Nằm ở trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, Quận 3 là địa bàn đông dân cư, mặt bằng dân trí cao, với nhiều tiềm năng phát triển kinh doanh, dịch vụ; đồng thời, là nơi dung chứa nhiều đầu mối giao thông trọng điểm, nên có vị trí quan trọng về nhiều mặt. Những năm qua, cùng với tập trung đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, Quận luôn coi trọng thực hiện tốt công tác quân sự, quốc phòng địa phương; trong đó, tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ (sau đây gọi tắt là công tác tuyển quân) là một nhiệm vụ trọng tâm. Hiện nay, bên cạnh những thuận lợi, công tác tuyển quân của các địa phương nói chung, của Quận nói riêng còn những khó khăn, nhất là trong đăng ký, quản lý nguồn công dân trong độ tuổi nhập ngũ do di, biến động nhân khẩu, hộ khẩu, đối tượng được tạm hoãn thực hiện nghĩa vụ quân sự, v.v. Trước thực tế đó, Ban Chỉ huy Quân sự Quận đã tham mưu cho Quận ủy, Ủy ban nhân dân Quận tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ, thống nhất; huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các đoàn thể và toàn dân đối với công tác quan trọng này. Do đó, Quận luôn hoàn thành 100% chỉ tiêu tuyển quân với chất lượng ngày càng cao (tỷ lệ đoàn viên đạt 90% trở lên, đảng viên đạt trên 2%; chất lượng về tiêu chuẩn chính trị, sức khỏe được đảm bảo theo quy định; tỷ lệ tốt nghiệp đại học, cao đẳng đạt trên 50%), được Bộ Tư lệnh Thành phố, các đơn vị nhận quân ghi nhận, đánh giá cao. Ba năm liên tục (2021, 2022, 2023) Hội đồng Nghĩa vụ quân sự Quận được Ủy ban nhân dân Thành phố tặng Bằng khen vì “Đã có thành tích xuất sắc trong công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ”.

Lãnh đạo địa phương tặng quà, động viên thanh niên lên đường nhập ngũ.

Thực tế cho thấy, kết quả công tác tuyển quân được quyết định trước hết bởi vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền và sự vào cuộc của các cấp, các ngành, đoàn thể địa phương. Trên cơ sở quán triệt Luật Nghĩa vụ quân sự, các thông tư, chỉ thị, thông tri, hướng dẫn của trên về công tác tuyển quân¹, Ban Chỉ huy Quân sự Quận phát huy vai trò nòng cốt, chủ trì tham mưu cho Quận ủy, Ủy ban nhân dân, Hội đồng Nghĩa vụ quân sự Quận ban hành đầy đủ các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện công tác tuyển quân và triển khai cụ thể đến các cấp, ngành, phường để thống nhất, thực hiện theo nguyên tắc: Đảng lãnh đạo, chính quyền điều hành, hội đồng nghĩa vụ quân sự làm tham mưu, cơ quan quân sự là trung tâm hiệp đồng và lấy kết quả công tác tuyển quân là một tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ quốc phòng, quân sự hằng năm. Theo đó, trong nghị quyết lãnh đạo của đảng ủy các phường đều xác định mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể với chủ trương, giải pháp sát đúng, phù hợp; đồng thời, phổ biến, quán triệt đến từng tổ đảng, chi bộ, tổ dân phố. Để đảm bảo thực hiện tốt “tròn khâu”, “tuyển người nào, chắc người đó”, Quận chú trọng kiện toàn, nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng Nghĩa vụ quân sự; hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành của chính quyền các cấp trong thực hiện các khâu, các bước tuyển quân. Cơ quan quân sự các cấp phát huy vai trò trung tâm, tích cực bám cơ sở, phối hợp, hiệp đồng với Mặt trận Tổ quốc, ban, ngành, đoàn thể xây dựng, tổ chức thực hiện kế hoạch tuyển quân, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong tuyên truyền, giáo dục, động viên, đăng ký, phúc tra, xét duyệt nguồn,… đảm bảo dân chủ, công khai, công bằng, đúng quy định.

Thời gian qua, lợi dụng một số vụ việc vi phạm pháp luật, kỷ luật Quân đội liên quan đến công tác tuyển quân, các phần tử cơ hội, phản động đã bóp méo, xuyên tạc trên không gian mạng, tạo hiệu ứng tiêu cực, ảnh hưởng đến tư tưởng của các gia đình và đối tượng thanh niên trong độ tuổi nhập ngũ. Trước tình hình đó, Ban Chỉ huy Quân sự Quận đã tham mưu cho Quận ủy, Ủy ban nhân dân Quận triển khai các biện pháp đẩy mạnh công tác phổ biến, tuyên truyền, giáo dục với nhiều hình thức đa dạng, phong phú, cả thường xuyên và các đợt cao điểm trong “mùa tuyển quân”. Nội dung tập trung vào những vấn đề cơ bản của Luật Nghĩa vụ quân sự; quyền và nghĩa vụ của công dân đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc; truyền thống cách mạng của địa phương, truyền thống Quân đội; chế độ, chính sách mà quân nhân và gia đình được thụ hưởng khi tại ngũ và sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự, v.v. Để công tác tuyên truyền đi vào chiều sâu, Quận còn đưa nội dung Luật Nghĩa vụ quân sự vào chương trình bồi dưỡng, giáo dục quốc phòng và an ninh cho các đối tượng, nhất là học sinh các trường trung học phổ thông. Về hình thức, phương pháp, Quận chú trọng phát huy hệ thống thông tin cơ sở, không gian mạng; lồng ghép tuyên truyền trong sinh hoạt của các chi bộ, tổ dân phố, các tổ chức chính trị - xã hội và đoàn thể quần chúng; tổ chức tọa đàm, giao lưu giữa các thế hệ cựu quân nhân và thanh niên trúng tuyển nghĩa vụ quân sự; kể chuyện truyền thống “Sáng mãi phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ”, “Tuổi trẻ với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” giữa thanh niên với các nhân chứng lịch sử, cựu chiến binh, lãnh đạo địa phương. Đặc biệt, Quận hết sức coi trọng việc động viên, khuyến khích công dân có trình độ học vấn cao, con cán bộ, đảng viên viết đơn tình nguyện nhập ngũ, tạo hiệu ứng lan tỏa trong cộng đồng dân cư trong thực hiện nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ Tổ quốc. Nhờ đó, nhận thức của nhân dân, nhất là của thanh niên và các gia đình có con em trong độ tuổi nhập ngũ có nhiều chuyển biến tích cực, nhận thức rõ việc thực hiện nghĩa vụ quân sự là niềm vinh dự, tự hào, trách nhiệm cao cả của mỗi công dân; từ đó, tự giác, hăng hái đăng ký lên đường nhập ngũ, bảo vệ Tổ quốc.

Cùng với đẩy mạnh tuyên truyền, Ban Chỉ huy Quân sự Quận tham mưu và chủ động triển khai các bước trong công tác tuyển quân; đặc biệt chỉ đạo tiến hành đồng bộ, chặt chẽ công tác đăng ký, quản lý nguồn, nhất là đăng ký lần đầu và phúc tra nắm nguồn, xét duyệt, phân loại danh sách công dân nhập ngũ ở tất cả các cấp. Để khắc phục hiện tượng một số thanh niên lợi dụng Luật Cư trú để trốn thi hành nghĩa vụ quân sự (chuyển hộ khẩu sang địa phương khác trong quá trình lập danh sách, thực hiện khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự và ra lệnh gọi công dân nhập ngũ), Ban Chỉ huy Quân sự đã tham mưu cho Hội đồng Nghĩa vụ quân sự Quận chỉ đạo hội đồng nghĩa vụ quân sự các phường thường xuyên rà soát, nắm chắc nguồn công dân sẵn sàng nhập ngũ tại địa bàn; chủ động phối hợp với các địa phương khác nơi thanh niên đang làm thủ tục chuyển khẩu để đưa vào nguồn thực hiện nghĩa vụ quân sự. Đồng thời, thành lập tổ chuyên trách trực tiếp đến các trường đại học, trung học nghề, trung học chuyên nghiệp, cao đẳng để nắm chắc nguồn, nhất là các trường hợp kéo dài thời gian học, không để sót đối tượng thuộc diện nhập ngũ. Công tác phúc tra nắm nguồn được cơ quan quân sự các cấp tham mưu cho hội đồng nghĩa vụ quân sự cùng cấp chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể phối hợp, rà soát nắm chắc từng hộ gia đình, từng tổ dân phố, khu phố. Công tác kiểm tra đối chiếu được tiến hành kỹ lưỡng, chặt chẽ giữa Quận và các phường, nhất là đối tượng miễn gọi nhập ngũ, tạm hoãn, không xét tuyển và chưa xét tuyển. Công tác bình cử, xét duyệt được thực hiện từ tổ dân phố, khu phố, đến hội đồng nghĩa vụ quân sự các phường, Quận bảo đảm dân chủ, đúng quy trình, tạo sự đồng thuận trong nhân dân. Trong xét tuyển, Quận đề cao tính công khai, dân chủ, công bằng, bảo đảm đủ số lượng, chú trọng chất lượng; trong đó, đặc biệt quan tâm công tác phối hợp nắm chắc chất lượng chính trị, sức khỏe, trình độ học vấn (ưu tiên tuyển chọn công dân có trình độ học vấn cao, cán bộ, công chức, viên chức, đảng viên công tác tại các cơ quan đảng, nhà nước và các doanh nghiệp), kết hợp tuyển quân với tạo nguồn cho địa phương sau khi xuất ngũ tham gia xây dựng cơ sở chính trị vững mạnh.

Thực tiễn công tác tuyển quân cho thấy, các trường hợp đơn vị loại trả, phải bù đổi chủ yếu không bảo đảm tiêu chuẩn về sức khỏe. Khắc phục tình trạng này, Quận chú trọng nâng cao chất lượng khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự. Để đạt hiệu quả, Ban Chỉ huy Quân sự Quận tham mưu cho Ủy ban nhân dân Quận chỉ đạo chặt chẽ việc ra quyết định, xây dựng kế hoạch, công tác tổ chức và phân công cụ thể cho các thành viên Hội đồng Nghĩa vụ quân sự trong khám sức khỏe cho công dân dự tuyển nghĩa vụ quân sự từ Quận đến các phường. Tham mưu cho Hội đồng Nghĩa vụ quân sự cùng cấp tập trung chỉ đạo, hướng dẫn 12 phường kiện toàn Hội đồng Khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự; thành lập các tổ sơ tuyển sức khỏe cấp phường và tổ giám sát của Quận để chỉ đạo, giám sát việc tổ chức sơ tuyển. Đồng thời, chỉ đạo Phòng Y tế phối hợp với Trung tâm Y tế Quận lập kế hoạch thực hiện việc sơ tuyển; tổ chức tập huấn công tác sơ tuyển cho các phường và ra quyết định thành lập tổ kiểm tra sức khỏe sơ tuyển của từng phường. Trước khi tổ chức khám tuyển, Quận tập trung làm tốt công tác tập huấn bồi dưỡng chuyên môn, hướng dẫn về quy trình kiểm tra sức khỏe, yêu cầu đặc thù sức khỏe công dân đối với từng loại hình đơn vị. Quá trình sơ tuyển, yêu cầu các phường thực hiện chặt chẽ, bảo đảm chất lượng theo đúng Thông tư số 16/2016/TTLT-BYT-BQP, ngày 30/6/2016 về “Quy định việc khám sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự”. Nhờ đó, hồ sơ công dân đủ điều kiện được điều động khám sức khỏe được hoàn chỉnh với đầy đủ lý lịch, phiếu xác minh của Công an, phiếu khám sức khỏe. Sau khám tuyển, Quận quản lý chặt thanh niên đã trúng tuyển nhằm hạn chế những hành vi cố tình vi phạm tiêu chuẩn sức khỏe; phối hợp với các đơn vị nhận quân rà soát hồ sơ, chốt quân số, làm cơ sở giao quân chặt chẽ, nhanh gọn, đúng quy định.

Nhằm phát huy ý nghĩa chính trị, xã hội, tạo động lực cổ vũ, động viên công nhân yên tâm lên đường nhập ngũ, Quận chú trọng thực hiện tốt công tác chính sách hậu phương quân đội; huy động các nguồn lực xã hội cho công tác tuyển quân, kịp thời động viên công dân nhập ngũ cả tinh thần và vật chất bằng nhiều hoạt động phong phú, như: hằng năm tổ chức kết nạp đảng cho 02 - 03 đoàn viên ưu tú đủ điều kiện vào Đảng; thăm hỏi, tặng quà, chăm lo các gia đình có thanh niên chuẩn bị nhập ngũ. Cùng với đó, Quận chủ động phối hợp với cơ quan của Bộ Tư lệnh Thành phố, đơn vị nhận quân tổ chức tốt Hội trại tòng quân và lễ giao nhận quân đảm bảo trang trọng, ý nghĩa, an toàn, qua đó củng cố, xây dựng niềm vinh dự, tự hào và trách nhiệm của các tầng lớp nhân dân, tạo cơ sở để Quận tiếp tục thực hiện tốt công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ trong những năm tới, góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thượng tá NGUYỄN DUY TRUNG, Ủy viên Ban Thường vụ Quận ủy, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Quân sự Quận
___________________        

1 - Thông tư số 148/2018/TT-BQP, ngày 11/10/2018 của Bộ Quốc phòng về “Tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ”; Chỉ thị số 98/CT-BQP, ngày 26/10/2019 của Bộ Quốc phòng về “Tăng cường biện pháp nâng cao chất lượng công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ trong tình hình mới”; Thông tri của Quận ủy, Chỉ thị của Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và hướng dẫn của Bộ Tư lệnh Quân khu 7, Bộ Tư lệnh Thành phố Hồ Chí Minh về công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ, v.v.