Huấn luyện chiến sĩ mới là giai đoạn quan trọng, bước khởi đầu mang tính bản lề để hình thành kỹ năng quân sự, phẩm chất, bản lĩnh, năng lực của người quân nhân cách mạng. Nhận thức sâu sắc điều đó, Sư đoàn 3 (Quân khu 1) đặc biệt quan tâm tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện công tác huấn luyện chiến sĩ mới bằng nhiều chủ trương, biện pháp thiết thực, hiệu quả. Do đó, kết quả huấn luyện chiến sĩ mới của Sư đoàn luôn đạt khá, giỏi và bảo đảm an toàn tuyệt đối, không có trường hợp đào ngũ, vắng mặt trái phép hay vi phạm kỷ luật phải xử lý. Hiện tại, chiến sĩ mới của Sư đoàn được tuyển chọn từ 04 tỉnh (Bắc Giang, Bắc Ninh, Lạng Sơn và Thái Nguyên), phần lớn là con em đồng bào dân tộc ở vùng sâu, vùng xa, trình độ, nhận thức không đồng đều. Trong khi đó, điều kiện cơ sở vật chất phục vụ huấn luyện của Sư đoàn có mặt chưa theo kịp sự phát triển của nhiệm vụ; đội ngũ cán bộ trực tiếp huấn luyện kinh nghiệm, kỹ năng có mặt còn hạn chế, nhất là nắm bắt, quản lý tư tưởng bộ đội, v.v. Từ thực tiễn thực hiện nhiệm vụ quan trọng này, Sư đoàn rút ra một số kinh nghiệm; đồng thời, cũng là những biện pháp đang được triển khai trong huấn luyện chiến sĩ mới năm 2024.

Huấn luyện đường ngắm cơ bản cho chiến sĩ mới.

Trước hết, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với nhiệm vụ huấn luyện chiến sĩ mới. Quán triệt, thực hiện các nghị quyết, hướng dẫn của cấp trên về công tác huấn luyện, trực tiếp là mệnh lệnh huấn luyện và quyết định giao chỉ tiêu tiếp nhận công dân nhập ngũ của Tư lệnh Quân khu, hằng năm, Đảng ủy Sư đoàn ra nghị quyết chuyên đề lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ tiếp nhận, huấn luyện chiến sĩ mới và chỉ đạo các đơn vị xây dựng nghị quyết lãnh đạo, kế hoạch tổ chức thực hiện. Trong đó, xác định rõ chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện; phân công, giao trách nhiệm cụ thể cho từng đảng ủy viên trực tiếp theo dõi, chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện của các cơ quan, đơn vị. Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, nhất là đơn vị trực tiếp làm nhiệm vụ huấn luyện chiến sĩ mới tăng cường giáo dục, quán triệt cho cán bộ, chiến sĩ nhận thức đầy đủ vị trí, ý nghĩa của nhiệm vụ huấn luyện chiến sĩ mới, nắm vững nội dung, chỉ tiêu, yêu cầu trong huấn luyện, cùng những khó khăn, thách thức. Qua đó, tạo sự thống nhất về nhận thức, hành động, xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ có động cơ, trách nhiệm đúng đắn, phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn đơn vị hướng vào hoàn thành tốt nhiệm vụ này.

Những năm gần đây, công tác tuyển quân được giao cho các địa phương thực hiện “tròn khâu”, nhưng để đảm bảo chất lượng, Sư đoàn chủ động phối hợp, hiệp đồng với các địa phương giao quân để nắm, sàng lọc nguồn, nâng cao chất lượng tuyển chọn đầu vào, làm tốt công tác tiếp nhận và chuẩn bị huấn luyện chiến sĩ mới. Bám sát chỉ tiêu, kế hoạch trên giao, hằng năm, Sư đoàn lựa chọn, cử các đồng chí cán bộ có kinh nghiệm phối hợp với địa phương giao quân thực hiện chặt chẽ các bước nhận quân theo quy định. Trên cơ sở đó, tổ chức phân loại đối tượng, xây dựng kế hoạch phúc tra sức khỏe, chuẩn bị công tác tiếp nhận, biên chế chiến sĩ mới đảm bảo sự đồng đều về nhận thức, cân đối về vùng miền, tránh tình trạng bè phái, cục bộ địa phương,… tạo điều kiện thuận lợi triển khai các bước huấn luyện tiếp theo.

Chủ động chuẩn bị sớm, toàn diện, chu đáo về mọi mặt là một trong những kinh nghiệm hàng đầu trong nâng cao chất lượng huấn luyện chiến sĩ mới. Bám sát văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Quân khu, Sư đoàn chủ động rà soát đội ngũ cán bộ, ưu tiên lựa chọn các đồng chí có năng lực, kinh nghiệm để sắp xếp kiện toàn khung đơn vị huấn luyện chiến sĩ mới. Đồng thời, chỉ đạo xây dựng kế hoạch, tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cho cán bộ khung huấn luyện theo phân cấp. Để đạt hiệu quả cao, Sư đoàn chỉ đạo duy trì nền nếp tập huấn, bồi dưỡng ở các cấp, với phương châm “thiết thực, hiệu quả”, thực hiện “yếu khâu nào bồi dưỡng khâu đó, cấp trên bồi dưỡng cấp dưới, cán bộ có kinh nghiệm bồi dưỡng cán bộ trẻ ít kinh nghiệm”. Sư đoàn yêu cầu, nội dung tập huấn, bồi dưỡng cán bộ hằng năm phải có sự đổi mới, sáng tạo, bảo đảm sát yêu cầu thực tiễn. Năm nay, nét mới trong tập huấn, bồi dưỡng cán bộ của Sư đoàn là tổ chức kiểm tra thực hành bắn súng AK, ném lựu đạn, đánh thuốc nổ và kiến thức về nắm bắt, giải quyết tư tưởng cho chiến sĩ theo tài liệu “100 tình huống tư tưởng có thể nảy sinh ở đơn vị và gợi ý biện pháp xử lý của cán bộ cơ sở” của Tổng cục Chính trị đối với 100% cán bộ tập huấn.

Hoạt động văn hóa thể thao trong ngày nghỉ của Sư đoàn.

Trong quá trình huấn luyện, Sư đoàn chỉ đạo các đơn vị bám sát phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, chú trọng đổi mới nội dung, phương pháp huấn luyện, tăng cường hội thao, hợp luyện, kiểm tra, rút kinh nghiệm. Theo đó, Sư đoàn yêu cầu các đơn vị thực hiện chính quy trong huấn luyện ngay từ ngày đầu, tuần đầu, chú trọng thực hành, làm mẫu các động tác, thực hiện chia nhỏ, tập đều; từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, hướng dẫn, uốn nắn kiên trì, tỉ mỷ cho bộ đội từng nội dung, động tác,... tránh nóng vội đốt cháy giai đoạn gây tâm lý, áp lực căng thẳng cho chiến sĩ. Đồng thời, duy trì nghiêm nền nếp, chế độ huấn luyện; tổ chức sửa tập từng động tác, yếu lĩnh ngay tại thực địa để chiến sĩ luyện tập thống nhất, kịp thời uốn nắn, chỉnh sửa sai sót của từng chiến sĩ, không để sai thành “cố tật”, nhất là các nội dung về Điều lệnh đội ngũ, kỹ thuật bắn súng bộ binh, ném lựu đạn, tra lắp đồ dùng gây nổ, v.v. Sau mỗi buổi huấn luyện, các đơn vị đều dành thời gian hội thao, kiểm tra, đánh giá kết quả; trên cơ sở đó, chỉ huy đơn vị nắm và phân loại đối tượng để có phương pháp kèm cặp, bồi dưỡng phù hợp. Việc rút kinh nghiệm huấn luyện cũng được Sư đoàn chỉ đạo tổ chức sau mỗi ngày, tuần, khoa mục huấn luyện để thống nhất nội dung và thực hiện cán bộ giỏi nội dung nào trực tiếp rút kinh nghiệm nội dung đó, không giao cho một cán bộ đại diện rút kinh nghiệm tất cả các nội dung, khắc phục tình trạng nhận xét chung chung, bảo đảm tính thực sự, thực tế, chỉ đúng hạn chế, khuyết điểm của bộ đội trong từng nội dung.

Những năm gần đây, do tác động từ mặt trái của internet, mạng xã hội,… nên ngày càng có nhiều chiến sĩ mới sống khép kín, ít giao lưu, chia sẻ; tư tưởng, tâm lý dễ bị tác động, diễn biến phức tạp,... gây khó khăn trong công tác nắm, quản lý tư tưởng bộ đội, tiềm ẩn nguy cơ vi phạm kỷ luật. Khắc phục thực trạng này, Sư đoàn tập trung làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng; kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện với rèn luyện kỷ luật, xây dựng nền nếp chính quy. Quán triệt, thực hiện Chỉ thị số 01/CT-QK, ngày 01/01/2023 của Tư lệnh Quân khu “Về việc tiếp tục tăng cường quản lý, giáo dục bộ đội chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội và bảo đảm an toàn trong lực lượng vũ trang Quân khu”, Sư đoàn đã ban hành các kế hoạch, hướng dẫn và triển khai đồng bộ, thống nhất trong toàn Đơn vị. Trên cơ sở đó, các cơ quan, đơn vị tăng cường phổ biến, quán triệt nhiệm vụ, các quy định của đơn vị; kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục truyền thống, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” với tuyên truyền kết quả huấn luyện chiến sĩ mới của năm trước nhằm xây dựng niềm vinh dự, tự hào, trách nhiệm cho bộ đội. Đồng thời, giải quyết tốt các mối quan hệ, xây dựng môi trường đoàn kết, gần gũi giữa cán bộ với chiến sĩ, chiến sĩ với chiến sĩ, chống bè phái, cục bộ địa phương, chia rẽ, gây mất đoàn kết. Để nắm, quản lý tư tưởng, tình cảm của bộ đội, ngay sau khi chiến sĩ về đơn vị, Sư đoàn tiến hành lập “Hồ sơ thông tin chiến sĩ”, với đầy đủ các thông tin, như: sở thích cá nhân, sở trường, nguyện vọng của bản thân và đăng ký tình hình tư tưởng của chiến sĩ hằng tuần, tháng. Trong quá trình huấn luyện, các đơn vị phát huy tốt vai trò của “tổ 3 người cùng tiến”, hệ thống chiến sĩ bảo vệ để nắm bắt tâm lý, tình hình tư tưởng chiến sĩ; thực hiện nghiêm Quy chế Dân chủ cơ sở, duy trì nền nếp sinh hoạt “Ngày chính trị và văn hóa, tinh thần”, thường xuyên lắng nghe, nắm bắt tình hình tư tưởng, giải quyết kịp thời những tâm tư, nguyện vọng, vướng mắc của chiến sĩ mới, nhất là những đồng chí có hoàn cảnh gia đình khó khăn, ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đáng chú ý, Sư đoàn tích cực phát huy hiệu quả các mô hình trong công tác giáo dục chính trị tư tưởng, như: giao lưu chiến sĩ cũ với chiến sĩ mới với chủ đề “Về đây đơn vị là nhà, cán bộ, chiến sĩ đều là anh em”; Lá thư từ Sư đoàn 3 Sao Vàng; “Nhóm Zalo - Đồng hành cùng chiến sĩ”,... nhằm tạo điều kiện thuận lợi để cán bộ, chiến sĩ giao lưu, chia sẻ, động viên, giúp đỡ lẫn nhau trong sinh hoạt, công tác; đồng thời, xác định đây là một “kênh” để chỉ huy các cấp nắm chắc tâm tư, nguyện vọng của chiến sĩ mới, có biện pháp quản lý và làm tốt công tác tư tưởng trong đơn vị. Cùng với đó, Sư đoàn chú trọng tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí, thể dục, thể thao, văn hóa, văn nghệ trong ngày nghỉ, giờ nghỉ, tạo không khí vui tươi, lành mạnh trong đơn vị, giúp chiến sĩ mới yên tâm gắn bó với đơn vị. Tăng cường công tác quản lý, rèn luyện kỷ luật, duy trì nền nếp chính quy ngay từ ngày đầu, tuần đầu để chiến sĩ mới hình thành thói quen sinh hoạt, học tập theo chế độ quy định. Để đạt hiệu quả cao, Sư đoàn đề cao tính tiền phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ trung đội, tiểu đội - những người trực tiếp sinh hoạt, học tập, rèn luyện cùng chiến sĩ mới; thông qua hành động, việc làm cụ thể để giáo dục, hướng dẫn bộ đội tự giác chấp hành nghiêm kỷ luật. Mặt khác, Sư đoàn chỉ đạo đơn vị giữ mối liên hệ mật thiết với cấp ủy, chính quyền các địa phương và gia đình quân nhân trong việc phối hợp trao đổi thông tin, động viên, giáo dục con em; duy trì nền nếp mời cán bộ lãnh đạo các địa phương giao quân, đại diện gia đình chiến sĩ mới có thành tích xuất sắc tham dự Lễ tuyên thệ chiến sĩ mới, qua đó tăng cường sự gắn bó trách nhiệm giữa Sư đoàn với địa phương, gia đình quân nhân, khích lệ, lan tỏa niềm vinh dự, tự hào cho cán bộ, chiến sĩ.

Cùng với các biện pháp trên, Sư đoàn đặc biệt quan tâm chăm lo bảo đảm tốt đời sống, sức khỏe cho bộ đội. Các đơn vị huấn luyện chiến sĩ mới được ưu tiên bảo đảm tốt nhất mọi mặt về hậu cần; chuẩn bị chu đáo từ cảnh quan, môi trường đến nơi ăn, ở, sinh hoạt,… trước khi đón bộ đội về đơn vị. Sư đoàn yêu cầu lực lượng hậu cần đề cao trách nhiệm thực sự “như là người mẹ, người chị của người binh nh씹, tích cực chế biến, cải tiến món ăn, bảo đảm cho bộ đội ăn ngon, đủ tiêu chuẩn, định lượng. Đồng thời, tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn vệ sinh phòng bệnh, phòng dịch, kịp thời thăm khám, điều trị, động viên khi bộ đội ốm đau, mệt mỏi, giữ vững quân số khỏe huấn luyện.

Kết quả, kinh nghiệm đã đạt được là cơ sở để Sư đoàn 3 tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ huấn luyện chiến sĩ mới năm 2024 và những năm tiếp theo, thiết thực chuẩn bị vững chắc cho Sư đoàn nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.

Đại tá NGUYỄN ANH TUẤN, Phó Sư đoàn trưởng kiêm Tham mưu trưởng
________________       

1 - Hồ Chí Minh – Toàn tập, Tập 7, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 180.