Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Điện Biên quản lý 398,5 km biên giới quốc gia với hai nước bạn Lào và Trung Quốc (tuyến Việt-Trung dài 38,5 km, tuyến Việt-Lào dài 360 km); trong đó, có 338 thôn bản của 23 xã biên giới thuộc ba huyện Điện Biên, Mường Nhé, Mường Chà, với 16 dân tộc cùng sinh sống. Trong những năm qua, mặc dù được Đảng, Nhà nước quan tâm đầu tư phát triển kinh tế-xã hội (KT-XH), song Điện Biên vẫn là một trong những tỉnh nghèo (có 4 huyện nằm trong 61 huyện đặc biệt khó khăn của cả nước), trình độ dân trí thấp, sản xuất chưa phát triển, đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các dân tộc còn nhiều khó khăn. Trong khi đó, các thế lực thù địch tiếp tục thực hiện chiến lược “Diễn biến hòa bình” với những thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt; chúng triệt để lợi dụng các vấn đề “dân tộc”, “tôn giáo”, “dân chủ”, “nhân quyền” để chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, cài cắm lực lượng chống đối, xúi dục đồng bào di dịch cư tự do, truyền đạo trái pháp luật; hoạt động của các loại tội phạm hình sự diễn biến phức tạp, nhất là buôn bán, sử dụng chất ma túy. Những đặc điểm đó đã tác động trực tiếp tới việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của BĐBP Tỉnh.

Từ tình hình trên, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy BĐBP Tỉnh đã tập trung quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chủ trương của Đảng và Nhà nước, như: Nghị quyết số 37-NQ/TW ngày 01-07-2004 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển KT-XH, đảm bảo quốc phòng-an ninh (QP-AN) vùng trung du và miền núi Bắc Bộ đến năm 2010; Nghị quyết số 30a/2008/NQ-CP của Chính phủ về chương trình hỗ trợ giảm nghèo nhanh, bền vững 61 huyện đặc biệt khó khăn; Quyết định số 160/2007/QĐ-TTg ngày 16-10-2007 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án Phát triển KT-XH các xã biên giới Việt Nam-Lào và Việt Nam-Campuchia đến năm 2010; Quyết định số 864/2008/QĐ-TTg ngày 09-07-2008 của Thủ tướng Chính phủ về Quy hoạch, xây dựng vùng biên giới Việt Nam-Lào đến năm 2020; Nghị quyết số 03 của Tỉnh ủy về thực hiện Nghị quyết 37 của Bộ Chính trị... Trên cơ sở đó, BĐBP Tỉnh đã tích cực, chủ động tham mưu, phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng tham gia phát triển KT-XH, xây dựng, củng cố cơ sở chính trị, tăng cường QP-AN khu vực biên giới và đã tạo được những chuyển biến quan trọng trên một số mặt; cụ thể là:

BĐBP Tỉnh đã phối hợp với Sở Công an, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh, Đoàn Kinh tế-Quốc phòng 379, Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Tỉnh... tích cực, chủ động tham gia thực hiện có hiệu quả các chương trình, mục tiêu của Đảng, Nhà nước và các nghị quyết, chủ trương của Tỉnh. Từ năm 2007 đến nay, BĐBP Tỉnh đã cử 23 đội công tác với 52 cán bộ tăng cường cho các xã biên giới; trong đó, có 23 đội trưởng được huyện ủy ba huyện biên giới chỉ định làm bí thư, phó bí thư chi bộ, đảng bộ xã. Lực lượng này đã tích cực, chủ động tham mưu và cùng cấp ủy địa phương khảo sát tình hình, xây dựng phương án nhân sự cụ thể để thành lập mới 47 chi bộ, nâng cấp 5 chi bộ xã thành đảng bộ cơ sở, nhất là ở các xã mới chia tách; củng cố 7 đảng bộ, 34 chi bộ, tham mưu bồi dưỡng, kết nạp được 339 đảng viên (trong đó có một số ở 16 bản trước đây chưa có đảng viên); kiện toàn 14 tổ chức Đoàn xã, 9 Ban chấp hành Hội Phụ nữ, 94 Hội Nông dân, 44 Hội Chữ thập đỏ, 39 chi Hội Cựu chiến binh; đồng thời, hướng dẫn, giúp đỡ các tổ chức quần chúng đi vào hoạt động thành nền nếp.

Trước yêu cầu phát triển KT-XH ở vùng sâu, vùng xa biên giới, BĐBP Tỉnh đã tập trung tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các địa phương đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu vật nuôi, cây trồng, phát triển ngành, nghề phù hợp với thế mạnh về nguồn nhân lực và đất đai của từng địa phương, cơ sở gắn với việc bố trí, sắp xếp hợp lý các vùng dân cư; tham gia với các cấp, các ngành vận động nhân dân định canh, định cư, đưa tiến bộ khoa học kĩ thuật áp dụng vào sản xuất, đời sống; khai hoang, phục hóa 87,3 ha ruộng nước, từng bước thay đổi phương thức canh tác nuôi trồng và tập quán du canh, du cư, chăn nuôi gia súc thả rông của đồng bào. Từ tình hình thực tế và điều kiện, khả năng cho phép, BĐBP Tỉnh đã giúp địa phương xây dựng mô hình phát triển kinh tế phù hợp; trong đó, tập trung vào xây dựng cơ sở hạ tầng, đẩy mạnh “Xóa đói, giảm nghèo” và sự nghiệp giáo dục, y tế cơ sở. Từ năm 2007 đến nay, các cơ quan, đơn vị BĐBP Tỉnh đã tham gia xây dựng được 15 phòng học; cùng với địa phương và ngành giáo dục mở 4 lớp phổ cập giáo dục trung học cơ sở cho 126 học sinh; tu sửa và làm mới 141,6 km đường giao thông liên thôn, liên bản; xây dựng, củng cố được 23,2 km kênh mương...; BĐBP còn phối hợp với ngành văn hóa, thông tin và du lịch hình thành và duy trì các tổ tuyên truyền về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cho đồng bào các dân tộc; vận động xây dựng 73 bản đạt tiêu chuẩn “Thôn bản văn hóa” (đã có 5.183 lượt hộ gia đình đạt tiêu chuẩn “Gia đình văn hóa”); tích cực tham gia sưu tầm, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc, góp phần từng bước hạn chế, đẩy lùi tệ nạn xã hội và xoá bỏ những tập tục lạc hậu. Đáng chú ý là, BĐBP Tỉnh đã phát huy tốt vai trò của các trạm xá Quân-Dân y kết hợp; ba năm vừa qua đã khám, chữa bệnh cho 3.389 lượt người, cấp thuốc miễn phí (trị giá 51.493.320 đồng) cho nhân dân, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả mạng lưới y tế ở cơ sở. Đặc biệt, BĐBP Tỉnh còn tham gia thực hiện tốt cuộc vận động “Mái ấm cho người nghèo nơi biên giới”, hoàn thành chỉ tiêu xây dựng 99 căn nhà “Đại đoàn kết”, nhà “Mái ấm người nghèo nơi biên giới” và 12 công trình dân sinh (lớp học, bệnh xá Quân-Dân y...).

Bên cạnh công tác tham mưu và tích cực tham gia xây dựng cơ sở chính trị, phát triển KT-XH ở các xã biên giới, BĐBP Tỉnh còn thực hiện đồng bộ các biện pháp công tác biên phòng, góp phần quản lý, bảo vệ vững chắc đường biên, mốc giới. Các đồn biên phòng đã phối hợp với lực lượng bảo vệ các tuyến biên giới giải quyết kịp thời, có hiệu quả những vấn đề nảy sinh; thường xuyên tổ chức luyện tập các phương án tác chiến và tham gia diễn tập khu vực phòng thủ, cụm tác chiến biên phòng; qua đó, nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu cho các lực lượng, kịp thời phát hiện, xử lí các vụ việc xảy ra, không để bị động, bất ngờ. Thông qua đó, trực tiếp củng cố, xây dựng thế trận biên phòng ngày càng vững chắc, chủ động nắm vững tình hình nội, ngoại biên, áp dụng đối sách đấu tranh có hiệu quả với các loại đối tượng, nhất là các loại tội phạm an ninh quốc gia ở các địa bàn trọng điểm, giữ vững an ninh chính trị khu vực biên giới. Nổi bật là, BĐBP đã phối hợp với các lực lượng khác phá chuyên án tuyên truyền thành lập “Vương quốc Mông”, bắt và vô hiệu hóa 13 đối tượng, thu bốn súng quân dụng và nhiều tài liệu có liên quan; đấu tranh có hiệu quả với bọn tội phạm buôn bán, vận chuyển, tàng trữ ma túy trái phép. Năm 2008, BĐBP Tỉnh lập 10 chuyên án, bắt 82 vụ với 102 đối tượng, thu giữ 12,517 kg hê rô in, 2,12 kg thuốc phiện, 51.289 viên ma túy tổng hợp, thu hai súng quân dụng, 7 súng tự tạo và 230 viên đạn các loại cùng nhiều phương tiện gây án khác; tổ chức cai nghiện tại cộng đồng cho 250 đối tượng; phối hợp với chính quyền phá, nhổ trên 11.000m² cây thuốc phiện. Ngoài ra, còn phối hợp với các lực lượng phát hiện, xử lí hàng trăm đối tượng hình sự khác...

Những việc làm trên của BĐBP Tỉnh đã góp phần rất quan trọng trong củng cố cơ sở chính trị, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào các dân tộc, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng, với chế độ XHCN, với quân đội và BĐBP, góp phần xây dựng khu vực phòng thủ biên giới vững mạnh về mọi mặt, tạo thế trận biên phòng toàn dân vững chắc.

Thời gian tới, nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới của Tổ quốc đặt ra yêu cầu ngày càng cao hơn. Biên giới, nhất là biên giới vùng Tây Bắc vẫn là khu vực nhạy cảm, nơi mà các thế lực thù địch triệt để lợi dụng để chống phá sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta. Do đó, nhiệm vụ tham gia phát triển KT-XH, củng cố cơ sở chính trị, tăng cường tiềm lực QP-AN, giữ vững chủ quyền, an ninh biên giới của BĐBP Tỉnh cũng có những yêu cầu mới. Để tiếp tục hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy BĐBP Tỉnh xác định công tác biên phòng tập trung thực hiện tốt những nhiệm vụ chủ yếu sau:

1. Tiếp tục quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước, của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân tỉnh Điện Biên; nhất là những nghị quyết, chủ trương mới có liên quan đến nhiệm vụ của BĐBP. Phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể chính trị-xã hội trong Tỉnh đẩy mạnh việc tuyên truyền, giáo dục bằng những hình thức, biện pháp đa dạng, phong phú, sát với thực tế của từng địa phương, cơ sở và phong tục, tập quán của đồng bào các dân tộc. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức của cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương đối với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia.

2. Chủ động phối hợp với các ngành, đoàn thể chính trị-xã hội tham mưu cho địa phương và tích cực tham gia xây dựng, củng cố cơ sở chính trị các xã biên giới vững mạnh; trong đó, tập trung xây dựng các chi bộ, đảng bộ xã, thôn, bản trên địa bàn biên giới. Thường xuyên chăm lo công tác phát triển đảng viên, nhất là ở các bản chưa có đảng viên; thực hiện tốt việc quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tại chỗ, tạo nguồn cán bộ là người dân tộc thiểu số, đi đôi với nâng cao năng lực quản lí, điều hành của đội ngũ cán bộ cơ sở, từng bước đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ; nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các tổ chức, nhất là Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, Hội Người cao tuổi... ở các thôn, bản.

3. Tiếp tục tham gia phát triển KT-XH, ổn định đời sống của đồng bào các dân tộc; thực hiện có hiệu quả các chương trình, dự án phát triển KT-XH; nhất là các chủ trương, mục tiêu trong Nghị quyết số 30a/2008/NQ-CP của Chính phủ; thực hiện tốt dự  án nâng cấp đường vành đai biên giới, đường tuần tra biên giới, đường ra cửa khẩu; tham gia xây dựng khu kinh tế cửa khẩu Tây Trang, cửa khẩu Huổi Puốc-Na Son, cửa khẩu quốc gia A Pa Chải-Long Phú; mở mới các cặp cửa khẩu tiểu ngạch, chợ biên giới để tăng cường trao đổi, buôn bán qua biên giới. Tiếp tục triển khai thực hiện tốt cuộc vận động “Mái ấm cho người nghèo nơi biên giới” và các mô hình giúp dân của Bộ Chỉ huy BĐBP Tỉnh và các đơn vị.

4. Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng có liên quan và địa phương tăng cường công tác nắm tình hình, tổ chức quản lí, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, nhất là trên các hướng, các địa bàn trọng điểm. Thực hiện tốt nhiệm vụ được giao trong dự án tôn tạo, tăng dày hệ thống mốc giới tuyến biên giới Việt-Lào. Thực hiện tốt nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, tăng cường công tác đối ngoại biên phòng và các biện pháp công tác khác, chủ động đấu tranh có hiệu quả với các thế lực thù địch, phản động và các loại tội phạm; giữ vững, tăng cường khối đại đoàn kết các dân tộc, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, thế trận biên phòng toàn dân vững chắc, góp phần xây dựng tỉnh Điện Biên giàu về kinh tế, ổn định về chính trị, vững mạnh về QP-AN.

Đại tá PHẠM ĐỒNG TUYÊN

Tỉnh ủy viên, Chỉ huy trưởng BĐBP Tỉnh