Phòng chống “Diễn biến hòa bình” (DBHB), bạo loạn lật đổ (BLLĐ) trong khu vực phòng thủ (KVPT) tỉnh (thành phố) nói chung, xử trí bạo loạn chính trị (BLCT), BLLĐ trong tác chiến KVPT nói riêng là nội dung rất quan trọng, nhằm giữ vững thế trận phòng thủ, ổn định tình hình, bảo vệ các mục tiêu trọng yếu, bảo vệ địa bàn, địa phương trong mọi tình huống. Từ thực tiễn lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng ở địa phương, mà trực tiếp là thông qua các cuộc diễn tập KVPT tỉnh (thành phố) và qua nghiên cứu các vụ bạo loạn xảy ra trên một số địa bàn những năm gần đây cho thấy, BLCT thường bùng phát, lan rộng, gây mất ổn định chính trị-xã hội trên địa bàn, nhất là các trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa-xã hội..., trọng yếu của tỉnh. Khi có chiến tranh, BLCT có thể gắn liền với bạo loạn vũ trang, kết hợp lực lượng phản động trong nước với lực lượng can thiệp từ bên ngoài, hòng lật đổ chính quyền ở địa phương. Đáng lưu ý là các tình huống BLCT, BLLĐ có căn nguyên sâu xa từ mưu đồ đen tối của địch, lợi dụng những mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân mà không được cấp ủy, chính quyền cơ sở giải quyết dứt điểm để kích động; kết hợp với cái gọi là: vấn đề “dân tộc”, “tôn giáo”, “dân chủ”, “nhân quyền” để chống phá, nên diễn biến rất phức tạp, hậu quả khó lường, diễn ra cả trong thời bình và khi có chiến tranh. Trong đó, nhiều khả năng các tình huống này có thể xảy ra ở các thời điểm nhạy cảm, phức tạp, nhất là lúc chuyển địa phương từ thời bình sang thời chiến và chuẩn bị tác chiến KVPT. Vì vậy, cùng với lãnh đạo, chỉ đạo các hoạt động chuẩn bị và thực hành tác chiến KVPT, công tác lãnh đạo của tỉnh (thành) ủy trong xử trí các tình huống BLCT, BLLĐ là nội dung rất quan trọng, cần được nghiên cứu, nhận thức đầy đủ để có chủ trương, giải pháp thiết thực, đồng bộ và hiệu quả. Về vấn đề này, theo chúng tôi, cần tập trung vào một số nội dung cơ bản sau:

Một là, lãnh đạo tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân hiểu rõ chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, nhận rõ âm mưu, thủ đoạn của kẻ thù, chủ động đấu tranh, không để địch lôi kéo, lợi dụng. Phải khẳng định rằng, BLCT, BLLĐ xuất phát từ âm mưu, thủ đoạn của địch, nhưng bên cạnh đó có một phần do sự yếu kém của một số cấp ủy, chính quyền cơ sở; hiện tượng tham nhũng, hoặc quyền lợi của một bộ phận nhân dân chưa được giải quyết thỏa đáng, bị các thế lực thù địch lợi dụng, kích động gây bạo loạn. Hơn nữa, thời điểm xảy ra bạo loạn có thể trước, trong và suốt quá trình chiến tranh, nhưng thường vào lúc đất nước và các địa phương đang chuẩn bị đối phó với cuộc chiến tranh xâm lược của kẻ thù, nên diễn biến tư tưởng trong nhân dân rất phức tạp, thậm chí có thể có lúc diễn ra sự hoang mang, căng thẳng trong một bộ phận dân cư về tính chất ác liệt của cuộc chiến tranh sắp xảy ra. Vì vậy, lãnh đạo tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân giữ vững niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, nhận rõ âm mưu, thủ đoạn của kẻ thù; kịp thời phát hiện, đấu tranh ngăn chặn và làm thất bại thủ đoạn chiến tranh tâm lý nhằm kích động quần chúng gây bạo loạn của các phần tử phản động, cực đoan để kiên quyết giữ vững ổn định tình hình là nội dung rất quan trọng, có ý nghĩa quyết định tới thắng lợi trong tác chiến KVPT. Để làm được điều đó, trước hết cần lãnh đạo chặt chẽ việc phân tích, đánh giá đúng tình hình, tính chất, mức độ tác hại của mỗi vụ việc đến quá trình xây dựng và tác chiến của KVPT; từ đó, đề ra phương hướng, biện pháp đấu tranh và tuyên truyền, vận động cho phù hợp với từng đối tượng. Đối với bộ phận quần chúng nhân dân bị kích động tham gia bạo loạn, cần lãnh đạo vận dụng linh hoạt các hình thức và biện pháp đấu tranh; trong đó, lấy biện pháp giáo dục, thuyết phục là chủ yếu; kiên trì vận động quần chúng nhân dân bình tĩnh, kiềm chế, tin tưởng vào chủ trương, biện pháp giải quyết của cấp ủy, chính quyền cơ sở, không mắc mưu địch. Trong quá trình tuyên truyền, vận động, cần tập trung lãnh đạo giải quyết triệt để mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân, nhất là bảo đảm quyền lợi, nguyện vọng chính đáng của nhân dân trên cơ sở tuân thủ pháp luật. Đối với những phần tử phản động (nhất là những đối tượng cầm đầu tổ chức gây rối, bạo loạn), phải lãnh đạo các cơ quan chức năng điều tra, lập hồ sơ đầy đủ, vận động quần chúng nhân dân đấu tranh, cô lập, khống chế và xử lý kiên quyết theo quy định của pháp luật. Cùng với đó, cần coi trọng lãnh đạo phát huy vai trò của các đoàn thể quần chúng trên các hướng, các khu vực để tuyên truyền, vận động và hướng dẫn nhân dân tham gia đấu tranh, tạo ra thế trận đấu tranh tổng hợp, rộng khắp, có trọng điểm, nhằm áp đảo, phân hóa và làm tan rã cuộc bạo loạn của kẻ thù. Bên cạnh đó, cần lãnh đạo triển khai lực lượng bảo vệ an toàn các mục tiêu trọng yếu, nhất là bảo đảm an toàn các cơ quan Đảng, chính quyền, kho tàng, đài phát thanh, truyền hình...; thường xuyên nắm chắc tình hình, sẵn sàng xử trí các tình huống khác có thể xảy ra.

Hai là, lãnh đạo phát huy sức mạnh tổng hợp của Đảng bộ, nhân dân và các lực lượng vũ trang (LLVT), của cả hệ thống chính trị, vận dụng mọi hình thức và biện pháp đấu tranh, nhanh chóng dập tắt bạo loạn trên địa bàn. Chống DBHB trên phạm vi cả nước nói chung, trong KVPT nói riêng thực chất là cuộc đấu tranh quyết liệt giữa ta và các thế lực thù địch trên tất cả các mặt, các lĩnh vực của đời sống xã hội, diễn ra mọi lúc, mọi nơi trên các địa bàn, nhất là các địa bàn chiến lược trọng điểm; trong đó, BLCT, BLLĐ là những cấp độ cao nhất của chiến lược DBHB, nhằm mục đích gây mất ổn định chính trị, tiến tới lật đổ chính quyền ở cơ sở. Vì vậy, công tác lãnh đạo của tỉnh (thành) ủy đối với nhiệm vụ này phải toàn diện, chặt chẽ, đi vào chiều sâu, bảo đảm có thể huy động sức mạnh tổng hợp  của toàn Đảng bộ, nhân dân và LLVT địa phương, của cả hệ thống chính trị trên địa bàn, để nhanh chóng, kịp thời dập tắt bạo loạn trong mọi tình huống. Để thực hiện tốt yêu cầu trên, đòi hỏi trong quá trình lãnh đạo xử trí bạo loạn phải huy động, sử dụng lực lượng tổng hợp và áp dụng các biện pháp tổng hợp; trong đó, việc phối hợp chặt chẽ giữa lực lượng chính trị với các LLVT, kết hợp đấu tranh chính trị với các hoạt động quân sự là nội dung rất quan trọng. Tuy nhiên, tùy tính chất, quy mô và đặc điểm địa bàn xảy ra vụ việc mà tổ chức, sử dụng lực lượng và vận dụng các biện pháp xử trí bạo loạn cho phù hợp. Khi địa phương xảy ra bạo loạn không vũ trang, cần kịp thời lãnh đạo đánh giá đúng tình hình các mặt, xác định chủ trương, biện pháp giải quyết phù hợp, hiệu quả. Thông thường ở tình huống này có thể sử dụng lực lượng và biện pháp đấu tranh chính trị là chủ yếu, nhất là vận động quần chúng nhân dân hòa giải, giải quyết các mâu thuẫn có lý, có tình, trên cơ sở tuân thủ pháp luật; tuyên truyền, vận động nhân dân giải tán, không mắc mưu kẻ thù. Cùng với đấu tranh chính trị, có thể lãnh đạo LLVT địa phương mở đợt truy quét tội phạm; tăng cường các hoạt động quản lý xã hội, quản lý địa bàn, nhất là quản lý chặt chẽ biên giới và  bảo vệ các mục tiêu, địa bàn trọng điểm; rà soát, bổ sung, điều chỉnh các kế hoạch, phương án sử dụng lực lượng chống bạo loạn, đánh địch đột nhập biên giới, đổ bộ đường không và sẵn sàng hỗ trợ kịp thời cho đấu tranh chính trị trên địa bàn.

Khi bạo loạn có vũ trang xảy ra, cần tập trung lãnh đạo đánh giá đầy đủ mức độ nguy hại của bộ phận vũ trang phản động, xác định quyết tâm, vận dụng tổng hợp các biện pháp đấu tranh; trong đó, sử dụng LLVT địa phương và biện pháp đấu tranh quân sự là chủ yếu. Theo đó, cần lãnh đạo triển khai LLVT chốt giữ những mục tiêu, địa bàn trọng yếu; khoanh vùng, bao vây, chia cắt, phong tỏa, thu hẹp phạm vi bạo loạn; tổ chức chỉ huy, hiệp đồng chặt chẽ, kiên quyết tiêu diệt bộ phận vũ trang phản động, kết hợp với các mặt trận đấu tranh khác phân hóa nội bộ kẻ thù; không để địch tạo cớ can thiệp vũ trang, gây chiến tranh xâm lược. Trường hợp xảy ra bạo loạn vũ trang có lực lượng từ bên ngoài can thiệp, cần lãnh đạo LLVT hạ quyết tâm tiêu diệt nhanh, gọn LLVT phản động trong nước trước khi chúng kịp câu kết với lực lượng bên ngoài; không cho địch có thời cơ lập chính quyền phản động. Đồng thời, lãnh đạo triển khai lực lượng tại chỗ ngăn chặn, bao vây, kìm giữ lực lượng địch từ bên ngoài; sử dụng lực lượng cơ động của địa phương, phối hợp với địa phương bạn và lực lượng cơ động của cấp trên tiêu diệt từng bộ phận, hoặc toàn bộ quân địch. Trong quá trình xử trí bạo loạn, phải quán triệt phương châm: khôn khéo, mềm dẻo, chính xác nhưng kiên quyết và dứt điểm nhanh gọn; không để vụ việc lan rộng, kéo dài và phát sinh phức tạp mới để các thế lực thù địch tạo cớ, can thiệp.

Ba là, lãnh đạo giải quyết khắc phục hậu quả sau bạo loạn, ổn định tình hình tư tưởng và đời sống nhân dân. Xử trí tình huống BLCT, BLLĐ trong tác chiến KVPT tỉnh (thành phố) là cuộc đấu tranh tổng hợp, phức tạp và quyết liệt, một mất một còn giữa ta và các thế lực thù địch, phản động; đó cũng là một mũi tiến công hết sức nguy hiểm đánh vào KVPT, nên có thể gây ra hậu quả nặng nề cả về vật chất và tinh thần, nhất là về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đời sống xã hội. Vì vậy, lãnh đạo khắc phục hậu quả sau khi dập tắt bạo loạn, ổn định tư tưởng, đời sống, sản xuất của nhân dân là nội dung quan trọng trong xử trí tình huống BLCT, BLLĐ nhằm ổn định và giữ vững thế trận KVPT, “thế trận lòng dân”, sẵn sàng đối phó thắng lợi với các tình huống tiếp theo trong tác chiến KVPT tỉnh (thành phố). Trước hết, cần tập trung lãnh đạo củng cố hệ thống chính trị ở địa phương, nhất là củng cố, kiện toàn tổ chức đảng, chính quyền và tổ chức, đoàn thể quần chúng các cấp ở cơ sở (bị tổn thất trong bạo loạn), bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo và duy trì mọi hoạt động của địa phương ổn định trở lại, đi vào nền nếp. Chú trọng lãnh đạo đẩy mạnh khôi phục và phát triển kinh tế-xã hội, kết hợp với xóa đói, giảm nghèo và thực hiện tốt các chính sách xã hội, ổn định và nâng cao đời sống của nhân dân. Coi trọng việc lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết hài hòa các lợi ích của quần chúng nhân dân, của các tổ chức chính trị-xã hội và các thành phần kinh tế theo pháp luật, nhằm giữ vững và tăng cường thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn. BLCT, BLLĐ dù diễn ra ở quy mô nào cũng đều là những vấn đề nhạy cảm, phức tạp và tác động nhiều chiều cả trong nước và quốc tế. Do đó, một mặt, cần lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan chức năng, phương tiện thông tin đại chúng thực hiện tốt công tác tuyên truyền để nhân dân các dân tộc và LLVT thấy được âm mưu đen tối và sự thất bại tất yếu của kẻ thù; hiểu rõ và ủng hộ chính sách đúng đắn cùng các biện pháp giữ nghiêm kỷ cương, pháp luật của cấp ủy, chính quyền địa phương. Mặt khác, lãnh đạo làm tốt công tác đối ngoại nhân dân, làm cho dư luận quốc tế hiểu rõ thực chất tình hình và các biện pháp cần thiết của Đảng và Nhà nước ta, tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ của cộng đồng quốc tế. Xử trí BLCT, BLLĐ trong tác chiến KVPT là vấn đề mới, nên cần lãnh đạo làm tốt công tác tổng kết, rút kinh nghiệm mang tính chuyên sâu thông qua các cuộc diễn tập KVPT các cấp. Qua đó, đúc kết những bài học quý báu, kịp thời bổ sung cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy, điều hành của cấp ủy, chính quyền và các cơ quan ban, ngành, đoàn thể ở địa phương, bảo đảm xử trí kịp thời, có hiệu quả các tình huống bạo loạn trên địa bàn, góp phần bảo vệ vững chắc địa phương, đất nước trong mọi tình huống.

LÊ HỮU PHÚC

Ủy viên BCHTƯ Đảng, Bí thư Tỉnh ủy

Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Trị