính phủ, Bộ Quốc phòng và nhân dân khen ngợi.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, BĐCB luôn có mặt ở những nơi khó khăn, nguy hiểm nhất; đảm nhận các công trình trên các địa bàn chiến lược, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Các dự án đó vừa mang ý nghĩa KT-XH, vừa bảo đảm tăng cường QP-AN. Nổi bật là việc tham gia quy hoạch và tổ chức xây dựng đường tuần tra biên giới, bước đầu đạt được yêu cầu, kế hoạch đề ra, góp phần phát triển KT-XH ở vùng sâu biên giới; đồng thời, phục vụ công tác quản lý, bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia. Trên các địa bàn đứng chân và hoạt động, BĐCB còn tích cực tham gia công tác chính sách xã hội, thông qua các cuộc vận động, các phong trào thi đua, như: “xóa đói, giảm nghèo”, “Uống nước nhớ nguồn”, “xây dựng nhà tình nghĩa, nhà đồng đội”, ủng hộ nạn nhân chất độc da cam, quyên góp ủng hộ đồng bào bị lụt bão... Kết quả đó để lại tình cảm sâu sắc trong lòng nhân dân địa phương, làm sáng đẹp phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới, củng cố lòng tin của nhân dân với Đảng và chế độ, củng cố mối quan hệ đoàn kết gắn bó máu thịt quân- dân; góp phần xây dựng “thế trận lòng dân” ngày càng vững chắc.

Để hoàn thành tốt nhiệm vụ, Binh chủng đã đẩy mạnh xây dựng theo hướng “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, trước hết là vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Thực hiện quy định của Bộ Quốc phòng về tổ chức lực lượng công binh, Binh chủng đã ban hành biểu biên chế các loại hình, quy mô tổ chức lực lượng công binh 3 thứ quân theo hướng tinh, gọn, mạnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời bình và sẵn sàng phát triển lực lượng khi xảy ra chiến tranh; trọng tâm là tổ chức, biên chế các đơn vị công binh chủ lực của các quân khu, quân chủng, quân đoàn, binh chủng. Đó là lực lượng nòng cốt bảo đảm công binh trong chiến tranh và thực hiện các nhiệm vụ trong thời bình. Bên cạnh đó, Binh chủng còn thường xuyên quan tâm củng cố, sắp xếp, tổ chức xây dựng các doanh nghiệp của Binh chủng thành những doanh nghiệp mạnh của quân đội và đất nước; tham gia phát triển KT-XH phù hợp với chuyên ngành, năng lực hoạt động sản xuất, kinh doanh và sẵn sàng chuyển sang thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng khi cần thiết.

Công tác giáo dục chính trị, huấn luyện quân sự của các đơn vị được đổi mới toàn diện. Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao, các đơn vị đã tập trung giáo dục, nâng cao nhận thức cho bộ đội về nhiệm vụ của quân đội, của BĐCB trong tình hình mới; qua đó, xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ có ý chí quyết tâm vượt qua khó khăn, gian khổ, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ. Từ năm 1989, công tác huấn luyện của Binh chủng được đổi mới theo phương châm "Cơ bản, thiết thực, vững chắc", sát với thực tế chiến đấu, đối tượng tác chiến, phù hợp với tổ chức biên chế, khả năng trang bị công binh. Trên cơ sở phương hướng, phương châm đã xác định, các đơn vị thực hiện huấn luyện đồng bộ cả chỉ huy, cơ quan và phân đội, coi trọng nâng cao trình độ và khả năng sử dụng trang bị, phương tiện công binh trong điều kiện chiến tranh ác liệt, địch sử dụng vũ khí công nghệ cao. Công tác diễn tập được đổi mới phù hợp với phương pháp tác chiến của binh chủng hợp thành trong từng hình thức chiến thuật và loại hình chiến dịch ở các quy mô, hình thức khác nhau trong chiến tranh BVTQ.

Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao và đòi hỏi thực tế của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, Binh chủng còn đẩy mạnh đổi mới, hiện đại hóa phương tiện, trang bị, vừa bảo đảm hoàn thành các nhiệm vụ thường xuyên, đột xuất trong thời bình, vừa tính đến yếu tố cơ bản lâu dài, bảo đảm công binh trong chiến tranh BVTQ. Cuộc vận động “Quản lý, khai thác vũ khí, trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và An toàn giao thông” được chỉ đạo thực hiện thường xuyên, tạo chuyển biến vững chắc trong công tác kỹ thuật của ngành. Cùng với đó, công tác nghiên cứu khoa học, cải tiến, chế tạo trang bị, phương tiện được triển khai tích cực theo hướng thiết thực, hiệu quả, gắn nghiên cứu khoa học với hoạt động thực tiễn của BĐCB, tập trung vào nhiệm vụ bảo đảm công binh trong chiến tranh sử dụng vũ khí công nghệ cao; cải tiến phương tiện, trang bị, khí tài xử lý, rà phá bom, mìn, vật nổ và ứng cứu, khắc phục hậu quả thiên tai...

Thời gian tới, xu thế chủ đạo của tình hình thế giới và khu vực là hòa bình, hợp tác và phát triển, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, khó lường. Bên cạnh đó, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu toàn cầu nên tình hình thiên tai, bão lụt còn diễn biến bất thường. Do đó, nhiệm vụ xây dựng và BVTQ tiếp tục đặt ra những yêu cầu mới, đòi hỏi BĐCB phải được xây dựng vững mạnh toàn diện, cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức, có trình độ và khả năng SSCĐ cao, bảo đảm hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ. Theo đó, công tác chính trị, tư tưởng của các đơn vị công binh phải tiếp tục quán triệt sâu sắc hai nhiệm vụ chiến lược trong tình hình mới; chú trọng thực hiện tốt Chỉ thị số 06-CT/TW ngày 07-11-2006 của Bộ Chính trị về triển khai thực hiện Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, tập trung nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; gắn Cuộc vận động với đẩy mạnh phong trào thi đua quyết thắng bằng những nội dung, biện pháp cụ thể, phù hợp với đặc thù hoạt động công binh trong sự nghiệp xây dựng và BVTQ, hướng tới mục tiêu xây dựng BĐCB có bản lĩnh chính trị vững vàng, trung thành vô hạn với Tổ quốc và nhân dân, SSCĐ, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì CNXH, luôn tiên phong đương đầu với những khó khăn, thách thức trong chiến tranh và trong lao động xây dựng đất nước. Điều quan trọng là, từng đơn vị cần duy trì để Cuộc vận động trở thành nội dung sinh hoạt chính trị thường xuyên, có sức lan toả rộng, đi vào chiều sâu, có sức hấp dẫn, tạo sự chuyển biến về nhận thức, trách nhiệm và hành động của mỗi cán bộ, chiến sĩ công binh. 

Tiếp tục đẩy mạnh đổi mới công tác huấn luyện, SSCĐ; cùng với huấn luyện theo chương trình, nội dung quy định, cần coi trọng huấn luyện cứu nạn, cứu hộ, khắc phục hậu quả thiên tai và huấn luyện, đào tạo lực lượng chuyên trách, bán chuyên trách làm nhiệm vụ dò tìm, xử lý bom mìn, vật nổ, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao. Công tác hậu cần, kỹ thuật công binh trong thời gian tới cần tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm túc quy định về dự trữ SSCĐ theo tinh thần Chỉ thị số 38/CT-TM của Tổng Tham mưu trưởng; thường xuyên bổ sung, hoàn chỉnh các kế hoạch, phương án bảo đảm hậu cần, bảo đảm kỹ thuật theo quyết tâm và phương án tác chiến của từng đơn vị. Trên cơ sở sự chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, nâng cao hiệu quả mua sắm các loại phương tiện, trang bị, khí tài hiện đại, kết hợp với đẩy mạnh nghiên cứu, chế tạo, từng bước thay thế trang bị, khí tài xuống cấp, lạc hậu, bảo đảm cho lực lượng công binh đủ khả năng hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Phát huy kết quả đã đạt được và truyền thống “Mở đường thắng lợi” của Binh chủng Công binh anh hùng, BĐCB tiếp tục phấn đấu với tinh thần: đổi mới, sáng tạo, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, quyết tâm hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và BVTQ Việt Nam XHCN trong tình hình mới.

Thiếu tướng DƯƠNG ĐỨC HÒA

Tư lệnh Binh chủng