Tr­ường Quân sự Quân khu 3 thành lập ngày 10 tháng 4 năm 1946, với tên gọi ban đầu là Trường Quân chính Bạch Đằng. Nhiệm vụ trọng tâm của Nhà tr­ường là đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật cho lực l­ượng vũ trang (LLVT) Quân khu 3 và quân đội.

 Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, Nhà trường đã đào tạo, bổ túc được 43.978 cán bộ, góp phần vào thắng lợi vĩ đại của sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Bước sang thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nhiệm vụ giáo dục-đào tạo (GD-ĐT) của Nhà trường có sự phát triển, phải đảm nhiệm đào tạo, bồi dưỡng cho nhiều đối tượng, trong đó có nhiệm vụ bồi dưỡng kiến thức quốc phòng-an ninh (QP-AN) cho đối tượng 2 trên địa bàn. Năm 2008, Nhà trư­ờng đ­ược Bộ Quốc phòng quyết định xây dựng thành trường trọng điểm trong hệ thống nhà trư­ờng quân đội. Năm 2009, Chính phủ có quyết định thực hiện Đề án xây dựng Trung tâm giáo dục QP-AN tại Nhà tr­ường (là một trong 7 trung tâm giáo dục QP-AN trực thuộc Bộ)... Trước tình hình đó, Nhà trường đã quán triệt sâu sắc tư duy mới về quân sự, quốc phòng của Đảng, đẩy mạnh đổi mới, không ngừng nâng cao chất lượng GD-ĐT, được Bộ Tư lệnh Quân khu 3 và các địa phương trên địa bàn đánh giá cao.

Trải qua 65 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, cán bộ, giáo viên, học viên, công nhân viên, chiến sĩ Nhà trường luôn khắc ghi lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Dù khó khăn đến đâu cũng phải thi đua dạy tốt, học tốt", phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; đã đào tạo, bồi dưỡng trên 100.000 sĩ quan, hạ sĩ quan và cán bộ các địa phương, 1.058 học viên quốc tế. Với nhiều thành tích đạt được, Nhà trường đã được Đảng, Chính phủ, Bộ Quốc phòng và Quân khu trao tặng nhiều phần thưởng cao quý. Đặc biệt, ngày 17-3-2005, Nhà trường vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân.

Để có được kết quả đó, Nhà trường đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp; trong đó, tập trung trước hết vào việc xây dựng đội ngũ cán bộ, giáo viên vững mạnh, có phẩm chất, đạo đức và năng lực tốt. Công tác này được Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường thường xuyên quan tâm chăm lo. Hằng năm, Nhà trường tổ chức khảo sát, đánh giá chất lượng giáo viên, làm cơ sở xây dựng quy hoạch, sử dụng, đào tạo, sắp xếp, bố trí hợp lý. Trong quá trình triển khai thực hiện, Nhà trường còn chủ động kế hoạch bổ sung số lượng giáo viên còn thiếu, cân đối kịp thời giữa yêu cầu trước mắt và lâu dài, giữa số lượng và chất lượng, bảo đảm sự  ổn định và phát triển kế tiếp giữa các thế hệ, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao.

Trong công tác tập huấn, bồi dưỡng, Nhà trường chú trọng nâng cao trình độ sư phạm, kỹ năng sử dụng phương tiện kỹ thuật dạy-học hiện đại; những phương pháp giảng dạy mới trên cơ sở sử dụng thiết bị công nghệ thông tin. Năm 2010, Nhà trường đã tập huấn chuyên ngành cho 174 giáo viên các khoa; tập huấn Điều lệnh đội ngũ (sửa đổi) cho 319 cán bộ, giáo viên. Nội dung tập huấn, bồi dưỡng giáo viên được chọn lọc; coi trọng những nội dung mới, những vấn đề về quan điểm, đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng... Cùng với đó, Nhà trường tạo mọi điều kiện để cán bộ, giáo viên tham gia các lớp tập huấn do Quân khu, Bộ Quốc phòng tổ chức. Để bổ sung, củng cố kiến thức lý luận, gắn lý luận với thực tiễn, nhà trường với địa phương, đơn vị, Nhà trường luôn chú trọng thực hiện kế hoạch luân phiên sắp xếp cho giáo viên đi thực tế tại các đơn vị; thường xuyên tổ chức cho cán bộ, giáo viên tham quan diễn tập khu vực phòng thủ ở các địa phương trong Quân khu. Những biện pháp cụ thể đó góp phần thiết thực nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên của Nhà trường; khơi dậy tiềm năng, phát huy tinh thần tích cực, sáng tạo, ý thức trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, giáo viên. Đến nay, Nhà trường có hàng trăm lượt đồng chí đạt danh hiệu Giáo viên dạy giỏi cấp Nhà trường, 10 đồng chí đạt danh hiệu Giáo viên giỏi cấp toàn quân, 5 đồng chí được phong tặng danh hiệu Nhà giáo ưu tú; số cán bộ, giáo viên có trình độ đại học, thạc sĩ đạt trên 80%.

Hai là, đẩy mạnh đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp dạy-học phù hợp với đặc điểm địa bàn, đối tượng đào tạo, bồi dưỡng.

Những năm gần đây, Nhà trường đảm nhiệm đào tạo, bồi dưỡng nhiều đối tượng, có năm lên tới 47 đối tượng, với lưu lượng gần 5.000 học viên, trong đó có nhiều đối tượng mới, như: bồi dưỡng QP-AN cho đối tượng 2 của các địa phương trên địa bàn Quân khu, đào tạo cán bộ Quân đội nhân dân Lào; liên kết với các trường đại học, học viện, nhà trường trong và ngoài quân đội đào tạo bậc đại học, cao đẳng và trung cấp... Trước yêu cầu nâng cao hiệu quả giảng dạy cho từng đối tượng, Nhà trường đã tăng cường đổi mới và điều chỉnh nội dung theo hướng phù hợp, sát với đặc điểm địa bàn, mục tiêu đào tạo; chú trọng tăng thời gian thực hành, nội dung huấn luyện đêm, luyện tập các tình huống chiến thuật. Mặt khác, Nhà trường tổ chức rà soát chương trình, từng bước khắc phục sự lạc hậu và những trùng lắp về nội dung giữa các bậc học, môn học; tập trung thích đáng cho chương trình đào tạo theo chức vụ ban đầu đảm nhiệm sau khi ra trường.

Việc đổi mới phương pháp giảng dạy được thống nhất từ việc chuẩn bị bài giảng, vận dụng nguyên tắc chung sao cho phù hợp với địa bàn Quân khu và khêu gợi, mở rộng vấn đề để phát huy sự sáng tạo của học viên. Các khoa giáo viên luôn chú trọng bồi dưỡng, trao đổi, kết hợp chặt chẽ giữa phương pháp dạy học truyền thống với phương pháp dạy học hiện đại; phương pháp sử dụng máy vi tính trong biên soạn giáo án, bài giảng và kết hợp trình chiếu trong thực hành giảng bài. Phương pháp dạy học tích cực được Nhà trường tăng cường vận dụng theo yêu cầu: lấy người học làm trung tâm, chú trọng phát huy khả năng độc lập, sáng tạo của học viên; đồng thời, tập trung nâng cao kỹ năng thực hành bài giảng của giáo viên, tăng cường gợi mở vấn đề, hướng dẫn trao đổi, thảo luận, nhằm phát huy tư duy độc lập, sáng tạo của người học. Nhà trường còn coi trọng truyền thụ những bài học kinh nghiệm đúc rút qua thực tiễn hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ vào quá trình giảng dạy, huấn luyện, diễn tập; khuyến khích việc chọn lọc cập nhật khai thác thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng đưa vào bài giảng. Trước thực tế những hạn chế của một số giáo viên trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy, nhất là trong vận dụng phương pháp dạy học tích cực, các khoa giáo viên đã tập trung thực hiện tốt nền nếp, chế độ thông qua giáo án, bài giảng theo đúng phân cấp; tăng cường giảng mẫu, kiểm tra, dự giảng, kịp thời rút kinh nghiệm và phổ biến kinh nghiệm hay. Bên cạnh đó, Nhà trường còn chủ động phối hợp với các trường đại học, cao đẳng chuyên nghiệp trên địa bàn đóng quân tổ chức các cuộc hội thảo, mời giáo viên giỏi giảng mẫu,… Do đó, nhiều năm qua, chất lượng GD-ĐT của Nhà trường có chuyển biến tích cực; tỷ lệ học viên tốt nghiệp khá, giỏi năm 2010 đạt trên 80%.

Cùng với nâng cao chất lượng giảng dạy, phong trào nghiên cứu khoa học, sáng kiến, cải tiến kỹ thuật của Trường cũng được duy trì thường xuyên, được đông đảo cán bộ, giáo viên tham gia. Từ năm 2000 đến 2010, Nhà trường có gần 100 đề tài, chuyên đề, sáng kiến (7 cấp bộ; 18 cấp quân khu; 70 cấp nhà trường) được nghiệm thu, ứng dụng hiệu quả vào thực tế. Trong đó, có 2 đề tài cấp bộ là: “Tổ chức phương pháp diễn tập khu vực phòng thủ cấp huyện” và đề tài “ Cải tiến bia vận động bắn bài 2” được Bộ Quốc phòng tặng Bằng khen. Tổng kết công tác nghiên cứu khoa học-công nghệ 5 năm (2006-2010), Nhà trường được Quân khu 3 đề nghị Bộ Quốc phòng tặng Bằng khen.

Ba là, đẩy mạnh phong trào Thi đua Quyết thắng, xây dựng Nhà trường chính quy, mẫu mực, quản lý kỷ luật tốt.

Nhận thức đúng vị trí, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác thi đua-khen thưởng và phong trào Thi đua Quyết thắng đối với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, Đảng uỷ, Ban Giám hiệu Nhà trường đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng kế hoạch, xác định nội dung, chỉ tiêu, biện pháp thi đua sát đúng với chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, khoa giáo viên, đơn vị. Mỗi phong trào thi đua, cuộc vận động đều được tổ chức chặt chẽ các bước từ phát động, đăng ký giao ước, kiểm tra, chấm điểm thi đua và sơ kết, đánh giá, rút kinh nghiệm; qua đó, biểu dương, khen thưởng kịp thời những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc, tạo khí thế thi đua sôi nổi, góp phần nâng cao chất lượng dạy-học của Nhà trường. Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” được Nhà trường chỉ đạo chặt chẽ, hướng vào những việc làm thiết thực, nhằm nâng cao chất lượng GD-ĐT và phẩm chất, đạo đức của cán bộ, đảng viên. Tổng kết Cuộc vận động, Nhà trường đã khen thưởng 7 tập thể, 24 cá nhân có thành tích xuất sắc. Hiện nay, cán bộ, đảng viên, công nhân viên, chiến sĩ Nhà trường tiếp tục học tập Bác bằng những việc làm thiết thực trong giảng dạy, công tác, chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội, thực hành tiết kiệm...  Cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” được duy trì chặt chẽ, góp phần khắc phục những biểu hiện tiêu cực làm ảnh hưởng đến bản chất, uy tín của người cán bộ, giáo viên. Năm 2010, các phong trào thi đua của Nhà trường hướng vào thực hiện 5 tiêu chuẩn xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện; nhiều phong trào đã đạt hiệu quả thiết thực, như: “Mừng Đảng, mừng Xuân, thi đua dạy tốt, học tốt, kỷ luật nghiêm, sẵn sàng chiến đấu cao” và 3 đợt thi đua cao điểm “Thần tốc-Quyết thắng”; “Phất cao cờ hồng Tháng Tám”; “Âm vang Sông Hồng”... Những năm gần đây, Nhà trường thường xuyên là một trong những đơn vị dẫn đầu phong trào Thi đua Quyết thắng của LLVT Quân khu 3.

Quán triệt và thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu về xây dựng chính quy, Nhà trường đang tập trung thực hiện 2 khâu đột phá là: rèn luyện kỷ luật, xây dựng nền nếp chính quy và cải cách hành chính quân sự. Trong điều kiện có nhiều đối tượng về học tập, bồi dưỡng, Đảng uỷ, Ban Giám hiệu Nhà trường hết sức quan tâm thực hiện các biện pháp xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật phù hợp với từng đối tượng. Trong đó, chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ, giáo viên thành những tấm gương mẫu mực về thực hiện nền nếp, tác phong chính quy, làm cơ sở nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, Điều lệnh, điều lệ quân đội và các chế độ quy định của các đối tượng khác, góp phần xây dựng Nhà trường vững mạnh toàn diện.

Phát huy truyền thống "Đoàn kết, nghiêm túc, tự lực, tự cường, khắc phục khó khăn, dạy tốt, học tốt" và kết quả đã đạt được, cán bộ, giáo viên, học viên, công nhân viên, chiến sĩ của Nhà trường đang nỗ lực phấn đấu vượt qua khó khăn, thách thức, quyết tâm hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, thiết thực lập thành tích kỷ niệm 65 năm ngày thành lập Trường.

Đại tá PHẠM QUỐC THÁI

Hiệu trưởng