Lực lượng dự bị động viên (LLDBĐV) pháo binh là một thành phần của Bộ đội Pháo binh, được tổ chức xây dựng và huấn luyện theo Pháp lệnh về LLDBĐV. Do đó, xây dựng lực lượng này là vấn đề có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao sức mạnh tổng hợp và khả năng sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ) của Bộ đội Pháo binh. Nhận thức rõ điều đó, những năm qua, Binh chủng Pháo binh đã tập trung xây dựng LLDBĐV hùng hậu, sẵn sàng bổ sung, mở rộng lực lượng khi cần thiết.

Xuất phát từ đặc điểm là binh chủng chiến đấu, binh chủng kỹ thuật, nên công tác xây dựng lực lượng và hoạt động huấn luyện, SSCĐ của Bộ đội Pháo binh có những đặc thù riêng, như: tổ chức nhiều thành phần, yêu cầu tác chiến hiệp đồng cao, công tác huấn luyện phức tạp...Vì vậy, xây dựng LLDBĐV pháo binh là quá trình lâu dài, liên tục, đòi hỏi công tác chuẩn bị phải chu đáo, toàn diện, đồng bộ từ việc tạo nguồn, đăng ký, quản lý nguồn đến tổ chức giáo dục, huấn luyện. Thực tế cho thấy, phải qua nhiều năm mới có được một đơn vị DBĐV pháo binh có tỷ lệ đúng chuyên nghiệp quân sự (CNQS) cao, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ.

Hiện nay, trong công tác tạo nguồn, đăng ký, quản lý quân nhân DBĐV, Binh chủng đang thực hiện chủ trương kết hợp chặt chẽ công tác tuyển quân với công tác xây dựng LLDBĐV trên cùng một địa bàn. Vì vậy, đa số chiến sĩ trong các đơn vị pháo binh, sau khi hết hạn phục vụ tại ngũ trở về địa phương đều được đăng ký, sắp xếp vào các đơn vị DBĐV. Với phương châm lấy đúng CNQS là chính, trên cơ sở đó từng bước thu hẹp địa bàn, các đơn vị của Binh chủng luôn bám sát địa bàn, phối hợp với địa phương trong công tác tạo nguồn; đồng thời, tích cực tổ chức huấn luyện bổ sung, chuyển loại cho chiến sĩ và đào tạo sĩ quan dự bị. Riêng trường Sĩ quan Pháo binh đến nay đã đào tạo 11 khóa sĩ quan dự bị cho các đơn vị DBĐV trong Binh chủng. Nhờ tích cực, chủ động trong việc tạo nguồn, nên số quân nhân dự bị đã sắp xếp vào biên chế của Binh chủng đạt 100% chỉ tiêu, trong đó tỷ lệ đúng CNQS đạt 74,4%. Chất lượng chính trị từng bước được nâng lên, tỷ lệ đảng viên đạt 12%, đoàn viên đạt gần 60% so với quân số đã sắp xếp. Các đơn vị DBĐV khi động viên SSCĐ đều đủ điều kiện tổ chức chi bộ, tổ đảng lâm thời theo quy định.

Tuy nhiên, do yêu cầu tỷ lệ đúng CNQS cao, chỉ tiêu tuyển quân hằng năm của Binh chủng có hạn, trong khi đó vẫn phải giải ngạch số quân nhân DBĐV hết hạn tuổi phục vụ, nên việc thực hiện phương châm thu hẹp địa bàn còn gặp nhiều khó khăn. Hiện nay, cấp tiểu đoàn DBĐV của Binh chủng phải tổ chức trong phạm vi một huyện, đại đội trong cụm xã. Bên cạnh đó, hiện tượng quân nhân DBĐV đi làm xa địa phương; chủ phương tiện tự ý chuyển nhượng phơương tiện, cơ sở vật chất đã đăng ký trong nguồn động viên mà không báo cáo; chất lơượng phương tiện biến động, xuống cấp... cũng ảnh hưởng không ít đến công tác tạo nguồn, quản lý nguồn và động viên SSCĐ.

Để khắc phục tình hình trên, hằng quý các đơn vị đều phối hợp với địa phương tổ chức rà soát quân số, biên chế và phương tiện; tiến hành phúc tra, báo động SSCĐ theo kế hoạch động viên với thời gian từ 1 đến 2 ngày. Qua đó, kiểm tra, đánh giá khả năng huy động lực lượng; đồng thời, tổ chức học tập chính trị, nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm cho quân nhân DBĐV trước yêu cầu, nhiệm vụ mới.

Đối với công tác huấn luyện, SSCĐ, hằng năm, Binh chủng tập trung ưu tiên huấn luyện 100% quân số với đối tượng là cán bộ, lực lượng chuyên môn kỹ thuật và CNQS chủ chốt; đối tượng còn lại thực hiện quay vòng 3 năm/ lần. Cùng với huấn luyện chuyển loại, Binh chủng còn tích cực tổ chức huấn luyện bổ sung, nâng cao khả năng thay thế. Ví dụ, pháo thủ số 1 được huấn luyện nâng cao, có thể đảm nhiệm chức vụ khẩu đội trưởng; pháo thủ số 2 được huấn luyện có thể thay thế pháo thủ số 1... Trong huấn luyện, các đơn vị luôn lựa chọn nội dung thiết thực, sát với chức trách, nhiệm vụ, phù hợp với trình độ, khả năng của quân nhân DBĐV và thời gian huấn luyện. Coi trọng huấn luyện thực hành, đi sâu vào chức trách của từng chuyên ngành, như: trinh sát, kế toán, đo đạc, pháo thủ,... Sau huấn luyện kỹ thuật, dành thời gian thích đáng cho hợp luyện chỉ huy và chiến thuật đại đội. Nội dung tập huấn, bồi dưỡng cán bộ tập trung vào công tác chỉ huy bắn, công tác tham mưu hiệp đồng chiến đấu pháo binh... Vì vậy, kiểm tra cán bộ bắn bài 4 (chuyên ngành pháo binh), thường xuyên có 100% đạt yêu cầu, trong đó 70-80 % khá, giỏi.

Những năm gần đây, Binh chủng đã vận dụng phương pháp tổ chức huấn luyện đại đội DBĐV, kết hợp tham gia diễn tập có bắn đạn thật với đơn vị thường trực. Phương pháp đó đã đạt hiệu quả cao; 39 đại đội tham gia diễn tập, bắn đạn thật cùng lực lượng thường trực đều đạt khá, giỏi. Kết quả đó đã góp phần củng cố lòng tin, tạo sự phấn khởi cho quân nhân DBĐV và địa phương quản lý LLDBĐV.

Từ năm 2005, Binh chủng thực hiện đổi mới phương thức diễn tập động viên; thực hiện mô hình tổ chức diễn tập chỉ huy cơ quan có tiếp nhận LLDBĐV cho cấp lữ đoàn chiến dịch. Theo đó, Binh chủng đã thành lập Ban chỉ đạo do đồng chí Phó Tư lệnh-Tham mưu trưởng làm Trưởng ban, đồng chí Trưởng phòng Quân lực làm Phó ban và một số ủy viên khác là các đồng chí phụ trách các ban, ngành của cơ quan Bộ Tư lệnh. Trong 3 năm, Binh chủng đã tổ chức chỉ đạo cho 3 lữ đoàn diễn tập, với đầy đủ các bước: chuyển đơn vị từ thời bình sang thời chiến; tổ chức chuẩn bị, thực hành tiếp nhận quân nhân DBĐV... Kết quả cả 3 đơn vị đều đạt loại giỏi. Hiện nay, mô hình trên đang được Binh chủng tổ chức nhân rộng trong các đơn vị pháo binh toàn quân; đồng thời, được Bộ Quốc phòng đánh giá cao, cho phép tổ chức nghiên cứu, xây dựng thành đề tài khoa học cấp bộ.

Cùng với nâng cao chất lượng huấn luyện, Binh chủng hết sức coi trọng công tác rèn luyện kỷ luật, xây dựng nền nếp chính quy trong thời gian tập trung huấn luyện. Các đơn vị luôn duy trì nghiêm túc các chế độ trong ngày, trong tuần theo quy định, kết hợp chặt chẽ huấn luyện với rèn luyện ý thức tổ chức kỷ luật, theo phương châm "dự bị như thường trực”.

Trên cơ sở quy định của Pháp lệnh về LLDBĐV, Binh chủng chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thực hiện nghiêm túc, đầy đủ chính sách, chế độ đối với quân nhân DBĐV; chi trả đầy đủ chế độ cho quân nhân và gia đình khi huy động làm nhiệm vụ, tập trung huấn luyện, diễn tập, kiểm tra sẵn sàng động viên... Qua đó, kịp thời động viên quân nhân DBĐV phấn khởi, yên tâm hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao.

Từ kinh nghiệm và kết quả đã đạt được, trong thời gian tới, các đơn vị pháo binh cần tiếp tục quán triệt đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng, nâng cao nhận thức, trách nhiệm đối với công tác xây dựng LLDBĐV. Tập trung tuyên truyền và thực hiện nghiêm Pháp lệnh về LLDBĐV; các nội dung, yêu cầu của Chỉ thị số 16/CT- TW, ngày 05 tháng 10 năm 2002 của Ban Bí thư Trung ương Đảng "Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng dân quân tự vệ và LLDBĐV trong tình hình mới". Lấy xây dựng về chính trị làm cơ sở để nâng cao chất lượng tổng hợp của LLDBĐV; bảo đảm khi tập trung đại đội, có đủ điều kiện tổ chức chi bộ, chi đoàn; tập trung tiểu đoàn, có đủ điều kiện tổ chức đảng bộ, liên chi đoàn theo nguyên tắc xây dựng tổ chức đảng trong Quân đội nhân dân Việt Nam.

Tiếp tục thực hiện phương châm đúng CNQS là chính, từng bước thu hẹp địa bàn. Tổ chức chu đáo, chặt chẽ việc bàn giao về địa phương và đăng ký vào LLDBDV những đồng chí đã hoàn thành phục vụ tại ngũ trong các đơn vị pháo binh. Phối hợp chặt chẽ với địa phương thực hiện nghiêm túc việc rà soát, liên thẩm quân số, giải ngũ những đồng chí quá hạn tuổi quy định; đồng thời, bổ sung kịp thời những vị trí còn thiếu. Quản lý chặt chẽ quân số, nắm chắc những biến động, tránh hiện tượng quy hoạch số lơượng nguồn đông, nhương quản lý không chắc, nhất là đối với phương tiện, vật chất, trang bị trong nền kinh tế quốc dân đã đăng ký trong nguồn động viên. Coi trọng việc phát huy vai trò của cấp ủy, chính quyền, chức năng tham mưu, tổ chức thực hiện của cơ quan quân sự địa phương đối với việc tạo nguồn, quản lý quân nhân DBĐV. Đặt trọng tâm vào việc xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ số lượng, đồng bộ về cơ cấu, có trình độ, năng lực đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao.

Trong công tác giáo dục chính trị, cần chấp hành nghiêm chương trình, nội dung giáo dục theo kế hoạch thống nhất của Binh chủng; tích cực đổi mới hình thức theo hướng vừa đa dạng, phong phú, vừa thiết thực và hiệu quả, phù hợp với điều kiện tổ chức LLDBĐV. Kết hợp giáo dục chính trị với giáo dục truyền thống của đơn vị, của Binh chủng; nâng cao nhận thức cho bộ đội về âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới... Trong huấn luyện, diễn tập, tập trung làm chắc, gọn từng nội dung, xây dựng các tình huống sát với thực tế và đặc điểm chiến đấu pháo binh. Chú trọng rèn luyện, nâng cao khả năng cơ động chiến đấu của bộ đội, các nội dung về phòng tránh, đánh trả của pháo binh trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc. Tiếp tục thực hiện hình thức tổ chức cho đơn vị DBĐV tham gia diễn tập có bắn đạn thật với đơn vị thường trực và nhân rộng mô hình tổ chức diễn tập chỉ huy cơ quan có tiếp nhận LLDBĐV cho cấp lữ đoàn chiến dịch trong các đơn vị pháo binh toàn quân.

Mặt khác, cần vận dụng đồng bộ nhiều biện pháp nâng cao chất lượng huấn luyện, SSCĐ của LLDBĐV. Trong đó, chú trọng đẩy mạnh phong trào thi đua Quyết thắng, gắn với kiểm tra, đánh giá kết quả huấn luyện của từng cá nhân, đơn vị..., tạo không khí thi đua sôi nổi trong đơn vị, góp phần nâng cao chất lượng huấn luyện và khả năng SSCĐ của LLDBĐV.

Cùng với nhiệm vụ sẵn sàng huy động bổ sung lực lượng cho các đơn vị pháo binh thường trực đánh bại chiến tranh xâm lược của địch (nếu xảy ra), trong thời bình LLDBĐV pháo binh còn phải thực hiện tốt nhiệm vụ tham gia phòng, chống có hiệu quả âm mưu, thủ đoạn trong chiến lược “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, tích cực tham gia giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở địa phương, cơ sở; sẵn sàng tham gia phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm, cứu nạn,... xứng đáng là lực lượng chính trị tin cậy của Đảng, chính quyền và nhân dân.

Xây dựng lực lượng DBĐV là một nội dung quan trọng trong đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng. Tổ chức xây dựng LLDBĐV pháo binh là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng, khó khăn và phức tạp. Vì thế, các cấp, các đơn vị pháo binh phải phối hợp chặt chẽ với địa phương thực hiện từng bước vững chắc, góp phần nâng cao sức mạnh, khả năng SSCĐ của bộ đội pháo binh, cùng quân và dân cả nước thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN trong tình hình mới.

 Đại tá Nguyễn Văn Côn

Phó Tư lệnh-TMT Binh chủng