Bảo đảm xe máy, vận tải là một trong những nội dung quan trọng trong xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân và bảo đảm tác chiến cho các lực lượng trên các chiến trường. Phát huy vai trò và truyền thống của mình, ngành Xe máy - Vận tải Quân đội luôn nỗ lực khắc phục khó khăn, xây dựng Ngành vững mạnh toàn diện, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc.

Hội nghị bàn giao Cục Xe máy, Cục Vận tải và tổ chức lại thành Cục Xe máy-Vận tải.

Ngày 18/4/1955, Cục Quản lý xe (tiền thân của Cục Xe - Máy) được thành lập. Đây là sự kiện quan trọng đánh dấu bước phát triển của ngành Xe - Máy về tổ chức, lực lượng và công tác tham mưu, chỉ đạo bảo đảm kỹ thuật xe - máy trong Quân đội. Ngay sau ngày thành lập và trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, mặc dù đứng trước muôn vàn khó khăn, song với quyết tâm vừa xây dựng vừa thực hiện nhiệm vụ, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Cục Xe - Máy đã vươn lên hoàn thành tốt chức năng tham mưu, quản lý nhà nước về chuyên ngành; đồng thời, trực tiếp chỉ đạo xây dựng, củng cố tiềm lực kỹ thuật, phối hợp với các ngành, lực lượng tổ chức thực hiện tốt công tác bảo đảm kỹ thuật xe - máy cho xây dựng lực lượng vũ trang và hoạt động tác chiến trên khắp các chiến trường, cùng quân và dân ta lập nên những chiến công vang dội, góp phần vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Cục Xe - Máy đã tham mưu cho Tổng cục Kỹ thuật, Bộ Quốc phòng nhiều nội dung, biện pháp đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kỹ thuật xe - máy và xây dựng lực lượng chuyên sâu, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, một số lực lượng tiến thẳng lên hiện đại. Trên thực tế, công tác tham gia bảo đảm trang bị, bảo đảm kỹ thuật xe - máy ngày càng đi vào chiều sâu, thực hiện đúng nguyên tắc, chế độ quy định. Hệ thống cơ sở bảo đảm kỹ thuật được quy hoạch, đầu tư nâng cấp và từng bước hiện đại hóa; công tác đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao được quan tâm, chú trọng. Đặc biệt, ngành Xe - Máy đã có bước tiến lớn trong việc bảo đảm đồng bộ trang bị, phương tiện cho các sư đoàn bộ binh đủ quân, đơn vị phòng không tầm thấp, đơn vị làm nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu ở các địa bàn trọng điểm chiến lược. Đẩy mạnh nghiên cứu, cải tiến, nâng cấp, từng bước vươn lên làm chủ công nghệ bảo quản, bảo dưỡng, sửa chữa và sản xuất vật tư kỹ thuật phục vụ khai thác, sử dụng vũ khí, trang bị kỹ thuật xe - máy, nhất là trang bị kỹ thuật xe - máy thế hệ mới. Nhờ đó, công tác kỹ thuật xe - máy đã góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, khả năng sẵn sàng chiến đấu, sức mạnh chiến đấu của Quân đội; bảo đảm cho Quân đội làm tốt vai trò là lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Với những thành tích đạt được, ngành Xe - Máy đã được Đảng, Nhà nước và Quân đội trao tặng nhiều phần thưởng cao quý¹.

Thực hiện Quyết định số 366/QĐ-BQP, ngày 24/01/2025 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về việc sáp nhập Tổng cục Hậu cần, Tổng cục Kỹ thuật để tổ chức lại thành Tổng cục Hậu cần - Kỹ thuật (thời  bình); trong đó, sáp nhập Cục Xe - Máy và Cục Vận tải thành Cục Xe máy - Vận tải, đặt ra cho ngành Xe máy - Vận tải nhiệm vụ nặng nề, như bảo đảm trang bị, bảo đảm kỹ thuật xe - máy, tăng - thiết giáp, quản lý nhà nước công tác kỹ thuật công binh, công tác an toàn giao thông trong Quân đội, công tác vận tải quân sự với mục tiêu, yêu cầu rất cao trong bối cảnh mới. Để hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ được giao, Ngành đã và đang triển khai toàn diện các giải pháp về chính trị, tư tưởng, tổ chức, chuyên môn nghiệp vụ, nhằm nâng cao năng lực, chất lượng công tác.

Trước hết, tập trung kiện toàn tổ chức, xây dựng lực lượng gắn với xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”. Phải khẳng định rằng, sự ra đời của Cục Xe máy - Vận tải là bước tiến lớn, tiền đề quan trọng trong hoàn thiện hệ thống quản lý, chỉ đạo ngành Xe máy - Vận tải quân sự cả ở cấp chiến lược, chiến dịch, chiến thuật. Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, trước mắt, Cục tập trung lãnh đạo, chỉ đạo khẩn trương ổn định tổ chức, biên chế; kiện toàn tổ chức đảng, tổ chức chỉ huy, đặc biệt tập trung chỉ đạo thực hiện tốt đại hội đảng các cấp, nâng cao năng lực lãnh đạo của các chi bộ, đảng bộ, nhất là cấp cơ sở. Cùng với đó, tập trung rà soát, bổ sung hoàn thiện hệ thống quy chế, quy định,… nâng cao hiệu lực, hiệu năng, hiệu quả hoạt động của từng cơ quan, đơn vị. Đẩy mạnh quán triệt nhiệm vụ, giáo dục động viên chính trị, tư tưởng, nhằm tăng cường đoàn kết, thống nhất, xây dựng quyết tâm cho cán bộ, nhân viên, chiến sĩ trong thực hiện nhiệm vụ. Mặt khác, Cục tăng cường kiểm tra các đầu mối nghiệp vụ cấp dưới sau sáp nhập, kịp thời phát hiện vướng mắc, bất cập, phát sinh để tham mưu với lãnh đạo, chỉ huy Tổng cục Hậu cần - Kỹ thuật, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng tổ chức điều chỉnh bảo đảm phù hợp với chức năng, nhiệm vụ.

Cùng với đó, toàn Ngành thực hiện tốt việc rà soát, nắm vững thực trạng đội ngũ cán bộ, nhân viên kỹ thuật; chủ động xây dựng lực lượng thường trực và lực lượng dự bị động viên theo đúng nguyên tắc, quy chế, quy trình; gắn quy hoạch với đào tạo, sắp xếp, bố trí sử dụng đội ngũ cán bộ phù hợp với lộ trình hiện đại hóa Quân đội. Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng, tăng cường hợp tác quốc tế; chú trọng khuyến khích cán bộ, nhân viên kỹ thuật tự học tập, tự bồi dưỡng để không ngừng nâng cao trình độ, đáp ứng yêu cầu phát triển mới. Ngoài ra, cấp ủy, chỉ huy các cấp duy trì nghiêm các chế độ trực, bổ sung, hoàn chỉnh hệ thống văn kiện, mẫu biểu thống nhất sau sáp nhập, thực hành luyện tập các phương án tác chiến theo quy định. Duy trì chặt chẽ, bảo đảm đầy đủ vật chất, vật tư xe - máy, vật chất, trang bị vận tải dự trữ cho nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, thường xuyên và đột xuất.

Hai là, thực hiện tốt chức năng tham mưu, chỉ đạo, triển khai hiệu quả công tác bảo đảm trang bị, bảo đảm kỹ thuật xe - máy, công tác vận tải, tàu thuyền  quân sự. Bám sát nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, thực tiễn tình hình xe - máy, nhu cầu sử dụng và nhiệm vụ vận chuyển trong toàn quân, thời gian tới, Ngành tập trung nghiên cứu, tham mưu, đề xuất với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về quy hoạch, sử dụng và dự trữ trang bị kỹ thuật xe - máy. Đồng thời, tham mưu mua sắm, sản xuất, cải tiến, đổi mới trang bị, phương tiện kỹ thuật xe - máy theo hướng hiện đại, phù hợp với nhiệm vụ của từng lực lượng; vận dụng linh hoạt, lựa chọn các phương thức, hình thức vận chuyển hợp lý, kết hợp sử dụng phương tiện vận tải quân sự với khai thác huy động phương tiện của nền kinh tế quốc dân để nâng cao năng lực vận tải đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội trong tình hình mới. Trước mắt, tập trung chỉ đạo bảo đảm hệ số kỹ thuật xe - máy đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, tham gia hội thi, hội thao và các nhiệm vụ đột xuất khác; trong đó, chú trọng bảo đảm kỹ thuật xe - máy, vận chuyển cho các hoạt động kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước; 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, v.v. Đồng thời, đẩy mạnh việc bảo dưỡng, sửa chữa đồng bộ xe ô tô, máy chuyên dùng của các quân binh chủng, xe chỉ huy tác chiến, xe - máy chuyên dùng, cứu hộ, cứu nạn, xe tăng - thiết giáp, các bộ cầu phà, v.v. Để nâng cao hiệu quả, Cục tiếp tục tăng cường phân cấp cho các cơ sở sửa chữa xe - máy cấp chiến dịch, các nhà máy, xí nghiệp cấp chiến lược. Tổ chức tạo nguồn bảo đảm vật tư kỹ thuật xe - máy đủ số lượng, đúng chủng loại, chất lượng tốt, đồng bộ cho các đơn vị. Tăng cường củng cố cơ sở bảo đảm kỹ thuật tại các kho chiến lược; bảo đảm cất giữ, tiếp nhận, cấp phát trang bị, vật tư kỹ thuật các chuyên ngành. Tiếp tục triển khai thực hiện cấp phát, thu hồi, điều chuyển trang bị xe - máy, tăng - thiết giáp theo Quyết định của Tổng Tham mưu trưởng. Chỉ đạo huấn luyện khai thác, sử dụng vũ khí, trang bị mới cho các đơn vị sau khi điều chỉnh. Cùng với đó, tăng cường tổ chức hướng dẫn, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trong toàn quân quán triệt, triển khai thực hiện có hiệu quả các nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn về công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông, trọng tâm là thực hiện Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ và các thông tư của Bộ Quốc phòng liên quan đến việc triển khai thi hành Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ; thực hiện tốt phong trào thi đua xây dựng đơn vị vận tải “Chính quy, an toàn, hiệu quả”, phong trào “Văn hóa giao thông với bình yên sông nước”. Tăng cường phối hợp, hiệp đồng với các cơ quan chức năng, kịp thời phát hiện, thông báo và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về trật tự, an toàn giao thông. Kiểm tra, giám sát công tác đào tạo, sát hạch lái xe quân sự; phối hợp nâng cao chất lượng chuyên mục “Lăng kính giao thông quân sự”, nhằm tuyên truyền xây dựng ý thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ trong tham gia giao thông.

Ba là, thực hiện tốt các chương trình, dự án, đề án, nghiên cứu chế tạo, cải tạo, cải hoán, hiện đại hóa trang bị kỹ thuật xe - máy quân sự, đề án đổi mới phương tiện vận tải thủy quân sự. Trong bối cảnh nguồn cung vũ khí, trang bị kỹ thuật bị ảnh hưởng bởi sự biến động về các yếu tố chính trị, quân sự trên thế giới, để nâng cao hiệu quả công tác bảo đảm trang bị, kỹ thuật xe - máy, Ngành tiếp tục đẩy mạnh triển khai thực hiện Nghị quyết số 1656-NQ/QUTW; Nghị quyết số 1658-NQ/QUTW, ngày 20/12/2022 của Quân ủy Trung ương về lãnh đạo công tác kỹ thuật, công tác hậu cần đến năm 2030 và những năm tiếp theo; Kế hoạch chuyển đổi số ngành Kỹ thuật giai đoạn 2022 - 2025, định hướng đến năm 2030. Trước mắt, tập trung triển khai, thực hiện tốt các đề án, dự án trọng tâm; tích cực đẩy mạnh cải cách hành chính gắn với chuyển đổi số; nghiên cứu, ứng dụng công nghệ, triển khai các đề tài khoa học nhằm giải quyết những vấn đề liên quan đến công tác khai thác, quản lý, sử dụng, sửa chữa trang bị, phương tiện, nhất là các loại xe - máy thế hệ mới và công tác vận tải, tàu thuyền quân sự. Phát huy tính sáng tạo, các mô hình sáng kiến cải tiến kỹ thuật có giá trị, kịp thời ứng dụng, nhân rộng trong thực tiễn. Tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu, sản xuất vật tư kỹ thuật xe - máy, ưu tiên các loại vật tư kỹ thuật đặc chủng, khan hiếm trên thị trường để bảo đảm cho các trang bị kỹ thuật xe - máy hiện có, sử dụng trong các năm tiếp theo. Chú trọng yếu tố dự báo, phát hiện những vấn đề mới, tạo bước đột phá trong ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào công tác chỉ huy, điều hành thực hiện nhiệm vụ.

Trước yêu cầu, nhiệm vụ mới đặt ra, ngành Xe máy - Vận tải tiếp nối, phát huy truyền thống  của Cục Xe - Máy và Cục Vận tải, đẩy mạnh đổi mới, sáng tạo, quyết tâm nâng cao chất lượng công tác, xây dựng Ngành vững mạnh toàn diện, góp phần cùng toàn quân thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Thiếu tướng NGUYỄN QUẾ LÂM, Cục trưởng Cục Xe máy - Vận tải
______________________        

1 - Có 50 tập thể, 35 cá nhân được tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Cục Xe - Máy được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Huân chương Độc lập hạng Nhất (năm 2001); Huân chương Quân công hạng Nhất (năm 1984), hạng Nhì (năm 2010), hạng Ba (năm 2006, 2020); Huân chương Chiến công hạng Nhất (năm 1984, 1994), hạng Nhì (năm 1985, 2005, 2007), hạng Ba (năm 1973, 1999, 2002); Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất (năm 2015), hạng Nhì (năm 2010), hạng Ba (năm 2021), v.v.