Đối thoại dân chủ giữa cán bộ với chiến sĩ ở Đơn vị M41, Đoàn Sao Vàng, QK1 (Ảnh minh họa - nguồn: Báo QĐND)

Quân khu 1 gồm 6 tỉnh, với 564,5 km đường biên giới giáp với Trung Quốc, có 1 cửa khẩu quốc tế, 6 cửa khẩu quốc gia cùng hàng trăm đường tiểu ngạch thông thương với nước bạn, nên có vị chiến lược quan trọng cả về kinh tế-xã hội (KT-XH) và quốc phòng-an ninh (QP-AN) của đất nước. Những năm qua, quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối QP,QS của Đảng, trên cơ sở nắm vững đặc điểm, tình hình địa bàn, Đảng uỷ, Bộ Tư lệnh Quân khu đã phối hợp chặt chẽ với Tỉnh uỷ, Uỷ ban nhân dân (UBND) các tỉnh đề ra các chủ trương, biện pháp thiết thực để lãnh đạo, chỉ đạo quân và dân trên địa bàn khắc phục khó khăn, thách thức, tập trung thực hiện tốt công tác QP,QS, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Nổi bật là, nhận thức của đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân về vai trò, nhiệm vụ QP,QS của Đảng trong tình hình mới đã có chuyển biến rõ nét; “thế trận lòng dân”, thế trận quốc phòng toàn dân (QPTD), thế trận an ninh nhân dân trên địa bàn được củng cố ngày càng vững chắc; chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của lực lượng vũ trang (LLVT) Quân khu không ngừng được nâng cao; chủ quyền biên giới quốc gia, an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn được giữ vững, tạo môi trường thuận lợi để KT-XH phát triển.

Tuy nhiên, cùng với kết quả đạt được, công tác QP,QS của Quân khu còn có những hạn chế. Đó là, một bộ phận cán bộ, đảng viên, kể cả cán bộ chủ chốt ở các cấp, ngành, địa phương nhận thức về nhiệm vụ QP,QS chưa đầy đủ; quan điểm kết hợp phát triển KT-XH với tăng cường QP-AN ở một số địa phương, doanh nghiệp có lúc chưa được quan tâm đúng mức. Việc xây dựng các tiềm lực trong khu vực phòng thủ (KVPT) của một số tỉnh trên địa bàn chưa đồng bộ, thiếu chiều sâu... Đó là nguyên nhân chính tác động đến kết quả công tác QP,QS của Quân khu, cần có biện pháp sớm khắc phục.

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác QP,QS trong thời gian tới, Quân khu tăng cường phối hợp với các tỉnh tập trung thực hiện tốt một số biện pháp chính sau.

1. Nâng cao chất lượng công tác giáo dục QP-AN cho các đối tượng, làm cơ sở để xây dựng thế trận QPTD, trước hết là “thế trận lòng dân” vững chắc. Quân khu 1 có tới 90% diện tích là địa bàn miền núi; tình hình KT-XH của các địa phương tuy đã có cải thiện, nhưng nhìn chung đời sống của nhân dân còn khó khăn, trình độ dân trí còn thấp, đặc biệt là đồng bào dân tộc Dao, H'Mông ở tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn và các xã vùng sâu, vùng xa. Lợi dụng những vấn đề đó, các thế lực thù địch tăng cường các hoạt động truyên truyền xuyên tạc, kích động, lôi kéo nhân dân để chống phá Đảng, Nhà nước và chính quyền địa phương. Mặt khác, các hoạt động tôn giáo trái pháp luật, di dịch cư tự do, các loại tội phạm ở biên giới vẫn xảy ra; tình hình thiên tai, dịch bệnh diễn biến phức tạp…, ảnh hưởng trực tiếp đến công tác QP,QS được giao. Do vậy, Quân khu xác định vấn đề quan trọng hàng đầu, vừa cấp thiết vừa có tính chiến lược lâu dài là phải tập trung nâng cao hiệu quả công tác giáo dục QP-AN, làm cơ sở để xây dựng thế trận QPTD, “thế trận lòng dân” vững chắc. Với quan điểm đó, Quân khu chỉ đạo Bộ Chỉ huy Quân sự (BCHQS) các tỉnh tham mưu giúp cấp uỷ, chính quyền địa phương quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Chính phủ và Bộ Quốc phòng về công tác giáo dục QP-AN đối với tất cả các cấp, các ngành, địa phương. Trước yêu cầu mới, Hội đồng giáo dục QP-AN các cấp, từ Quân khu đến các địa phương, cơ sở được củng cố, kiện toàn về tổ chức, biên chế, quy chế hoạt động; phối hợp với cơ quan quân sự (CQQS) các cấp, các ban, ngành thường xuyên rà soát, nắm chắc các đối tượng, xây dựng chương trình, kế hoạch, đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục QP-AN cho phù hợp với từng đối tượng. Công tác bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho đội ngũ cán bộ chủ chốt các cấp, các ngành, địa phương trên địa bàn được xác định là một trọng tâm công tác, làm cơ sở tạo sự chuyển biến nhận thức và hành động cho đội ngũ cán bộ các cấp đối với công tác QP,QS trên địa bàn. Trong đó, giai đoạn 2011 đến 2013, tập trung hoàn thành tốt công tác bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho 100% số cán bộ từ đối tượng 1 đến đối tượng 5. Giai đoạn 2014 đến 2015, mở rộng diện bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho đối tượng là cán bộ Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, chức sắc, chức việc tôn giáo, già làng, trưởng bản..., trên toàn địa bàn.

Trong giáo dục QP-AN cho học sinh, sinh viên, Quân khu tập trung chỉ đạo, thực hiện theo giáo trình mới ban hành. Đồng thời, chỉ đạo BCHQS các tỉnh phối hợp với Sở Giáo dục-Đào tạo, tổ chức bồi dưỡng, đào tạo văn bằng 2 cho đội ngũ giáo viên giảng dạy môn giáo dục QP-AN trong các nhà trường; tổ chức thực hiện nghiêm túc Quyết định 69 của Bộ Giáo dục-Đào tạo ban hành quy định dạy, học và đánh giá kết quả công tác giáo dục QP-AN trong các nhà trường. Cùng với đó, chú ý làm tốt các hoạt động hội thi, hội thao QP-AN, hội thi giáo viên dạy giỏi môn giáo dục QP-AN, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục QP-AN trong hệ thống các nhà trường trên địa bàn.

Đối với công tác giáo dục QP-AN cho toàn dân, Quân khu tập trung chỉ đạo các đơn vị thuộc quyền chủ động phối hợp với Ban Tuyên giáo, các báo, đài phát thanh và truyền hình địa phương, Quân khu, Trung ương mở rộng diện phủ sóng, tích cực đổi mới nội dung, chương trình, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền; nhất là, đổi mới chuyên mục QPTD bằng tiếng dân tộc thiểu số, phù hợp với phong tục, tập quán của đồng bào để tuyên truyền, vận động đồng bào vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới thực hiện tốt công tác QP,QS; phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc các cấp, các tổ chức quần chúng trong công tác tuyên truyền, giáo dục QP-AN. Mặt khác, Quân khu chỉ đạo các đơn vị quân đội, các tổ, đội công tác 123 kết hợp tuyên truyền miệng với các hoạt động dân vận có ý nghĩa thiết thực, giúp cấp uỷ, chính quyền và nhân dân vùng sâu, vùng xa, biên giới củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị ở cơ sở, tham gia xoá đói giảm nghèo, cải thiện đời sống nhân dân… Qua đó, góp phần củng cố thế trận QPTD, “thế trận lòng dân”, phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết các dân tộc, của cả hệ thống chính trị cho nhiệm vụ QP-AN, ngăn chặn và làm thất bại chiến lược “Diễn biến hoà bình” của các thế lực thù địch, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội.

2. Coi trọng phối hợp với Tỉnh uỷ, UBND các tỉnh trên địa bàn lãnh đạo, chỉ đạo các cấp, ngành, địa phương thực hiện tốt việc kết hợp phát triển KT-XH với củng cố QP-AN, xây dựng KVPT vững chắc. Theo đó, Quân khu chỉ đạo BCHQS các tỉnh chú trọng tham mưu giúp cấp uỷ, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo các ban, ngành, địa phương thực hiện tốt việc kết hợp phát triển KT-XH với củng cố QP-AN ngay trong quy hoạch, kế hoạch phát triển tổng thể và trong từng giai đoạn của từng cấp, từng ngành. Trong đó, chú trọng công tác quy hoạch xây dựng hệ thống hạ tầng cơ sở, nhất là hệ thống quốc lộ, tỉnh lộ, đường giao thông liên xã, liên thôn (bản) và đường tuần tra biên giới tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng, hệ thống kênh, mương ở bản Tắp Tính-Đình Lập, hồ chứa nước Nậm Thín-Cao Lộc. Quân khu chỉ đạo Đoàn Kinh tế-quốc phòng 338 và 799 đẩy nhanh tiến độ xây dựng các công trình điện, đường, trường, trạm, nước sạch phục vụ nhu cầu dân sinh và quốc phòng trên địa bàn 5 huyện biên giới: Cao Lộc, Đình Lập, Lộc Bình, Bảo Lâm, Bảo Lạc. Bên cạnh đó, Quân khu phối hợp với Tỉnh uỷ, UBND 6 tỉnh trên địa bàn triển khai 94 dự án và 405 địa điểm phát triển KT-XH kết hợp với QP-AN đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; chỉ đạo Đoàn 3, Đoàn B.46 và N.575 tích cực rà phá bom mìn, vật liệu nổ theo Dự án 120, giải phóng thêm 76 ha đất ở huyện Tràng Định, Cao Lộc, Văn Lãng tỉnh Lạng Sơn; huyện Cần Nông, Thông Nông tỉnh Cao Bằng, tạo điều kiện để nhân dân phát triển kinh tế; chỉ đạo CQQS các cấp chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng thực hiện tốt việc thẩm định các dự án, công trình để đảm bảo đúng phê duyệt, đáp ứng yêu cầu phát triển KT-XH với tăng cường QP-AN, tăng cường thế trận KVPT; đồng thời, phối hợp với các ban, ngành, địa phương điều chỉnh, bổ sung, kiện toàn hệ thống các văn kiện tác chiến, phù hợp với thay đổi thực tế trên địa bàn; tổ chức tốt công tác huấn luyện, diễn tập KVPT theo kế hoạch. Trong năm 2011, Quân khu chỉ đạo tỉnh Bắc Ninh, Bắc Kạn và 20% huyện, thành phố diễn tập KVPT vận hành Cơ chế 02; các tỉnh tổ chức diễn tập chiến đấu-trị an cho 20-25% số xã (phường, thị trấn). Rút kinh nghiệm từ những năm trước, trong diễn tập, Quân khu chú trọng chỉ đạo gắn diễn tập các phương án tác chiến với xây dựng các công trình trong KVPT: căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu phương. Thời gian qua, tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn đã gắn kết tốt giữa diễn tập KVPT với xây dựng, củng cố hệ thống sở chỉ huy, căn cứ hậu phương, đảm bảo yêu cầu “cơ bản, vững chắc”, được trang bị hiện đại, đáp ứng tốt yêu cầu chiến tranh BVTQ nếu xảy ra. Cùng với đó, Quân khu chỉ đạo các đơn vị chủ động phối hợp với lực lượng công an, biên phòng trên địa bàn thực hiện tốt Nghị định 77/2010/NĐ-CP của Chính phủ trong quản lý đất và các công trình quốc phòng, xử lý các tình huống QP-AN, phòng chống và truy quét tội phạm, góp phần xây dựng địa bàn an toàn, giữ vững chủ quyền biên giới quốc gia; phối hợp với cấp uỷ, chính quyền các tỉnh biên giới đẩy mạnh các hoạt động đối ngoại quốc phòng, tăng cường mở rộng hợp tác với chính quyền, lực lượng biên phòng của các nước láng giềng có chung đường biên giới, góp phần bồi đắp tình hữu nghị, hoà bình, hợp tác và phát triển.

3. Xây dựng LLVT Quân khu vững mạnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ BVTQ trong thời kỳ mới. Theo đó, Quân khu tập trung xây dựng LLVT vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; thực sự là lực lượng trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân; có chất lượng tổng hợp, trình độ sẵn sàng chiến đấu cao, đủ khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ trong mọi tình huống. Đối với các đơn vị chủ lực, Quân khu tập trung bồi dưỡng, tập huấn nâng cao trình độ quản lý, chỉ huy, tổ chức huấn luyện cho đội ngũ cán bộ các cấp; chỉ đạo các đơn vị bám sát phương châm huấn luyện “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu, huấn luyện phân đội nhỏ, sát đối tượng, địa bàn tác chiến, nhất là trong điều kiện địch sử dụng vũ khí công nghệ cao. Đồng thời, tập trung huấn luyện cho bộ đội sử dụng thành thạo các loại vũ khí, trang bị có trong biên chế và các loại vũ khí mới được trang bị, nâng cao khả năng cơ động linh hoạt; chú trọng huấn luyện phân đội giỏi tác chiến độc lập; nâng cao khả năng tác chiến khi được tăng cường binh khí, kỹ thuật, tác chiến hiệp đồng binh chủng trong KVPT, bảo đảm luôn sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi trong mọi tình huống.

Đối với LLVT địa phương, Quân khu chỉ đạo BCHQS các tỉnh tập trung kiện toàn CQQS cấp xã (phường, thị trấn), các ban, ngành vững mạnh toàn diện. Trong đó, Quân khu phối hợp với các địa phương thực hiện nghiêm Kết luận số 41-KL/TW, ngày 31-3-2009 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về việc tổ chức xây dựng thí điểm chi bộ quân sự ở cấp xã (phường, thị trấn); chỉ định CQQS các cấp của tỉnh Bắc Ninh làm điểm về xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, sau đó tổ chức rút kinh nghiệm và nhân rộng trên toàn địa bàn. Đối với lực lượng dân quân tự vệ (DQTV), Quân khu phối hợp với các tỉnh trên địa bàn quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc Luật DQTV; chỉ đạo BCHQS Bắc Ninh, Bắc Giang, Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn hoàn thành Đề án xây dựng, huấn luyện và bảo đảm chính sách cho lực lượng DQTV giai đoạn 2011-2015; chỉ đạo CQQS Lạng Sơn thực hiện Đề án 1902/QĐ-TTg, ngày 15-8-2010 của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng mô hình điểm tiểu đội dân quân thường trực ở một xã biên giới; CQQS Cao Bằng xây dựng Đề án tổ chức, huấn luyện, hoạt động của lực lượng dân quân thường trực địa bàn biên giới theo Luật DQTV. Cùng với đó, Quân khu chỉ đạo CQQS các cấp trên địa bàn tập trung nâng cao chất lượng huấn luyện, đẩy mạnh công tác phát triển đảng trong lực lượng DQTV, nhất là các xã, bản vùng biên giới, địa bàn trọng điểm chiến lược. Đối với lực lượng dự bị động viên, Quân khu chỉ đạo BCHQS các tỉnh thực hiện tốt công tác đăng ký, quản lý nguồn; phối hợp với các đơn vị chủ lực thực hiện tốt công tác tuyển quân, kết hợp tuyển quân với xây dựng lực lượng dự bị động viên và phát triển đảng, đào tạo nguồn cán bộ cho cơ sở; huấn luyện chuyên môn, huấn luyện chuyển loại, bảo đảm khả năng động viên theo yêu cầu khi có lệnh.

Triển khai thực hiện đồng bộ các biện pháp nêu trên là cơ sở để Quân khu nâng cao hiệu quả công tác QP,QS, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ BVTQ trong tình hình mới.

Thiếu tướng BẾ XUÂN TRƯỜNG

Uỷ viên BCHTƯ Đảng, Tư lệnh Quân khu